از نگرانی و رهاورد توافق هسته ای تا مجادله وزیر و بابک

سخنان دیروز رهبری در جمع کارکنان سازمان حج و همچنین خبر اجرای برجام و نشست وین در کانون توجه رسانه های امروز قرار دارد. این در حالی است که موضوع بابک زنجانی و پاسخ های میان وزیر نفت و بابک از دیگر موضوعات مهم امروز است.

در ادامه می‌توانید روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های سه شنبه 28 مهر ماه را مرور کنید.

«روزنامه وطن امروز» در گزارشی با تیتر «آنچه باید نگرانش بود» می نویسد: « توافق هسته‌ای از روز یکشنبه وارد فاز اجرا شده است ولو اینکه در سوی مقابل، یعنی از جانب اروپا و آمریکا، چیزی که واقعا بتوان نام آن را اجرا گذاشت، نمی‌توان دید. مطابق آنچه در ضمیمه 5 برجام آمده، ایران از روز رسمی شدن توافق، انجام 12 تعهد خاص فهرست‌شده در ضمیمه را آغاز می‌کند اما در مقابل طرف‌های غربی صرفا بیانیه‌هایی صادر می‌کنند که نشان‌دهنده تصمیم آنها برای تعلیق تحریم‌ها در زمانی است که ایران انجام تعهدات خود را به نحو راستی‌آزمایی‌شده برای آژانس کامل کرده باشد.

به این ترتیب، روز آزمون برای برجام فرا‌رسیده است. این نخستین مرحله‌ای است که برجام در آن تست خواهد شد. برجام توافقی است که برای 1+5 مبتنی بر راستی‌آزمایی است و برای ایران مبتنی بر اعتماد. 1+5 هیچ تعهدی را تا ما به ازای آن نقدا و به‌طور کامل از سوی ایران پرداخت نشود انجام نخواهد داد، اما در متن برجام موارد متعددی وجود دارد که ایران طی آن عملا مجبور است به 1+5 اعتماد کند و صرفا به اتکای اینکه «امیدواریم چنین و چنان نشود» تعهدات خویش را اجرا کند. یکی از مهم‌ترین نمونه‌ها، تأخیر فاز اجرای تعهدات ایران نسبت به طرف مقابل در گام نخست اجرای برجام است. به‌طور وسیع استدلال شده است که گروه 1+5 بویژه آمریکا پس از اتمام انجام تعهدات ایران، به 2 دلیل قادر به سر باز زدن از تعلیق تحریم‌ها نخواهد بود. نخست، به این دلیل که در این صورت توافق هسته‌ای از هم خواهد پاشید، و این در حالی است که آمریکا به ایران نیاز دارد و دوم به این دلیل که ایران قدرتمند است و تبعات نقض توافق برای آمریکا سنگین خواهد بود. واقعیت این است که هردوی این استدلال‌ها درست است ولی به مساله اصلی پاسخ نمی‌دهد. پس از اینکه ایران همه تعهدات کلیدی خود را انجام داد، قاعدتا دیگر آمریکا نباید هراسی از به هم خوردن توافق داشته باشد، مگر اینکه توافق دارای منافعی ‌جز متوقف کردن برنامه هسته‌ای ایران برای آمریکا باشد، که البته هست؛ و همه آنچه تحت عنوان نفوذ در این یکی ـ دو ماه درباره آن بحث شده را در همین جا می‌توان رهگیری کرد. قدرتمند بودن ایران هم مانعی برای نقض عهد از سوی آمریکا نیست چرا که آمریکایی‌ها در عین حال که می‌دانند ایران قدرتمند است، این را هم می‌دانند که یک جریان سیاسی در ایران آینده خود را به توافق هسته‌ای گره زده و در نتیجه هرگونه نقض عهد از سوی طرف مقابل را به دلایل سیاسی لاپوشانی خواهد کرد.»

«روزنامه کیهان» در گزارشی با تیتر «نفاق مدعیان حقوق بشر در فاجعه تلخ منا » به سخنان رهبر انقلاب در دیدار کارگزاران حج می پردازد و می نویسد: «رهبر معظم انقلاب در دیدار مسئولان و دست‌اندرکاران حج با اشاره به مسئولیت دولت میزبان در قبال جان باختن ۷ هزار مسلمان گفتند: پس از این حادثه باید صدای واحد و اعتراض دنیای اسلام برمی‌خاست اما متأسفانه به جز صدای جمهوری اسلامی ایران صدایی شنیده نشد.»

