---

سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا (Secret Intelligence Service) یکی از سازمان‌های اطلاعاتی بریتانیا و سازمان اصلی بریتانیا برای دریافت، تجزیه اطلاعات و عملیات‌های مخفی در کشور‌های خارجی است. این سازمان که پیش‌تر به نام «سرویس استخبارات» شناخته می‌شد، همچنین به ام آی ۶ (MI ۶) مشهور است؛ واژه‌ای که گفته می‌شود کوتاه شده نام قدیمی‌تر این سازمان یعنی (۶ Military Intelligence – section) است.

MI۶  یا همان سرویس اطلاعات مخفی موسوم به Secret Intelligence Service است که در سال ۱۹۰۹ با اجاره دفتر کوچکی در لندن آغاز به کار کرد. البته در واقع اولین مامور اطلاعاتی انگلیس سر "فرانسیس والسینگهام" در دوره الیزابت بود که با شنود و کشف طرح‌ های وی، علیه ملکه دسیسه می کرد. با اینکه این سازمان شباهت زیادی به همتای آمریکایی خود دارد، اما بسیار محرمانه تر از آن عمل می کند. MI۶ معاونت خارجه سازمان مرکزی اطلاعات و امنیت انگلیس به شمار می رود. وظیفه این نهاد، جمع¬‌آوری، تحلیل، و انتشار اطلاعات برون مرزی است. حیطه قدرت این نهاد مانند همتای آمریکایی خود مشخص نیست. مثلا مسئولیت ضد اطلاعات MI۵ با MI۶ است. عملیات های جاسوسی بسیاری تابحال از این سازمان صورت گرفته است.

---

سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا در سال ۱۹۰۹ میلادی، تأسیس شد و در آغاز، «دفتر سرویس مخفی» نام داشت. سِر منسفیلد کامینگز، اولین رئیس سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا بود. سازمان اطلاعات مخفی بریتانیا، در جریان جنگ جهانی دوم مدرسه جاسوسی در تهران تأسیس کرده بود.

---

این سرویس امنیتی، با ورود آمریکا به عرصه جنگ جهانی دوم، نیرو‌های اطلاعاتی این کشور را تحت آموزش قرار داد. با ظهور هیتلر و به قدرت رسیدن وی، MI۶ تمرکز خود را بر اروپا، آمریکای لاتین و بیشتر بخش¬ های آسیا قرار داد. تا دهه ۱۹۹۰ نام رییس سازمان و جزییات عملیاتی آن به هیچ وجه در رسانه‌ ها شنیده و دیده نمی‌ شد و هنوز هم دستیابی جزییات مربوط به آن خیلی محدودتر از جزییات مربوط به MI۵ ارائه می شود. البته نباید از سرویس امنیت داخلی انگلیس موسوم به MI۵ غافل شد و یا این دو را با یکدیگر اشتباه گرفت. با وجود اینکه حیطه وظایف این دو با یکدیگر متفاوت است، اما اشتراکاتی نیز دارند.

 

این دو نهاد در سرتاسر جنگ های جهانی و جنگ سرد، موازی با یکدیگر حرکت می‌ کردند. با اینکه MI۵ ظاهرا سیاست فضای باز نسبت به جامعه انگلیس را از دهه ۹۰ آغاز کرده، اما MI۶ به دلیل اهمیت اطلاعات و نوع فعالیتش رویکردی کاملا بسته و محرمانه دارد. با اینکه سالیانه بودجه دو میلیارد پوندی این نهاد بطور روشن توسط دولت انگلیس تامین می شود، اما در واقع MI۶ به دلیل عملکرد فوق محرمانه‌ اش، در ظاهر هیچگاه وجود ندارد.

