بازدید 8158

کشورهای اروپایی چگونه درگیر «بحران پناهجویان» شدند؟

بحران پناهجویان در اروپا، که طی هفته‌های اخیر با کشف ده‌ها جسد در اتریش و همچنین غرق شدن‌های پیاپی قایق‌های متعلق به افراد پناهجو، ابعاد نگران‌کننده‌ای به خود گرفته، کار را به جایی رسانده که دولت‌های عضو اتحادیه اروپا ناچار شده‌اند برای مقابله با آن اقدام به برگزاری نشست اضطراری این اتحادیه کنند.
کد خبر: ۵۲۸۲۶۲
تاریخ انتشار: ۰۹ شهريور ۱۳۹۴ - ۲۳:۳۰ 31 August 2015
کشورهای اروپایی چگونه درگیر «بحران پناهجویان» شدند؟بحران پناهجویان در اروپا، که طی هفته‌های اخیر با کشف ده‌ها جسد در اتریش و همچنین غرق شدن‌های پیاپی قایق‌های متعلق به افراد پناهجو، ابعاد نگران‌کننده‌ای به خود گرفته، کار را به جایی رسانده که دولت‌های عضو اتحادیه اروپا ناچار شده‌اند برای مقابله با آن اقدام به برگزاری نشست اضطراری این اتحادیه کنند.

به گزارش «تابناک»، نگرانی کشورهای اروپایی از آن است که مسأله ورود پناهجویان به این قاره که تا پیش از این، عادی و مرسوم بود، در پی بروز ناامنی و بی‌ثباتی در کشورهای مختلف خاورمیانه و شمال آفریقا، به حدی از کنترل خارج شده که مستقیم، امنیت ملی کشورهای عضو اتحادیه اروپا را تهدید می‌کند. از یک منظر، تداوم این امر در بلندمدت می‌تواند نه تنها کشورهای اروپایی را از درون در معرض تهدید قرار دهد، بلکه اختلاف‌نظرها درباره این موضوع می‌تواند اساس اتحاد در میان دولت‌های اروپایی را نیز با خطر مواجه سازد.

رسانه‌های اروپایی امروز اعلام کردند، اتحادیه اروپا با هدف یافتن راه‌حلی برای مدیریت موج پناهجویی، نشستی فوق‌العاده در سطح وزیران برگزار می‌کند. به عقیده این منابع، شمار زیاد پناهجویان و مقاومت برخی کشورها از پذیرش پناهجو، از مهم‌ترین مشکلات اتحادیه اروپاست. «دویچه وله» در مطلبی در همین زمینه نوشت، با توجه به موج صدها هزار نفری ورود پناهجویان به اروپا، اتحادیه اروپا تلاش می‌کند بر اختلافات چندماهه درمورد تقسیم پناهجویان بین کشورهای عضو غلبه کند.

وزیران کشور و دادگستری کشورهای عضو اتحادیه اروپا با همین هدف روز ۱۴ سپتامبر (۲۳ شهریور) برای برگزاری نشستی فوق‌العاده گرد هم می‌آیند. بنا بر اعلام ریاست شورای اتحادیه اروپا در بروکسل، بررسی وضعیت کنونی و اقدامات سیاسی لازم برای «پاسخ درخور اروپا» به موضوع پناهجویی، در اولویت دستور کار این نشست قرار خواهد داشت.

«بی بی سی» نیز در گزارش خود درباره این موضوع، به دلایل تصمیم به برگزاری این نشست فوق‌العاده اشاره کرد و نوشت: این تصمیم در پی یک هفته حوادث مرگبار برای مهاجران گرفته شده است. در این حوادث، تعداد زیادی پناهجور در مدیترانه غرق و اجساد ۷۱ نفر نیز در کامیونی در اتریش پیدا شده است. تنها در ماه گذشته، ۱۰۷ هزار و ۵۰۰ مهاجر به مرزهای اتحادیه اروپا رسیدند که یک رکورد به حساب می‌آید.

