راهکار غیرمنصفانه دو دانشگاه برای گزینش دانشجویان دکترا
ما که در مرحله نخست آزمون شرکت کرده‌ایم، اجازه شرکت در آزمون جدید را نداریم، اما مگر می‌شود عده ای که رتبه های بالاتر از ما کسب کرده‌اند و ترازهای نامرغوب تری به نسبت ما دارند، در موقعیت برتری قرار بگیرند و آزمون بدهند؟ از ما بلافاصله پس از اعلام نتایج آزمون گرفتند و ایشان حدود دو هفته فرصت دارند که مطالعه کرده و سپس در آزمون شرکت کنند. آیا این منصفانه است؟
ظاهرا قرار نیست حکایت تغییرات شیوه گزینش دانشجویان دکترا در کشورمان تمامی داشته باشد؛ گزینشی که از زمان دولت دهم دستخوش تغییراتی شد و از آن زمان به بعد همواره در حال پوست اندازی و تغییر است.
به گزارش «تابناک»، با بر سر کار آمدن دولت یازدهم و توجه ویژه این دولت به وزارت علوم، تغییراتی در شیوه برگزیدن دانشجویان دکترا در دانشگاه های سراسری رخ داد که به نظر می‌رسید، پایانی بر جنجال های پدید آمده در جذب دانشجویان دکترا در سال های اخیر باشد؛ اما این گونه نبود و تغییرات به وجود آمده هم نتوانست تمامی اشکالات روند فعلی جذب دانشجویان این دوره عالی از میان سیل متقاضیان را عادلانه و بی حاشیه کند.
هرچه دولتمردان توانستند با تغییراتی، شائبه جذب غیرقانونی دانشجویان دکترا را از بین ببرند و بساط تبدیل بورس خارج به داخل و ورود به شیوه های عجیب به دوره دکترا در دانشگاه های دولتی را برچینند، نتوانستند راه مدون و کاملی برای جذب قانونی متقاضیان در این دوره تدارک ببینند.
این را می‌شود از تغییراتی فهمید که به تازگی، بر مبنای سلیقه برخی مسئولان در دو دانشگاه خاص برای جذب شماری از دانشجویان دکترا رخ داده و نگرانی هایی به وجود آورده است؛ تغییراتی خلق الساعه که در دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبایی و بیشتر در برخی رشته های گروه آموزشی علوم انسانی رخ داده تا ثابت شود برای قبولی در مقطع دکترا هم نمی‌توان بر اصل و اساسی اتکا کرد و باید منتظر بخت و اقبال نشست و انتظار هرگونه اعمال سلیقه ای را داشت!
یکی از متقاضیان حضور در دکترا در یکی از این دانشگاه ها ـ که نام وی نزد «تابناک» محفوظ است ـ در این باره می‌گوید: تا سال گذشته، روند جذب دانشجویان دکترا به این صورت بود که بعد از شرکت در آزمون سراسری این مقطع، شماری از رتبه های برتر بر اساس اولویت های مشخص شده به مصاحبه دعوت می‌شدند و پس از پیمودن فرایندهای مشخص، چند تن از ایشان که نمره بیشتری کسب کرده بودند، برگزیده می‌شدند اما امسال این گونه نبود و از نفرات برگزیده آزمون سراسری، آزمون دیگری گرفتند که نتیجه آن یکی از ملاک های بسیار مؤثر در انتخاب شدن یا نشدن افراد خواهد بود.
او می‌افزاید: آن گونه که پیشتر مسئولان اعلام کرده بودند، نتیجه این آزمون 35 امتیاز از 100 امتیاز نهایی گزینش نهایی را دارد و بر خلاف سال های گذشته که مصاحبه نمره بسیار بالایی داشت، امسال تنها 15 نمره به این بخش اختصاص یافته و در نهایت، 50 نمره دیگر به سوابق آموزشی و پژوهشی دانشجویان اختصاص یافته اما با تغییری که در روزهای گذشته مسئولان دو دانشگاه تهران و علامه طباطبایی ایجاد کرده‌اند، همه چیز دستخوش تغییر شده است.
این دانشجو در تشریح تغییر رخ داده می‌گوید: با اینکه از زمان آزمون در دانشگاه ها مدت ها گذشته، مسئولان تراز حد نصاب دعوت به آزمون را برای برخی گرایش ها کم کرده و افراد جدیدی را برای برگزاری دومین مرحله آزمون فراخوانده‌اند و دلیل این کارشان را هم، پایین بودن تعداد متقاضیان در برخی کد رشته ها اعلام کرده‌اند. یعنی حالا که دیده‌اند تعداد داوطلبان با تعداد نیازشان برای جذب در دوره دکترا در برخی گرایش ها تفاوت چندانی ندارد، با کاهش دادن تراز، می‌خواهند آزمون دوباره ای برگزار کرده و شمار داوطلبان را افزایش دهند.
