کلیات
سیدمحمدحسین بهجت تبریزی متخلص به شهریار در سال ۱۲۸۵ شمسی در خانوادهای اهل ادب در تبریز به دنیا آمد. ایام کودکی او با جنبش آزادیخواهان مشروطه به رهبری ستارخان و باقرخان همراه بود. او یکی از شاعران شهیر و غزلسرایان ماندگار تاریخ ادب فارسی است.
دوران کودکی
وی در کودکی با قرآن و دیوان حافظ آشنا شد و پس از تحصیل مقدمات حوزوی، به تهران رفت و وارد مدرسه دارالفنون گردید. شهریار سپس وارد مدرسه طب شد، ولی در پی یک جریان عاطفی و پس از ۵ سال تحصیل، بدون اخذ مدرک دکتری، تهران و دانشکده را ترک گفت و در خراسان وارد خدمت دولتی شد.
دوران اوج هنری
او در نیشابور به دیدار کمالالملک، نقاش مشهور رفت و شعری درباره وی سرود. شهریار از آن پس مدتی در تهران سکونت داشت و از سال ۱۳۱۹ ش. در تبریز اقامت گزید. وی همزمان با اوجگیری نهضت اسلامی، با زبان شعر، انقلاب اسلامی را همراهی کرد. شهریار، به عنوان یکی از مشهورترین غزلسرایان معاصر، معروفِ خاص و عام است. او غزلهای دلنشینِ بسیاری سروده که یادگار نخستین عشق آتشین اوست. عشق عرفانی نیز در اشعار شهریار مقام والایی دارد و بر بیشتر شعر‌های او سایه افکنده است. کلیات اشعار شهریار متجاوز از پانزده هزار بیت از قصیده و غزل و مثنوی و قطعه است که در سه مجلد به چاپ رسیده است. بسیاری از خاطرات تلخ و شیرین از دورههای گوناگون زندگی، در اشعار شهریار منعکس است و با خواندن آنها میتوان گوشههایی از زندگی شاعر را از نظر گذراند. شهریار بیگمان در شاعری، استعدادی درخشان دارد که در سراسر اشعار او، روحی حساس و شاعرانه، موج زنان بر بال تخیلی پوینده و آفریننده در پرواز است. او به تجدد و نوآوری در شعر گرایش محسوسی داشت و اشعاری که برای نیما یوشیج و به یاد او سروده، حکایت از این موضوع دارد.
دیدار با حضرت امام خمینی (ره)
شهریار در سال ۱۳۶۷ در مراسم مجتمع هنر و ادبیات دفاع مقدس به دریافت لوح دست خط زرین حضرت امام، دیپلم افتخار و سکه یادبود مجتمع به عنوان برگزیده شعر، نائل آمد.
درگذشت
این شاعر شهیر سرانجام در بیست و هفتم شهریور ۱۳۶۷ ش. در سن ۸۲ سالگی در تهران درگذشت و در مقبرةالشعرای تبریز به خاک سپرده شد.
روز شعر و ادب فارسی
برای پاسداشت مقام ادبی استاد محمدحسین شهریار و نکوداشت این شاعر پرآوازه، سالروز درگذشت وی برابر با بیست و هفتم شهریور، به عنوان روز شعر و ادب فارسی نامگذاری شده است.