بازدید 16061

ترکمن‌های عراق؛ روی نوار بحران

علی طاهایی
کد خبر: ۵۵۶۶۷۰
تاریخ انتشار: ۰۵ دی ۱۳۹۴ - ۱۸:۰۵ 26 December 2015
ترکمن ها در عراق برای بسیاری از ایرانی ها ناشناخته هستند و اطلاعات زیادی در خصوص آنها در ادبیات سیاسی و اجتماعی ما ایرانی ها وجود ندارد. بسیاری از افرادی که اخبار عراق را بصورت مستمر پیگیری می نمایند نیز از ریشه های تاریخی ترکمن های عراق آگاه نبوده و آنها را به خوبی نمی شناسند در حالیکه به دلائل گوناگون ترکمن ها در عراق دارای جایگاه ویژه ای در زمینه های سیاسی و امنیتی می باشند. در این نوشتار تلاش خواهیم کرد ترکمن ها در عراق را عمدتا با توجه به شرایط جدید آنها پس از سقوط رژیم صدام و رخدادهای ناشی از حضور داعش در منطقه مورد بررسی قرار دهیم.

معنی کلمه ترکمان

در خصوص کلمه "ترکمان" تعاریف زیادی وجود دارد ولیکن آنچه در بیشتر کتب تاریخی آمده و مورد قبول اکثر تاریخدانان می باشد دو روایت می باشد. اول اینکه ترکمان در حقیقت به بخشی از قوم ایغور اطلاق می شده که به اسلام گرویده بودند. در حالیکه این قوم ترک نامیده می شدند، بخشی از آنها که در سرزمین های اسلامی ساکن شدند و اسلام آوردند توسط مسلمانان ترکمان نامیده شدند. در برخی از منابع تاریخی آمده است که کلمه ترکمان از ترکیب دو کلمه ترک و ایمان بوجود آمده است. 

در روایت دوم ترکمن به معنای ترک اصیل می باشد و در واقع ترکمان ها بخشی از قوم ایغور هستند که خارج از محدوده شبه جزیره آناتولی و در خاورمیانه و قفقاز زندگی می کنند و کلمه ترکمان برای تفکیک بین ترک های آناتولی و سایر ترکها بکار می رفته است.

در حال حاضر تعداد زیادی از ترکمن ها در سوریه، لبنان و عراق زندگی می کنند که در سوریه و عراق نوعی پیوند جغرافیایی نیز بین آنها دیده می شود و مرز سیاسی سایس پیکو آنها را از یکدیگر جدا نموده است.

چهره های ترکمانی

ترکمن ها به تدریج در جوامع خود محو شدند و این ادغام در کشورهایی که فرهنگ غنی تری درخصوص همزیستی مسالمت آمیز اقوام گوناگون داشتند مانند ایران و لبنان بسیار سریع تر و کامل تر بود به نحوی که بسیاری از چهره های ترکمن در کشور ما هستند که کاملا ایرانی شده اند و هرگز صحبت از قومیت آنها در ایران نمی شود ولی در عراق آنها را به قومیت می شناسند. برخی از چهره های معروف ترکمن که ممکن است خوانندگان ایرانی به راحتی آنها را بشناسند عبارتند از ابوریحان بیرونی، امام محمد غزالی، جابربن حیان، محمد عبده، احمد شوقی، نزار قبانی، نوری سعید، شکری القوتلی، فواد سنیوره که تنها بخشی از چهره های علمی، فرهنگی و سیاسی ترکمن هستند.

پراکندگی جغرافیایی در عراق

مناطق جغرافیایی سکونت ترکمن ها در عراق عمدتا در چهار استان کرکوک، صلاح الدین، دیالی و نینوا واقع شده است هر چند بدلیل سیاست عرب کردن مناطق متنازع توسط رژیم صدام و همچنین حملات تروریستی فراوان پس از سال 2003 در عراق تعداد فراوانی از ترکمن ها به مناطق دیگر عراق یا خارج از این کشور مهاجرت نموده اند. مناطق مسکونی ترکمن ها از مناطقی مانند تلعفر، سنجار و مناطق نزدیک به مرزهای سوریه آغاز می شود و در شهرها رو روستاهای مختلفی ادامه داشته و به استان کرکوک و صلاح الدین می رسد و تا جدار مرزهای ایران امتداد دارد، این نوار در میانه بحرانی ترین جغرافیای منطقه قرار دارد و هر نبردی در منطقه روی آن تاثیرگذار بوده و از آن تاثیر پذیرفته است. 

