تحلیل «راشا تودی»؛
نقشی که سردار سلیمانی در آغاز مذاکرات صلح سوریه ایفا کرد
تحولات كنوني سوريه به گونه اي پيش مي رود كه بازيگراني همچون عربستان، تركيه و گروه هاي معارض متحد آنها ـ كه پيش از اين تلاش مي كردند اهداف خود را از طريق جنگ و خونريزي به دست آورند ـ در حال حاضر تلاش مي كنند تا حداقل از طريق مذاكرات ژنو، برخي از منافع و خواسته هاي خود را پيگيري كنند. در این میان، اشاره به نقش ایران در آغاز روند مذاکرات نیز ضروری است.
تحولات كنوني سوريه به گونه اي پيش مي رود كه بازيگراني همچون عربستان، تركيه و گروه هاي معارض متحد آنها كه پيش از اين تلاش مي كردند اهداف خود را از طريق جنگ و خونريزي به دست آورند، در حال حاضر تلاش مي كنند تا حداقل از طريق مذاكرات ژنو برخي از منافع و خواسته هاي خود را پيگيري كنند.اسكوبار در ابتداي يادداشت خود آورده است: «بايد پذيرفت اين تصور كه برون داد مذاكرات ژنو بتواند همه مشكلات مربوط به بحران سوريه را حل كند، كمي خنده دار است و اين موضوع را مي توان در صحبت هاي استفان دي ميستورا، نماينده سازمان ملل متحد، آنجا كه گفته است با وجود حضور همه بازيگران مرتبط با سوريه در مذاكرات نيز حل مشكلات سوريه كار دشواري است، ملاحظه كرد».
اسكوبار براي تأييد نظر خود در رابطه با مبهم بودن نتيجه مذاكرات صلح می نویسد: «براي مثال، جرج صبرا، معاون هيأت معارضان سوري، به تازگی گفته كميته عالي مذاكرات (متشكل از برخي معارضان متحد عربستان) در صورت عدم توقف بمباران مواضع شورشيان توسط دولت بشار اسد و جنگنده هاي روسي، در مذاكرات ژنو شركت نخواهد كرد. اين در حالي است كه اين كميته ـ كه به جاي آنكه يك اپوزيسيون حقيقتاً سوري و پيگير منافع ملت سوريه باشد ـ به ابزاري براي عربستان سعودي تبديل شده است».
در اين يادداشت آمده است، براي بررسي دقيق اوضاع سوريه بايد از تابستان گذشته تحولات را پي گرفت؛ تابستاني كه فرمانده سپاه قدس ايران (سردار قاسم سليماني) شخصاً به مسكو رفت و به مقامات روسيه هشدار داد كه اوضاع سوريه در وضعيت بدي است.
در آن زمان، سردار سليماني به مقامات كرملين گفت كه حلب در شرف سقوط قرار دارد و نيروهاي گروه تروريستي جبهه النصره در نزديكي دمشق هستند. در آن ديدار فرمانده سپاه ايران به مقامات سياسي روسيه هشدار داد، در صورت بي توجهي روسيه به تحولات سوريه نيروهاي تروريستي سوريه، بدون شك به زودي طرطوس و پايگاه نيروي دريايي روسيه در آنجا را اشغال خواهند كرد.
اين اطلاعات و هشدارها تأثيرات جدي و مؤثري در تصميم گيري پوتين براي اقدام مستقيم در جنگ سوريه ايجاد كرد و باعث شد، نيروي هوايي روسيه با هدف تغيير در فرايند بازي وارد جنگ شود.
اين يادداشت ادامه داده است: «ورود نيروهاي هوايي روسيه به جنگ سوريه موجب شد تا امنيت مناطق پرجمعيت سوريه همانند دمشق، حماه، حلب، حمص و لاذقيه تا حدود زيادي افزايش يابد و شانس گروه هاي تروريستي همانند داعش و جبهه النصره براي تسلط بر اين مناطق به صفر نزديك شود و بسياري از شورشيان و معارضان ديگر نير تحت حملات شديد روسيه از مواضع خود عقب نشيني كنند».
در ادامه اين يادداشت آمده است: «هرچند هنوز برخي از گروه هاي تروريستي همانند جيش الاسلام كه متحدان عربستان سعودي همچنان در برخي مناطق همچون دمشق حاضر هستند و به عنوان يك اهرم فشار نقش ايفا مي كنند، ورود مستقيم روسيه به جنگ باعث شد تا گروه هاي شورشي همانند جبهه النصره، جيش الاسلام و... كه تحت حمايت عربستان سعودي و تركيه فعاليت خود را در سوريه انجام مي دادند، با شكست هاي سنگيني روبه رو شوند».
اين موضوع سبب شد تا به زودي واشنگتن، آنكارا و رياض با عصبانيت نسبت به حملات هوايي روسيه در سوريه اعتراض كرده و روسيه را متهم كنند كه به جاي بمباران مواضع داعش در حال بمباران شورشيان ميانه روست.
پپه اسكوبار با معرفي دو جناح مشخص در تحولات سوريه كه منافع متضادي با يكديگر دارند افزوده است: «روند تحولات سوريه به گونه اي پيش رفت كه گروه 1+4 (ايران، روسيه، عراق، حزب الله لبنان و نيروهاي دولت سوريه) در برابر واشنگتن، آنكارا و رياض قرار گرفتند و در اين ميان گروه 1+4 موفقيت هاي زيادي از جمله در طرطوس، دمشق، حماه، حمص، لاذقيه و... به دست آوردند».
اين يادداشت با اشاره به سرنگوني جنگنده روسي توسط دولت تركيه آورده است، اين رويكرد تركيه در قبال روسيه را در همين راستا مي توان ارزيابي كرد، زیرا تركيه شاهد آن بود كه با ورود مستقيم روسيه به تحولات سوريه، بخش عمده اي از فعاليت ها و برنامه هايش نقش بر آب شده است.
اين يادداشت وضعيت تحولات كنوني سوريه را با توجه آنچه تاكنون پيش آمده است، اين گونه تحليل مي كند كه گروه 1+4 برندگان و آنكارا و رياض بازندگان فعلي روند جاری در موضوع سوريه هستند.
همين تحليل سبب شده اسكوبار به اين نتيجه برسد كه با شرايط موجود بازيگراني همچون عربستان، تركيه و گروه هاي معارض متحد آن ها در سوريه، در تلاش باشند تا حداقل از طريق مذاكرات ژنو برخي منافع و خواسته هاي خود را پيگيري كنند.
آنچه اين كارشناس به آن اشاره كرده و همچنين واقعيت هاي فعلي تحولات سوريه در رابطه با گروه هاي تروريستي و معارضين اين نكته را آشكار مي سازد كه گروه هايي كه در ابتدا تحت حمايت هاي آشكار كشورهاي عربستان، تركيه و قطر دست به سلاح بردند و منافع و علايق خود را در ميدان جنگ پيش مي بردند، امروزه تحت مقاومت و پيشروي هاي نيروهاي ارتش سوريه با حمایت نيروهاي حزب الله و ايران و همچنين حملات جنگنده هاي روسيه به دنبال آن هستند تا از طريق مذاكره، منافع حداقلي خود را تضمين كنند.
با وجود این، همچنين مي توان نتيجه گرفت که برآيند مذاكرات صلح سوريه در صورت به نتيجه رسيدن، گروه هاي معارض و تروریستي سوريه و متحدان آنها را در رديف بازندگان اين تحولات قرار خواهد داد.
