بازدید 4684

تصمیمی بهتر در جبهه متحد

گفت وگوی تابناک با ابوترابی
کد خبر: ۲۲۷۰۳۲
تاریخ انتشار: ۲۶ بهمن ۱۳۹۰ - ۱۵:۳۶ 15 February 2012
سرویس انتخابات- در آستانه فرارسیدن انتخابات مجلس نهم شورای اسلامی و درحالی که لیست‌های انتخاباتی احزاب و گروهها کامل می‌شود، بر آن شدیم تا گفت وگویی با حجت الاسلام والمسلیمن سیدمحمد حسن ابوترابی فرد، نماینده سه دوره مجلس و نایب رییس دو دوره هفتم و هشتم که اکنون معاون حقوقی رییس مجلس را عهدار می‌باشد، گفت وگویی داشته باشیم. ابوترابی اکنون بر خلاف سه دوره قبل که از قزوین زادگاه خویش راهی مجلس شده، از حوزه انتخابیه تهران کاندیدا شده و در لیست انتخاباتی جبهه ایستادگی ملی ایران اسلامی حضور داشته و یکی از سر لیست‌های جهه متحد اصولگریی می باشد. با وی درباره عملکرد مجالس هفتم و هشتم، تعامل یا انفعال در برابر رفتار غیرقانونی دولت با مجلس، کارآمدی مجلس، چرایی و چگونگی اتحاد اصولگرایان، دلایل انشقاق بین آنها و نیز برخی تنگ نظریها به گفت وگو نشسته‌ایم که ماحصل ان را در زیرمی‌خوانید. 
 
سوال: جایگاه مجلس در قانون اساسی و کلام حضرت امام(ره) و رهبرمعظم انقلاب روشن است که بر «در راس بودن مجلس» تاکید داشته و دارند و آن را عصاره فضایل ملت دانسته‌اند، اما از سوی دیگر عملکرد مجلس است که بتواند این شان و جایگاه را پاسداری کند. به نظر حضرتعالی به عنوان نایب رییس مجالس هفتم و هشتم، عملکرد این مجالس به خصوص را در قبال رفتارهایی که دولت با مجلس داشته توانسته از این شان برخوردار باشد؟آیا مجلس توانسته است در راس امور باشد؟
ابوترابی فرد: مجلس در نظام جمهوری اسلامی نماد مردمسالاری است و می توان گفت یکی از نهادهایی که در انعکاس آرای مردم برای تصمیم سازی نقش محوری و کلیدی دارد و از ارکان اقتدار نظام جمهوری اسلامی محسوب می شود، نهاد قانونگذاری است. خوشبختانه ما در اسیا نخستین کشوری هستیم که در بیش از 120 سال قبل اقدام به تاسیس مجلس قانونگذاری نمودیم. در دورانی که هیچ یک از کشورهای آسیایی در قانونگذاری رای و مشارکت مردم را تجربه نمی کردند، مردم ایران با نهضت مشروطه و پرچم داری علما و مراجع بزرگ موفق به تاسیس نهاد قانونگذاری شدند و بعد از انقلاب اسلامی نیز با تاسیس مجلس شورای اسلامی ناگهان جایگاه مجلس در کشور ایران ارتقای ماهوی و کیفی یافت.
امروز دنیا به دلیل پشتوانه مردمی مجلس،  احترام ویژه ای برای مجلس شورای اسلامی قائل است. ما یکی  از نادر کشورهایی هستیم که در قانون اساسی‌مان مقامی دارای اختیار انحلال مجلس نیست و در طول 33 سال که از عمر انقلاب اسلامی گذشته است همواره از مجلسی پویا و مقتدر برخوردار بوده ایم و شاید به گمان بنده از علل عمده ای که باعث شد مجمع مجالس آسیایی با مشارکت بیش از 40 پارلمان کشورهای آسیایی تشکیل شود و دبیرخانه دائمی آن در تهران استقرار پیدا کند، همین این جایگاه مجلس شورای اسلامی بوده است.
اما چالش بین دولت و نهاد قانونگذاری، طبیعت این ساختار است و این از ویژگیهای نظام متکی بر آرای ملی است. از ویژگی‌های مردمسالاری دینی است. تفکیک قوا این اقتضا را دارد که قوا با تکیه بر جایگاهی که دارند در برخی موارد گفتمان ویژه ای را داشته باشند و به نقد یکدیگر بپردازند. لذا در طول ادوار 8گانه مجلس به نحوی این چالش و گفتمان بین دولت و مجلس وجود داشته است.
باید برای افزایش سطح تعامل بین قوا از حداکثر ظرفیت کشوراستفاده کرد. چالش و کشمکش بین قوا همان کارهایی هم که انجام می شود را با آسیب و اختلال روبرو می کند، لذا اگر دغدغه ارائه خدمت و اجرای قانون را داریم، باید از مجاری قانونی با نگاه همراه با اخلاق و با هدف رسیدن با تعامل، رایزنی با دولت و سایر دستگاه‌ها را ارتقا بخشیم و از این راه بر افزایش کارایی نظام، دولت و مجلس افزود.
 
