بسیاری از مصائبی که انسانها بر سر محیط زیست و ساکنان طبیعی آن میآورند یا از سر نادانی است و ناچاری یا برای کسب سود و منفعت مادی، اما تعدادی هم هستند که کاملا آگاهانه و نه برای سود مادی که تنها برای تفریح و سرگرمی، دست به آزار، شکنجه و نابودی حیوانات و جانوران میزنند، حیوانات بیدردسر برای انسان ها که تنها جرم آنها بیخانمان بودنشان بوده و بس.
از میان حیوانات بیخانمان ، سگها بیشتر مورد بی رحمی و خشونت قرار میگیرند ، از سنگپرانی کودکان گرفته تا آتش گلوله سربی ماموران پیمانکار شهرداری که دست بهدست هم میدهند تا این مخلوقان خدا بیشتر از قبل مورد عذاب قرار گیرند.
اگرچه برخی از حیوانات همچون سگ بهخاطر بیخانمان بودن ناقل برخی از بیماریها هستند ، اما این موضوع، نمیتواند دلیل موجهی برای رفتار شنیع و بهدور از انسانیت برخی افراد مخلوق پروردگار باشد. البته در این بین نمونههای حیوانآزاری منحصر به سگ نمیشود و متاسفانه چنین آزارهایی گاه دامن حیوانات دیگر را هم گرفته است.
با این همه، در گوشهای از شهری از توابع استان تهران خبری از شلیک گلوله روی شکم گرسنه سگهای بیپناه نیست، خبری از سنگپرانی کودکان اسیر در بیماری حیوان آزاری نیست....خبری از ضربات کشنده چوب و چماق نیست.... اینجا شهر جدید هشتگرد است...جاده کوشکزر که مکانی امن برای سگها تعریف می شود، سگهایی که به نوعی از انسانها آسیب دیده اند. اینجا پناهگاه «وفا» است ....جایی که به سگها شلیک نمیشود.
پناهگاه «وفا» از سال 1382 با اهدای زمینی توسط بانوی خیری بهنام فاطمه معتمدی بنیانگذاری شد. این پناهگاه اکنون با مدیریت علی ثانی و فرح آذری به کمک تعدادی از داوطلبان اداره میشود .
علی ثانی درباره فعالیت این مرکز گفت: این مرکز که بصورتNGO و دارای مجوز از سوی وزارت کشور است و ما یک سازمان مردم نهاد غیر انتفاعی و غیر سیاسی هستیم که آرمان های آیندهنگرانهاش در گرو هیچ گروه عرفی یا سیاسی نیست.کار ما جمع آوری حیوانات آسیب دیده است که در چند مرحله درمان، عقیم سازی ، واکسیناسیون و در نهایت واگذاری صورت میگیرد و اگر حیوانی شرایط واگذاری نداشته باشد زندگی خود را در کمال آرامش در این پناهگاه ادامه میدهد.
وی افزود: در اولین مرحله که درمان است ، حیوانات زخمی و آسیب دیده جمع آوری یا پذیرش و به بهترین شکل ممکن درمان میشوند و در ادامه تمام سعی خود را میکنیم که بهترین مکان را برایشان فراهم سازیم.
ثانی با اشاره به این مهم که تعداد حیوانات آسیب دیده روز به روز در حال گسترش است گفت: متاسفانه روند مراجعه حیوانات آسیب دیده رو به گسترش است و ما نمیتوانیم تمامی آنها پذیرش کنیم به این علت که فضای کافی موجود نیست .با توجه به این مهم که پناهگاه وفا یک مرکز خیریه غیر دولتی است ، با کمکهای مردمی خدمات رسانی میکند که اگر این کمکها بیشتر شود ما میتوانیم خدمات رسانی بیشتری را به این مخلوقات مظلوم خدا ارایه دهیم.
مدیر پناهگاه وفا اذعان داشت: در این مرکز دیگر حیوانات آسیب دیده نیز پذیرش میشود اما به چه دلیل به پناهگاه سگها شهرت پیدا کرده است ؟ زیرا در جامعۀ ما سگها بیپناهترین حیوانات هستند.سگهایی که به این جا آورده میشوند، قبلاً در محیطهای شهری با مشکلات بسیاری درگیر بوده و نیاز به کمک داشتهاند.