---

اولین رییس MI۶ که "منسفیلد کامینگ" نام داشت، بنای قدرت اولیه این سازمان را گذاشت. او یک جاسوس فوق حرفه‌ ای بود که علاقه بسیاری به ترساندن نیرو‌های تحت امرش داشت. یکی از پا‌های وی، مصنوعی و چوبی بود و بسیاری از این امر بی خبر بودند. یک بار برای فهماندن منظور به یکی از نیروهایش و شیر فهم کردن وی به روش خود، کاردی را در پای چوبی خود فرو کرده و پس از چند لحظه بیرون می‌ کشد. جمع حاضر در آن مجلس، مبهوت و وحشت زده فقط به این صحنه نگاه می کردند.

 

---

در اواخر دهه ۱۹۸۰، MI۶ بشدت تحت انتقاد قرار گرفت. چرا که کادر آن را افراد میانسال و مسنی تشکیل می¬‌دادند که غالبشان فارغ التحصیلان نخبه دانشگاه‌ها بودند و میزان وابستگی سیاسی و میهن¬‌پرستی آن‌ها بر کسی پوشیده نبود. اما "روی هاترسلی" نماینده حزب کارگر در همان تاریخ در مجلس عوام انگلیس، عدم استخدام کادر جوان به خاطر رویکرد سنتی و محافظه کاری‌های MI۶ را از مشکلات بزرگ آن خواند و این سازمان را متهم کرد که همچون کبک سرش را زیر برف گرفته است.

با ظهور "مارگارت تاچر" بر مسند قدرت انگلیس، سیاست‌های باز بر این سازمان حاکم شد. MI۶ ضمن حفظ استقلال خود، فقط به کابینه دولت پاسخگو بود. از طرفی تحت فشار‌های تاچر، رویکرد بازتری نسبت به استخدام نیرو‌های جوان اتخاذ کرد. در نتیجه نوابغ جوان از بهترین دانشگاه‌های کشور که برخی از آن‌ها به چند زبان زنده مسلط بودند، به عضویت این سازمان درآمدند.

 

 

---

قرار بر این بود که در عملیاتی موسوم به "فاکسلی" در ابتدا لایه های نفوذی به منزل آدولف هیتلر در "برشتسگادن" مورد بررسی قرار گرفته و با تک تیرانداز کار وی یکسره شود. اما ستاد اجرایی ترور در MI ۶ به دو دلیل از انجام این عمل منصرف شدند: اول اینکه درصد موفقیت در این عملیات ضعیف به نظر می آمد. دوم اینکه پس از مرگ هیتلر ممکن بود جایگزین وی بسیار تندروتر بوده و مذاکره احتمالی برای پایان دادن جنگ به جایی نرسد. پس در نتیجه این جمله که "ترس از عواقب ترور مانع از انجام آن می‌ شود"، از انجام آن صرف نظر شد.

طراحی ترور جمال عبدالناصر، پاتریس لومومبا و فیدل کاسترو

---

ام آی ۶ در مجامع جهانی و افکار عمومی بسیاری از کشور‌های جهان متهم است به اینکه در اقدامات خرابکارانه و فعالیت‌های منتج به ترور شخصیت‌های مهم سیاسی و علمی جهان نقش موثری ایفا کرده است. از جمله این موارد می‌توان به طراحی ترور جمال عبدالناصر، پاتریس لومومبا و فیدل کاسترو اشاره کرد.

MI ۶ و سوریه

---

طبق گزارش منتشر شده اتحادیه عرب در ژانویه ۲۰۱۲، MI ۶، CIA، و موساد نقش اصلی را در برنامه ریزی برای نیرو‌های شورشی سوریه داشته اند. این سازمان‌های اطلاعاتی و در راس آن‌ها MI ۶ در ارتباط نزدیک با شورای ملی و ارتش آزاد سوریه بوده اند و شبه نظامیان اخوان المسلمین که از سوی رژیم اسراییل و دولت‌های ترکیه و آمریکا حمیات مالی و نظامی می‌ شوند را به خاک سوریه انتقال داده‌ اند. یکی از مستندات این گزارش، گزارش نوامبر ۲۰۱۳ به قلم "وبستر تارپلی" در موردحوادث سوریه منتشر شد.