تجربه بنده در ادوار سه گانه مجلس بر این است که با افزایش تنش بین دولت و مجلس و تراکم سوال و استیضاح از کارایی دولت و مجلس کاسته می شود . شاید از این منظر بود که رهبر انقلاب در خطبه جمعه قبل از 22 بهمن تاکید فرمودند که باید مسائل اصلی و فرعی را تفکیک نمود و مسائل اصلی را در دستور کار قرار داد و مسئله اصلی کشور را افزایش سطح تعامل و هم افزایی قوای سه گانه ذکر کردند. با این نگاه و در راستای رسیدن به این هدف باید در چارچوب اختیارات قانونی به وظایف قانونی نیز عمل کرد. اما نگاه،‌ نگاه هم افزایی در جهت افزایش کارایی نظام و خدمت به مردم باشد.

سوال: آقای احمدی نژاد اعلام کرد که مجلس دیگر در راس امور نیست. از سویی مجلسی وجود دارد که نماد مردمسالاری است و از سوی دیگر رئیس جمهوری وجود دارد که به طور مستقیم از سوی مردم انتخاب می شود. و در همین راستاست که مجلس با دولت تعامل دارد. اما بحث در مورد فضای موجود بین دولت و مجلس است. مجلس چندی است که وارد موضوعاتی چون؛ ارجاع برخی تخلفات دولت به قوه قضائیه، افزایش سوال از وزرا، افزایش استیضاح‌ها و افزایش تحقیق و تفحص ها از دستگاه های ذیربط شده است. اینها واکنشهایی بود به رفتار دولت. آیا گمان نمی کنید که به نوعی مجلس در تعامل با دولت  افراط گرایی داشته است؟ یعنی به اندازه ای در تعامل افراط شد که مجلس از حیث انتفاع خارج شد و ابزار نظارتی خود را از دست داد. به عنوان مثال سوال از رئیس جمهور است تا این اندازه به طول کشید. آیا گمان نمی کنید اگر در امور بن بستی ایجاد شود، فضا و برخوردها تندتر می‌شود؟ حتی برای مجلسی که می خواهد بر اساس مصالح کشور تنش‌ها را کاهش دهد؟

ابوترابی فرد: زاویه نگاه به مجلس متفاوت است. برخی عکس این برداشت را نسبت به عملکرد مجلس دارند و بر این اعتقادند که مجلس هشتم در زمینه افزایش چالش بین دولت و مجلس قدم برداشته و از ابزار نظارتی خود در جهتی که زمینه کاهش کارایی دولت را فراهم آورده استفاده کرده است و برخی از زاویه دیگری می نگرند و بر این عقیده اند که مجلس از اختیارات قانونی خود در برخورد با دولت استفاده شایسته را نداشته است. اعتقاد بنده بر این است که کلیت مجلس و مدیریت و کمیسیون‌های تخصصی مجلس تلاش کرده است با افزایش سطح تعامل و گفتمان منطقی ضمن افزایش کارایی دولت بر اجرای دقیق قانون تاکید کنند  و زمینه حرکت دولت را بر ریل قانون فراهم آورند. همین نگاه و رفتار در مجموع مصالح کشور و ملت را بیشتر تامین می کند. نگاه ما در تعامل قوا با یکدیگر در جهت افزایش کارایی یکدیگر  و در راستای هم افزایی پیوند قوا با یکدیگر بوده است.

در کنار چنین دیگاهی استفاده از روش‌های صحیح ضروری است. مثلا طرح سوال با نگاه افزایش تعامل مجلس و دولت مطرح شود و گاهی ممکن است استیضاح نیز با این نگاه شکل بگیرد. در مجموع استفاده از ابزارهای نظارتی با هدف افزایش کارایی دولت و افزایش تعامل مورد استفاده قرار می گیرد.