سازمان ملل می‌گوید، ادامه مناقشه سوریه یک عامل عمده در افزایش شمار مهاجران بوده است، به خصوص بازرسی‌های مرزی در یونان، ایتالیا و مجارستان برای متوقف کردن سیل مهاجران نه فقط از سوریه بلکه باقی خاورمیانه و آفریقا در تلاش بوده‌اند. در بیانیه اتحادیه اروپا آمده است:‌ «اخیرا وضعیت پدیده مهاجرت در داخل و خارج اتحادیه اروپا، ابعاد بی‌سابقه‌ای گرفته است».

گفتنی است، پیش از این، توماس دمیزیر، وزیر خارجه آلمان و همتایان فرانسوی و انگلیسی وی در بیانیه‌ای مشترک، خواستار برگزاری نشست فوق‌العاده اعضای اتحادیه اروپا شده بودند. آنان خواسته بودند در این نشست راه‌حل‌های مشخصی بررسی شود تا شورای اتحادیه اروپا بتواند در نشست عادی بعدی (هشتم اکتبر) تدابیر مشخصی اتخاذ کند.

وزیران خارجه آلمان، فرانسه و انگلیس در بیانیه مشترک همچنین خواسته بودند در مبادی ورود پناهجویان به اتحادیه اروپا (کشورهایی مانند ایتالیا و یونان) مراکز ثبت مشخصات ایجاد شود؛ مراکزی که در آن‌ها مشخصات و اثر انگشت پناهجویان ثبت و تعیین شود، کدام پناهجو به طور مشخص به کمک نیاز دارد. مجارستان و صربستان، دو کشور دیگری هستند که پناهجویان از خاک آن‌ها برای ورود به کشورهای اروپای غربی استفاده می‌کنند. این مقامات اروپایی همچنین گفته‌اند، اتحادیه اروپا باید فهرستی از «کشورهای مبدا که امن هستند» تهیه کند تا امکان بازگرداندن بعضی مهاجران فراهم شود.

با این حال، آن‌گونه که مشخص است هنوز در میان کشورهای اروپایی رویکرد مشترک و هماهنگی درباره نحوه برخورد با این موضوع وجود ندارد و به ویژه اختلاف میان کشورهایی چون مجارستان و صربستان به عنوان مبادی ورود پناهجویان و کشورهای اروپایی به عنوان مقصد آن‌ها، وضعیت را پیچیده‌تر از پیش کرده است. به عنوان مثال، دولت راست‌گرای مجارستان با وجود مخالفت‌ها، حصاری در مرز خود با صربستان کشیده تا از ورود پناهجویان به اروپای جنوبی و غربی جلوگیری کند. در مقابل، گرهارد شرودر، صدراعظم پیشین آلمان در یادداشتی که در روزنامه «ولت ام زونتاگ» منتشر کرده، نوشته: «نه دریای مدیترانه و نه دیوار جدیدی که مجارستان به دور خود کشیده، نمی‌توانند جلوی این انسان‌های درمانده را بگیرند».

دیمیتریس آوراموپولوس، کمیسر اتحادیه اروپا در امور مهاجرت نیز در مصاحبه‌ای با «یورو نیوز» در این زمینه گفته: «اروپا مخالف ایجاد مانع و سیاست اخراج است. باید یادتان باشد من ده ماه پیش گفتم، مخالف یک دژ اروپایی هستم. از طرف دیگر، نباید فراموش کنیم که یکی از دستاورهای سیاست مشترک اروپایی، منطقه شنگن است که هر فرد می تواند آزادانه تنها با نشان دادن یک گواهینامه رانندگی در بین مرزها تردد کند؛ بنابراین، باید تردد آزاد شهروندان و نیز گردش آزادانه کالا و سرمایه تضمین شود».

اظهارات این مقام اروپایی، نشان از یک نگرانی جدی میان حامیان وحدت اروپا دارد، مبنی بر اینکه سیاست‌های سفت و سخت در موضوع پناهجویان، به اصل همگرایی اروپایی ـ که چندین دهه برای تحقق آن تلاش شده ـ صدمه بزند، زیرا از میان رفتن مرزها میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا و عبور و مرور آزاد افراد، کالاها و سرمایه، یکی از محورهای اساسی همگرایی اروپا را تشکیل می‌دهد.