او با تأکید بر اینکه این شیوه منصفانه و عادلانه نیست، می‌افزاید: ما که در مرحله نخست آزمون شرکت کرده‌ایم، اجازه شرکت در آزمون جدید را نداریم و البته ضرورتی هم برای این کار احساس نمی‌کنیم؛ اما مگر می‌شود عده ای که رتبه های بالاتر از ما کسب کرده‌اند و ترازهای نامرغوب تری به نسبت ما دارند، در موقعیت برتری قرار بگیرند و آزمون بدهند؟ از ما بلافاصله پس از اعلام نتایج آزمون گرفتند و ایشان حدود دو هفته فرصت دارند که مطالعه کرده و سپس در آزمون شرکت کنند. آیا این منصفانه است؟ آیا منصفانه است که ما بی اطلاع از چند و چون آزمون، منابع طرح سوالات و دیگر جزئیات در آزمون شرکت کنیم و گروهی که تازه به آزمون دعوت شده‌اند، هیچ یک از این ابهامات را نداشته باشند؟
این در حالی است فارغ از مواردی که این متقاضی دوره دکترا مطرح کرده، دلایل دیگری برای غیر عادلانه بودن این شیوه می‌توان ذکر کرد. از جمله متفاوت بودن سؤالات دو آزمون که قیاس نتیجه آنها با هم را ناعادلانه می‌کند و تاثیر دادن آن در گزینش افراد خطاست. بماند که یکی از نتایج دعوت از داوطلبانی که تراز پایین تری در آزمون سراسری کسب کرده‌اند، به نوعی بی اثر کردن رتبه ای است که داوطلبان در آزمون سراسری کسب کرده‌اند. به این معنی که تفاوتی میان دانشجویی که رتبه تک رقمی کسب کرده و به مرحله گزینش راه یافته با دانشجویی که با رتبه 120 یا حتی بالاتر در نتیجه کاهش نمره تراز به آزمون دوم دعوت شده وجود ندارد.
از این موارد عجیب تر آنجاست که می‌بینیم کاهش نمره تراز و دعوت شمار جدیدی از داوطلبان به آزمون مرحله دوم تنها در دو دانشگاه رخ داده و دیگر دانشگاه ها دانشجویان برگزیده دوره دکترای خود را با برگزاری یک مرحله آزمون انتخاب کرده‌اند. اشکالی که نشان از تک روی مسئولان این دو دانشگاه در شیوه انتخاب دانشجویان دکترا دارد که بسیار شائبه برانگیز به نظر می‌رسد.
رویکردی عجیب که اعتراض داوطلبان را به همراه داشته و از دید ایشان بسیار ناعادلانه است؛ اما ترس از مردود شدن در مرحله مصاحبه و روند گزینش، مانع از علنی کردن اعتراضات این دانشجویان به اتفاقاتی شده که مدیران دانشگاه های تهران و علامه طباطبایی بر سر راهشان قرار داده و در آینده تحصیلی و حتی زندگی شان تأثیر داده‌اند!
به گزارش «تابناک»، با بر سر کار آمدن دولت یازدهم و توجه ویژه این دولت به وزارت علوم، تغییراتی در شیوه برگزیدن دانشجویان دکترا در دانشگاه های سراسری رخ داد که به نظر می‌رسید، پایانی بر جنجال های پدید آمده در جذب دانشجویان دکترا در سال های اخیر باشد؛ اما این گونه نبود و تغییرات به وجود آمده هم نتوانست تمامی اشکالات روند فعلی جذب دانشجویان این دوره عالی از میان سیل متقاضیان را عادلانه و بی حاشیه کند.
هرچه دولتمردان توانستند با تغییراتی، شائبه جذب غیرقانونی دانشجویان دکترا را از بین ببرند و بساط تبدیل بورس خارج به داخل و ورود به شیوه های عجیب به دوره دکترا در دانشگاه های دولتی را برچینند، نتوانستند راه مدون و کاملی برای جذب قانونی متقاضیان در این دوره تدارک ببینند.
این را می‌شود از تغییراتی فهمید که به تازگی، بر مبنای سلیقه برخی مسئولان در دو دانشگاه خاص برای جذب شماری از دانشجویان دکترا رخ داده و نگرانی هایی به وجود آورده است؛ تغییراتی خلق الساعه که در دانشگاه تهران و دانشگاه علامه طباطبایی و بیشتر در برخی رشته های گروه آموزشی علوم انسانی رخ داده تا ثابت شود برای قبولی در مقطع دکترا هم نمی‌توان بر اصل و اساسی اتکا کرد و باید منتظر بخت و اقبال نشست و انتظار هرگونه اعمال سلیقه ای را داشت!