«روزنامه ایران» در یادداشتی با تیتر «اولین رهاورد دیپلماتیک برجام» به قلم سیروس ناصری می نویسد: « برگزاری نشست امنیتی مونیخ در تهران از اهمیت ایران در حل و فصل مسائل بین‌المللی و درک کشورهای اروپایی از نقش مهم و اساسی ایران در امنیت منطقه و امنیت جهانی نشان داشت. کنفرانسی که کشورها فرصت یافتند تا مواضع خود را صریح و بی‌پرده بیان کنند.

مجموع آنچه در این نشست مطرح شد، نشان داد مسیری که تاکنون برای حل بحران سوریه طی شده، درست نبوده و شاید از این پس، اروپا با همراهی ایران بتواند تحولات را به سمتی هدایت کند که نتیجه آن به برقراری صلحی پایدار در سوریه بینجامد.

انگیزه مضاعف اروپا برای مهار بحران سوریه، بیش از هر چیز ناشی از تسری این چالش به فراسوی مرزهای سوریه و رسیدن پیامدهای این جنگ به درون اروپاست. خیل عظیم پناهجویان سوری که امروز به امید یافتن مکانی امن‌تر، روانه کشورهای اروپایی می‌شوند، سبب شده تا این کشورها با چالش جدید و جدی مواجه شوند و برای در امان ماندن از سیل آوارگان؛ به فکر یافتن راهکاری برای جنگ سوریه بیفتند. هرچند اتخاذ این رویکرد اروپا به بحران سوریه دیرهنگام بوده، اما از نگاه کنونی اروپایی‌ها که تلاش برای حل بحران سوریه را به یکی از اولویت‌های اصلی دیپلماسی خود برگزیده‌اند، باید استقبال کرد. در عین حال باید واقع‌بینانه پذیرفت که تحقق هدف غربی‌ها در زمینه مهار جنگ داخلی سوریه، با موانع جدی روبه‌روست. زیرا امروز امریکا و اروپا در حل بحران سوریه در چنبره مواضع پیشین خود گرفتار شده‌اند که با انعطاف‌ها و عقب‌نشینی‌های نسبی می‌کوشند از این وضعیت پیچیده خلاص شوند. آنان که تا مدتی قبل اصرار بر حذف «اسد» از ساختار سیاسی سوریه داشتند و این مطالبه خویش را به عنوان «پیش‌شرط» مذاکرات مطرح می کردند، اکنون نرمش به خرج داده و اعلام کرده‌اند رفتن «اسد» پیش‌شرط آغاز مذاکرات نیست اما سیر تحولات باید به گونه‌ای باشد که در نهایت، «اسد» از قدرت کناره‌گیری کند و در راه حل نهایی نباشد. به نظر می‌آید برای امریکایی‌ها عبور از این مرحله سخت بوده اما اروپا انعطاف بیشتری برای کنار گذاشتن پیش‌شرط‌های خود دارد؛ انعطافی که ناشی از درگیر شدن اروپایی‌ها با پیامدهای ناشی از بحران سوریه و از جمله سیل آوارگان سوری است.

با این حال باید بپذیریم که عقبگرد از سیاست‌های اعلام شده برای اتحادیه اروپا هم چندان ساده نبوده و گزینه انتخابی اصلی آنان نیست. در چنین شرایطی؛ ظریف، وزیر خارجه ایران در تلاش است تا ماهرانه و حساب شده و ضمن درک کامل مشکل سیاسی اتحادیه اروپا، آنان را مجاب کند تا دیپلماسی خود را با واقعیت‌های منطقه و سوریه هماهنگ کنند و از اتخاذ مواضعی که مانع شکل‌گیری جبهه‌ای متحد علیه ناامن کنندگان منطقه می‌شود، پرهیز نمایند. یکی از مهم‌ترین گره‌های حل بحران، کنار گذاردن پیش‌شرط حذف «اسد» است که به مانعی در شکل‌گیری اجماعی مؤثر میان طرفین درگیر و ذینفع در بحران سوریه تبدیل شده است. از این منظر؛ اروپا می‌تواند در روندی غیررسمی و آرام آرام، پیش‌شرط خویش در قبال رئیس جمهوری سوریه را مورد تجدید نظر قرار دهد و امریکا را نیز متقاعد کند که نباید نتیجه یک فرآیند، از پیش تعیین شده باشد. چنین تغییری اگر چه امروز و فردا رخ نمی‌دهد، اما چندان هم دور از انتظار نیست.»