تردد بین شمال و جنوب از این منطقه بوده و این نوار است که عرب را از غیر عرب شامل ترک و کرد جدا می ساز، نوعی مرز قومیتی و هویتی؛

علاوه بر مناطق ذکر شده در حال حاضر بدلائلی که به آنها خواهیم پرداخت ترکمن های زیادی در بغداد، مناطق جنوبی عراق و اقلیم کردستان حضور دارند، پرلکندگی آنها عمدتا مربوط به مذهبشان است به نحوی که سنی ها عمدتا برای مهاجرت راه شمال و شیعیان راه جنوب را در پیش گرفته اند و بسیاری نیز ترجیح داده اند در سرزمینشان باقی بمانند.

برخی مناطق ترکمانی برای آنها ارزش سمبلیک دارد که بدلیل رعایت اختصار تنها به برخی از این مناطق خواهیم پرداخت. با بررسی شرایطی که در این مناطق بر ترکمن ها گذشته است می توان شرایط کلی زندگی آنها را در عراق درک نمود.

1. روستای بشیر: این روستا یکی از نمادهای تلاش حکومت بعث برای پاکسازی و حذف هویت قومی و مذهبی ترکمن هاست. این روستا که با وجود تعداد ساکنان بالا از سوی رژیم صدام هیچگاه به شهر و شهرستان تبدیل نشد و تابع شهرستان تازه خورماتو در 5 کیلومتری اش می باشد یکی از مناطق مهم برای ترکمن های عراقی است. 

در دهه نود میلادی بیش از 500 خانواده در آن زندگی می کردند و منطقه دارای 8 مسجد و حسینیه بود و همچنین ادارات و موسسات دولتی مانند اداره کشاورزی و شهرداری و پلیس نیز بصورت کامل در آن مستقر بودند. این روستا دارای 11250 هکتار زمین زراعی بود که این اراضی کشاورزی جزو مرغوبترین زمین ها در استان کرکوک به حساب می آید.

تاریخ سیاه بشیر و مردم آن از سال 1981 آغاز شد و رژیم صدام طرحی را برای سرکوب ترکمن ها به مرحله اجرا در آورد. در پی آغاز این طرح بیش از 90 نفر از جوانان بشیر به دلائل گوناگون از جمله مخالفت با حزب بعث و همکاری با مجاهدان به اعدام محکوم شدند و 71 نفر دیگر حکم زندان ابد گرفتن و تعداد زیادی از جوانان که تحت تعقیب قرار گرفته بودند به خارج از عراق گریختند. 

برخی از این مبارزان بعدها در محل سکونت خود در خارج از عراق فیلم هایی دریافت کردند که در آنها پدر، برادر و اعضا خانواده شان به نیابت از آنها اعدام شده بودند. پس از بروز این برخوردهای امنیتی، ترکمن ها از بسیاری از حقوق اجتماعی خود نیز محروم شدند و از استخدام آنها در ادارات دولتی جلوگیری به عمل آمد. حتی ترکمن هایی که در ادارات حساس دولتی نظیر وزارت نفت، وزارت دفاع و وزارت کشور مشغول به کار بودند از این ادارات به وزارتخانه های دیگر منتقل شدند و پس از مدتی مجبور به استعفا یا ترک کار و بازخرید شدند. 

در سال 1986 بر اساس طرحی که توسط حزب بعث به اجرا گذاشته شد اهالی بشیر به 6 مجتمع مسکونی (مجتمع صدام، قادسیه، شهید،نهروان،یرموک و ذیقار) تازه ساز در منطقه ای بین استان کرکوک و استان تکریت منتقل شدند و این مجتمع ها تحت تدابیر شدید امنیتی قرار گرفت. 

پس از کوچاندن اهالی بشیر به مجتمع های مسکونی، در سال 1987 بولدوزرهای رژیم صدام این روستا را با خاک یکسان نموده و حتی مساجد و حسینیه ها را نیز از بین بردند. در همین سال ساکنان بشیر از مجتمع های مسکونی ششگانه به استان های مختلف عراقی از اربیل تا ذیقار کوچانده شدند و در حال حاضر در هر استان عراقی میتوان خانواده هایی از روستای بشیر را یافت. 

