کلیات
تحریم یا Sanction اقدامی است که از سوی یک یا چند بازیگر بین المللی عیله یک یا چند بازیگر دیگر با هدف مجازات و محروم ساختن کشورهای هدف از فعالیتهای اقتصادی بین المللی صورت میگیرد؛ اقدامی که در دستور کار کشورهای مجری قرار میگیرد تا کشور یا کشورهای هدف نسبت به سیاستهای خود به ویژه در بعد اقتصادی تجدید نظر کنند.
انواع تحریم
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقهبندی میکنند:
تقسیمبندی از لحاظ اندازه یا حدود تحریم
تقسیمبندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
تقسیمبندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به دو نوع تقسیمبندی میکنند:
تحریم یکجانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع میگردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینهای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواستهای سیاست خارجی میباشد.
تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیشتر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یکجانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد میسازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کمکردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایهگذاری بین المللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
تحریمهای علیه ایران
به مجموعه اقداماتی از سوی قدرتهای جهان اطلاق میشود که در جهت مجازات حکومت ایران یا وادار کردن این کشور به انجام یا عدم انجام عملی به کار گرفته شده است. عمده تحریمها علیه ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷، بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران شکل گرفت و در پی چالش بر سر برنامه هستهای ایران شدت بیشتری یافت.
برنامه هستهای ایران از سال ۸۵ و به دنبال ارجاع پرونده این کشور از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت، با تحریمهای مختلفی مواجه شده است.
انواع تحریم علیه ایران
تحریمهای ایران را از نظر تحریم کنندگان میتوان به ۴ دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریمهای چندجانبه همچون تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای اتحادیهٔ اروپا، تحریمهای تکجانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریمهای کنگره آمریکا.
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران به منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملیسازی صنعت نفت را دنبال میکرد. اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریمات اقتصادی وسیعی را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع کرد. در سال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریمهایی نمود که به موجب آن شرکتهای نفتی آمریکایی از سرمایه گذاری در طرحهای نفت و گاز ایران منع شده بودند. همچنین روابط بازرگانی با ایران نیز یک جانبه قطع گردید.
این تحریمها از لحاظ فنی به ۴ گروه تقسیم می شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانهای دارد. بخشی از دشواری مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ هم درباره چگونگی لغو همین تحریم هاست. ایران در برخی از موارد با شکایت از تحریمهای صورت گرفته موفق شده حکم لغو آنها را از دادگاه اتحادیه اروپا بگیرد. لغو تحریم از طریق شکایت در دادگاه گرچه میتواند آرام آرام رویهای در این زمینه ایجاد کند، اما روند لغو تحریمها از این روش بسیار زمان بر و هزینه ساز و با نتیجهای غیرقابل تضمین است.
تحریمهایی که از آن سخن به میان است در ابعاد مختلف از جمله پزشکی، فناوری، دارو، غذا، هسته ای، فضایی و... علیه ایران وضع شده است و کشورهای مجری به ویژه آمریکا در صدد هستند تا با اجبار دیگر کشورهای همکار با ایران را نیز با این رویه همراه کنند؛ مجموعه تصمیمهایی که در طول دهههای اخیر با فراز و نشیب استمرار داشته و تا کنون ایران را واردار به عقب نشینی از اهداف و برنامههای خود در چارچوب ارزشها و برنامههای انقلاب اسلامی نکرده است.
آمریکا و انگلیس میگویند افراد شبکهای که به ادعای آنها «مخالفان ایرانی» در کشورهای دیگر را هدف قرار میدادند، تحریم کردهاند.
کد خبر: ۱۲۱۸۶۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۹
ریاض المالکی وزیر خارجه فلسطین در بروکسل از اتحادیه اروپا خواست بنیامین نتانیاهو نخستوزیر رژیم صهیونیستی را تحریم کند.
کد خبر: ۱۲۱۷۳۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۳
اتحادیه اروپا از وضع تحریم های جدیدی علیه تعدادی از افراد مرتبط با جنبش حماس و جهاد اسلامی فلسطین خبر داد.
