شهری که ساکنانش، مالک خانه نیستند!
درب گنبد، یکی از مناطق کوهدشت در استان لرستان با قدمتی 600 ساله است که از حدود ده سال پیش به شهر تبدیل شد، اما ظاهرا این توسعه نه تنها نفعی برای ساکنانش نداشت، بلکه آنها را بی‌خانمان هم کرده است، زیرا اداره اوقاف لرستان روی املاک و اراضی این شهر دست گذاشته و آنها را وقفی اعلام کرده است امری که شهروندان درب گنبدی زیر بار آن نمی‌روند و آن را ادعایی بی‌اساس و بی‌سند می‌دانند.
درب گنبد، یکی از مناطق کوهدشت در استان لرستان با قدمتی 600 ساله است که از حدود ده سال پیش به شهر تبدیل شد، اما ظاهرا این توسعه نه تنها نفعی برای ساکنانش نداشت، بلکه آنها را بی‌خانمان هم کرده است، زیرا اداره اوقاف لرستان روی املاک و اراضی این شهر دست گذاشته و آنها را وقفی اعلام کرده است امری که شهروندان درب گنبدی زیر بار آن نمی‌روند و آن را ادعایی بی‌اساس و بی‌سند می‌دانند.
البته بحث املاک موقوفی شهر درب گنبد به عنوان مامن امامزاده محمد(ع) در شهرستان کوهدشت مساله ای است که از سال های پیش توسط اداره اوقاف مطرح شده و این موضوع همچنان بدون حل باقی مانده است.
موضوع زمین های وقفی درب گنبد اکنون موجی از نگرانی در مردم این شهر زیارتی ایجاد کرده و هراس آن دارند که هر لحظه به حکم قانونی اداره اوقاف مجبور به ترک خانه ها و مغازه های خود شوند یا تا پایان عمر اجاره بهای منازل و زمین های خود را به این اداره بپردازند، امری که اعتراض و انتقاد شدید مردم درب گنبد را به دنبال داشته است.
دادگاهی شدن صاحبان زمین
یکی از کشاورزان درب گنبدی که مالک بیشترین اراضی کشاورزی منطقه است، دراین باره به جام جم می گوید آبا و اجداد ما که شامل دو طایفه سادات و آخوند بودند، از 600 سال پیش در این منطقه ساکن شده اند. 172 سال پیش هم محمدعلی شاه قاجار تمام زمین های این منطقه را وقف مردم ( وقف خاص) یعنی وقف همین دو طایفه کرد، به این ترتیب که دو سهم را به سادات و یک سهم را به آخوندها بخشید و وقف نامه آن نیز اکنون موجود و دست یکی از ریش سفیدان طایفه سادات است.
سید حشمت الله موسوی می افزاید: این شاه قاجار در ازای این بخشش هم از مردم خواست روشنایی امامزاده را تامین کرده و به زائرانی که از راه دور به زیارت می آیند، جای خواب و استراحت بدهند که مردم هم تاکنون چنین کرده اند. با این حال در سال 1340 اداره اوقاف به یکباره زمین های درب گنبد را مجهول المالک و بدون صاحب اعلام کرد، درحالی که این امر (یعنی تغییر وقف) کاری غیرقانونی و خلاف است. به هر روی در همان سال ها بحت تقسیم اراضی کشاورزی در سراسر کشور مطرح شد و دولت وقت، تمام زمین ها را به ما برگرداند و حتی به نام ما سند زد تا این که در سال 1364 با تصویب قانونی در مجلس مبنی بر این که هر زمینی که دست کشاورزان و وقفی است باید به اصل وقف برگردد، دوباره اوقاف وارد صحنه و مدعی مالکیت اراضی ما شد. البته ما در آن زمان ایستادگی کردیم و اوقاف هم چون سندی نداشت عقب نشینی کرد، اما دوباره از حدود دو سال پیش ادعای خود را مطرح و این بار فشار زیادی به مردم وارد کرده است، به طوری که تاکنون افراد زیادی را به دادگاه کشانده است.
