فضایل کلی ماه رمضان
در بین ماه‌های سال قمری، ماه مبارک رمضان، از قداست و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چنانکه در دعای مخصوص آن می‌خوانیم: «.. و هذا شهر عظمته و کرمته و شرفته و فضلته علی الشهور...»؛ (اقبال الاعمال/۲۴) «و رمضان، ماهی است که او را عظمت و کرامت و شرافت، و فضیلت دادی، نسبت به ماه‌های دیگر.»
رسول خدا (ص) می‌فرماید: «اگر کسی در این ماه، یک آیه از قرآن، تلاوت کند، ثوابش مثل کسی است که در غیر ماه رمضان، یک بار قرآن را ختم کرده باشد.» (امالی صدوق/۹۳) از امام صادق (ع) نیز نقل شده است: «هرکس در ماه رمضان، صدقه‌ای بدهد خداوند هفتاد نوع، بلا را از او دور می‌کند.» (بحار/ ۹۳/۳۱۶)
حضرت علی (ع) از پیامبر خاتم (ص) نقل می‌فرماید: «هیچ مؤمنی نیست که ماه رمضان را، به حساب خدا، روزه بگیرد، مگر آن که خدای تبارک و تعالی، هفت خصلت را برای او لازم گرداند، هرچه حرام در پیکرش باشد محو و ذوب گرداند. به رحمت خدای عزوجل نزدیک می‌شود. (با روزه خویش) خطای پدرش حضرت آدم را می‌پوشاند. خداوند لحظات جان دادن را، برای او، آسان کند. از گرسنگی و تشنگی روز قیامت در امان است. خدای عزوجل از خوراکی‌های لذیذ بهشتی او را نصیب دهد؛ و بالاخره خدای عزوجل، برائت و بیزاری از آتش دوزخ را به او عطا فرماید. (پرسش کننده در این حدیث مفصل، عالم یهودی بود) که عرض کرد راست گفتی‌ای محمد.» (من لایحضر صدوق/۲/۷۴)
ماه نزول قرآن
اولین ویژگی و امتیاز ماه مبارک رمضان، نزول قرآن کریم بر قلب نازنین پیامبر خدا (ص) برای نجات و هدایت انسان‌ها در این ماه پربرکت است چنانکه خدای سبحان می‌فرماید: «ماه رمضان، ماهی است که قرآن به عنوان راهنمایی مردم و نشانه‌های هدایت و فرق میان حق و باطل در آن، نازل شده است.» (بقره/۱۸۵) در آیه دیگر می‌فرماید: «ما قرآن را در شب مبارک فرو فرستادیم.» (دخان/۲)
شب قدر و تعیین سرنوشت
دومین ویژگی که باعث فضیلت ماه مبارک رمضان شده است، قرارگرفتن شب قدر و تعیین سرنوشت، در این ماه نورانی است. چنانکه در سوره قدر می‌خوانیم: «ما آن]قرآن [ را، در شب قدر، نازل کردیم؛ و تو، چه می‌دانی شب قدر چیست؟ شب قدر]در مقام و مرتبه [ از هزار ماه، بهتر و بالاتر است. ظاهراً مراد از قدر، تقدیر و تعیین و اندازه گیری است، خدای تعالی در آن شب، حوادث یکسال]از آن شب تا شب قدر سال آینده را تقدیر می‌نماید، زنگی و مرگ، رزق، سعادت و شقاوت و چیز‌هایی از این قبیل را مقدر می‌سازد. (تفسیر المیزان ذیل آیه)
میهمانی و ضیافت الهی
نزول قرآن، وقوع شب قدر، نزول ملائکه و روح، تقدیر سرنوشت و... هرکدام مائده‌های آسمانی و غذا‌های معنوی است و سبب شده ماه مبارک رمضان، به عنوان ماه ضیافت و میهمانی الهی، نامگذاری شود، لذا پیامبر اکرم (ص) در آستانه ماه مبارک رمضان، این گونه می‌فرماید: «ای مردم! ماه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روی آورده است، این ماه، نزد خدا بهترین ماه است و روزهایش، بهترین روز‌ها و شب هایش، بهترین شب ها، و ساعاتش بهترین ساعات. دراین ماه، شما به میهمانی خدا، دعوت شده اید و در زمزه بهره‌مندان از کرامت خداوند، قرارگرفته اید. دراین ماه نفس‌های شما، تسبیح خداست، و خواب شما، عبادت است و اعمال شما، پذیرفته، و دعایتان به اجابت می‌رسد.» (المصباح کفعمی/ص ۳۳۶)
آداب حضور در ضیافت الهی
در زندگی دنیا اگر روزی، انسان به میهمانی، دعوت شود، دعوت شدگان با توجه به مقام و موقعیت صاحب خانه و میزبان و با درنظر داشتن میهمانان دیگر، خود را برای شرکت در میهمانی، آماده می‌کنند، اگر صاحب خانه و میزبان، شخصیت معتبر اجتماعی داشته باشد، میهمانان با وقار، هیئت و هیبت خاصی، وارد مجلس شده و در طول جلسه و جریان میهمانی نیز باتوجه به شخصیت میزبان و بزرگان دیگری که در جلسه حضور دارند، در نشست و برخاست، غذا خوردن و صحبت کردن، دقت به خرج می‌دهند تا با حرکات اضافی، صحبت‌های بی مورد و... باعث مضحکه دیگران قرار نگیرند.
