کلیات
بیت کوین در چند سال اخیر با نوسانات فراوان قیمت و اوج گرفتن‌های متوالی، نام خود را در سراسر دنیا بر سر زبان‌ها انداخته است و افراد زیادی را به فکر و تحقیق واداشته است. هر چند پاسخ کامل به این پرسش به سادگی امکان پذیر نیست، اما بیت کوین یک نوع پول است؛ درست مانند طلا و نقره که سال‌ها توسط انسان‌ها برای تجارت استفاده می‌شدند که بعد‌ها اسکناس و بعدتر حواله‌ها و تراکنش‌های بانکی جایگزین آن‌ها شدند. تمام این ابزار‌ها در برهه‌هایی از تاریخ نقش پول را در مبادلات انسان‌ها داشته اند. بیت کوین نیز یک نوع پول و وسیله تجارت بر بستر اینترنت است و در این موضوع بیشتر به حواله‌ها و تراکنش‌های بانکی شبیه است.
چیستی بیت کوین
بیت کوین (نام لاتین:Bitcoin؛ نماد:BTC)، یک پول یا ارز دیجیتالی است که به صورت الکترونیکی توزیع و استفاده می‌شود. شبکه این ارز دیجیتال به صورت غیر متمرکز و کاربر به کاربر است. هیچ شخص یا نهادی این شبکه را کنترل نمی‌کند. ارز دیجیتال بیت کوین نمی‌تواند خارج از برنامه ریزی انجام شده، چاپ یا خلق شود و تعداد آن محدود است. فقط ۲۱ میلیون بیت کوین برای همیشه تولید می‌شود. تراکنش‌های شبکه بیت کوین، در یک لاگ عمومی با تکنولوژی بلاک چین (blockchain) ذخیره می‌شوند.
سازنده بیت کوین
بیت کوین برای اولین بار در سال ۲۰۰۹ به عنوان یک نرم افزار متن باز توسط یک برنامه نویس ناشناس (یا گروهی از برنامه نویسان) تحت نام مستعار ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. شایعات زیادی در مورد هویت واقعی ساتوشی ناکاموتو مطرح شده است، اما اغلب افراد نام برده شده به عنوان خالق بیت کوین، این ادعا را رد کرده اند.
ناکاموتو خود را یک مرد ۳۷ ساله که در ژاپن زندگی می‌کند معرفی کرده است. با این حال از آنجا که تسلط وی به انگلیسی بسیار خوب به نظر می‌رسد و هیچ نشانه‌ای از نرم افزار وی در ژاپن وجود ندارد، در مورد این ادعا تردید‌هایی وجود دارد. در اواسط سال ۲۰۱۰ ناکاموتو به سراغ موارد دیگری رفت و بیت کوین را در اختیار چند عضو برجسته جامعه بیت کوین قرار داد. ساتوشی نام گاوین اندرسون را به عنوان برنامه نویس و توسعه دهنده اصلی اعلام کرده است. تخمین زده می‌شود که ناکاموتو دارای یک میلیون بیت کوین است، که ارزش آن با قیمت فعلی، در حدود ۶.۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود.
مدیر و کنترل کننده بیت کوین
به گفته‌ی گاوین آندرسن، اولین چیزی که او پس از ناکاموتو در این پروژه بر آن تمرکز کرد، تمرکز زدایی بیشتر شبکه بیت کوین بود. او گفته که به گونه‌ای عمل کرده که حتی اگر با اتوبوس تصادف کند، این ارز دیجیتال به صورت مستقل و خودگردان به وجود خودش ادامه دهد.
از نظر بسیاری از مردم، مزیت اصلی بیت کوین، استقلال آن از دولت‌های جهان، بانک‌ها و شرکت‌ها است. هیچ مقام و یا صاحب قدرتی قادر نیست در تراکنش‌های بیت کوین دخالتی داشته باشد، بر آن‌ها مالیات بسته و یا پول مردم را به زور چپاول کند. علاوه بر این، فعالیت‌های بیت کوین کاملا شفاف است. هر تراکنشی که صورت می‌گیرد در یک دفتر حساب گسترده عمومی به نام بلاک چین ذخیره می‌شود.
اساسا، با این که بیت کوین به عنوان یک شبکه تحت کنترل نیست، این امکان را برای کاربرانش فراهم می‌سازد تا کنترل کاملی بر تمام امورات مالی خود داشته باشند.
نحوه فعالیت بیت کوین
یک کاربر در کیف پول خود فقط مقدار بیت کوین و مراحل و نتیجه تراکنش‌ها را می‌تواند مشاهده کند. در پشت فرایند‌های شبکه بیت کوین، یک دفتر حساب عمومی به نام بلاک چین قرار دارد. این دفتر حساب شامل تمام تراکنش‌هایی است که تا به حال پردازش شده است. سوابق دیجیتال تراکنش‌ها در به اصطلاح بلاک‌ها قرار دارند. تراکنش‌ها توسط کاربران یا کیف پول آن‌ها رمزگذاری شده و به شبکه ارسال می‌شوند. به این دلیل بیت کوین، ارز رمزپایه یا ارز رمزنگاری شده یا رمز ارز (cryptocurrency) نامیده می‌شود. این تراکنش‌های رمزگذاری شده سپس در بلاک‌ها گنجانده می‌شوند.