باید خاطرنشان کرد، از همان آغاز روند همگرایی اروپایی تاکنون، کشورهای اروپای شرقی به عنوان حلقه‌های ضعیف‌تر این زنجیره شناخته می‌شدند که باید با تدابیر مختلف، خود را به سطح همتایان غربی خود رسانده و سپس کامل وارد اتحادیه شوند. اکنون مشخص شده که این موضوع، تنها محدود به چالش‌های ناشی از تفاوت سطح توسعه اقتصادی کشورهای شرق و غرب اروپا نیست، بلکه کشورهای شرقی – اتفاقاً بیشتر به دلیل همین ضعیف‌تر بودن از جنبه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی – نگرانی بیشتری درباره این موضوع دارند که سیل پناهجویان، هم دشواری‌های اقتصادی آنان را افزایش داده و هم به از دست رفتن کنترل سیاسی دولت منجر شود.

در سطحی دیگر، نگرانی کشورهای اروپایی در حوزه اجتماعی و ناشی از مسائلی همچون بر هم خوردن بافت جمعیتی و نیز تهدیداتی است که این جمعیت تازه و اغلب ناشناخته برای جوامع اروپایی به همراه دارند. در ارتباط با این موضوع اخیر، باید گفت که با توجه به عدم امکان کنترل دقیق و همه‌جانبه همه پناهجویانی که به کشورهای اروپایی وارد می‌شوند، این احتمال هست که عناصر افراط‌گرا نیز در پوشش پناهجویان وارد شده و در آینده‌ای نه چندان دور، بحران‌های امنیتی جدی برای این کشورها به همراه داشته باشند.

اما آنچه در بحث از بحران پناهجویان، در رسانه‌ها و مطبوعات غربی کمتر مورد اشاره قرار می‌گیرد، ریشه‌ها و عوامل زیربنایی شکل‌گیری این بحران است. در این زمینه، نگاهی به بافت جمعیتی پناهجویان وارد شده به اروپا طی ماه‌های اخیر، می‌تواند بهتر بیانگر روند واقعی اوضاع باشد. مطابق گزارش‌ها، بیشترین پناهجویانی که این روزها تلاش دارند به هر طریقی خود را به اروپا برسانند، از دو کشور جنگ‌زده سوریه و سپس لیبی هستند که کشور نخست، بیشترین پناهجویان را روانه مرزهای شرقی این قاره کرده و کشور دوم نیز مبدأ بیشتر پناهجویانی است که سعی دارند از جنوب و به ویژه ایتالیا خود را وارد اروپا کنند.

درست همین جاست که نکته اصلی و زیربنایی موضوع جلوه‌گر می‌شود: کشورهای اروپایی اکنون در حال پرداختن هزینه بحران‌هایی هستند که خود در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا به راه انداخته‌اند. می‌توان گفت، اگر حمله نیروهای بین‌المللی به ناتو و سپس رها کردن این کشور به حال خود نبود و اگر کشورهای غربی با اصرار خود بر براندازی دولت سوریه و صرف هزینه‌های کلان برای حمایت از شورشیان، آتش جنگ داخلی در سوریه را شعله‌ورتر نمی‌کردند، اکنون این میزان آواره در تلاش برای یافتن وطنی جدید، راهی شمال و غرب سرزمین‌های خود نمی‌شدند.

بر این اساس، باید گفت اتحادیه اروپا اکنون با بحرانی روبه روست که از یک سو، پیچیدگی ابعاد مربوط به سیاستگذاری آن، کشورهای عضو این اتحادیه را در انتخاب میان تشدید سیاست‌های سفر و رفت و آمد آزاد دچار تردیدهای جدی کرده و از سوی دیگر، تهدیدی امنیتی را برای این کشورها به وجود آورده که جرقه اولیه آن را خود در جایی دیگر زده‌اند؛ بنابراین، به نظر می‌رسد حتی در صورت یافتن راه‌حلی مشترک برای این موضوع، باز هم اتحادیه اروپا سال‌ها با پیامدهای روند جاری دست به گریبان خواهد بود.
سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هفدهم رمضان