از برنامه‌ های MI ۶ این بوده که تروریست ‌ها باید با تک تیرانداز مردم بیگناه را هدف شلیک قرار دهند تا بدینوسیله بی‌ ثباتی ایجاد گردد. تارپلی، در این گزارش اشاره می ‌کند که این یک جنگ داخلی نیست. بلکه برقراری جوخه‌ های مرگ و رژه جولان دهی تروریست ها است که همانا روش مورد علاقه این سرویس های اطلاعاتی می‌ باشد.

طبق گزارش مامور اعزامی اتحادیه عرب که از ۲۴ دسامبر ۲۰۱۱ تا ۸ ژانویه ۲۰۱۲ در سوریه بوده، اتفاقاتی نظیر انفجار خودرو‌ها و قطار‌های حامل سوخت، بمب‌گذاری در مراکز شهری، مراکز تجاری، پل ها، وسایل نقلیه عمومی، و ترور شخصیت ‌ها و مامورین پلیس و تخریب خطوط لوله سوخت، همه از برنامه‌های از قبل تعیین شده برای سوریه بوده است.

MI ۶ و داعش

---

طبق گزارش روزنامه تلگراف، در رابطه با حمله داعش به عراق، نیرو‌های امنیتی کردستان عراق سازمان‌های CIA، MI ۶، و وزارت اطلاعات و امنیت عراق را از حمله قریب الوقوع داعش به عراق با خبر کرده بودند، اما این موضوع خیلی جدی گرفته نشده بود.

"روز بهجت" Rooz Bahjat، در مصاحبه خود با این روزنامه، اذعان کرده بود که سرویس‌ های اطلاعاتی انگلیس و عراق را در جریان حمله قریب الوقوع داعش به عراق با جزییات آن قرار داده بود، اما آن‌ها این موضوع را جدی نگرفته بودند. وی معتقد است که دیگر تقریبا تمامی طول مرز مشترک عراق با سوریه و اردن از دست دولت عراق خارج شده و داعش با تمرکز بر مسلمانان متولد شده در خارج از عراق، آن‌ها را جذب می-‌کند. او، این نیرو‌ها را ۴ هزار نفر خواند؛ که از این تعداد ۴۰۰ الی ۴۵۰ نفر آن‌ها انگلیسی هستند. بهجت معتقد است که اتحاد نیرو‌های بعثی سابق با داعش موجب حمله این گروه به موصل و دیگر شهر‌ها شد.

 

نقش MI ۶ در کودتای ۱۳۳۲ ایران

---

فعالیت‌های سازمان اطلاعات و امنیت خارجی بریتانیا، شامل طیف وسیعی از اقدامات سیاسی پنهان، از جمله همکاری با سازمان اطلاعاتی آمریکا در سرنگونی دولت محمد مصدق در کودتای ۲۸ مرداد در ایران میشود.
سازمان CIA همیشه از نقش خود در کودتای ۱۳۳۲ و براندازی مصدق یاد می¬‌کند. اما حقیقت اینست که طراح اصلی این کودتا انگلیسی‌¬ها و سرویس اطلاعاتی MI ۶ است. انگلیس در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن بیستم موجی از امپریالیسم خود با تمرکز بر درآمد زایی تجاری از خاورمیانه آغاز کرد. ایران که پیوسته دارای پتانسیل فوق العاده است، در آن زمان محل مانوردهی و قدرت نمایی انگلیس بود. انگلیسی ‌ها با تسلط کامل بر منابع ایران و بخصوص صنعت نفت درآمدی نجومی را برای خود رقم زدند. بطوریکه درامد نفتی انگلیس از ایران در سال ۱۹۵۰ به یکصد و ۷۰ میلیون پوند رسید. نفت حکم شریان حیاتی را برای انگلیس در طی جنگ جهانی دوم ایفا کرد. تنها ۱۰ درصد از درآمد نفت شامل حال مردم مصیبت زده ایران در آن سال‌ها می‌ شد.
با ظهور مصدق بر مسند قدرت در سال ۱۹۵۱ و تاکید او بر ملی ساختن صنعت نفت، انگلیسی ‌ها احساس وحشت کردند؛ لذا برای تلطیف موضع دکتر مصدق پیشنهاداتی مبنی بر اختصاص سود بیشتر به مردم ایران را ارائه دادند.