عضو شورای شهر درب گنبد نیز در این باره به جام جم می گوید: این مساله و ادعای اوقاف را با نماینده مردم کوهدشت در مجلس که در گذشته قاضی و صاحب تجربه بوده، درمیان گذاشته ایم و ایشان نیز پس از مطالعه اسناد و وقف نامه مردم، حق را به اهالی منطقه داده و معتقد است، اوقاف در حق مردم ظلم و اجحاف کرده است.
سید اردشیر موسوی می افزاید: همچنان پیگیر رفع این مشکل هستیم و حتی از آقای محمدی، رئیس کل اداره اوقاف کشور هم درخواست کرده ایم تا به این شهر بیایند و از نزدیک ماجرا را بررسی کنند، اما ایشان هم پس از دو سال هنوز درخواست ما را نپذیرفته اند و حال به این نتیجه رسیده ایم که این گره فقط از طریق رهبرمعظم انقلاب باز خواهد شد.
وی با اشاره به این که اوقاف اگر سند و مدرک معتبری دال بر مالکیت بر این اراضی داشت، این همه ماجرا را کش نمی داد، می گوید: اما از آنجا که مدرک مستدلی ندارند، هر ماه یکی دو نفر از اهالی را به زور به اوقاف برده و با زور و تهدید از آنان امضا می گیرند تا بعد از طریق همین امضاها برای خود مدرک جمع کنند. فقط امضا گرفتن هم نیست، افرادی را که برده اند تهدید کرده اند که هم امضا بدهند و هم جریمه و معوقه بابت 20 تا 30 سال گذشته بدهند وگرنه راهی زندان خواهند شد. جریمه هایی هم که می گیرند از ده میلیون تومان شروع و به چند ده میلیون تومان هم رسیده است.
عضو شورای شهر با بیان این که مردم این شهر از کار و زندگی ساقط شده اند، تاکید می کند: دیگر نمی شود به این وضع ادامه داد، باید بیایند و تکلیف مردم را روشن کنند. چند سال پیش هم که برخی نمایندگان مردم به رهبر معظم انقلاب شکایت بردند، ایشان گفتند موضوع در یک دادگاه صالحه پیگیری شود، درحالی که دادگاه فعلی به عقیده ما صالح نیست و این شکایت باید در دادگاهی در تهران و تحت نظر قضات منصف و باتجربه بررسی شود که نتیجه آن هرچه باشد مردم خواهند پذیرفت.
خطر مهاجرت از درب گنبد
در همین حال رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس و نماینده مردم کوهدشت نیز در این باره می گوید: اگر مردم این منطقه از محل زندگی خود رانده شوند، به طور قطع به کلانشهرها کوچ می کنند که این وضعیت خطر جدی گرایش برخی جوانان بیکار به کارهای خلاف و شغل های کاذب را به دنبال دارد.
اللهیار ملکشاهی با یادآوری این نکته که خودش قاضی بوده و از کارهای حقوقی اطلاعاتی دارد، در گفت وگو با مهر می افزاید: مسئولان اوقاف استان به هیچ وجه صاحب حق نیستند، هرچند اگر تمام مدارک و اسناد اوقاف هم درست باشد، باز وقف درب گنبد در حوزه وقف خاص تعریف می شود و در بحث وقف خاص، اوقاف نظارت جزئی دارد، اما نمی تواند مالک باشد، و فقط اگر پای وقف عام در میان باشد می تواند مالک محسوب شود.
وکیل پرونده زمین های موقوفی درب گنبد امامزاده محمد نیز دراین باره معتقد است، اوقاف بدون هیچ سندی املاک کشاورزی، مسکونی و تجاری درب گنبد را به نام خودش ثبت کرده است.
محمد عبدلی می افزاید: پرونده این موضوع اکنون در شعبه ۱۰۱جزایی دادگستری کوهدشت درحال رسیدگی است و با اقداماتی که در این رابطه صورت گرفته از اداره اوقاف خواسته شده تا مدارک مستند خود را ارائه دهد. اوقاف نیز اخیرا مدرکی ارائه داده، اما این مدرک از خاص بودن وقف املاک درب گنبد حکایت دارد و اسامی طوایف به طور مشخص در این وقف نامه ذکر شده است که این خود بی اساس بودن ادعای اوقاف را می رساند.
