کلیات

سند همکاری ۲۵ ساله ایران و چین نام سندی راهبردی میان ایران و چین است که بر اساس اخبار منتشر شده، پیش نویس آن در تیرماه سال ۱۳۹۹ در هیأت دولت به ریاست حسن روحانی رئیس جمهور ایران بررسی و تأیید شد.  در نشست مذکور به وزارت خارجه ماموریت داده شد که طی مذاکرات نهایی با طرف چینی، بر اساس منافع متقابل بلندمدت، این برنامه را به امضای طرفین برساند.

توضیحات رئیس جمهور در مورد سند

حسن روحانی  در مورد این سند همکاری در تاریخ ۳ تیرماه در هیأت دولت گفت: این همکاری، زمینه‌ای برای مشارکت ایران و چین در پروژه‌های اساسی و زیرساخت‌های توسعه‌ای از جمله طرح بزرگ کمربند ـ راه است و فرصتی برای جلب سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود.

رئیس‌جمهور با تأکید بر گسترش همکاری دو طرف در حوزه انرژی، توافق بر این برنامه را گامی مثبت در جهت افزایش اهمیت انرژی جهانی و توسعه پایدار منابع نفت و گاز و همچنین انرژی‌های تجدیدپذیر برشمرد و سرمایه‌گذاری مشترک در توسعه مناطق آزاد را برای ارتقای نقش این مناطق در تولید و تجارت بین‌المللی پرفایده دانست.

منتقدان

بررسی ها نشان می دهد که عمده کسانی که در صف منتقدین این سند همکاری قرار دارند، رسانه ها و نیز کارشناسان بیگانه و دارای ضدیت با انقلاب اسلامی ایران هستند؛ کسانی که بعضاً این سند را نوعی ترکمانچای جدید می خوانند.

با این حال هستند افرادی نیز که در درون نظام تعریف می شوند، اما مواضع انتقادی علیه این سند همکاری دارند. 

محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق کشورمان در اعتراض به نهایی شدن این سند سخنانی را مطرح کرد وی در تاریخ ۷ تیر ۱۳۹۹  در این باره گفت:  نمایندگان مجلس که این قرارداد را مورد تأیید قرار دادند از متن آن اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند و اکنون نیز شنیده‌ام که در حال مذاکره هستند و می خواهند یک قرارداد جدید ۲۵ ساله با یک کشور خارجی منعقد کنند و هیچکس هم خبر ندارد.

احمدی‌نژاد رویکرد مخفی نگهداشتن حقایق از ملت ایران را تقبیح کرد و گفت: مگر شما مالک کشور هستید که بدون اطلاع ملت و از کیسه ملت به دیگران می بخشید. ظرفیت هسته ای کشور و عزت ملت را دادید ؛ اما تحریم ها سر جایش باقی مانده است. اگر اجازه دهید ملت از محتوای توافقات و معاهدات با طرف‌های خارجی اطلاع پیدا کند، به نفع خود شما خواهد بود زیرا افکار ملت فعال می شود و پیشنهاد می‌دهد و مطالبه می‌کند و اگر خللی و یا اشکالی باشد ؛ اصلاح می شود.

حسن نوروزی، نمایند مردم رباط کریم در مجلس شورای اسلامی نیز پیشتر در مورد واگذاری جزیرۀ کیش به چینی‌ها، به رئیس‌جمهور ایران هشدار داده و گفته بود: «مذاکراتی از سوی دولت در حال انجام بود که جزیرۀ کیش به مدت ۲۵ سال به چینی‌ها واگذار شود.» او در همین زمینه به امتیاز صید ماهی در آب‌های جنوب کشور برای چینی‌ها اشاره کرد و گفت مذاکره‌هایی نیز دربارهٔ دریای خزر انجام شده‌است.

واکنش سخنگوی وزارت خارجه به انتقادات

سید عباس موسوی  (سخنگوی وزارت خارجه) ۹ تیرماه ۱۳۹۹ در مورد آخرین وضعیت سند همکاری‌های جامع و راهبردی ۲۵ ساله ایران و چین بیان کرد: این موضوع جدید نیست. در سفر رئیس‌جمهوری چین به تهران آنجا اعلام شد. همکاری‌های دو کشور راهبردی است و سندی هم در آنجا امضا شد. یکی از بند‌های آن سند، داشتن برنامه همکاری‌های راهبردی است که در سفر سال قبل ظریف به پکن، پیش‌نویس سند به چینی‌ها داده و تبادل نظر شد.

رییس مرکز دیپلماسی عمومی و رسانه‌ای وزارت خارجه با تاکید بر اینکه همه گمانه‌زنی‌ها را رد می‌کنم و مفاد مطرح شده در رسانه‌ها واقعیت ندارد، یادآور شد: براساس نگاه راهبردی با دوستان خود، تلاش می‌کنیم رابطه خود را در دراز مدت تعریف کرده و به همین خاطر این سند امضا شده است. با سایر کشورهایی که رابطه دوستانه داریم براساس منافع مشترک و احترام متقابل چنین سندهایی را امضا کنیم.

موسوی با بیان اینکه احساس می‌کنم سند به گونه‌ای است که در آینده به‌طور کامل منتشر شود، عنوان کرد: همکاری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و... در این سند وجود دارد که پس از نهایی شدن منتشر می‌شود. طبیعی است که همکاری‌های راهبردی ایران و چین دشمن‌هایی داشته باشد که دست به فضاسازی بزند. این سند افتخارآمیز و به نفع روابط راهبردی دو کشور است.

استعفای لاریجانی

• در مورد چین در ویکی تابناک بیشتر بخوانید