 اما موضع مصدق محکم و قاطع بود. لذا، انگلیسی‌ ها با پیشنهاد MI ۶ به سراغ سه گزینه رفتند: توقف تولید نفت، حمله نظامی به ایران، و طراحی کودتا و براندازی مصدق.

نقش ۶ MI در مذاکرات هسته‌ ای

---

به گزارش روزنامه دیلی تلگراف، جان ساورز –رییس MI ۶- اخیرا در اظهاراتی پرده از نقش این سازمان برای انجام عملیات متعدد جهت ایجاد خلل در فعالیت‌های هسته‌ای ایران و تلاش برای جاسوسی و ایجاد انحراف در مسیر مذاکرات هسته‌ای ایران پرده برداشت. جان ساورز اذعان داشت که"ما سعی می‌کنیم تصویر روشنی به سیاستمداران و مذاکره کنندگان مان در مورد برنامه هسته‌ای ایران و آنچه که در آن کشور می‌گذرد، ارائه دهیم".

وی دلیل بازگشت ایران به پای میز مذاکرات را اثر تحریم ها دانست و نقش MI ۶ در نظارت بر اجرای این تحریم‌ها و جلوگیری از دور زدن تحریم‌ها توسط ایران را بسیار مهم دانست.

وی سازمان‌های اطلاعاتی و به ویژه «ام آی ۶» را صاحب متخصصان زیادی در مسائل ایران دانست و اینگونه اذعان داشت که این تخصص‌ها در دسترس دولتمردان است تا بهتر بتوانند آنچه را که در عرصه پیچیده سیاست ایران و از جمله در روابط میان رهبری، رئیس جمهوری، سپاه پاسداران و دیگر نهاد‌ها روی می‌دهد، درک کنند.
شبکه سی بی اس آمریکا هم با اذعان به عملیات خرابکارانه دستگاه‌های اطلاعاتی غرب با همکاری رژیم صهیونیستی در داخل ایران گفته بود: "مطالعه پنجاه سال عملیات ترور از سوی موساد و مصاحبه با ماموران سابق و فعلی و عواملی که در کشور‌های دوست اسرائیل با این ماموران همکاری می‌کنند، ثابت می کند که آدمکش‌های داخل ایران اسرائیلی هستند و با همکاری دستگاه‌های اطلاعاتی غرب این ترور‌ها را انجام می-‌دهند".


روسای MI ۶ از اغاز تاکنون

---

 سر مانسفیلد اسمیت کامینگ از ۱۹۰۹ تا ۱۹۲۳، دریادار سر هیو سینکلر از ۱۹۲۳ تا ۱۹۳۹، سرلشگر سر استوارت منزیس از ۱۹۳۹ تا ۱۹۵۲، سر جان الکساندر سینکلر از ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۶ ، سر ریچارد وایت از ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۸، سر جان رنی از ۱۹۶۸ تا ۱۹۷۳، سر موریس اودفیلد از ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸ ، سر دیک فرانکز از ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۲، سر کالین فیگرز از ۱۹۸۲ تا ۱۹۸۵، سر کریستوفر کورون از ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۹، سر کالین مک کول از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۴، سر دیوید ادینگ از ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۹، سر ریچارد دی یر لاو از ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۴، سر جان اسکارلت از ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ و سر جان ساورز از ۲۰۰۹ تاکنون روسای ام آی ۶ بوده اند.