وی اذعان داشت:متاسفانه حتی با نوع مقابله با زاد و ولد آنها آشنا نیستند و تنها راهی که به فکرشان میرسد این است که این مخلوقات بی آزار خداوند را به ضرب گلوله به قتل برسانند تا بتوانند جمعیت آنها را کنترل کنند و تاکنون این طرح با موفقیت همراه نبوده و با شکست مواجه شده است.
ثانی با اشاره به این مهم که روش کشتار روش مناسبی نیست گفت:تاکنون طی جلسات و برنامههایی که با ارگانهای شهرداری انجام شده ، آنها حاضر نیستند نسبت به کنترل جمعیت این حیوانات که همان عقیم سازی است گامی بردارند و بر این عقیده هستند که کشتار 1 روش آسان و کم هزینه است ، غافل از این که این موضوع نتیجه برعکس میدهد.
مدیر پناهگاه وفا افزود: سرگردانی حیوانات بی خانمان برای عده ای از شهروندان بصورت یک معضل درآمده زیرا عده ای از این که حیوانی در حوالی محل سکونتشان باشد احساس خوشایندی ندارند ، این معضل برای حیوان هم وجود دارد زیرا وقتی بشدت گرسنه یا تشنه میشودو با توجه به عدم دسترسی به نیازش به اجبار به محل سکونت انسانها نزدیک میشود و همین نیاز نه تنها شکمش را سیر نمیکند بلکه مورد آزار و اذیت ، شکنجه، صدمات روحی و روانی و قتل قرار میگیرد.اما پناهگاه وفا این امکان را دارد که با ارگانهای مربوطه برای کاهش زاد و ولد این دسته از حیوانات آسیب دیده مذاکراتی داشته باشد و راهکارهای مناسبی را ارایه دهد تا شاید به جای شلیک گلوله برنامه بهتری جایگزین این کشتار بی رحمانه شود.
وی ضمن اطلاع رسانی از نحوه طرح "پشتیبان من باش" گفت:تعدادی از هموطنان با توجه به علاقه ای که به حیوانات دارند متاسفانه شرایط نگهداری از آنها را ندارند و یا وقتش را ندارند اما این طرح میشود کمک شایانی به این افراد بکند ، به این صورت که با پرداخت هزینه مالی اندک ، ارایه اقلام دارویی ، پتو یا موکتهای بلااستفاده ، وسایل دورریختی ، البسه کهنه ، داروهای نیمه استفاده شده و دیگرمصالح ساخت و ساز بشدت مورد نیاز است.
ثانی با اشاره به جذب داوطلب برای خدمت رسانی به پناهگاه گفت: هم اکنون بیش از 40 داوطلب فعال در این پناهگاه فعالیت دارند که روزهای جمعه و تعطیل خدمات رسانی میکنند و ما از داوطلبان جدید هم استقبال میکنیم همچنین میتوانند به سایت پناهگاه وفا مراجعه و با عملکرد کارکنان این پناهگاه آشنا شوند.
هما رشید یکی دیگر از کسانی که در این مرکز از سگ ها مراقبت می کند هم میگوید که رتق و فتق امور پناهگاه برعهدۀ داوطلبان است و هزینۀ آن از کمکهای اهدایی تامین میشود.
وی اضافه می کند: ما سعی میکنیم مردم را به کمک کردن متقاعد کنیم، اما متاسفانه راضی کردن مردم به کمک کردن به این پناهگاه کار بسیار سختی است.اکثراً میگویند وقتی آدم ها به کمک نیاز دارند، چرا باید به سگها کمک کنیم؟
به گفته این فعال حقوق حیوانات مشکل دیگر این پناهگاه پایین بودن تقاضا برای سرپرستی سگ هااست.به طور میانگین ماهانه تنها شش سگ صاحب سرپرست میشوند.
او می افزاید : دلیل پایین بودن نرخ پذیرفتن سرپرستی سگ ها این است که اکثراً سگهای نژاددار را به سگهای ولگرد ترجیح میدهند.