با این نگاه باید حرکت کرد و از ابزارهایی که در رسیدن به این هدف ما را کمک می کند، استفاده کرد. باید ادبیات را در گفت وگو اصلاح کنیم . گفتارها همه طیب نیستند. قرآن کریم گفتمان طیب را ترویج می کند و انتظارش از ما این است که گفتار و لحن ما طیب باشد.

سوال: دو موضوع در سال اخیر رخ داد. یکی بحث دورکاری و خانه نشینی 11 روزه رئیس جمهور و عدم تمکین از حکم رهبر انقلاب  در مورد وزارت اطلاعات و دیگری تاخیر دولت در ساماندهی بازار و اقتصاد کشور بود، که باعث نابسامانی بیشتر شرایط اقتصادی  شده است و هم اکنون نیز اهتمامی از سوی دولت برای این امر مشاهده نمی شود. مردم عدم نظارت دقیق مجلس و تعامل بیش از اندازه مجلس با دولت را زمینه ساز ایجاد چنین شرایطی می دانند. چرا مجلس در برابر دولت تا این اندازه مماشات می کند تا کار به جایی می رسد که باعث خدشه دار شدن نظام و ضرر و زیان مردم شود؟
ابوترابی فرد: دو زاویه دید وجود دارد . هر عینکی رنگ خود را دارد. به عنوان مثال در موضوع اخیر بنده چندان بر این باور نیستم که دولت در بحث تحولات بازار ارز، ‌بازار را رها کرده باشد. دولت برنامه ای داشت برای مدیریت بازار ارز. برنامه دولت این بود که ضمن تامین بازار اصلی ارز بر اساس قیمت دولتی و پیش بینی شده در بودجه، با تزریق ارز به بازارهای فرعی، فاصله بین بازار اصلی و فرعی ارز را کاهش دهد و کنترل کند و نهایتا این دوبازار را تبدیل به یک بازار کند. با همین نگاه که مبانی خود را داشت به بازارهای فرعی ارز تزریق می کرد. بعد به این نتیجه رسید که این تزریق ارز به بازارهای فرعی به عنوان عامل کنترل کننده نقش ایفا نکرده است، بلکه خود جاذبه هایی ایجاد کرده است تا عده ای به دنبال بهره برداری از این موضوع باشند تا ارز ارزان در اختیار بگیرند و با قیمتی گران به فروش برسانند. با شرایطی که پیش آمد و تجدید نظری که در دولت شکل گرفت  به طور طبیعی مقداری هم زمان برد، دولت سیاست خود را تغییر داد و تمام توجه خود را به این موضوع معطوف کرد که بازار اصلی را تامین کند و به بازارهای فرعی پولی تزریق نکند. البته بر این اعتقادم که بهتر از این می توانست  مدیریت کند. در برخی از حوزه‌ها ممکن است ظرفیت‌های انباشته شده ای داشته باشیم که اگر از آن خوب استفاده کنیم سطح مدیریتمان به معنی واقعی کلمه ارتقا پیدا می کند.
مدیران اجرایی و نمایندگان مردم باید از تمام ظرفیت کارشناسی کشور استفاده کنند. ما در این جهت گاهی خوب عمل نمی کنیم. باید بانک مرکزی که امروزه نیز نیروهای کارآزموده و کارشناسان توانایی را در اختیار دارد و کسانی هم که از این سیستم خارج شده اند آمادگی ارایه تجارب خود را به دولت و کشور دارند، باید از اینها خوب استفاده شود. باید تصمیمی را بانک مرکزی اتخاذ کند که عقبه کارشناسی پولی و مالی کشور مهر تایید به آن بزند.
این می تواند کمک کند به برون رفت از مشکلات  و توصیه بنده به دولت و مجلس این است که در تمام تصمیمات از بدنه علمی و کارشناسی و دانشگاهیانی که از نزدیک دستی در اجرا دارند استفاده کنند.