این سیاست صدام به منظور عربی کردن مناطق مورد منازعه بود لذا در همان مکان برای عرب های هوادار حکومت حزب بعث بر روی خرابه های روستای بشیر روستای دیگری بنام "صدامیه البشایر" ساخته شد.خارج کردن اهالی بشیر از منطقه با ضبط زمین های کشاورزی و املاک آنها همراه شد و زمین ها بین عشائر هوادار صدام از جمله عشائر زبیدات، الجواله، البومحمد،العبادات، الجنابیین، المعامره و الساده تقسیم شد. با غصب این زمین ها ترکمن ها از ملاک ها و صاحبان زمین های کشاورزی تبدیل به کارگران روزمزد و فروشندگانی شدند که در پی کسب روزی و برای اداره زندگی ناچار به کار در زمین های خودشان به عنوان کارگر بودند.

در پی سقوط حکومت بعث اهالی منطقه بشیر به طرح شکایت در برابر مراجع قانونی پرداختند و با تلاش های فراوان توانستند بخشی از املاک و زمین های خود را بازپس گیرند و به روستای بشیر بازگردند ولی این بازگشت چندان بی دردسر نبود. این روستا از سال 2004 تا 2010 زیر شدیدترین حملات تروریستی توسط ساکنان سابق این روستا قرار داشت. تعداد زیادی از پلیس ها بدلیل ابلاغ و اجرای حکم خلع ید غاصبان زمین های ترکمن ها توسط عشائر هوادار بعث ترور شدند. بمبگذاری های زیادی در مناطق ترکمن نشین انجام شد و حتی کار به آتش زدن محصولات کشاورزی و زمین های زراعی نیز کشی، شعائرهای فراوانی در بشیر و طوزخورماتو علیه ترکمن ها و در حمایت از صدام و رژیم بعث روی دیوارها نوشته شد.

علی رغم تصمیمات گرفته شده برای بازگشت ترکمن ها به بشیر دولت و حکومت محلی استان کرکوک تحت فشارهای عرب های سنی هیچ اقدام عملی برای آاد کردن بشیر برنداشتند و خود مردم اقدام به بنا کردن 1000 خانه نمودند و زندگی را به بشیر بازگرداندند. در حال حاضر بیش از 2500 نفر در بشیر زندگی می کنند و حسینیه ها و مساجد نیز در میان عملیات های تروریستی و تهدیدات عشائر اطراف منطقه بازگشایی شده است. 

جنایات داعش در روستای بشیر

سخت ترین جنایتی که علیه ترکمن ها رخ داد را می توان حمله داعش به روستای بشیر دانست که در این سال دارای 1200 منزل مسکونی و در حدود 5000 نفر ساکن داشت. 12 و 13 ژوئن 2014 داعش با امکانات کامل از جمله سلاح های نیمه سنگین و خودروهای هامر غنیمتی از ارتش عراق به بشیر حمله کرد. 

داعش طی دو روز فاجعه ای در شهر بشیر آفرید و انواع جنایات از جمله قتل، سر بریدن و تخریب حسینیه ها و آتش زدن منازل شیعیان و آتش زدن مزارع و محصولات کشاورزی را مرتکب شد. در صبح روز اول حمله داعش دو خودرو داعشی با ورود به محوطه مقام امام رضا (ع) در دو کیلومتری بشیر تلاش کردند تا پرچم داعش را در این مکان نصب نمایند که با مقاومت پلیس و نیروهای داوطلب مردمی مواجه شدند و با ورود نیروهای کمکی پلیس دو خودروی داعشی کمی عقب نشستند. پس از یک ساعت و نیم از این حادثه خودروهای داعشی به کمک نیروهای خود آمده و خصوصا خودروهای زرهی هامر آنها را همراهی می کردند. 

پس از آماده سازی نیروهای داعش، آنها از سه جهت به روستا حمله نمودند و پس از شهادت مدافعین بر بشیر مسلط شدند. مردانباقی مانده در شهر را به قتل رساندند و پساز تجاوز به زنانآنها را نیز به قتل رساندند و جنازه ها را بر تیرهای برق و مخازن آب آویختند. سپس خانه ها و حسینیه ها ویران نموده و یا بمبگذاری نمودند و تعداد فراوانی از زنان و دختران را به اسارت بردند که پس از چند هفته با وساطت برخی عشائر عرب منطقه برخی از جنازه های آنها به خانواده هایشان بازگردانده شد. 

نیروهای داوطلب ترکمن از مناطق دیگر به کمک اهالی بشیر شتافتند و توانستند منطقه مسکونی روستا را به تصرف خود در آورند ولی بدلیل فقدان پشتیبانی هوایی و ضعف امکانات شکست خوردند و تعداد زیادی از آنهابه شهادت رسیدند که پیکر 32 نفر از این شهدا همچنان به خانواده هایشان باز نگشته است. 

