کلیات
بیست و نه فروردین، مصادف با روز ارتش جمهوری اسلامی ایران و بزرگداشت حماسه آفرینی‌های دلاور مردان نیروی زمینی ارتش است. همزمان با به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی، ارتش رژیم شاهنشاهی که پیکره اصلی آن را جوانان برومند خانواده‌های مسلمان و اغلب مستضعف ایرانی تشکیل می‌داد، به ندای امام خمینی (ره) لبیک گفت و در نتیجه همصدا و همراه با امت در براندازی رژیم ستمشاهی و ستیز بی امان با دشمنان داخلی و خارجی انقلاب برخاست و به عنوان نخستین بازوی توانمند نظامی انقلاب در جهت تحقق اهداف جمهوری اسلامی ایران تلاش‌های خستگی ناپذیر و مستمری را با فداکاری و ایثار و در ابعاد مختلف آغاز کرد.
به همین مناسبت امام خمینی (ره) روز بیست و نه فروردین را روز ارتش جمهوری اسلامی ایران نامگذاری کرد. امام خمینی (ره) روز پیوستن ارتش به مردم را با عبارت حکیمانه "لحظه شادی بندگان خدا و یاس ستمگران" نقطه عطف درخشان و افتخار آمیز قلمداد فرمود.
ارتش در قانون اساسی
در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران در مورد ارتش اشاراتی شده است که از جمله آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اصل ۱۴۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید:
"ارتش جمهوری اسلامی ایران، پاسداری از استقلال و تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی کشور را بر عهده دارد. "
اصل ۱۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز تصریح دارد که:
"ارتش جمهوری اسلامی ایران، باید ارتشی مکتبی و مردمی باشد و از افراد شایسته استفاده کند تا به اهداف انقلاب اسلامی مؤمن و در راه تحقق آن فداکاری کنند. "
نقش آفرینی نیروهای ارتش در پیروزی انقلاب اسلامی
فرار روز افزون نظامیان از پادگانها، استنکاف و خود داری از مقابله با مردم، رژه رفتن پرسنل نیروی هوایی در روز ۱۹ بهمن در محضر امام خمینی (ره)، سرپیچی از دستورات فرماندهان حکومت پهلوی، شرکت در خثنی کردن کودتای ۲۱ بهمن ۱۳۵۷، بیعت با امام امت (ره) و پیوستن کامل به صفوف ملت در ۲۲ بهمن و فرو ریختن دژ‌های ستمشاهی از جمله نقش آفرینی های موثر و ماندگار نیروهای ارتش در سال ۱۳۵۷ و در مسیر پیروزی انقلاب اسلامی بود.
دیدگاه امام خمینی (ره) و جمهوری اسلامی به ارتش
با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و تحول و دگرگونی در بنیاد‌ها و معیار‌های ارزشی جامعه، از مسائل مطرح در مجامع مختلف بخصوص نیروهای مسلح این بود که انقلاب اسلامی و رهبر انقلاب چه دید گاهی نسبت به ارتش دارند و اصولاً در نظام اسلامی تکلیف نیروهای مسلح کنونی چیست؟
در چنین جو مبهمی که در فضای جامعه و بخصوص اذهان نظامیان به وجود آمده بود و دشمنان کمین کرده انقلاب و به تبعیت از آنان دوستان نا آگاه، نغمه انحلال ارتش را سرداده بودند و ارتش در حساسترین شرایط حیات خود قرار گرفته بود، امام امت (ره) به عنوان بزرگترین حامی ارتش پای در میدان نهاد و نقشه دشمنان انقلاب را نقش بر آب کرد و طی پیامی، با قاطعیت هرچه تمامتر، ضرورت حفظ ارتش را اعلام و در جهت انسجام، یکپارچگی و وحدت ارتش، فرمان تاریخی و مهمی را صادر فرمودند:
متن پیام به شرح زیر است:
بسم الله الرحمن الرحیم
ملت شریف و مبارز ایران و فقهم الهه تعالی؛ با اهدا سلام و سپاس از مجاهدت خستگی ناپذیر شما ملت شجاع که اهداف مقدس اسلام را تا آستانه پیروزی رساندید و دست خیانتگران داخلی و خارجی را به خواست خدای بزرگ قطع کردید؛ لازم است به تذکرات زیر توجه نمایید:
۱ ـ. روز چهارشنبه ۲۹ فروردین روز ارتش اعلام می‌شود. ارتش محترم در این روز در شهرستان‌های بزرگ با ساز و برگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرز‌های کشور اعلام نمایند.
۲ ـ. ملت ایران موظفند از ارتش اسلامی استقبال کنند و احترام برادرانه از آنان بنمایند. اکنون ارتش در خدمت اسلام است و ارتش اسلامی است و ملت شریف لازم است آن را به این سمت رسماً بشناسند و پشتیبانی خود را از آنان اعلام نمایند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامی که حافظ استقلال و نگهبان آن است جایز نیست. ما و شما و ارتش برادرانه باید برای حفظ و امنیت کشورمان کوشش کنیم و به شرارت اشرار و اخلال مفسدین خاتمه دهیم.
۳ ـ. افراد ارتش موظفند در داخل ارتش حفظ نظم و سلسله مراتب و ضوابط را بکنند. توجه ننمودن به این مسائل موجب ضعف ارتش اسلامی می‌شود و نظام را از هم می‌پاشد. سربازان و درجه داران و افسران موظفند با ارتش به طور محبت و برادری رفتار نمایند و از دیکتاتوری که در رژیم طاغوت بود اجتناب نمایند. ارتش اسلامی باید با حفظ سلسله مراتب و نظام صحیح اسلامی و اطاعت کامل زیردست از مافوق و رعایت کامل مافوق از زیردست، اداره شود تخلف از این امر ضد انقلاب است و مورد مؤاخذه خواهد بود.
والسلام علیکم و رحمت الله و برکاته
روح الله الموسوی الخمینی
۲۸ فروردین ۱۳۵۸