کلیات
سینوزیت مثل سرماخوردگی است، با این تفاوت که سرماخوردگی بعد از یک هفته خوب می‌شود، اما سینوزیت خیر؛ سرماخوردگی که بعد از ۵ تا ۶ روز به جای بهتر شدن، بدتر شود ممکن است عفونت سینوس را ایجاد کند، به این عفونت سینوزیت حاد می‌گوییم، یعنی بیمار از قبل هیچ مشکلی نداشته و با یک بار سرماخوردگی شدید دچار سینوزیت شده است، به طور کلی شمار کمی از سرماخوردگی‌ها به سینوزیت منجر می‌شوند.
اکثر سینوزیت‌ها عملکرد بینی را دچار اختلال می‌کنند؛ گرفتگی بینی، آبریزیش، گاهی اوقات فشار‌های داخل سینوس و حفره‌های صورت، سردرد، از دست دادن حس چشایی و در بیشتر مواقع در اطفال، بوی بد دهان ممکن است از علائم سینوزیت باشد.
چیستی سینوزیت
سینوس‌ها حفره‌هایی از هوا هستند که در استخوان جمجمه و صورت قرار دارند؛ عواملی مثل سرماخوردگی، حساسیت، مشکلات بینی و انحراف تیغه بینی و گاهی بخار‌های معده و مشکلات گوارشی موجب می‌شود که این حفره‌ها پر از چرک شود و فرد بیمار را بیمار کند.
علائم
بیماری سینوزیت با تب خفیف، درد و ترشحات بینی در زمان سرفه کردن پدیدار می‌شود؛ سینوس‌ها زمانی که عفونی می‌شوند با علائمی مثل سردرد‌های صبحگاهی و ایجاد درد در ناحیه پیشانی (یعنی محل بالای ابرو و زیر چشم و یا در ناحیه فک) خود را نشان می‌دهد.
مشکلات ناشی از سینوزیت
زمانی که عفونت سینوس‌ها زیاد شود مشکلات تشدید می‌شود؛ عفونت سینوس‌ها می‌تواند در عملکرد چشم‌ها، بینایی و حس بویایی هم تأثیرگذار باشد؛ افرادی که در محیط‌های آلوده زندگی می‌کنند و یا سیگار و قلیان می‌کشند مستعد ابتلا به تشدید عفونت سینوس‌ها هستند؛ افرادی که در استخر شیرجه می‌زنند ممکن است دچار عفونت سینوس شوند و آب آلوده سرد می‌تواند این عفونت را تشدید کند.
بخش های مختلف سینوس
سینوس‌ها در ۴ قسمت صورت قرار دارند، قسمتی سینوس فکی، در زیر چشم و در استخوان گونه واقع شده است؛ سینوس فکی باعث ایجاد درد و احساس فشار در گونه‌ها مانند دندان درد و سردرد می‌شود، سینوس‌های پیشانی در بالای پیشانی و در استخوان پیشانی قرار دارد این سینوس تا سن ۵ الی ۱۰ سالگی وجود ندارد و از سن ۷ سالگی به بعد پدید می‌آید و باعث ایجاد درد در بالای چشم‌ها می‌شود.
سومین سینوس، پرویزنی است که بین چشم و بینی واقع شده است؛ این سینوس‌ها از بدو تولد وجود داشته است و تا ۱۸ سالگی رشد دارند و باعث ایجاد درد و فشار در بین بینی و چشم‌ها می‌شود؛ چهارمین سینوس، سینوس‌های شب‌پره‌ای هستند، این سینوس‌ها در پشت سینوس پرویزنی قرار دارند و در مرکز استخوان جمجمه زیر غده هیپوفیز قرار دارد؛ این سینوس‌ها در سنین بلوغ ظاهر می‌شوند و باعث ایجاد درد و فشار در پشت چشم‌ها می‌شوند.
اشتباه گرفتن سینوزیت عفونی با آلرژی
دسته‌ای از سینوس‌ها وسعت زیادی ندارند، برای درمان سینوس‌های حاد بین ۴ تا ۸ هفته زمان نیاز است؛ سینوزیت عفونی را نباید با آلرژی اشتباه گرفت و همچنین سردرد‌های سینوزیتی را نباید با سینوس عفونی اشتباه گرفت.
از نظر طب سنتی ۲ عامل باعث به وجود آمدن سینوزیت می‌شود؛ علاوه بر عوامل بیرونی که بحث سرما است عواملی داخلی هم عامل ایجاد سینوزیت می‌شود که می‌توان از جمله آن به بخار‌های معده اشاره کرد، زمانی که در اثر خوردن غذا‌های سرد یا در اثر خوردن آب بین غذا بخار‌هایی در معده تولید می‌شود، بخار‌های سرد به کاسه سر برخورد می‌کنند، در برگشت تبدیل به زکام یا آبریزش بینی می‌شوند یا به خلط‌های پشت گلو تبدیل می‌شوند یا در اثر سرماخوردگی تبدیل به سینوزیت شوند و مشکلاتی مانند آسم، مشکلات تنفسی، فشار خون، مشکلات رحمی مانند فیبروم و مشکلات مفصلی به وجود آورد.
راه‌های پیشگیری از سینوزیت
در مرحله اول باید افراد از خوردن آب بین غذا، در معرض سرما قرار گرفتن، تماس با حیوانات آلرژی‌زا، استعمال سیگار و قلیان، شیرجه زدن در استخر و خوردن غذا‌های خیلی سرد و لبنیات سرد پرهیز کنند.
می‌توان برای تخلیه سینوس‌ها از سرم نمکی استفاده کرد تا چرک از حفره‌ها خارج شود، بخور‌های استنشاقی مانند بخور اکالیپتوس، نعنا، آویشن، پونه، مرزن‌جوش و بابونه در درمان سینوزیت مؤثر است، می‌توان این مواد را مخلوط و دم کرد و حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بوخور بگیرند تا سینوس‌ها تخلیه شوند.
ریشه زردچوبه یا زنجبیل به عنوان دمنوش می‌تواند در درمان سینوزیت مؤثر باشد؛ آویشن شیرازی، پونه کوهی، گل ختمی، زوفا و مرزن‌جوش و بابونه ترکیبی مناسب برای تهیه دمنوش هستند و می‌توان آن را با عسل میل کرد تا سینوس‌ها از عفونت پاک شوند.
کمپرس گرم یا حوله گرم می‌تواند درد‌های ناشی از سینوزیت را کاهش دهد؛ مصرف سرکه سیب به همراه یک قاشق مرباخوری عسل با آب جوشیده ولرم در درمان سینوزیت مؤثر است؛ قطره سیاه دانه که با پایه روغن زیتون ساخته شده در درمان سینوزیت تاثیرگذار است، می‌توان آن را در داخل بینی ریخت تا سینوس‌ها شل شوند وعفونت از مجرای بینی خارج شود.