"تایسون" حیوان بی پناهی که ساعتها گریست
مسوول گروه فرهنگی پناهگاه وفا نیز حرفهایی برای گفتن دارد، از "تایسون "، "تیک تیک" ، " گاما" و دیگر حیوانات اینها جزء حیوانات آسیب دیده ای هستند که گذشته ای پر از غم و اندوه دارند که دل هر شنونده ای را به درد میآورد.
رویا احمدی با اشاره به سرگذشت "تایسون" میگوید:تابستان سالجاری به ما خبر دادند توله سگ سفید کوچکی در یکی از خیابانهای هشتگرد پیدا شده است و در شرایط بسیار اسفباری قرار دارد .
وی در ادامه گفت: این تازه وارد کوچک در قرنطینه قرار داشت و من به دیدنش رفتم، 1 توله بسیار کوچک بود که گوش هایش توسط صاحب بیرحمش آن چنان از بیخ بریده شده بود که اگر 1 قطره آب در گوش او برود باعث مرگ وی میشود، این حیوان کوچک را در آغوش گرفتم و با صحنه دلخراشی مواجه شدم که هنوزم آزارم میدهد...
احمدی افزود: این توله کوچک با جیغهای ممتد خود تمام آزارهایی که در حقش شده بود را فریاد میزد و میگریست و هر زمان که آن اتفاق را به یاد میآورم بشدت متاثر میشوم.
مسوول گروه فرهنگی پناهگاه وفا در پایان ضمن آرزوی این که فرهنگ مهربانی با حیوانات در ایران نهادینه شود گفت:امیدوارم که فرهنگ قساوت به حیوانات تغییر کند زیرا کشور ما سرزمین خوبیها و دارای فرهنگ و تمدن دیرینه است و در چنین کشوری نباید به حیوانات بی پناه ستم شود.
پشتیبان من باش
هنگامه سمیع فر نیز مسوول بخش "پشتیبان من باش" است ، او درباره این طرح خداپسندانه میگوید:طرح پشتیبان من باش به این صورت است که فرد یا افرادی 1 یا چند سگ را تحت حمایت خود قرار میدهند و هر ماه مبلغ 45 هزار تومان به پناهگاه کمک میکنند و این مبلغ صرف دیگر نیازهای حیوان از جمله درمان ، واکسیناسیون و توسعه رفاهی پناهگاه میشود.
وی افزود: وقتی فردی 1 سگ را تحت حمایت خود قرار میدهد بنابراین ما هم موظف هستیم گزارش و عکسها و حتی وضعیت حال حیوان پشتیبانی شده را به اطلاع حامی اش برسانیم و اگر حیوان پشتیبانی شده بر اثر کهولت سن، بیماری غیرقابل درمان فوت کرد میشود در صورت تمایل حامی حیوان دیگری باشد.
سمیع فر خاطر نشان کرد: پشتیبان میشود هر هفته جمعهها وایام تعطیل به دیدن سگ حمایت شده خود بیاید و در صورت عدم تمایل از طریق عکسهای ارسالی هر ماه که توسط ما صورت میگیرد از احوال حیوان خود باخبر شود.
سهراب در آرامش و سکوت جان سپرد
"سهراب" روزی با پناهگاه آشنا شد که صاحب ناجوانمردش کمر به قتل او بسته بود ، سگ بزرگ و قوی که برای جنگیدن با همنوعانش تربیت شده بود. سگهایی که برای شرطبندیهای کثیف تربیت میشوند سرگذشت بسیار تاسفباری دارند، سرگذشتی که روح هر انسانی را آن چنان آشفته میکند که ساعتها آن افراد سنگدل را مورد نفرین قرار میدهد .سگهای جنگی در شرایط بسیار بد آموزش داده میشوند ، شرایطی که نگارش آن جایز نیست.
یکی از داوطبان فعال پناهگاه وفا در توضیح بیشتر سگهای جنگی گفت: این گونه سگها برای شرط بندی در قمار تربیت میشوند و تا پای جان باید با همنوع خود بجنگد که یا مغلوب شود و یا....