کد خبر: ۱۲۱۶۷۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۳۰
با آنکه شبکه مالی و لجستیکی امارات متحده عربی، نقش مهمی در دور زدن تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران داشته است، به رغم منافع کوتاهمدتِ این روشِ مواجهه با تحریم ، استمرار این رویه در بلندمدت چالشهای اساسی برای ایران در پی خواهد داشت. اتکای بیش از اندازه به امارات متحده عربی، امکان توسعه ایران را منتفی ساخته و میتواند منجر به فرسایش قدرت ایران شود.
کد خبر: ۱۲۱۶۳۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۲۷
نامه اعتراضی خاندوزی به گروه اقدام مالی
وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان در نامهای اعتراضی به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) خواستار آن شد تا نام جمهوری اسلامی ایران از ذیل توصیه ۷ و سایر اسناد مرتبط این نهاد با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد حذف شود.
کد خبر: ۱۲۱۴۵۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۸
تنها بانک اروپایی که وجوه مربوط به معاملات ایران در زمینه تجهیزات پزشکی و دارویی را از مسیرهای مستقیم و غیرمستقیم دریافت میکرد از ابتدای سال جاری میلادی این روند را متوقف خواهد کرد.
کد خبر: ۱۲۱۲۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۸
مسئول یک فروشگاه در شهر رام الله گفت مشتریان ، کیفیت بالا را ترجیح می دهند و این چیزی است که کالاهای اسرائیلی آن را فراهم می کنند. /
عصر ایران
کد خبر: ۱۲۱۲۵۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
کد خبر: ۱۲۱۲۵۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۶
کد خبر: ۱۲۱۲۱۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
کد خبر: ۱۲۱۱۷۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
بررسی کارنامه صادرات نفت روسیه پس از اعمال تحریم غرب در دسامبر ۲۰۲۲ نشان میدهد که روسها توانستهاند میزان صادرات نفت خود را بالاتر از رقم سقف قیمت ۶۰ دلار حفظ کنند.
کد خبر: ۱۲۱۰۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۷
کد خبر: ۱۲۱۰۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
گزارشها از این حکایت دارند که تحریم دولتی آیفون در چین شتاب گرفته و در حال تشدید شدن است.
کد خبر: ۱۲۱۰۵۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
سخنگوی وزارت امور خارجه تحریم ۶ فرد و نهاد ایرانی از جمله فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران و همچنین نمایندگان جنبشهای حماس و جهاد اسلامی فلسطین در تهران توسط آمریکا را محکوم کرد.
کد خبر: ۱۲۱۰۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
چین از شورای امنیت سازمان ملل خواست که با توجه به شرایط فعلی در افغانستان تحریم ها علیه این کشور را تعدیل کند.
کد خبر: ۱۲۱۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۴
نبض خبر
محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت روحانی گفت: «من و دوستانم بلد نیستیم در شرایط تحریم کشور را اداره کنیم، هیج وقت هم چنین ادعایی نداشتیم.» نوبخت مدعی شد: «داشتیم کاری میکردیم که تحریم ها لغو شود، همین مجلس کنونی نگذاشت» اظهارات نوبخت را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۰۹۳۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۹
مهدی کرباسیان از مدیران ارشد سابق ایران در گفتگو با نبض بورس گفت: کسری بودجه ۱۴۰۲ مشخص بود و دلسوزان اقتصادی بارها، هم به دولت و هم به مجلس گفتند. اما آن چیزی که مجلس تصویب کرد نشان داد اصلاً توجهی به این موضوع نکرده و الان، کسری بودجه مشهود است.
کد خبر: ۱۲۰۹۱۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸
کد خبر: ۱۲۰۹۱۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸
آمریکا روز جمعه واردات محصولات سه شرکت چینی را به دلیل وادار کردن اویغورهای مسلمان و سایر اقلیتها به کار اجباری ممنوع کرد.
کد خبر: ۱۲۰۹۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸
آمریکا دو مقام اطلاعاتی ایران را به بهانه «نقض حقوق بشر، توطئه علیه مقامهای آمریکایی و مخالفان حکومت ایران» تحریم کرد.
کد خبر: ۱۲۰۸۹۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۸