در مورد رفتارهای دولت و مسائلی که در این مدت رخ داد  بنده رفتار مجلس را در وقوع رفتارهای دولت موثر نمی دانم.
سوال: هفت سال است که دولت آقای احمدی نژاد در ارائه بودجه سهل انگاری می کند. چرا مجلس در اجرای قانون اهتمام ندارد و جلوی قانونگریزی‌های دولت را نمی گیرد؟

ابوترابی فرد: برای اینکه با انضباط بالاتری در ارائه بودجه روبرو باشیم با اصلاح آیین نامه داخلی مجلس زمان تقدیم لایحه بودجه سالانه را نیمه آذر ماه قرار دادیم. در سال گذشته این لایحه به تاخیر افتاد، البته هم‌زمانی برنامه پنجم  با لایحه در تاخیر ارائه لایحه بودجه 90 بی تاثیر نبود. امسال نیز ارائه بودجه با تاخیر زمانی روبرو شد. مجلس در این مورد نقدهای جدی را مطرح کرد. در چنین موردی فراتر از این انتظار نمی رود. مجلس زمان ارائه لایحه را تعیین کرد و نسبت به تاخیر ارئه لایحه تمام ارکان مجلس واکنش نشان دادند و همچنین اراده مجلس بر این است که با دقت و با توجه به چارچوب های قانونی، لایحه را بررسی کند.

سوال: به نظر شما لایحه بودجه 91 در سال جاری تصویب می شود؟
ابوترابی‌فرد: ممکن است مراحل بررسی لایحه در کمیسیون‌های تخصصی و تلفیق در اسفند ماه 90 نهایی شود  و سایر مراحل را در اوایل سال 91 داشته باشیم. بر اساس تجربه‌ای که در سال گذشته داشته‌ایم عمل خواهد شد. یعنی یک تنخواه برای دو ماه اول سال در اختیار دولت قرار می دهیم و بنابراین دیگر نیازی به ارایه لایحه چند دوازدهمی بودجه نیست.

سوال: با فضایی که امروزه شفاف تر شده است برخی اصرار و ضرورت وحدت اصولگرایان را زیر سوال می برند. به عنوان مثال آقای کواکبیان به عنوان یکی از لیدرهای جریان اصلاح طلبی عنوان کرده است که برای تهران تنها می توانند 15 نفر را اعلام کنند که نمی تواند عاملی یا رقیبی برای تحریک اصولگرایان به وحدت باشد. ضرورت وحدت اصولگرایان چه بوده است که از ابتدا بر آن تاکید شد و متاسفانه امروز به شکست انجامیده است؟

ابوترابی فرد: پرچمدار این حرکت برای افزایش همگرایی و در مراحل عالی تر وحدت اصولگرایان، آیت الله مهدوی کنی بودند که از یک سال و نیم پیش با این نگاه در جامعه مدرسین حضور یافتند و با آیت اله یزدی،‌ دبیر جامعه مدرسین  گفتمانی داشتند. برای افزایش سطح کارایی و اقتدار نظام و بهره بردای از ظرفیت های نظام و برخورد با چالش‌های احتمالی فرارو بر ضرورت تحکیم پیوندهای جریان اصولگرا تاکید کردند و مورد تایید جامعه مدرسین هم قرار گرفت. بر همین اساس دو کمیته از جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین برای تدوین نقشه راه این حرکت کار خود را آغاز کردند و در نهایت منشور اصولگرایی تدوبن گردید.

این نگاه بر این اساس استوار است که ما برای افزایش اقتدار ملت ایران راهی نداریم جز افزایش انسجام  و وحدت ملی و اسلامی. کسی نمی تواند در این تردید کند. رهبر انقلاب از وحدت ملی و انسجام ملی به عنوان یکی از شعارهای انقلاب نام بردند. این ضرورتی است که در هر زمانی به آن نیازمندیم. برای رسیدن به وحدت و انسجام آیا راهی جز این هست که تمام جریانات درون نظام و علاقه‌مند به نظام برای ارتقای وحدت و انسجام ملی و اسلامی تلاش کنند. بزرگانی که سخنانشان می توانست در این امر تاثیر گذار باشد، پیشگام شدند. بحث انتخابات مجلس در این حرکت، اقدامی جانبی است.

حتی رهبری تاکید کردند که باید وحدت را فراتر از تعاریف و محدود اصولگرایی دید. همه کسانی که به انقلاب و نظام و امام و رهبری باور و اعتقاد دارند، باید در مسیر افزایش وحدت و انسجام حرکت کنند. مجلس شورای اسلامی نیز می تواند نقش آفرین باشد و زمیننه همگرایی بیشتر اصولگرایان را چه در زمینه شکل گیری و چه در نحوه اداره مجلس ارتقا بخشد.