خبرنگار جام جم تلاش کرد تا نظر اداره اوقاف استان لرستان را نیز جویا شود و در این زمینه بارها با حجت الاسلام مرتضی خاکباز، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان لرستان تماس گرفت که به این تماس ها پاسخی داده نشد. هرچند وی در گفت وگو با مهر گفته است، کل شهر درب گنبد و زمین های کشاورزی اطراف آن موقوفه امامزاده محمد بوده است و گرچه این موقوفه تا پایان سال ۹۲ به دلیل تمکین نکردن مردم منطقه هیچ درآمدی نداشته، ولی پس از عقد تعدادی قرارداد با مردم، اکنون امامزاده محمد درآمد خوبی دارد.
البته بحث املاک موقوفی شهر درب گنبد به عنوان مامن امامزاده محمد(ع) در شهرستان کوهدشت مساله ای است که از سال های پیش توسط اداره اوقاف مطرح شده و این موضوع همچنان بدون حل باقی مانده است.
موضوع زمین های وقفی درب گنبد اکنون موجی از نگرانی در مردم این شهر زیارتی ایجاد کرده و هراس آن دارند که هر لحظه به حکم قانونی اداره اوقاف مجبور به ترک خانه ها و مغازه های خود شوند یا تا پایان عمر اجاره بهای منازل و زمین های خود را به این اداره بپردازند، امری که اعتراض و انتقاد شدید مردم درب گنبد را به دنبال داشته است.
دادگاهی شدن صاحبان زمین
یکی از کشاورزان درب گنبدی که مالک بیشترین اراضی کشاورزی منطقه است، دراین باره به جام جم می گوید آبا و اجداد ما که شامل دو طایفه سادات و آخوند بودند، از 600 سال پیش در این منطقه ساکن شده اند. 172 سال پیش هم محمدعلی شاه قاجار تمام زمین های این منطقه را وقف مردم ( وقف خاص) یعنی وقف همین دو طایفه کرد، به این ترتیب که دو سهم را به سادات و یک سهم را به آخوندها بخشید و وقف نامه آن نیز اکنون موجود و دست یکی از ریش سفیدان طایفه سادات است.
سید حشمت الله موسوی می افزاید: این شاه قاجار در ازای این بخشش هم از مردم خواست روشنایی امامزاده را تامین کرده و به زائرانی که از راه دور به زیارت می آیند، جای خواب و استراحت بدهند که مردم هم تاکنون چنین کرده اند. با این حال در سال 1340 اداره اوقاف به یکباره زمین های درب گنبد را مجهول المالک و بدون صاحب اعلام کرد، درحالی که این امر (یعنی تغییر وقف) کاری غیرقانونی و خلاف است. به هر روی در همان سال ها بحت تقسیم اراضی کشاورزی در سراسر کشور مطرح شد و دولت وقت، تمام زمین ها را به ما برگرداند و حتی به نام ما سند زد تا این که در سال 1364 با تصویب قانونی در مجلس مبنی بر این که هر زمینی که دست کشاورزان و وقفی است باید به اصل وقف برگردد، دوباره اوقاف وارد صحنه و مدعی مالکیت اراضی ما شد. البته ما در آن زمان ایستادگی کردیم و اوقاف هم چون سندی نداشت عقب نشینی کرد، اما دوباره از حدود دو سال پیش ادعای خود را مطرح و این بار فشار زیادی به مردم وارد کرده است، به طوری که تاکنون افراد زیادی را به دادگاه کشانده است.
عضو شورای شهر درب گنبد نیز در این باره به جام جم می گوید: این مساله و ادعای اوقاف را با نماینده مردم کوهدشت در مجلس که در گذشته قاضی و صاحب تجربه بوده، درمیان گذاشته ایم و ایشان نیز پس از مطالعه اسناد و وقف نامه مردم، حق را به اهالی منطقه داده و معتقد است، اوقاف در حق مردم ظلم و اجحاف کرده است.
سید اردشیر موسوی می افزاید: همچنان پیگیر رفع این مشکل هستیم و حتی از آقای محمدی، رئیس کل اداره اوقاف کشور هم درخواست کرده ایم تا به این شهر بیایند و از نزدیک ماجرا را بررسی کنند، اما ایشان هم پس از دو سال هنوز درخواست ما را نپذیرفته اند و حال به این نتیجه رسیده ایم که این گره فقط از طریق رهبرمعظم انقلاب باز خواهد شد.