پیامبر (ص) خطاب به جابر می‌فرماید: «ای جابر! در ماه رمضان، هر کسی، روز آن را روزه بدارد و جزئی از شبش را به عبادت بپردازد، و شکم و شرمگاه خویش را، پاک نگه دارد، و زبانش را حفظ کند، همان طوری که از این ماه، خارج می‌شود از گناهان خویش خارج می‌شود. جابر عرض کرد:ای رسول خدا! این حدیث، چه زیباست! رسول خدا فرمود: و رعایت شروط آن، چه سخت است!» (کافی/۴/۷۸)
امام سجاد (ع) در دعای خود، هنگام حلول ماه مبارک رمضان، این گونه مناجات می‌کند: «به وسیله روزه این ماه، یاریمان ده؛ تا اندام خود را، از معاصی تو، نگه داریم و آنها را به اعمالی واداریم که خشنودی تو را فراهم می‌آورد، تا با گوش هایمان، سخنان بیهوده نشنویم و با چشمانمان به دیدن چیز‌های لهو نشتابیم و دستانمان را به سوی حرام، نگشاییم و با پاهایمان به سوی آنچه منع شده، ره نسپاریم و با شکم هایمان، جز آنچه را، تو حلال کرده ای، در خود جای ندهیم و زبان هایمان، جز به آنچه، تو خبر داده‌ای و بیان فرموده ای، گویا نشود، و رنج نکشیم، جز برای آنچه به پاداش تو، نزدیک می‌کند و به جا نیاوریم، مگر چیزی را که از کیفر تو، نگه می‌دارد.» (صحیفه سجادیه/دعای ۴۴)
آنچه از مجموع احادیث و روایات به دست می‌آید، این است که انسان روزه دار برای بهره‌مند شدن از غفران و رحمت خداوند و استفاده بهتر از ضیافت الهی، علاوه بر خودداری و امساک از خوردن و آشامیدن و دوری از اموری که روزه را باطل می‌کند، امور دیگری را نیز باید رعایت نماید، تا بتواند در زمره روزه داران واقعی قرار گیرد؛ چشم، گوش، زبان، دست و پا و سایر اعضای خود را از ارتکاب به گناه حفظ کند و در چارچوب موازین شرعی، از نعمت‌های بزرگ خدا استفاده کند.
روزه از دیدگاه دانشمندان
دکتر (الکسیس کارل) در کتاب انسان موجود ناشناخته مى نویسد: (با روزه دارى، قند خون در کبد مى ریزد و چربى هایى که در زیر پوست ذخیره شده اند و پروتئین هاى عضلات و غدد و سلول هاى کبدى آزاد مى شوند و به مصرف تغذیه مى رسند.) دکتر کارل مى گوید: (لزوم روزه دارى در تمام ادیان تأکید شده است. در روزه، ابتدا گرسنگى و گاهى نوعى تحریک عصبى و بعد ضعفى احساس مى شود، ولى در عین حال، کیفیات پوشیده اى که اهمیت زیادى دارند، به فعالیت مى افتند و بالاخره تمام اعض، مواد خاص خود را براى نگه دارى و تعادل محیط داخلى و قلب، قـربـانى مى کنند و به ایـن تـرتیب روزه تمام بافت هاى بدنى را مى شوید و آنها را تازه مى کند.)
