کلیات

کلم قمری یا کلم سر یا کلم سنگی یا کلم قنبیط یا داش کلم از انواع سبزی و از خانواده کلم و از سرده کلم‌ها است. کلم قمی در قم بیشتر از نقاط دیگر ایران کشت می‌شده و مردم قم آن را در غذای‌های خود بیشتر استفاده می‌کنند.

 کلم قمری یک رقم کم مصرف از کلم وحشی است که با نام Kohlrabi شناخته می‌شود، نام علمی آن Brassica oleracea Gongylodes Group است و به آن شلغم آلمانی نیز گفته می‌شود.

واژه Kohlrabi از Kohl به معنی “کلم” و Rübe یا Rabi که نوعی “شلغم” آلمانی است ساخته شده، زیرا ساقه متورم کلم قمری شبیه به شلغم است. کوهلابی یا همان کلم قمری نوعی سبزی خوراکی است که در کشور‌های آلمانی زبان و ایالت‌های آمریکا فراوان است و بسیار مصرف می‌شود.

طعم و بافت این نوع از کلم شبیه به مغز کلم بروکلی یا مغز کلم سفید است با این تفاوت که طعمی ملایم‌تر و شیرین‌تر دارد، همچنین نسبت بالاتری از گوشت به پوست دارد.

کلم قمری در برخی کشور‌ها به صورت سرخ شده یا خام در سالاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساقه‌های کلم قمری یا کلم سنگی با دو لایه فیبر مجزا احاطه شده است و بافتی سفت دارد که هنگام پختن هم نرم نمی‌شود. در نتیجه این ساقه‌ها معمولاً مورد مصرف قرار نمی‌گیرند. اما گاهی در برخی کشور‌ها به صورت سرخ شده یا خام در سالاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قنبید یا همان کلم قمری بخش مهمی از غذا‌های منطقه کشمیر است و یکی از رایج‌ترین سبزیجاتی است که مردم این منطقه با آن سوپ تهیه می‌کنند یا همراه با برنج مصرف می‌کنند.

کلم قمری در طب سنتی

کلم قمری یا همان قُنَبیط گیاهی متعلق به خانواده کلم است و تقریبا در تمامی سال کشت می‌شود. آبگوشت قنبیط، آش کلم قمری و کلم پلو مشهورترین غذا‌هایی هستند که با این نوع کلم تهیه می‌شوند. در ایران کلم قُمری با نام‌های متعددی مانند کلم سنگ یا کلم قنبیط «در تلفظ عامیانه اهالی شهر قم قنبید» یا در زبان آذری به داش کلم معروف است.

کلم قمری یا قنبید را در فارسی کلم رومی و کلم گرد می‌نامند؛ نوعی است از کرنب که برگ آن شبیه به برگ چغندر و از آن عریض‌تر و طعم آن با کمی تلخی و شیرینی آمیخته است و در وسط آن ساقی و بر بالای آن حبه آن و بر اطراف آن برگ‌های در هم مجتمع به شکل کله است.

طبیعت یا طبع کلم قمری

بر اساس منابع معتبر طب سنتی ایرانی طبیعت یا طبع کلم قمری گرم و خشک است. قنبیط یا کلم رومی که نزد مردم به کلم سنگ یا کلم قمری معروف است،  مرکب القوى با رطوبت مائیۀ غلیظه و حرارت مُفتحۀ لطیفه و مادۀ ارضیۀ کثیفه است و گفته‌اند گرم در اول و خشک در دوم است.

خواص کلم قمری

قنبید یا کلم قمری دارای قدرت بازکنندگی و تحلیل برندگی و ادرار آور است. این گیاه موجب تقویت باه یا تقویت قوای جنسی است. کلم سنگ یا کلم قمری برای بهبود درد‌های مفاصل بسیار مفید است.

مضرات کلم قمری

زیاده‌روی در مصرف آن تولید کننده خون سوداوی و بیماری‌های سوداوی، افکار مخرب و خیالات فاسد و دیدن خواب‌های مشوش است. همچنین ایجاد کننده نفخ در حوالی شکم و پهلو است و ضعیف کننده قوای مغز و قوای بینایی است.

آبگوشت قنبید یا قنبیط

این نوع از آبگوشت غذای محلی استان قم است که البته کلمه صحیح آن قُنَبیط است. آبگوشت قنبید یا همان آبگوشت کلم سنگ خواص بسیاری دارد و یکی از مفیدترین آبگوشت‌ها است. این غذا برای بهبود و التیام درد کمر، زانو و استحکام بخشی به استخوان مفاصل و کاهش ورم در دیافراگم و روده‌ها تاثیر بی‌بدیل و بی‌نظیر دارد.

طرز پخت آبگوشت قنبید

یک استکان نخود را شب تا صبح در آب جوش خیسانده، سپس روز بعد آن را صاف کرده با گوشت ماهیچه گوسفند جوان، یک عدد سیب زمینی، کمی نمک، یک عدد پیاز کوچک، یک عدد گوجه و یک عدد سیر به همراه ۲۰۰ گرم کلم سنگ خرد شده به مدت ۴تا۶ ساعت با حرارت ملایم به طور کامل پخته، سپس محتویات آبگوشت را کوبیده و با نان سنگک برشته میل کنند.

❗️ لازم است به جای زردچوبه از زعفران استفاده شود.
❗️ دو ساعت بعد از صرف این آبگوشت لازم است، برای گرفتن نتیجه بهتر، یک مشت کشمش سبز آفتابی یا دویست گرم انگور بیدانه پوست نازک و شیرین میل شود.