کلیات
جیسون رضاییان متولد ۱۵ اسفند ۱۳۵۴، خبرنگار ایرانی-آمریکایی واشینگتنپست در ایران است که چند سال به جرم جاسوسی بازداشت شده بود. در ۲۶ دی ۱۳۹۴ و همزمان با حضور وزرای خارجه ایران و آمریکا در وین به منظور قرائت بیانیه اجرایی شدن برجام، دادستان عمومی و انقلاب تهران اعلام کرد که در راستای مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران و مصالح کلی نظام، چهار زندانی ایرانی دو تابعیتی ظرف روز جاری (شنبه) در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شدند.
بازداشت به اتهام جاسوسی
رضاییان به عنوان خبرنگار واشینگتن پست در دفتر تهران این روزنامه مشغول به کار بود. او و همسرش یگانه صالحی که وی نیز روزنامهنگار است توسط مقامات ایرانی از تاریخ ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۴ در بازداشت قرار گرفتهاست. او در آمریکا متولد و بزرگ شدهاست و تابعیت دوگانه ایرانی و آمریکایی دارد.
غلامحسین اسماعیلی، رئیس دادگستری استان تهران، چند روز پس از بازداشت رضائیان اظهار داشت که او «برای پاسخ به برخی سوالات بازداشت شده» است. وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، یک هفته پس از بازداشت رضاییان، خواستار آزادی او شد. سخنگوی این وزارتخانه، جن ساکی، از کشور سوئیس خواست تا «به عنوان حافظ منافع آمریکا در ایران، پیگیری پرونده جیسون رضائیان، خبرنگار روزنامه واشینگتن پست و همسرش را بر عهده بگیرد»
آزادی همسر رضائیان
همسر جیسون رضاییان، یگانه صالحی، که عکاس خبری روزنامه انگلیسیزبان «نشنال» بود و در ابوظبی کار میکرد، به قید کفالت آزاد شدهاست. این زوج، به همراه خبرنگار دیگری دستگیر شده بودند که او هم در حال حاضر آزاد شدهاست. دویچهوله فارسی مینویسد که «با وجود گذشت بیش از چهار ماه از بازداشت جیسون رضاییان او هنوز رسماً تفهیم اتهام نشدهاست». این خبرگزاری همچنین مینویسد که «او در بخشی از زندان اوین که زیر کنترل سپاه پاسداران ایران است»، نگهداری میشود. بنا به گفته دیدبان حقوق بشر، به وکیل او اجازه دفاع و ارتباط با موکلش داده نشدهاست.
همچنین بنا به گفته همین منبع، با اینکه رضائیان توانایی خواندن و نوشتن به زبان فارسی را ندارد، مترجمی هم در اختیار وی قرار داده نشدهاست. همچنین دویچهوله مینویسد که خبر بازداشت او در رسانههای ایرانی بازتاب داده نشدهاست، چرا که اطلاعرسانی درباره زندانیان سیاسی و امنیتی در ایران «ممنوع» است.
اتهامات رضائیان
مهمترین اتهامات ضدامنیتی رضاییان، نفوذ در اماکن مهم دولتی و افشای برنامههای «ضدتحریمی ایران» از جمله هویت واسطههای تجاری و ماهیت شرکتهای همکار ایران در پروسه دور زدن تحریمها و جاسوسی از برنامه هستهای ایران است. حمید رسایی نماینده مردم تهران در مجلس معتقد است: جیسون رضاییان جاسوس آمریکایی یکی از وظایفش این بود که درمورد آب شرب تهران تحقیق کند برای اینکه از این طریق بتوانند فشار بیاورند.
یازده تن از نمایندگان مجلس طی تذکری به مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری، کسب اطلاعات وسیع از جیسون رضائیان را باعث نگرانی از خطر نفوذیها و از طرفی باعث اطمینانخاطر از هوشیاری و بیداری دستگاهها و سازمانهای اطلاعاتی و امنیتی دانسته و خواستار اطلاعرسانی جامع شدهاند.
طرح کیفر خواست
کیفرخواست جیسون فروردین ماه ۱۳۹۴ از سوی دادستانی تهران صادر شد که وی را به جاسوسی از طریق جمعآوری تصمیمات کشوری در خصوص مسائل سیاست داخلی و خارجی و قراردادن آن در اختیار افراد غیر صالح متهم کردهاند.
آزادی
در ۲۶ دی ۱۳۹۴ و همزمان با حضور وزرای خارجه ایران و آمریکا در وین به منظور قرائت بیانیه اجرایی شدن برجام، دادستان عمومی و انقلاب تهران اعلام کرد که در راستای مصوبات شورای عالی امنیت ملی ایران و مصالح کلی نظام، چهار زندانی ایرانی دو تابعیتی ظرف روز جاری (شنبه) در چارچوب مبادله زندانیان آزاد شدند.