«روزنامه افتاب یزد» در گزارشی با عنوان « چرخش 180 درجه ای!» می نویسد: « در حالی که همه درباره اقدامات تند روح اله حسینیان از جمله تهدید کردن صالحی به مرگ برسر برجام سخن می گفتند

رئیس سازمان انرژی اتمی بیان کرده است که این نماینده مجلس در روز عیادت از اوگفته توافق هسته‌ای از الطاف خفیه الهی استآفتاب یزد- امیدکاجیان: دنیای سیاست پر است از تناقضات، پر از محاسباتی که نتیجه‌اش هرچه از آب دربیاید نه محاسبه اش را باید پذیرفت و نه نتیجه اش را. درست مثل خیلی از دعواها و جدل‌ها و بلواهایی که در این عرصه رخ می‌دهد و معلوم نیست کدام اش راست است و کدام اش نمایش، درست مثل دوستی‌های سیاسی، درست مثل دشمنی‌های سیاسی، درست مثل لبخندهای سیاسی و درست مثل اشک‌های سیاسی.

در عالمش (سیاست) نه باید خنده‌ها را جدی گرفت و نه باید گریستن‌ها را باور کرد و واقعا معلوم نیست که پشت نقاب‌های رفتاری به ظاهر پیدا، کدام مبنای استراتژیک و هدف جناحی پنهان شده است. هیچ کس نمی‌داند آنچه که واقعا در دل مردان سیاست می‌گذرد چیست؟ حتی اگر به قول خودشان، سیاسیون درددلهایشان را هم به زبان بیاورند!

فقط خدا می‌داند آنی که انجام می‌دهند آیا همانی بود که می‌خواستند یا همانی است که می‌خواهند نشان دهند که می‌خواستند! برای همین هم هر بار باید منتظر یک حرکت جدید، یک کلام عجیب و یا یک تغییر صد و هشتاد درجه‌ای در باطن و ظاهرشان بود.

نمونه اش ماجرای روح اله حسینیان، همان نماینده معروف این روزهاست... او که روزنامه‌ها تا توانستند برایش نوشتند و رسانه‌ها تا خواستند از او گفتند و البته کاریکاتوریست‌ها تا می‌شد از گفته او و صالحی کشیدند! اگر تا چند ماه پیش آدم‌های کمتری او را می‌شناختند حالا دیگر بعد از قصه سیمان و قلب رآکتور، شهره‌اش برون مرزی شده، هرچند محبوبیتش معلوم نیست!

خبر تهدید سیمانی و اعدام انقلابی‌وار صالحی، روایات متعددی درباره نوع این رفتار را مطرح ساخت، یکبار از شوخی بودن حرف‌های حسینیان گفتند، به طوری که از زبان ابوذر ندیمی نماینده مجلس آمده: "من با آقای حسینیان صحبت کردم و او گفت که من از روی شوخی و مزاح و مطایبه این حرف را به آقای صالحی زدم اما او این حرف را جدی گرفت. " یکبار از اینکه او هدفش عصبانی‌کردن صالحی بوده سخن به میان آمد و یکبار هم از اینکه اصلا رییس سازمان انرژی اتمی بیخودی شلوغش کرده حرف زده شد!

زمانیکه این عضو جبهه پایداری کارش به بیمارستان کشید و صالحی هم به دیدارش رفت، خیلی‌ها می‌پنداشتند که قضیه به خیر و خوشی تمام شده است و همه حرف‌ها باد هوا بود... اما درست فردای آن روز روح‌اله حسینیان آمد و به خبرگزاری‌ها گفت که تهدیدش جدی بوده و اگر بعد از برجام اوضاع بهتر نشد تهدیش را عملی هم می‌کند!»