شهرستان طوزخورماتو

شهر طوزخورماتو در 75 کیلومتری کرکوک و 180 کیلومتری بغداد واقع شده و شامل 4 بخش آمرلی، سلیمان بیگ، ینکجه و زندانه می شود. 

این شهرستان از بزرگترین مناطق اجتماع ترکمن ها پس از تلعفر به حساب می آید و دارای 200 هزار نفر جمعیت می باشد که نیمی از آنها ترکمن و نیمی دیگر شامل ساکنان عرب و کرد می باشد. این شهر در زمان حکومت رژیم بعث صدمات زیادی را از این رژیم متحمل شد که عمده آنها ناشی از سیاست عربی کردن مناطق مورد منازعه و پاک کردن هویت ترکمن ها بود تا جاییکه ترکمن ها از سخن گفتن به زبان ترکی نیز منع شدند و منابع درسی کودکان در مدارس نیز به نحوی تنظیم می شد که نفی کننده هویت ترکمانی آنها باشد و حتی در اسناد رسمی دولتی کلمه ترکمانی به کار نمی رفت و رسمیت نداشت.

رژیم برای رسیدن به اهداف قومی و نژادی اش تنها دو گزینه پیش پای ترکمن ها گذاشت، اول الحاق به حزب بعث و عرب شدن و دوم مهاجرت یا زندانی شدن. حتی کسانی که گزینه اول را بر گزیدند و شانس کار دولتی را پیدا کردند به اجبار به مناطق جنوبی منتقل می شدند تا تمرکز جمعیتی ترکمن ها در طوزخورماتو برهم بخورد.

پس از سقوط رژیم بعث در سال2003 این سیاست به نوعی دیگر توسط کردها در پیش گرفته شد چرا که آنها با توجه به اصل 140 قانون اساسی جدید عراق منتظر روز سرنوشت ساز همه پرسی در کرکوک بودند و تغییر جمعیت منطقه از سیاست های آنها به شمار می رفت. لذا روستاهای زیادی مملو از جمعیت کردهایی شد که با حمایت اقلیم کردستان به این مناطق کوچ می کردند و با حمایت احزاب کردی بیشتر پست های سیاسی و امنیتی منطقه در اختیار آنها قرار می گرفت. 

حوادث خونبار 2005 تا 2015

شهر طوزخورماتو از مناطق بسیار آرام ، زیبا و بسیار حاصلخیز در عراق به حساب می آمد ولیکن طی سالهای گذشته بدلیل حوادث تروریستی فراوان مملو از دیوارهای سیمانی و موانع فلزی و نیروهای ارتش شده است. این عملیات ها عمدتا ترکمن ها را در این شهر هدف قرار داده و شامل بمبگداری، ترور، ربایش، کوچ اجباری و ... می شود که اکنون به جزئی عادی از زندگی روزمره ترکمن ها تبدیل شده است.

طوزخورماتو دارای اهمیت راهبردی در عراق می باشد چراکه این شهر در نقطه تلاقی سه استان مهم عراق شامل صلاح الدین، دیالی و سلیمانیه قرار گرفته و مسیر بزرگراه بین المللی از آن می گذرد وه شریان اساسی حمل و نقل در عراق از استانهای شمالی به سمت جنوب عراق به حساب می آید. همچنین طوزخورماتو دارای ذخایر نفتی راهبردی می باشد که تاکنون استخراج نشده است.

در سال 2005 و با اوج گیری عملیات های تروریستی و خشونت های قومی در عراق طوزخورماتو نیز از این حوادث مصون نماند و گروه های مسلح اقدام به عملیات های وسیعی در این منطقه نمودند. برای مثال جاده بین المللی تکریت به طوز و طوز به بغداد قطع شد و اقدامات تروریستی زیادی علیه ترکمن ها در منطقه صورت گرفت که ترور و انفجار و اجبار به ترک منازل از جمله این اقدامات بود.

پس از برگزاری انتخابات مجالس استانی و استقرار وضعیت امنیتی در عراق تا حدودی اوضاع امنیتی در طوزخورماتو بهبود یافت و مسئولیت هایی به ترکمن ها سپرده شد ولیکن در سال 2012 مجددا شرایط امنیتی به سمت ناآرامی ها پیش رفت. در این سال بود که درگیری های طائفه ای بین شیعه و سنی ها گسترش یافت و با ورود کردها به این صف بندی های جدید سیاسی زمزمه های تقسیم عراق بار دیگر در فضای سیاسی و اجتماعی عراق طنین انداز شد. در این فضا بار دیگر نگاه ها به سوی مناطق مورد منازعه چرخید.