وی با اشاره به این که اوقاف اگر سند و مدرک معتبری دال بر مالکیت بر این اراضی داشت، این همه ماجرا را کش نمی داد، می گوید: اما از آنجا که مدرک مستدلی ندارند، هر ماه یکی دو نفر از اهالی را به زور به اوقاف برده و با زور و تهدید از آنان امضا می گیرند تا بعد از طریق همین امضاها برای خود مدرک جمع کنند. فقط امضا گرفتن هم نیست، افرادی را که برده اند تهدید کرده اند که هم امضا بدهند و هم جریمه و معوقه بابت 20 تا 30 سال گذشته بدهند وگرنه راهی زندان خواهند شد. جریمه هایی هم که می گیرند از ده میلیون تومان شروع و به چند ده میلیون تومان هم رسیده است.
عضو شورای شهر با بیان این که مردم این شهر از کار و زندگی ساقط شده اند، تاکید می کند: دیگر نمی شود به این وضع ادامه داد، باید بیایند و تکلیف مردم را روشن کنند. چند سال پیش هم که برخی نمایندگان مردم به رهبر معظم انقلاب شکایت بردند، ایشان گفتند موضوع در یک دادگاه صالحه پیگیری شود، درحالی که دادگاه فعلی به عقیده ما صالح نیست و این شکایت باید در دادگاهی در تهران و تحت نظر قضات منصف و باتجربه بررسی شود که نتیجه آن هرچه باشد مردم خواهند پذیرفت.
خطر مهاجرت از درب گنبد
در همین حال رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس و نماینده مردم کوهدشت نیز در این باره می گوید: اگر مردم این منطقه از محل زندگی خود رانده شوند، به طور قطع به کلانشهرها کوچ می کنند که این وضعیت خطر جدی گرایش برخی جوانان بیکار به کارهای خلاف و شغل های کاذب را به دنبال دارد.
اللهیار ملکشاهی با یادآوری این نکته که خودش قاضی بوده و از کارهای حقوقی اطلاعاتی دارد، در گفت وگو با مهر می افزاید: مسئولان اوقاف استان به هیچ وجه صاحب حق نیستند، هرچند اگر تمام مدارک و اسناد اوقاف هم درست باشد، باز وقف درب گنبد در حوزه وقف خاص تعریف می شود و در بحث وقف خاص، اوقاف نظارت جزئی دارد، اما نمی تواند مالک باشد، و فقط اگر پای وقف عام در میان باشد می تواند مالک محسوب شود.
وکیل پرونده زمین های موقوفی درب گنبد امامزاده محمد نیز دراین باره معتقد است، اوقاف بدون هیچ سندی املاک کشاورزی، مسکونی و تجاری درب گنبد را به نام خودش ثبت کرده است.
محمد عبدلی می افزاید: پرونده این موضوع اکنون در شعبه ۱۰۱جزایی دادگستری کوهدشت درحال رسیدگی است و با اقداماتی که در این رابطه صورت گرفته از اداره اوقاف خواسته شده تا مدارک مستند خود را ارائه دهد. اوقاف نیز اخیرا مدرکی ارائه داده، اما این مدرک از خاص بودن وقف املاک درب گنبد حکایت دارد و اسامی طوایف به طور مشخص در این وقف نامه ذکر شده است که این خود بی اساس بودن ادعای اوقاف را می رساند.
خبرنگار جام جم تلاش کرد تا نظر اداره اوقاف استان لرستان را نیز جویا شود و در این زمینه بارها با حجت الاسلام مرتضی خاکباز، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان لرستان تماس گرفت که به این تماس ها پاسخی داده نشد. هرچند وی در گفت وگو با مهر گفته است، کل شهر درب گنبد و زمین های کشاورزی اطراف آن موقوفه امامزاده محمد بوده است و گرچه این موقوفه تا پایان سال ۹۲ به دلیل تمکین نکردن مردم منطقه هیچ درآمدی نداشته، ولی پس از عقد تعدادی قرارداد با مردم، اکنون امامزاده محمد درآمد خوبی دارد.