«روزنامه شرق» در گزارشی با عنوان « رمزگشايي از معماي ورود زنجاني به نفت» می نویسد: « پول ملت را خورده‌اند و این‌قدر پررویند». این واکنش وزیر نفت به انتشار پنج صفحه از نامه زنجانی خطاب به نمایندگان مجلس بود. به گزارش ایسنا، بیژن نامدارزنگنه در حاشیه کنگره نفت و نیرو در جمع خبرنگاران گفت: «گمان می‌کنم بابک زنجانی دارد در برخی رسانه‌ها پول خرج می‌کند تا برای خودش پوشش بگیرد و اگر شما این مطلب را پخش کنید که نمی‌کنید، خوب است». او با بیان اینکه «بابک زنجانی از این ۱۰ هزار میلیارد تومان که بدهکار است، یک کمی درِ جیبش را شل کرده و دارد خرج می‌کند»، افزود: «اکنون حرف‌هایی می‌زنند که ظاهرا او طلبکار و ما بدهکار می‌شویم. پول ملت را خورده‌‌اند و این‌قدر پررویند». او در واکنش به نامه زنجانی به نمایندگان مجلس که گفته بود؛ «زنگنه بايد پیش من می‌آمد و توافق می‌کردیم»، تصریح کرد: «من طوری نیستم که کلاه سرم برود. او فکر می‌کند می‌تواند ما را فریب دهد. زنجانی باید اول پول را بدهد بعد هر زمانی که خواست در هتل رامسر روزها با هم حرف می‌زنیم». زنگنه در پاسخ به اینکه آیا قرار است جلسه‌ای با بابک زنجانی و وکلایش داشته باشید، گفت: «من با بابک زنجانی جلسه داشته باشم؟ بابک زنجانی تعیین‌تکلیفی ندارد، او پول ما را خورده است».

او درخصوص پیشرفت در پرونده زنجانی نیز گفت: «هیچ پیشرفتی نداشته و بابک زنجانی فقط حرف می‌زند». وزیر نفت تصریح کرد: «ما یک زمان می‌گفتیم هشت هزار میلیارد تومان و الان می‌گوییم ۱۰ هزار میلیارد تومان پول ملت ایران را باید بدهد و راهی هم ندارد». چندروز پیش باشگاه خبرنگاران، پنج صفحه از نامه زنجانی به نمایندگان را منتشر کرده بود.

تأیید زنجانی توسط ٤ عضو كابينه احمدی‌نژاد

رستم قاسمی وزیری است که نام او به‌همراه دو وزیر دیگر دولت دهم و محمود بهمنی، رئیس وقت بانک مرکزی، در چندین بخش از کیفرخواست دادستان علیه زنجانی به میان آمد و به‌همین‌دلیل، آنان، در نامه‌ای خطاب به دادستان کل کشور خواستار روشن‌شدن نقش خود و دیگران در پرونده زنجانی شدند. ١٣ مهر و در سومین جلسه دادگاه زنجانی، نام وزرای احمدی‌نژاد به میان آمد. نماینده دادستان در بخشی از کیفرخواستی که قرائت کرد، گفت: «با معرفی «ح.ف.ه» و سایر اشخاص، متهم ردیف اول موفق به اخذ مصوبه‌ای در هفتم تیر ٩١ از سه وزیر دولت احمدی‌نژاد (وزرای سابق نفت، اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت) و رئیس سابق بانک مرکزی می‌شود. بابک زنجانی با «ح.ف.ه» و «م.ش» و با مشارکت در عملیات متقلبانه، دو میلیارد و ٧٠٠ میلیون یورو از شرکت نفت کلاهبرداری می‌کند». اما شاید گره ماجرای بابک زنجانی، تصمیمات اتخاذشده در همین دوره ٨٦ روزه توسط سرپرستان باشد؛ ٨٦ روزی که از ٢٦ اردیبهشت ٩٠ آغاز شده و در تاریخ ١٩ مرداد همان سال به پایان رسیده بود. سهم احمدی‌نژاد از آن روزها، عدد ١٧ را نشان می‌دهد. با توجه به تأکید وکیل زنجانی بر خرداد ٩٠ به‌عنوان ورود زنجانی به نفت، بررسی آن ١٧ روز و در کنارش ٦٩ روز سرپرستی علی‌آبادی بر وزارت نفت می‌تواند بخشی از ابهامات و مسئولیت‌های اشخاص حقیقی و حقوقی در این پرونده را روشن کند. با توجه به اینکه علی‌آبادی سابقه حتی یک روز فعالیت در حوزه نفت را نداشته، احتمالا تنهاوتنها از اوامر رئیس خود یعنی محمود احمدی‌نژاد پیروی می‌کرده است.