دکتر (ژان فروموزان) روش معالجه با روزه ر، شست وشوى اعضاى بدن تعبیر مى کند، که در آغاز روزه دارى، زبان باردار است، عرق بدن زیاد است، دهان بدبو است و گاه آب از بینى راه مى افتد، که همه این‌ها علامت شروع شست وشوى کامل بدن است. پس از سه چهار روز بو بـرطـرف مى شود، اسیداوریک ادرار کاهش مى یابد و شخص احساس سبکى و خوشى خارق العاده اى مى کند. در این حال اعضا هم استراحتى کافى دارند.
دکتر (تومانیانس) راجع به فواید روزه دارى مى نویسد: (فایده بزرگِ کم خوردن و پرهیز نمودن از غذا‌ها در یک مدت کوتاه آن است که، چون معده در طول مدت یازده ماه مرتب پر از غذا بوده، در مدت یک ماه روزه دارى مواد غذایى خود را دفع مى کند و همین طور کبد که براى حل و هضم غذا مجبور است دائماً صفراى خود را مصرف کند، در مدت سى روز ترشحات صفراوى را صَرف حل کردن باقى مانده غذاى جمع شده خواهد کرد. دستگاه هاضمه در نتیجه کم خوردن غذ، اندکى فراغت حاصل نموده و رفع خستگى مى نماید. روزه یعنى کم خوردن و کم آشامیدن در مدت معینى از سال و این بهترین راه معالجه و حفظ تندرستى است، که طب قدیم و جدید را از این حیث متوجه خود ساخته. مخصوصاً امراضى را که بر دستگاه هاضمه، به خصوص کلیه و کبد عارض مى شود و به توسط دارو نمى توان آنها را علاج نمود، روزه به خوبى معالجه مى نماید. چنان چه بهترین دارو براى برطرف ساختن سوء هاضمه نیز روزه گرفتن است. مرض مخصوص کبد هم که موجب یرقان مى گردد، بهترین طریق معالجه اش همانا روزه گرفتن است، چه آن که ایجاد این مرض اغلب اوقات به واسطه خستگى کبد است که در موقع زیادى عمل و فعالیت، نمى تواند صفرا را از خود بگیرد.)
دعای پیامبر (ص) هنگام رویت هلال رمضان
صدوق علیه الرحمه در کتاب من لا یحضره الفقیه آورده " و کان رسول الله صلی الله علیه و آله اذا اهل هلال شهر رمضان استقبل القبلة " و رفع یدیه و قال " اللهم اهله علینا بالامن و الایمان، و السلامة و الاسلام، و العافیة المجللة و الرزق الواسع، و دفع الاسقام، اللهم ارزقنا صیامه و قیامه و تلاوة القرآن فیه، و سلمه لنا، و تسلمه منا و سلمنا فیه "
رسول الله (صلی الله علیه و آله) هنگامی که رویت هلال رمضان می‌فرمود، رو به قبله می‌نمود و دست‌های مبارکش را بلند می‌کرد؛ و می‌گفت: پروردگارا این ماه را بر ما نو گردان به امن و امان، و سلامتی و اسلام، و تندرستی شایان تشکر، و روزی فراخ، و برطرف ساختن درد‌ها و ناملایمات، بار پروردگارا روزی کن ما را روزه و قیام برای عبادت، و تلاوت قرآن در این ماه، و او را برای ما سالم و تمام گردان، و او را از ما سالم بدار، و ما را در این ماه سالم و تندرست فرما.
دعای امام علی (علیه السلام) هنگام رؤیت هلال رمضان
امیرالمؤمنـین (علـیه السلام) می‌فرماید: آنگاه که دیدی هلال (ماه رمضان) را فلا تبرح، خشم نگیر و عصبانی نشو، و «قل اللهم انی اسالک خیر هذا الشهر، و فتحه و نوره، و نصره، و برکته و طهوره، و رزقه، و اسئلک خیر ما فیه و خیر ما بعده، و اعوذ بک من شر ما فیه و ما بعده، اللهم ادخله علینا بالامن و الایمان، و السلامة و الاسلام، و البرکة و التقوی، و التوفیق لما تحب و ترضی»
و بگو بار پروردگارا خیر و خوبی در این ماه را از تو می‌خواهم و همچنین فتح و پیروزی (بر شیطان) و نورانیت، و یاری (بر روزه داری) و برکت و طهارت، و روزی این ماه را از تو می‌طلبم، و از تو خیر آنچه در این ماه هست و بعد از ماه مسئلت می‌نمایم، و به تو پناه می‌آورم از شر و بدی آنچه در این ماه می‌باشد، و آنچه بعد از آن است، بار پروردگارا این ماه را با امن و امان و ایمان به تو و سلامت نفس و نعمت اسلام، و برکت و تقوی و توفیق یافتن به آنچه تو دوست می‌داری و راضی می‌گردی بر ما وارد گردان (که همه اوصاف شایسته را در این ماه داشته باشیم).
