چانه زنی ایران و روسیه با ترکیه بر سر موضوع کردها و «عفرین» در سوریه / سفر نمایندگان ترکیه در هفته آینده به تهران

ایران و روسیه، آماده مذاکره بر سر آینده بخش «عفرین» در سوریه با دولت ترکیه هستند تا کنترل این بخش را که هم اکنون در دست PKK شاخه نظامی YPG است، در ازای چانه زنی بر سر واگذاری بخش های دیگری از سوریه، به ترکیه واگذار کنند. این مطلب را روزنامه «دیلی صباح» ترکیه به نقل از چند تن از مقامات ارشد دیپلماتیک این کشور بیان کرده است.

به گزارش «تابناک»؛ این مقامات ارشد دیپلماتیک که نام آنها فاش نشده است، بیان کرده اند، کنترل این بخش ـ که اکنون در دست YPG است ـ می تواند از سوی ایران و روسیه به ترکیه واگذار شود که البته پیش شرط آن چراغ سبز ترکیه و همکاری دولت این کشور بر سر بخش های دیگری از سوریه است.

پیش از این، گزارش های پراکنده اما مهمی در رسانه های ترکیه ای منتشر شده بود که حاکی از آمادگی ارتش ترکیه برای انجام یک عملیات نظامی گسترده برای به دست گیری کنترل این بخش بوده است؛ بنابراین، گفته شده بود که مذاکرات در این باره، به تعویق و تعلیق این عملیات نظامی  منجر شده بود.

با این حال، به رغم اشتیاق دولت ترکیه برای به دست گیری کنترل این شهر ـ که اکنون YPG در آن مستقر شده است ـ مذاکرات سه جانبه بین ایران و روسیه و ترکیه می تواند به تعیین تکلیف نهایی عفرین منجر شود. این منابع دیپلماتیک گفته اند که روسیه و ایران در ابتدا مخالف هرگونه اقدام نظامی ترکیه در بخش عفرین بوده اند.

به گفته دیلی صباح، مخالفت روسیه و ایران برای کنترل نظامی عفرین از سوی ترکیه، بر این اساس بوده که در ازای عملیات نظامی ترکیه بر سر میز مذاکرات، باید امتیازی از سوی این دو کشور دریافت شود. از همین روی، دولت ترکیه به دنبال راهکاری بوده تا مانع روسیه و ایران را در این خصوص از میان بردارد.

این مقامات دیپلماتیک بیان کرده اند، بنابراین، اگر ترکیه بتواند گروه های معارض را راضی کند تا از بخش هایی در جنوب سوریه عقب نشینی کنند، روسیه و ایران موافقت خود را برای عملیات نظامی تکریه در عفرین اعلام خواهند نمود.

این منابع ادعا کرده اند، در هفته آینده، مقامات ارشدی از سه نهاد ترکیه یعنی سازمان اطلاعات ملی، ارتش این کشور و وزارت امور خارجه به تهران سفر خواهند کرد تا با نماینده های ایران و روسیه در مورد آینده بخش عفرین در سوریه مذاکره کنند.

تحلیلگران ترک بر این باورند، هرچند کرملین مستقیم در مورد موضوع کردها در سوریه با آنکارا مذاکره نکرده است، احتمال دارد، سرانجام ولادیمیر پوتین، پیشنهاد قابل مذاکره ای را از سوی مقامات ترکیه دریافت کرده و بر سر آن به نتیجه برسد.

«مراد یشیلتاش»، متخصص امور خاورمیانه، در همین رابطه به دیلی صباح گفته است: چنانچه عملیات نظامی ترکیه در بخش عفرین، به ریسک جدی برای نیروهای نظامی روسیه و پایگاه های این کشور در سوریه منجر نشود، پوتین با این عملیات موافقت خواهد کرد؛ بنابراین، گام نخست آنکارا برای تعیین تکلیف عفرین، وابسته به نگاه روسیه است.

پیش از این، ارتش ترکیه در چند نوبت، مواضع کردهای YPG را در حومه و اطراف عفرین زیر آتش سنگین گرفته و طی هفته گذشته نیز رجب طیب اردوغان بیان کرده بود، چنانچه تهدیدی تروریستی از این ناحیه متوجه ترکیه شود، ارتش این کشور هیچ حساسیتی برای ورود و عملیات در این بخش نخواهد داشت.

وی بار دیگر در حاشیه نشست گروه 20 در هامبورگ، به صراحت بیان کرد، ترکیه به هیچ عنوان اجازه ایجاد یک دولت کردی در مرزهای خود با سوریه در شمال را نخواهد داد. وی بیان کرده بود، عفرین تهدید جدی برای ترکیه است که پاسخ لازم به آن داده خواهد شد.

در حالی که قرار است به گفته دیلی صباح، ترکیه برای آینده بخش عفرین با ایران و روسیه وارد چانه زنی شود، ایالات متحده به رغم نگرانی هایی که در مورد عملیات های نظامی ترکیه علیه کردهای متحد خود در سوریه دارد، تا کنون آشکارا مخالفت خود با این عملیات نظامی را ابراز نکرده است.

روز جمعه، سفیر آمریکا در ترکیه، «جان باس» بیان کرده بود، ترکیه حق دفاع مشروع از خود را دارد و واشنگتن هیچ گونه اقدام تروریستی در خاک ترکیه که از ناحیه سوریه حاصل شده باشد، برنمی تابد. با این حال، وی بیان کرد که تلاش همه نیروهای فعال در سوریه باید اولویت دادن به شکست داعش در این کشور باشد.

در حالی که نیروهای کرد فعال در سوریه تحت حمایت کامل آمریکا هستند، مذاکرات سه جانبه میان ایران و روسیه و ترکیه در زمان های متفاوت، واشنگتن را از تصمیم گیری در این مورد کنار گذاشته است. پیش از این، سه کشور برای ایجاد مناطق کاهش تنش در بخش هایی از سوریه از جمله ادلب، بخش هایی از حلب، لاذقیه و حمص، دمشق و بخشهایی از درعا و قنیطره به توافق رسیده بودند.

همچنین تلاش های این سه کشور برای برقراری آتش بس در سوریه و همچنین تشکیل مذاکرات صلح آستانه با مشارکت دولت سوریه و مخالفان تأثیر بسیاری بر تحولات آتی در سیاست سوریه داشته است. در عین حال، روسیه نیز ظاهرا از تلاش های ترکیه در سوریه رضایت دارد و در نشست گروه 20 نیز پوتین بیان کرده بود، به کمک ترکیه برای تقویت مناطق کاهش تنش در سوریه نیاز دارد.