تحلیلگر روس از موقعیت کاندیداهای انتخابات ایران می‌گوید

یک روزنامه روسي در گفتگويي موقعيت هر يک از نامزدهاي هاي رياست جمهوري ايران و شانس آنها براي پيروزي در انتخابات را بررسي کرد.

به گزارش آريا، نشريه «وستي کافکازا» با النا دونايوا، کارمند علمي ارشد انستيتوي خاور شناسي آکادمي علوم روسيه و نامزد علوم تاريخ، در خصوص موقعيت و نيروي هر يک از نامزدها و ميزان تنش ها در جنگ پيش از انتخابات گفتگو کرد.

- در حال حاضر، شخصيت هايي که مي توانند در مبارزه سياسي شرکت کنند و تا روز انتخابات خود را پيش ببرند، مشخص شده است. نکته مهم اين است که دو جناح آشکارا مطرح شده اند. اگر محمود احمدي نژاد و هوادارانش و به خصوص معاون اول و پنج وزيرش، به جنگ پيش از انتخابات راه پيدا مي کردند، در آن صورت، نيروي سوم – اصولگراي جنگ طلب – نيز مطرح مي شد، اما چنين نشد. در حال حاضر، نيروهاي ميانه روي ليبرال به نمايندگي حسن روحاني، اسحاق جهانگيري و مصطفي هاشمي طبا و نيروهاي اصول گرا و مخالف  روحاني – به نمايندگي محمد باقر قاليباف، ابراهيم رئيسي و مصطفي مير سليم مطرح شده اند.

- نامزدهاي اصلي – روحاني، قاليباف و رئيسي هستند. هاشمي طبا، نماينده جناح اصلاح طلب، فرد چندان شناخته شده اي نيست. مير سليم که به جناح اصول گرا تعلق دارد نيز چندان در جامعه ايران شهرت ندارد. بعيد به نظر مي رسد که جهانگيري نيز تا روز برگزاري انتخابات پيش برود، زيرا او از همان ابتدا، نامزد حمايتي روحاني شده بود: اين خطر مطرح بود که شوراي نگهبان رئيس جمهور کنوني ايران را به خاطر برجام رد صلاحيت کند، زيرا بسياري از مردم ايران معتقدند که برجام پاسخگوي منافع ملي نيست. شخص جهانگيري گفته است که براي پشتيباني از  روحاني در انتخابات شرکت خواهد کرد. در حال حاضر، سه هفته پر تلاطم مبارزه انتخاباتي در انتظار ايران است و طي اين مدت زمان، تمامي رسانه هاي گروهي هم از مواضع يکديگر انتقاد و هم اخبار يکديگر را تحريف خواهند کرد. يک هفته قبل از برگزاري انتخابات، مناظره هاي سياسي از طريق شبکه هاي تلويزيوني پخش خواهند شد که بر اساس جمع بندي هاي صورت گرفته از آنها، افراد مردد جامعه به قرار نهائي شان دست خواهند يافت. از آنجايي که تعداد نامزدها از جناح مخالف  روحاني بسيار زياد است، جناح نيروهاي اصلاح طلب و ليبرال تصميم گرفت، چند نامزد ديگر از جناح خود را نيز معرفي کند تا بتواند با شايستگي لازم، از مواضع دولت و رئيس جمهور کنوني حمايت کند. از اين رو، احتمال دارد که پس از پايان برگزاري مناظره ها، جهانگيري نامزدي خود در انتخابات رياست جمهوري را لغو کند.

اين گزينه در انتخابات رياست جمهوري سال ٢٠١٣ ميلادي، نيز به اجرا در آمد، به طوري که محمد رضا عارف، نامزد جناح اصلاح طلب، پنج روز قبل از برگزاري انتخابات رياست جمهوري به نفع روحاني از نامزدي خود کناره گيري کرد. چنين اقدامي مرسوم مي باشد. اين نامزد انتخاباتي از هواخواهان خود دعوت مي کند تا رأي خود را در دفاع از نامزد اصلي انتخابات اعلام کنند و در حال حاضر، نامزد اصلي اصلاح طلبان  روحاني مي باشد.