در شرایطی که تسلط حکومت مرکزی بر مناطق شمال بغداد تا حدود زیادی در پی درگیری با اهل سنت کاهش یافته بود اکراد از این فرصت استفاده نموده و اقدام به گسترش نفوذ خود در مناطق مورد منازعه نمودند. 

در این بین قدرت گیری جریانات تندرو تکفیری در منطقه نیز مزید بر علت شد و فشارها بر ترکمن ها به شدت افزایش یافت. گروه داعش و نقشبندیه در این مناطق دارای پایگاه نفوذ بوده و اقدام به تحرکات گسترده ای خصوصا در سلیمان بیگ و ینکجه نمودند و با تهدید ترکمن ها به قتل تلاش نمودند تا آنها را از منطقه طوز بکوچانند و پس از مدتی شروع به ترور، بمب گذاری و تخریب حسینیه های شیعیان در طوزخورماتو نمودند. 

پس از تسلط داعش بر استان نینوی و شهر موصل اوضاع بصورت کامل تغییر کرد. ارتش عراق از استان کرکوک خارج شد و مناطق فراوانی براحتی در اختیار داعش قرار گرفت و داعش هر چه در توان داشت در جنایت علیه مردم عراق فروگذار نکرد و خصوصا ترکمن ها مورد تعدی داعش قرار گرفتند. در استان نینوی شهر تلعفر، در استان کرکوک شهرهای بشیر و تازه خورماتو، در صلاح الدین شهرهای طوزخورماتو و آمرلی و در دیالی شهر السعدیه از جمله مناطقی بودند که شاهد سخت ترین درگیری ها و نبردها با داعش بودند. 

یکی از شورانگیز ترین نقاط در تاریخ نبرد با داعش نبرد در آمرلی بود. این شهر با جمعیتی شامل 20 هزار ترکمن شیعه و 15 هزار نفر از سایر مذاهب و قومیت ها به شدت مورد تعرض داعشو نقشبندیه واقع شد و تنها در یکی از انفجارها در مرکز این شهر که با استفاده از یک کامیون بمبگذاری شده انجام شد 125 نفر به شهادت رسیدند. 

این شهر به مدت 83 روز در سال 2014 در محاصره داعش  و نقشبندیه قرار گرفت و در صورت سقوط شهر آنچه بر سر بشیر و اهالی آن آمد بر سر اهالی آنرلی نیز می آمد ولی مقاومت جانانه مردم این شهر و کمک های رسیده از سوی جمهوری اسلامی باعث شد تا محاصره این شهر شکسته و این عملیات که جزو اولین عملیات های پیروزمندانه عراقی ها بر علیه داعش بود نقطه آغازی برای شکست های پی در پی داعش باشد.

انتشار تصاویر سردار سلیمانی در هنگام شکستن محاصره آمرلی موجی از حس شادی و قدردانی نسبت به ایران را در میان ترکمن ها بوجود آورد.

ترک ها و ترکمن ها

ترکیه خود را مدافع تمامی فرزندان قوم ایغور در جهان می داند. از ترک های چینی استان سین کیانگ تا ترکمن های آسیای مرکزی و قفقاز و ترکمن های عراق و سوریه؛ امپراطوری عثمانی نیز تلاش نمود تا جایگاه ترک ها را در سراسر دنیا بهبود بخشد و آنها را در مناطق مختلف امپراطوری نسبت به سایر طوائف موجود در آن مناطق از جایگاه ویژه ای برخوردار نمود.

سقوط امپراطوری عثمانی ترک ها را از جایگاهشان پایین کشید و آنها را با بحران های گوناگونی مواجه نمود. با قدرت گرفتن مجدد ترکیه آنها تلاش نمودند تا ترک ها را در سایر کشورها تقویت نمایند و این موضوع در عراق رنگ ادعای ارضی نیز گرفت چراکه ترک ها با توجه به ادعاهای تاریخی و سکونت ترکمن ها در موصل و جنوب کردستان عراق، مدعی بودند موصل جزئی از ترکیه است.