توصیه من به دوستداران نظام این است که با الهام از اصول و مبانی دینی و رهنمودهای رهبر انقلاب  برای افزایش وحدت و انسجام ملی و اسلامی  و همچنین انسجام اصولگرایان تلاش کننند.  همچنین از تمام توان خود برای شناخت گره‌ها و مشکلات واقعی جامعه و مردم و ارائه راهکار برای آنها استفاده شود. این گفتمانها و تلاش‌های سیاسی ما را از مسائل واقعی باز می دارد. این را به عنوان یک واقعیت می توان دید. ما در یک صحنه نبرد و تقابل تمام عیار با نظام سلطه و استکبار جهانی روبرو هستیم. بیش از سی سال است که این صحنه شکل گرفته است. اگر می خواهیم در این جبهه موفق و کارآمد باشیم باید مسائل واقعی جامعه را بشناسیم و با کاهش تنش‌های سیاسی و اجتماعی برای ارائه راه حل و اجرای راه حل‌ها قدم برداریم. این رسالت اصلی ماست.

سوال: گفته می شود که جبهه متحد نه تنها در جهت وحدت  پیش نرفته است، بلکه به سمت حذف آراء مختلف حرکت کرد ازجمله حذف منتقدان دولت و از طرف دیگر افرادی منتسب به آقای احمدی نژاد در لیست قرار گرفته اند و به نوعی سهم بندی در این لیست مشاهده می شود. شما به عنوان یکی از سرلیست‌های جبهه متحد تعبیر و تشخیصتا از اینکه فردی مانند علی مطهری و کاتوزیان و دیگران در لیست قرار نمی گیرند، چیست؟ و آیا می توان گفت که با این روند وحدتی حاصل نمی شود؟
ابوترابی فرد: در کارهای جمعی راهی نیست جز اینکه به نظر اکثریت احترام گذاشته شود و همه دوستانی که به وحدت و انسجام ارزش قائلند باید به تصمیم جمعی نیز ارزش قائل شوند. هرچند تصمیم جمعی از نظر بنده مورد نقد باشد، اما در کار تشکیلاتی باید نظر جمعی را ملاک قرار داد. البته باید تلاش نمود که نظر جمع به صواب نزدیکتر باشد. می توان با اطمینان گفت که جبهه متحد اصولگرایان می توانست بهتر تصمیم بگیرد، اما اگر می خواهیم انسجام و وحدت خود را حفظ کنیم باید به تصمیم جمعی احترام بگذاریم. این مجموعه تلاش کرده است که با شاخص‌ها و ملاک‌ها و اصول برای انتخاب بهترین‌ها از تمام ظرفیت استفاده کند و زحمات فراوانی نیز متحمل شدند. ممکن است از نگاه برخی افراد این تصمیم مورد نقد و یا قابل دفاع نباشد، اما به هر صورت کار تشکیلاتی اقتضا می کند که به تصمیم جمعی احترام قائل باشیم و در عین حال به سمت ارتقای سطح تصمیم سازی حرکت کنیم.

سوال: در مورد وحدت دو نگاه وجود دارد. یکی وحدت در عین کثرت است که غالبا در مسائل ملی مطرح می شود و نگاه دیگر وحدت لیستی و حزبی است. فکر نمی کنید تداخل این دو نگاه باعث ایجاد مشکل در بین اصولگرایان شد؟ چرا که نه در بحث ملی و نه در بحث حزبی شاهد وحدت  واقعی نیستیم. آیا فکر نمی‌کنید که معیارهایمان از معیارهای ابتدای انقلاب عدول کرده است؟ در ابتدای انقلاب مطرح می شد که نماینده اصلح باید چه ویژگیهایی داشته باشد، اما امروز به وزن کشی سیاسی روی آورده‌ایم.

ابوترابی‌فرد: باید برای افزایش سطح آگاهی و ارتقای سطح انتخاب تلاش کرد. به هر میزان در انتخاب خود دقت بیشتری داشته باشیم و مردم در انتخاب افراد توجه بیشتری کنند، به ارتقای نظام و افزایش وحدت و همدلی کمک خواهد کرد. ممکن است در برخی مقاطع اصول و مبانی که ما را به اصولگرایی می‌رساند آسیب ببند، اما باید تلاش شود تا این اصول و مبانی تقویت گردد. باید تلاش کرد تا به سمت انتخاب صالح ترین افراد برای تفویض مسئولیت‌ها حرکت کنیم. طبیعتا در این حرکت مسئولیت گروه‌های مرجع به مراتب بیشتر است و باید با دقت بیشتری در این جهت حرکت کنیم.