روزه
روزه، خودداری از انجام برخی کار‌ها از جمله خوردن و آشامیدن از اذان صبح تا اذان مغرب است. دستور روزه گرفتن در ماه رمضان و بسیاری از احکام مربوط به آن در سوره بقره آمده است. وجوب روزه ماه رمضان را از ضروریات دین و منکر آن را مرتد دانسته‌اند.
قرآن و اهل‌بیت برای روزه آثار بسیاری از جمله کسب تقوا، وسیله امتحان و تثبیت اخلاص، یادآوری گرسنگی و تشنگی قیامت، و استجابت دعا هنگام افطار ذکر کرده‌اند.
شب قدر
شیعیان شب قدر را یکی از شبهای ۱۹، ۲۱ و یا ۲۳ این ماه است و احتمال شب قدر بودن شب ۲۳ رمضان را بیشتر دانسته‌اند. اهل‌سنت بر شب ۲۷ رمضان برای شب قدر بودن تاکید بیشتری دارند.
شیعیان هر ساله در مساجد، تکیه‌ها، حرم امامان یا امامزادگان، حسینیه‌ها یا خانه‌های خود مراسم و اعمال شب قدر را به جا می‌آورند و از شب تا سحرگاه به احیا (شب‌زنده‌داری) و عبادت می‌پردازند. برگزاری مجالس سخنرانی علمای دینی، اقامه نماز جماعت، خواندن دعای افتتاح، ابوحمزه ثمالی، جوشن کبیر و دعای قرآن به سر به صورت دسته‌جمعی نیز از مهم‌ترین اعمالی است که در این شب‌ها به صورت عمومی انجام می‌گردد.
نماز مستحبی
مشهور فق‌های شیعه نماز مستحبی ماه رمضان را هزار رکعت دانسته‌اند که بصورت دورکعتی و فرادا خوانده می‌شود. خواندن این نماز‌ها را بیشتر چنین دانسته‌اند: از شب اول رمضان تا شب بیستم در هر شب ۲۰ رکعت و از شب بیستم تا پایان ماه هر شب ۳۰ رکعت اقامه می‌شود و در شب‌هایی که احتمال شب قدر باشد، افزون بر این‌ها، ۱۰۰ رکعت دیگر هم خوانده می‌شود.
اهل سنت در هر شب ۲۰ رکعت نماز مستحبی می‌خوانند. این نماز در اصطلاح نماز تراویح خوانده می‌شود. اهل سنت به تبعیت از خلیفه دوم این نماز را بصورت جماعت می‌خوانند که شیعیان جماعت خواندن آن‌را بدعت می‌دانند.
اعتکاف دهه آخر
پیامبر اسلام ابتدا دهه اولِ ماه رمضان، سپس دهه دوم و در نهایت، دهه سوم این ماه را برای انجام اعتکاف برگزید و پس از آن، تا آخر عمر، در دهه آخر ماه رمضان به اعتکاف می‌رفت. جنگ بدر در ماه رمضان اتفاق افتاد و پیامبر اسلام در آن سال نتوانست اعتکاف برود، به همین جهت، ایشان در سال بعد، بیست روز از ماه رمضان را معتکف شد؛ ده روز برای همان سال و ده روز قضای سال پیش.
اللهمّ افْتَحْ لی فیهِ أبوابَ فَضْلَکَ وأنْزِل علیّ فیهِ بَرَکاتِکَ وَوَفّقْنی فیهِ لِموجِباتِ مَرْضاتِکَ واسْکِنّی فیهِ بُحْبوحاتِ جَنّاتِکَ یا مُجیبَ دَعْوَةِ المُضْطَرّین.
کد خبر: ۱۲۹۵۵۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۳
بیست و یکمین افطار با «تابناک»
حضرت محمد مصطفی خاتم الانبیا (ص) فرمود: «براى بهشت درى است به نام ریّان. از او وارد نمىشوند، مگر روزه داران» و علی (ع) فرمود: «براى هر چیزى زكاتى است و زكات بدن روزه است.»