البته حمایت ترکیه از ترکمن ها کاملا سیاسی بود و شامل همه ترکمن ها خصوصا شیعیان نمی شد و بعضا در معامله هایی سیاسی با کردها خصوصا در سالهای اخیر منافع ترکمن ها در عراق به راحتی زیر پا گذاشته شد.

وضعیت کنونی ترکمن ها

ترکمن ها در حال حاضر در شرایط سختی در حال زندگی می باشند. بسیاری از انها به اربیل و کربلا گریخته اند و بخشی که همچنان در مناطق خود سکونت دارند در معرض حوادث تروریستی و انتقام جویی های طائفه ای قرار دارند. خانه هایشان ویران شده و منبع اصلی درآمدشان که کشاورزی بوده در میان اتش جنگ های پی در پی سوخته و از بین رفته است. حسینیه ها تخریب شده و مدارس دیگر وجود خارجی ندارد. برق و آب حتی در زمان وجود آرامش نسبی به ندرت وجود داشت و در شرایط فعلی وضع بسیار سخت تر از گذشته شده است. امکانات درمانی و بهداشتی نیز اسیب های فراوانی از جنگ دیده و عمده پزشکان از منطقه مهاجرت نموده اند و به بغداد یا اربیل رفته اند. 

بسیاری از ترکمن ها در اردوگاه های اطراف خانقین سکونت داشته و با کمک های بشردوستانه زندگی خود را اداره می نمایند. آنها در برزخی گرفتار شده اند که راه گریزی از آن نیست. داعش پل جلولا را با خودرو انتحاری منفجر نمود. این پل راهبردی امکان حرکت به سمت جنوب را فراهم می نمود و از سویی نیروهای پیشمرگه اجازه حرکت جمعیت ترکمن را به سمت مناطقی کردی مانند شهر خانقین نمی دهد. 

در حال حاضر علاوه بر درگیری های موجود با داعش و عشائر عرب سنی منطقه، کردها نیز به دشمنان جدید آنها تبدیل شده اند. نیروهای پیشمرگه اقلیم کردستان عراق پس از عقب نشینی نیروهای دولت مرکزی از استان کرکوک، کنترل این استان را بر عهده گرفتند و تلاش نمودند تا بر مناطق متنازع با دولت مرکزی تسلط یافته و بدین وسیله زمینه را برای اجرای همه پرسی در این مناطق آماده سازند که این موضوع مورد اعتراض سایر ساکنان این مناطق قرار گرفت. در طوزخورماتو نیروهای پیشمرگه اقدام به ایجاد ایست و بازرسی هایی نمودند که این موضوع با مخالفت حشد شعبی ترکمانی در منطقه مواجه گردید و درگیری های بین دو طرف به کشته و زخمی شدن تعدادی از نیروهای مردمی منجر گردید و منطقه به سمت آشوب و درگیری دیگری پیش رفت که موضوع با وساطتت جمهوری اسلامی ایران خاتمه یافت.

در حال حاضر ترکمن ها در شرایطی بحرانی برای حفظ زندگی خود در مرحله اول و حفظ هویت و فرهنگ خود زندگی می کنند. کلونی های کوچک ترکمن ها در بغداد، استانهای جنوبی، اقلیم کردستان عراق، ترکیه و کشورهای خارجی شکل گرفته اند و هر گروه بصورت مستقل و یا با همکاری سایر کلونی ها بدنبال حفظ و احیای هویت ترکمانی می باشد در حالیکه باقی مانده ترکمن های ساکن در مناطق اصلی سکونت آنها روی نوار بحران همچنان چشم به کمک های موثر سیاسی و در حال حاضر نظامی دارند که بتوانند از هویت و زیستگاه آباء و اجدادی خود محافظت نمایند. 

ترکمن های شیعه بدلیل اینکه از سوی داعش تکفیر شده اند در حال حاضر در معرض بدترین تهدیدات ممکن قرار داشته و هر روز شاهد انفجار، ترور و تعدی می باشند در حالیکه ترکیه به عنوان مدعی اصلی حمایت از حقوق ترکمن ها از آنها در عراق تنها به عنوان یک برگ برنده و ابزار سیاسی استفاده نموده است و امروزه دیگر در میان ترکمن ها، خصوصا شیعیان، جایگاهی ندارد.
سلام پرواز
خیرات نان
بلیط اتوبوس
تبلیغات تابناک
اشتراک گذاری
برچسب منتخب
# ماه رمضان # عید نوروز # جهش تولید با مشارکت مردم # دعای روز هجدهم رمضان # شب قدر