از تاسیس بانک ملی تا طرح پیشنهاد تشكیل دانشگاه آزاد اسلامی

به گزارش تابناک اقتصادی، تاریخ اقتصاد ایران و جهان آینه ای است تمام نما از رویدادهای اقتصادی که در گذشته رخ داده است و بیانگر ریشه های تاریخی بسیاری از واقعیت های امروز ایران و جهان است. موضوع "اقتصاد ایران و جهان در گذر زمان" در این نوشتار به وقایع تاریخی سی امین روز اردیبهشت ماه اختصاص دارد که به طور مستقیم و غیر مستقیم اقتصاد ایران و جهان را متاثر کرده است.

30 اردیبهشت 1307، قانون اجازه تاسیس بانک ملی ایران که در پانزده ماده تدوین شده بود و به تصویب مجلس شورای ملی رسیده بود در دستور کار وزارت مالیه قرار گرفت. طبق این مواد، دولت مکلف شده بود برای پیشرفت امر تجارت و کشاورزی کشور، بانکی موسوم به «بانک ملی ایران» به مرکزیت تهران تاسیس کند.

30 اردیبهشت 1333، به قرار اطلاع در نظر است که بانکی به نام «بانک اعتبار صنایع» به زودی در تهران تاسیس شود.  خبری که در جراید این روز منتشر شد. منظور از تاسیس این بانک، اعطای وام و اعتبار به صاحبان کارخانجات کوچک داخلی است تا از محل وام این بانک صاحبان صنایع، نواقص کارخانجات خود را برطرف نموده و وسایل پیشرفت و ترقی محصولات داخلی فراهم گردد. در حال حاضر (1333) سازمان صنایع کشور برای کمک به صاحبان کارخانجات داخلی، اعتباری به مبلغ 10 میلیون ریال در اختیار دارد که با ترتیب خاصی به متقاضیان کمک می ‌کند، ولی برای اینکه طرز اعطای وام به‌ صورت عمومی و وضعیت سهل ‌تری داشته باشد و از طرفی به بودجه اعتباری کمک به صاحبان صنایع کوچک ‌تر اضافه شود، تصمیم گرفته شده است که «بانک اعتبار صنایع» تاسیس گردد. به قرار اطلاع سرمایه اولیه این بانک از محل 10 میلیون ریال کمک بانک ملی است که در حال حاضر تحت نظر سازمان صنایع می ‌باشد و مذاکراتی در جریان است که از محل دیگری سرمایه اولیه بانک افزایش داده شود. فعلا هم کمیسیونی مشغول مطالعه در اطراف تاسیس این بانک می ‌باشد تا پس از مطالعات کافی طرح تصویب ‌نامه آن را تهیه و برای تصویب به هیات دولت تقدیم دارد.

همچنین در این روز، برخی از دلایل کمبودسکه ‌های پنج ریالی از سوی یک مقام مسوول در ضرابخانه کشور اعلام شد. «اژیر» رئیس ضرابخانه پولی کشور در این‌ باره به خبرنگاران گفت: در اوایل سال 1331، از نظر ترقی قیمت بین ‌المللی نقره و همچنین ترقی اسعار (ارزها) در ایران قیمت نقره در کشور ترقی فاحشی حاصل نمود و در نتیجه بیش از 200 میلیون قطعه مسکوکات نقره رایج کشور که در ضرابخانه ضرب شده بود، به سرعت به وسیله اشخاص سودجو جمع ‌آوری و از رواج خارج شد و بانک ملی هم از چاپ و رواج اسکناس پنج ریالی خودداری کرده بود و به همین دلایل مردم با کمبود پول خرد مواجه هستند. وی افزود: به این دلیل تصمیم گرفتیم مثل غالب کشورها مسکوکی از آلیاژ نیکل و مس ضرب کنیم و به جریان بگذاریم و برای انجام این منظور یک لایحه قانونی نیز به تصویب رسید ولی چون موجودی آلیاژ نیکل و مس در ضرابخانه زیاد نبود از موجودی مزبور فقط 66395000 ریال تحویل بانک ملی گردید و ضمنا در نظر گرفته شد مقدار نیکل مورد نیاز از خارج خریداری گردد و بالاخره پس از تحصیل قیمت به وسیله بانک ملی از کشورهای خارجه خریداری شد.