سوال: فکر نمی کنید که در انتخاب لیست جبهه متحد و همچنین در مورد رد صلاحیت ها تنگ نظری هایی وجود داشت؟ آیا این موضوع باعث تشتت اصولگرایان و ارائه لیست‌های مختلف از سوی آنان نشده است؟

ابوترابی‌فرد: نمی‌توان منشا آن را تنگ نظری دانست. البته باید ریشه‌ها را شناخت و تا حدودی نیز ریشه‌ها شناهته شده است، اما در مجموع شورای نگهبان خصوصا در برخورد با جریان اصلاح طلب با تنگ نظری برخورد نکرد، بلکه با سعه صدر نیز برخورد کرد و یک فضای بازی را برای مشارکت و حضور افرادی که در چارچوب نگاه اصلاح طلبی تعریف می شوند، فراهم کرد. باید هم با سعه صدر برخورد کرد، البته با رعایت کامل اصول و مبانی و توجه مسئولیت شرعی و دینی.
سوال: با توجه به شرایط جامعه آیا نوعی رکود و سکون در رفتار جامعه وجود ندارد؟ آیا جامعه بیشتر گرفتار مسائل و مشکلات اقتصادی نشده و به این واسطه تمایلی برای فعالیت در عرصه سیاسی در خود نمی بیند؟ در مقابل مسولان و سیاسیون درگیر لیست بندی‌های انتخاباتی هستند و شاید هم از دغدغه های اقتصادی مردم غافل مانده‌اند؟

ابوترابی‌فرد: مشارکت و حضور گسترده‌ای که مردم سراسر کشور در مراسم 22 بهمن داشتند، پیام روشنی را برای ما و دیگران دارد و آن اینکه مردم با مسئولیت و رسالت دینی و سیاسی خود آشنا هستند و با احساس مسئولیت و با این نگاه که برای فائق آمدن بر مشکلات و چالش ها راهی جز افزایش سطح اقتدار ملی و نظام وجود ندارد، در جایی که وظیفه آنان مشارکت و حضور جدی است به این وظیفه عمل می کنند. 22 بهمن علامت روشنی است بر اینکه مردم در 12 اسفند ماه هم یک افتخار دیگری را خلق می کنند. البته مسئولین نیز باید با نگاه دقیق و کارشناسانه و رصد نقاط قوت و چالش‌ها برای تبدیل تهدیدها به فرصت‌های رشد و تعالی از تمام ظرفیت و توان خود استفاده کنند و همین طور جریانات و احزاب سیاسی.

سوال: حضرت امام (ره)همواره بر رفتار مدرس گونه نمایندگان تاکید داشته اند. به نظر شما یک نماینده خوب و مدرس گونه چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟

ابوترابی‌فرد: شهید مدرس نماد برجسته‌ای از شاخص های نمایندگی است. اولا در قله شجاعت بود، آنقدر شجاع بودند که حضرت امام فرمودند مرجع تقلید باید شجاعت مدرس را داشته باشد تا چه رسد به نمایندگان. ثانیا عنصری عالم بود. دارای دانش بود و در حوزه تخصصی خود یک رجل علمی بود. سوما یک سیاستمدار بصیر و آگاه بود و دانش و شجاعت او با پشتوانه بینش عمیق سیاسی در تحولات دیروز و امروز نقش بازی می کرد و هنوز هم نقش بازی می کند. در کنار این ویژگی‌ها، انسان زاهدی بود. شهید مدرس در اوج زهد و بی اعتنایی به دنیا زندگی کرد و کارنامه درخشانی را برای روحانیت  و مجلس برآمده از اراده مردم و نماینده منتخب مردم ثبت کرد. انشاءالله خدا توفیق دهد تا حداقل نگاهی به مرحوم شهید مدرس داشته باشیم.

سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
برچسب منتخب
# ماه رمضان # جهش تولید با مشارکت مردم # شب قدر # اعمال شب قدر # دعای روز نوزدهم رمضان