اگر شخصی سعی کند فقط یک حرف یا عدد را در یک بلاک تراکنش تغییر دهد، این کار بر تمام بلاک‌ها تاثیر گذار خواهد بود. از آنجا که این یک دفتر حساب عمومی است، تلاش‌های اشتباه یا تقلب می‌تواند به راحتی توسط هر کسی قابل تشخیص و اصلاح باشد. هر کاربر در کیف پول خود می‌تواند اعتبار و صحت هر مبادله را بررسی کند. صحت هر تراکنش توسط امضای دیجیتال مربوط به آدرس‌های ارسالی محافظت می‌شود.
به دلیل وجود فرایند تایید، ممکن است تکمیل یک تراکنش در شبکه بیت کوین، چند دقیقه زمان ببرد. پروتکل بیت کوین به گونه‌ای طراحی شده است که استخراج هر بلوک در حدود ۱۰ دقیقه زمان می‌برد.
ویژگی‌های بیت کوین
از جمله ویژگی های بارز بیت کوین می توان به موارد زیر اشاره کرد:
غیرمتمرکز بودن
یکی از اهداف اصلی ساتوشی ناکاموتو هنگام خلق بیت کوین، استقلال شبکه آن از هر گونه قدرت کنترل گر بود. این ارز دیجیتال رمزپایه به گونه‌ای طراحی شده است که هر شخص و هر کسب کار و همچنین هر دستگاه دخیل در استخراج و تایید اعتبار تراکنش ها، بخشی از یک شبکه وسیع را تشکیل می‌دهند. همچنین طراحی طوری است که حتی اگر بخشی از شبکه از دسترس خارج شود، پول همچنان در حرکت خواهد بود.
ناشناس بودن
این روز‌ها بانک‌ها تقریبا همه چیز را درباره‌ی مشتریان خود شامل تاریخچه اعتبار، آدرس ها، شماره تلفن ها، روند دخل و خرج و نیز ... را می‌دانند. با توجه به این که نیازی نیست کیف پول به هیچ گونه اطلاعات شناسایی شخصی مرتبط شود، این داستان در بیت کوین بسیار متفاوت است. در حالی که برخی از مردم نمی‌خواهند اموال آن‌ها به وسیله‌ی هیچ یک از مقامات کنترل و ردیابی شود، گروهی دیگر ممکن است استدلال کنند تجارت مواد مخدر، تروریسم، و سایر فعالیت‌های غیر قانونی و خطرناک با توجه به ویژگی ناشناس بودن بیت کوین، رشد و رونق پیدا می‌کند.
شفاف بودن
ناشناس بودن هویت دارندگان بیت کوین نسبی است، زیرا تراکنش‌های این ارز رمزپایه تنها زمانی انجام می‌گیرند که در پلت فرم بلاک چین ذخیره شده باشند. در تئوری، اگر آدرس کیف پول شما به طور عمومی مورد استفاده قرار گیرد، هر شخصی به وسیله‌ی مطالعه دفتر حساب بلاک چین، قادر است بگوید چه مقدار پول در آن قرار دارد. هر چند، ردیابی از آدرس بیت کوین به اشخاص هنوز هم تقریبا غیر ممکن است.
کسانی که تمایل دارند تراکنش هایشان ناشناس بماند، می‌توانند اقدامات لازم را برای گریز از رادار انجام دهند. کیف پول‌های متعددی وجود دارند که ابهام در تراکنش‌ها و امنیت شما را در اولویت قرار می‌دهند، اما ساده‌ترین کار، استفاده از چندین آدرس و عدم انتقال مقادیر عظیم پول تنها به یک آدرس بیت کوین می‌باشد.
سریع
شبکه بیت کوین پرداخت‌ها و انتقالات را تقریبا بلافاصله انجام می‌دهد و به طور معمول فقط چند دقیقه طول می‌کشد که در آن سوی دنیا شخص دیگری ارز را دریافت کند، در حالی که انجام چنین انتقالی در بانک‌ها می‌تواند چندین روز طول بکشد.
غیر قابل لغو
زمانی که بیت کوین را برای کسی انتقال می‌دهید، هیچ راهی برای لغو یا بازگرداندن آن وجود ندارد، مگر این که شخص دریافت کنند بخواهد بیت کوین را به شما بازگرداند. این یک تضمین برای دریافت و انتقال پرداخت است، به این معنی که شخصی که شما ارز را برای وی انتقال داده اید هرگز نمی‌تواند ادعا کند که انتقال برای وی انجام نشده است.