- مخالفان اصلي  روحاني – قاليباف و رئيسي هستند. بعيد است که هر دو نفر آنان در انتخابات شرکت کنند، اگرچه، در مجموع چنين موردي محتمل است، زيرا از اين طريق، آنان از امکان کسب آراي بيشتري در مقايسه با روحاني و کشاندن انتخابات به دور دوم برخوردار مي شوند که احتمال آن در مقايسه با انتخابات سال ٢٠١٣ ميلادي، بسيار بيشتر است. نيروهاي اصول گراي تندرو پشت رئيسي ايستاده اند. او از تجربه سياسي و رياست و مديريت در قوه مجريه کشور برخوردار نيست و فقط در سازمان هاي قضائي فعاليت داشته است. او در ميان اکثريت مردم ايران فرد شناخته شده اي نيست. بر اساس آخرين نظر سنجي هاي صورت گرفته، حدود ٦٠ درصد از مردم به ويژه، نسل جوان با او آشنايي ندارند. برعکس، نسل اول و دوم دهه پيروزي انقلاب اسلامي او را به خوبي مي شناسند.

 در اين ميان، رئيسي مورد حمايت قشر مشخصي از روحانيتي قرار دارد که از طريق کانال هاي مذهبي راه او را باز مي کنند. از طريق مساجد، از رئيسي تصويري ارائه مي شود که ايران در دوره دشوار مواجه با اعمال فشارهايي از سوي ترامپ به آن نياز دارد. آنان مي گويند که در پي تغيير رئيس جمهور آمريکا، رئيس جمهور ايران نيز بايد تغيير يابد.  روحاني مظهر مشي نرم و ميانه رويي در راستاي جستجوي کانال هايي براي همکاري متقابل با تمامي کشورها و از جمله، غرب است و تا حدودي نيز او در اين رويکرد موفق بوده است. اما، در حال حاضر، به گفته آنان، روحاني فرد مناسب براي تصدي سمت رياست جمهوري نيست، زيرا شرايط سياسي تغيير يافته است و آمريکا به خروج از برجام تهديد مي کند و از طريق اسرائيل و کشورهاي حاشيه خليج فارس تلاش مي کند ايران را به امتناع از مشي سياست خارجي خود در خاور نزديک، برنامه هاي داخلي توسعه موشک هاي بالستيک و تحقيقات در زمينه اتم صلح آميز که تحت کنترل آژانس بين المللي انرژي اتمي قرار دارد، ناگزير سازد.

قاليباف نيز به جناح اصول گرا تعلق دارد. گروه هاي مشخصي از مردم – چه جوانان و چه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران – در پشت وي ايستاده اند: او در نيروي هوايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ايران خدمت کرده است. اگرچه، بخشي از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي که از سياست حسن روحاني در عرصه بين المللي ناراضي است، از رئيسي حمايت مي کنند. در مجموع، زبدگان سياسي ايران به گروه هاي بي شماري تقسيم مي شوند. هم در سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و هم، در روحانيت، نيروهاي ليبرال و اصلاح طلب نيز حضور دارند. ما نمي توانيم بگوييم که همه حتي، روحانيت عالي ايران اصول گرا و يا تندرو هستند: از لحاظ سياسي، در تمامي اين اقشار اجتماعي، تمايلات داخلي تر - از چپ گرا گرفته تا راست گراي افراطي وجود دارد. رئيسي و قاليباف از نمانيدگان جريانات گوناگون اصول گرا مي باشند. قاليباف – نماينده جناح اصول گراي مدرنيزه شده اي است که قوانين ساختار سرمايه داري در طرح هاي اقتصادي و روش هاي مدرن تر حکومتي را قبول دارد. رئيسي در اصل، بر جامعه سنتي تکيه دارد.

- من فکر مي کنم که رئيسي احتمال دارد، در آخرين مرحله انتخابات کناره گيري کند. 

- البته، اين غير قابل پيش بيني است. حتي، در حال حاضر، هاشمي طبا و مير سليم - نامزدهاي جدي محسوب نمي شوند، اما احتمال دارد که آنان بتوانند به خوبي، در مناظره هاي سياسي در شبکه هاي تلويزيوني خود را نشان دهند و سپس، براي نمونه، قاليباف و رئيسي بنا بر دلايلي، به نفع مير سليم کناره گيري کنند و او به عنوان نماينده کل جناح اصول گرا در انتخابات رياست جمهوري شرکت کند. در آن صورت، او مي تواند تعداد به نسبت خوبي از آراء را کسب کند. در ايران، فقط يک يا دو روز قبل از برگزاري انتخابات، مي توان شاهد جريانات واقعي بود. يادآور مي شوم که يک هفته قبل از برگزاري انتخابات رياست جمهوري در سال ٢٠١٣ ميلادي، فقط ١٤ درصد از مردم از روحاني حمايت مي کردند.