علی محمدی افزود: سهراب هم از همین گروه از سگها بود که توانسته بود با وجود میل باطنی اش همنوعانش را در شرط بندیها بکشد و فاتح میدان شود . صاحب جلاد صفت او توانست در مدت زمان کم سرمایه دار شود و سهراب به دلیل جنگهای فراوان و زخمهای عمیقی که بر تن داشت دیگر نمیتوانست در شرط بندیها مقاوم باشد ، بنابراین صاحب سنگدل اش او را به دست کارگرش سپرد تا او را به مکانی خلوت ببرد و به قتل برساند ، اما کارگر نتوانست به اندازه صاحب کارش قصی القلب باشد و "سهراب " را به پناهگاه وفا انتقال داد .
وی در ادامه گفت:سهراب در چند ماه اول به کسی اعتماد نداشت و تصور میکرد هر لحظه باید برای کشتن یا کشته شدن آماده باشد اما در مدت 4 سالی در این پناهگاه بود در آرامش روحی مطلق قرار داشت تا این که آن اتفاق دلخراش رقم خورد.
محمدی با یادآوری آن اتفاق تلخ سکوت کرد..سکوتی پر از درد...پر از ناله...
او دقایقی بعد به حرف آمد و گفت: سهراب روی زمین خوابیده بود و چون در اول جاده خاکی بود یکی از رانندگان که بازدید کنندهها را به پناهگاه منتقل میکرد به دلیل عدم توجه به اطراف از روی بدن سهراب عبور کرد و مهرههای کمر او بشدت شکست .تلاش ما برای نجات وی موثر واقع نشد و او در اوج مظلومیت جان سپرد.
احادیث قرآنی درباره سفارش اکید به مهربانی با حیوانات
سوره انعام آیه 38 (وَ ما مِنْ دَابَّة فِي الاَرْضِ وَ لا طائِر يَطِيرُ بِجَناحَيْهِ إِلاّ أُمَمٌ أَمْثالُكُمْ ما فَرَّطْنا فِي الْكِتابِ مِنْ شَيْء ثُمَّ إِلى رَبِّهِمْ يُحْشَرُونَ) بر جایگاه حیوانات در نزد پروردگار اشاره کرده و آنها را به مثابه امتی یاد کرده که به سوی پروردگارشان محشور میشوند.
درسوره عنکبوت آیه 60 نیز (وَ كَأَيِّنْ مِنْ دَابَّة لا تَحْمِلُ رِزْقَهَا اللّهُ يَرْزُقُها وَ إِيّاكُمْ وَ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ) بر فراهم کردن نیازهای ضروری و احتیاجات حیاتی حیوانات تاکیدکرده است.
حضرت محمد(ص)رسول رحمت نیز به حفظ حقوق حیوانات تاکیدات بسیاری داشته اند به عنوان مثال:حضرت شخصی را دیدند که گوسفندی را خوابانیده و در حالی که پا بر گلوی او نهاده، کاردی را تیز میکند و گوسفند نیز نظاره گر تیز کردن کارد اوست، حضرت به آن شخص فرمود:می خواهی او را ذبح کنی یا 2 بار بمیرانی؟
گزارشات برخی مورخان نیز حاکی از آن است که رسول رحمت(ص)هنگامی که با سپاه اسلام برای فتح مکه در حرکت بود، سگی را زوزه کشان دید که فرزندانش در حال مکیدن شیر او هستند، و در این هنگام به جعیل بن سرافه میفرمایندکه کنار آن حیوان بیاستید و او را مراقبت کنید تا مبادا سپاهیان که از آن جا میگذرند به او و بچه هایش آسیبی برسانند.
در جایی دیگر از حضرت نقل شده که ایشان فرموده اند پرنده را هنگام خوابش برای سر بریدن از لانه بیرون نیاورید، شب، هنگامِ خواب اوست، بنابراین شبانه به سراغش نروید تا صبح شود.
مواردی از چنین توصیههای اخلاقی از سوی بزرگان شریعت اسلامی بسیارند، اما متاسفانه با این وجود بعضا مشاهده میشود که عده ای به شیوههای غیر اخلاقی مبادرت به کشتن حیوانات میکنند.