کد خبر: ۹۷۸۶۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۲
کد خبر: ۱۲۹۵۴۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۲
یکی از مصلحت هایی که برای عدم تعیین دقیق شب قدر در روایات آمده، این است که اگر یک شب به صورت قطعی تعیین می شد، مردم به همان یک شب اکتفاء می کردند و خود را از فیض عبادت در شبهای دیگر محروم می کردند و لذا برای این که مردم فرصت و مهلت بیشتری برای عبادت داشته باشند این شب به صورت قطعی مشخص نشده است.
کد خبر: ۱۲۹۵۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۱/۰۱
سیّدالشّهدا علیه‌السلام؛ علمدار توحید در محبت است و تأکید بر زیارت آن حضرت در «شب قدر» نیز، به همین دلیل است که ربطی با حقیقت این شب برقرار شود.
کد خبر: ۱۲۹۵۲۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۳۰
کد خبر: ۱۲۹۵۱۹۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۳۰
کد خبر: ۱۲۹۵۱۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹
با فرارسیدن شبهای ۱۹، ۲۱ و ۲۳ ماه مبارک رمضان که به شبهای قدر شناخته می‌شود، مجالس احیاء برای مناجات‌خوانی و قرآن به سر در هیأت‌های کشور برپا می‌شود.
کد خبر: ۱۲۹۵۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹
مدیرعامل شرکت بهره‌برداری مترو تهران و حومه گفت: زمان خدمات‌رسانی در همه خطوط درون‌شهری مترو تهران در شبهای قدر از ساعت ۲۲ تا ۲:۳۰ بامداد افزایش خواهد یافت.
کد خبر: ۱۲۹۵۰۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹
مرحوم شیخ عباس قمی در کتاب شریف مفاتیح‌الجنان در خصوص اعمال ویژه شب نوزدهم ماه رمضان مواردی را نقل کرده است.
کد خبر: ۱۲۹۵۰۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹
کد خبر: ۱۲۹۵۰۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۹
جانشین فرمانده انتظامی استان اصفهان با تأکید بر لزوم مراقبت از امنیت و آرامش عمومی گفت: کسانی که در روز چهارشنبه آخر سال به دلیل سلب آسایش مردم بازداشت شوند، تا پایان تعطیلات مهمان پلیس خواهند بود.
کد خبر: ۱۲۹۴۹۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۸
کد خبر: ۱۲۹۴۸۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۸
هم‌زمانی ماه مبارک رمضان و عید نوروز، دو مناسبت بزرگ ملی و مذهبی ایرانیان، ترکیبی از سنت‌های کهن و آیین‌های دینی را رقم می‌زند، این هم‌زمانی فرصتی است برای نمایش شکوه مهمان‌نوازی،هم‌دلی و پیوند نسل‌ها، جایی که نوروز خوانی رنگ‌وبوی معنوی می‌گیرد و سفره‌های افطار، بوی عیدانه می‌دهند.
کد خبر: ۱۲۹۴۷۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۷
کد خبر: ۱۲۹۴۶۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۷
سخنگوی انجمن سینماداران کشور درباره جزئیات تعطیلی سینماها در شبهای قدر توضیح داد و گفت: سینماهای سراسر کشور شنبه مصادف با ۲۱ رمضان به صورت کامل تعطیل هستند.
کد خبر: ۱۲۹۴۵۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۶
افرادی که دارو‌های ضد فشارخون، دارو‌های روان‌پزشکی، یا دارو‌های دیگر مصرف می‌کنند، باید از پزشک خود مشورت بگیرند تا مطمئن شوند که روزه‌گرفتن تداخلی با دارو‌های مصرفی آنها نخواهد داشت.
کد خبر: ۱۲۹۴۴۴۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۶
همزمان با شب ولادت امام حسن(ع) سفره افطار ده هزار نفری برای زائران امام رضا (ع) در حرم مطهر رضوی گسترده شد.
کد خبر: ۱۲۹۴۴۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۶
در شب ولادت کریم اهل‌بیت حضرت امام حسن مجتبی (علیه‌السلام)، جمعی از اهالی شعر و فرهنگ و اساتید ادبیات فارسی میهمان رهبر انقلاب هستند.
کد خبر: ۱۲۹۴۳۹۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۵
با ما باشید؛ از خطاها و گناهان دورم بدار
در دعای روز چهاردهم ماه رمضان می‌خوانیم: در این ماه مرا از خطاها و افتادن در گناهان دورم بدار.
کد خبر: ۱۲۹۴۲۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۱۲/۲۵