یکی از متقاضیان حضور در دکترا در یکی از این دانشگاه ها ـ که نام وی نزد «تابناک» محفوظ است ـ در این باره می‌گوید: تا سال گذشته، روند جذب دانشجویان دکترا به این صورت بود که بعد از شرکت در آزمون سراسری این مقطع، شماری از رتبه های برتر بر اساس اولویت های مشخص شده به مصاحبه دعوت می‌شدند و پس از پیمودن فرایندهای مشخص، چند تن از ایشان که نمره بیشتری کسب کرده بودند، برگزیده می‌شدند اما امسال این گونه نبود و از نفرات برگزیده آزمون سراسری، آزمون دیگری گرفتند که نتیجه آن یکی از ملاک های بسیار مؤثر در انتخاب شدن یا نشدن افراد خواهد بود.
او می‌افزاید: آن گونه که پیشتر مسئولان اعلام کرده بودند، نتیجه این آزمون 35 امتیاز از 100 امتیاز نهایی گزینش نهایی را دارد و بر خلاف سال های گذشته که مصاحبه نمره بسیار بالایی داشت، امسال تنها 15 نمره به این بخش اختصاص یافته و در نهایت، 50 نمره دیگر به سوابق آموزشی و پژوهشی دانشجویان اختصاص یافته اما با تغییری که در روزهای گذشته مسئولان دو دانشگاه تهران و علامه طباطبایی ایجاد کرده‌اند، همه چیز دستخوش تغییر شده است.
این دانشجو در تشریح تغییر رخ داده می‌گوید: با اینکه از زمان آزمون در دانشگاه ها مدت ها گذشته، مسئولان تراز حد نصاب دعوت به آزمون را برای برخی گرایش ها کم کرده و افراد جدیدی را برای برگزاری دومین مرحله آزمون فراخوانده‌اند و دلیل این کارشان را هم، پایین بودن تعداد متقاضیان در برخی کد رشته ها اعلام کرده‌اند. یعنی حالا که دیده‌اند تعداد داوطلبان با تعداد نیازشان برای جذب در دوره دکترا در برخی گرایش ها تفاوت چندانی ندارد، با کاهش دادن تراز، می‌خواهند آزمون دوباره ای برگزار کرده و شمار داوطلبان را افزایش دهند.
او با تأکید بر اینکه این شیوه منصفانه و عادلانه نیست، می‌افزاید: ما که در مرحله نخست آزمون شرکت کرده‌ایم، اجازه شرکت در آزمون جدید را نداریم و البته ضرورتی هم برای این کار احساس نمی‌کنیم؛ اما مگر می‌شود عده ای که رتبه های بالاتر از ما کسب کرده‌اند و ترازهای نامرغوب تری به نسبت ما دارند، در موقعیت برتری قرار بگیرند و آزمون بدهند؟ از ما بلافاصله پس از اعلام نتایج آزمون گرفتند و ایشان حدود دو هفته فرصت دارند که مطالعه کرده و سپس در آزمون شرکت کنند. آیا این منصفانه است؟ آیا منصفانه است که ما بی اطلاع از چند و چون آزمون، منابع طرح سوالات و دیگر جزئیات در آزمون شرکت کنیم و گروهی که تازه به آزمون دعوت شده‌اند، هیچ یک از این ابهامات را نداشته باشند؟
این در حالی است فارغ از مواردی که این متقاضی دوره دکترا مطرح کرده، دلایل دیگری برای غیر عادلانه بودن این شیوه می‌توان ذکر کرد. از جمله متفاوت بودن سؤالات دو آزمون که قیاس نتیجه آنها با هم را ناعادلانه می‌کند و تاثیر دادن آن در گزینش افراد خطاست. بماند که یکی از نتایج دعوت از داوطلبانی که تراز پایین تری در آزمون سراسری کسب کرده‌اند، به نوعی بی اثر کردن رتبه ای است که داوطلبان در آزمون سراسری کسب کرده‌اند. به این معنی که تفاوتی میان دانشجویی که رتبه تک رقمی کسب کرده و به مرحله گزینش راه یافته با دانشجویی که با رتبه 120 یا حتی بالاتر در نتیجه کاهش نمره تراز به آزمون دوم دعوت شده وجود ندارد.
از این موارد عجیب تر آنجاست که می‌بینیم کاهش نمره تراز و دعوت شمار جدیدی از داوطلبان به آزمون مرحله دوم تنها در دو دانشگاه رخ داده و دیگر دانشگاه ها دانشجویان برگزیده دوره دکترای خود را با برگزاری یک مرحله آزمون انتخاب کرده‌اند. اشکالی که نشان از تک روی مسئولان این دو دانشگاه در شیوه انتخاب دانشجویان دکترا دارد که بسیار شائبه برانگیز به نظر می‌رسد.
رویکردی عجیب که اعتراض داوطلبان را به همراه داشته و از دید ایشان بسیار ناعادلانه است؛ اما ترس از مردود شدن در مرحله مصاحبه و روند گزینش، مانع از علنی کردن اعتراضات این دانشجویان به اتفاقاتی شده که مدیران دانشگاه های تهران و علامه طباطبایی بر سر راهشان قرار داده و در آینده تحصیلی و حتی زندگی شان تأثیر داده‌اند!
