نه بازار سرمایه به تازه واردها!!!

پس از گذشت سه ماه از  سال اقتصاد مقاومتی؛ تولید و اشتغال، به نظر می رسید که غیبت صغری عرضه های اولیه به پایان رسیده باشد و پروژه عرضه های اولیه با عرضه سهام شرکت سرمایه گذاری ساختمان پتروشیمی خلیج فارس با نماد "وپسا" کلید خورد تا به این واسطه سومین روز از تیرماه بازار سرمایه  شاهد عرضه عمومی سهام در بازار دوم معاملات فرابورس باشد. عرضه ای در فاصله زمانی استقرار مجدد دولت یازدهم به عنوان سکاندار اقتصادی، سیاسی و فرهنگی چهار سال آینده. تمام تدابیر برای این عرضه اندیشیده شده بود، تعیین دامنه قیمتی 1000 تا 1030 ریالی به ازای هر سهم از  250 میلیون سهم به روش ثبت سفارش، در کنار برنامه بازار گردانی تا به این واسطه هشتاد و سومین شرکت قرار گرفته در گروه پيمانكاري صنعتي را  به نقدینگی 26 میلیارد تومانی تومانی نایل سازد. 

و اما "وپسا"؛ شرکتی فعال در حوزه های خدمات تخصصی نصب، حمل و جابجایی سازه های سنگین، تولید فوم سخت xps، فعالیت های بازرگانی در حوزه جرثقیل های سبک و خدمات پس از فروش و فعالیت های بازرگانی مانند واردات شکر، برنج، سویا، ذرت، ورق فولادی و غیره. همین تعریف از فعالیت و عملکرد چهار شرکت  تابعه آن منجر شد تا برای نخستین بار در عمر بازار سرمایه تقابل حرفه ای میان کارشناسان و فعالان عموم بازار سهام با مدیران و ناشران ناظر بر بازار سرمایه صورت گیرد؛ به گفته شاهین چراغی پیشکسوت و کارگزار خبره؛ بازار سرمایه پس از طی فراز و نشیب‌های بسیار در دهه‌های اخیر تا به امروز، در نقطه مهمی از تاریخ بازار سهام قرار گرفت. تحلیل بنیادی شرکت مورد عرضه و تشکیک بازار در خصوص عملکرد هیات پذیرش و فرابورس در پذیرش سهام و سپس انتخاب برای عرضه اولیه مباحثی بود که کارشناسان و تحلیل گران بازار سرمایه در فضای مجازی مدیران شرکت و مسوولان بازار را مورد سوال قرار دادند. اظهار نظر مشروط حسابرس و تردید نسبت به دوره استهلاک برخی دارایی ها و شبه در صورت های مالی، بازار سرمایه را  خواستار دریافت گزارش کاملی از آخرین در آمدهای عملیاتی و غیر عملیاتی آن کرد. و اینگونه مکثی در انجام این عرضه در بازار سرمایه پدید آمد؛ جلسه ای به اضطرار در اداره نظارت بر ناشران فرابورسی با حضور مدیران "وپسا" و مسئولان سازمان بورس تشکیل شد تا  ابهام های احتمالی شرکت مورد بررسی قرار گیرد و اینگونه بود که اولین عرضه سال 96 ملغی شد. پس از این جلسه بود که مدیر نظارت بر بورس های سازمان بورس بر آن شد تا گریزی زند به انتشار اطلاعات این شرکت در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران و عدم بررسی این گزارشات را به نبود زمان کافی برای مطالعه و بررسی اطلاعات در این سامانه نسبت دهد. بررسی صورت های مالی این شرکت از سوی مقام ناظر بر بازار مورد تاکید قرار گرفت تا خیال سهامداران را از این جهت که سازمان بورس نمی خواهد با عجله کاری را انجام دهد، راحت و آسوده سازد. 

از سوی دیگر مدیرعامل شرکت فرابورس ایران نیز در واکنش به ابهامات اشاره شده در صورت های مالی شرکت مورد اشاره، از در احترام به درخواست تحليل گران و کارشناسان بازار وارد شد. وی در مقام توضییح بر آمد که موارد فاندامنتال طرح شده در خصوص ارزیابی سهام مورد عرضه، با توجه به تفاوت موجود در دیدگاه‌های تحلیلی و ارزش‌گذاری هر تحلیلگر امری اجتناب‌ناپذیر است؛ تصمیم‌گیری در خصوص میزان موثر بودن موارد ابهام از منظر هر تحلیلگر به مقدار زیادی به میزان درجه ریسک پذیری یا چشم انداز قابل تصور آن تحلیلگر در هر صنعت یا سهام برای سرمایه گذاری بستگی دارد.

امیر هامونی همچنین در دفاع بیشتر از مدیرانش در پذیرش این شرکت،  ماده 21 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران را مورد اشاره قرار داد که به موجب آن ثبت اوراق بهادار نزد "سازمان" به منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات قانونی و مصوبات  "سازمان" و شفافیت اطلاعاتی بوده و به منزله تایید مزایا، تضمین سودآوری و یا توصیه و سفارشی در مورد شرکت‌ها یا طرح‌های مرتبط با اوراق بهادار توسط سازمان نیست. بر این اساس انتقادهای وارد بر فرابورس رد شد تا در عرضه و پذیرش شرکت ها، نگرانی های ناشی از عدم سودآوری و عملکرد شرکت ها در تمامی بورس‌ها توسط نهادهايي مانند مشاوران پذيرش، مشاوران سرمایه‌گذاری و تحليل گران بررسي شده و به اطلاع اهالي بازار رسانده می شود. اما این توضییحی قانع کننده برای بازار نبود، اینجا بود که سهامدار عمده و مالک ۹۸ درصدی «وپسا» به میدان آمد و فعالیت این شرکت در صنعت باربرداری سنگین (Heavy Lifting) را مورد تاکید قرارد داد که در هر کشور در انحصار شرکت‌های محدودی بوده و در ایران نیز صنعتی جدید محسوب می‌شود. 

اما مساله به این جا ختم نشد و این بار معاون پذیرش و ناشران فرابورس وارد گود شد و شکست چهار عرضه در فرابورس را مورد اشاره قرار داد تا این تنش ها را تا حدودی در بازار سرمایه طبیعی جلوه دهد  و عنوان کند که با توجه به آنکه شرکت "وپسا" تجدید ارزیابی دارایی خود را به روز رسانی کرده لذا آماده عرضه است. و در نهایت تاکید کند که تمام تلاش خود را بر اثبات این ارزش گذاری در هیات پذیرش بکار خواهد بست. بر این اساس بود شرکتی که زمینه حضورش در بازار سرمایه از سال 1393 چیده شده بود و حتی از زمان پذیرش تا زمان عرضه نیز بیش از شش ماه گذشته بود، نتوانست در سوم تیرماه امسال شاهد عرضه موفقیت آمیزش برای 50 هزار کد باشد. برای نخستین بار بود که تحلیل توانست در وضعيت ركود و بي پولي بازار دست ردی بر سینه متقاضیان ورود به بازار سرمایه زند. در واقع فضاي تحليل و مشاوره براي سرمایه‌گذاری در بازار سرمايه خطوط قرمز ورود به این بازار را تغییر داد تا نشان دهد که دیگر صرفا به استناد گزارش حسابرس یا بازرس قانونی یا کارشناس رسمی دادگستری نمی‌توان از راستی آزمایی اطلاعات شانه خالی کرد. اینجاست که می توان به پشتوان تحلیل شاهد افزایش نقش بازار سرمایه در تولید ناخالص داخلی بود.