30 اردیبهشت 1343، یک مقام مسوول در پیامی به دوستداران صادرات محصولات خشکبار اعلام کرد: از این پس جواز صادرات خشکبار در محل کارگاه ‌ها و کارخانه‌ های خشکبار به متقاضیان صادرات داده خواهد شد. مهندس شایگان مدیرکل موسسه استاندارد به خبرنگاران گفت: این کار برای تسهیل و تسریع در کار صادرات خشکبار کشور انجام می ‌شود و از این پس دیگر قرار نیست آنها برای درخواست جواز صدور کالا به اداره ‌ای مراجعه کنند. وی افزود: به این منظور 60 تا 70 تن از متخصصان استاندارد، در طول سال و هنگام آماده شدن محصولات خشکبار در کارخانجات به نواحی مختلف مسافرت نموده و از نزدیک کالای صادراتی و بسته‌بندی شده را مورد بررسی قرار خواهند داد و در صورتی که شرایط استاندارد در آنها رعایت شده باشد، اقدام به دادن جواز صادرات خواهند کرد. تاکنون جواز صادرات خشکبار در گمرک‌ خانه‌ های مرزی بندرها صادر می‌ شد و در اغلب این محل ‌ها موسسه استاندارد نمی ‌توانست متخصص کافی داشته باشد و از این پس نیز متخصص ‌ها به آن دسته از کارخانجاتی خواهند رفت که رعایت شرایط دستورات موسسه را کرده باشند و تولیدات آنها منطبق با قواعد و مقررات اداره استاندارد باشد.

30 اردیبهشت 1352، یک هیئت بزرگ اقتصادی از شوروی وارد تهران شد این هیئت پیرامون برق، ماشین سازی، خانه ‌سازی، تکنولوژی و کشاورزی مذاکرات لازم را با مقامات اقتصادی انجام خواهند داد.

30 اردیبهشت 1355، دکتر بنکدارپور دبیرکل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران که قرارداد تاسیس یک مدرسه عالی را در پاریس امضا کرده است، گفت: دوره مدرسه عالی مذکور 4 ساله است و براساس برنامه آموزشی، پیش ‌بینی شده است دانشجویان سال‌ های اول و دوم در ایران درس بخوانند و سال سوم با توجه به آشنایی با زبان فرانسه و آلمانی در یکی از این دو کشور به تحصیل ادامه خواهند داد و سال آخر را مجددا در ایران آموزش خواهند دید. او یادآور شد در تمام دوره، دانشجویان آموزش تئوری و علمی را با هم می ‌بینند و پس از اخذ گواهینامه در بخش خصوصی و یا عمومی استخدام خواهند شد و هزینه آموزش این دانشجویان از طریق کمک مالی اتاق ایران و همچنین شهریه دانشجویان تامین می ‌شود. به گفته او تعداد پذیرش دانشجویان این مدرسه از سال دوم فعالیت افزایش خواهد یافت و از کشورهای همجوار نیز دانشجو خواهند پذیرفت و دانشجویان در پایان دوره آموزشی خواهند توانست موسسات بازرگانی را در سطح بین ‌المللی اداره کنند و به این ترتیب پس از سه ماه مذاکره مقامات اتاق ایران و اتاق بازرگانی پاریس و بنیاد ملی مدیریت فرانسه، قرارداد مربوط به تاسیس مدرسه مدیریت بین‌المللی ایران امضا شد.

30 اردیبهشت 1361، طرح پیشنهاد تشكیل دانشگاه آزاد اسلامی توسط "آیت ‌‏اللَّه هاشمی رفسنجانی" داده شد. ایده تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی ابتدا در جامعه اسلامی دانشگاهیان مطرح شد و به دنبال طرح آن توسط حجت الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی در شورای اقتصاد، نظر مساعد شورا به دست آمد. مسأله تاسیس دانشگاه با حضرت امام خمینی(ره) نیز مطرح شد و معظم له، ضمن استقبال از آن، مبلغی را به عنوان اولین كمك به این دانشگاه اهدا كردند. سرانجام پس از تدوین اساسنامه مقدماتی، آقای هاشمی رفسنجانی در آخرین نماز جمعه اردیبهشت سال 1361 شمسی، ضمن بر شمردن مشكلات آموزشی، لزوم تاسیس دانشگاهی كه بار مالی برای دولت نداشته باشد و بتواند بسیاری از مشكلات را حل نماید و همچنین راه را برای دستیابی به اهداف انقلاب فرهنگی هموارتر كند، موجودیت دانشگاه آزاد اسلامی را اعلام كرد. این، در واقع اولین گام اساسی در جهت تاسیس دانشگاه آزاد اسلامی یعنی مرحله عبور از طرح و نیل به عمل بود. دانشگاه آزاد اسلامی سرانجام در 27 خرداد سال 1361 شمسی به طور رسمی اعلام موجودیت كرد و پس از برگزاری اولین آزمون ورود به دانشگاه در اسفندماه همان سال، سه هزار نفر انتخاب و مشغول تحصیل شدند. 

منابع: آرشیو روزنامه دنیای اقتصاد و ویکی پدیا