جمع‌آوری چک پولهای 100 هزار تومانی از بازار در حالی از امروز شنبه قرار بود آغاز شود که بانک مرکزی در آستانه اجرای هدفمندی یارانه‌ها، اجرای این برنامه را به تعویق انداخت.
به گزارش خبرنگار مهر، براساس برنامه قبلی بانک مرکزی، قرار بود از امروز (15 آبان ماه جاری) جمع آوری چک پولها از چرخفه پولی کشور آغاز شود؛ در این راستا در اولین مرحله مقرر بود چک پولهای 100 هزار تومانی و با وقفه ای چک پولهای 50 هزار تومانی از چرخه پولی کشور خارج شوند.
محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی امروز شنبه در گفتگوی کوتاه با مهر از تعویق جمع آوری چک پولها از بازار خبر داد و گفت: به دلیل اجرای هدفمندی یارانه ها در کشور در آینده ای نزدیک، با تامل بیشتری درباره چک پولها عمل خواهیم کرد.
به گزارش مهر، پیش از انتشار چک پول توسط بانک مرکزی، 12 بانک ایرانی اقدام به انتشار چک پول می کردند که این کار از بهار سال 87به انحصار بانک مرکزی درآمد.
بانک مرکزی عنوان می کند که به منظور رفع مشکلات ناشی از انتشار چک پولهای بانکی و تسهیل بیشتر مبادلات در کشور در پی مصوبه هیئت وزیران مبادرت به انتشار چک پولها می کند. البته بانک مرکزی سیاست چاپ ایران چک توسط این بانک را سیاستی موقتی عنوان کرده بود.
در پی این اقدام برای اولین بار در مردادماه سال 87 چک پولهای بانک مرکزی روانه بازار و جایگزین ایران چکهای متعدد و بدون پشتوانه بانکها شد. انتشار چک پول توسط بانکها نه تنها باعث اضافه برداشت آنها از منابع بانک مرکزی شده بود و هر روز به میزان آن افزوده می شد، بلکه بانکها بدون پشتوانه خلق پول می کردند.
براساس اعلام بانک مرکزی رواج گسترده ایران چکها تبعات منفی زیادی به همراه داشت که از آن جمله می توان به تشدید رشد بی رویه نقدینگی، تضعیف انضباط و ثبات پولی، کاهش کارآمدی سیاستهای پولی و افزایش تورم در کشور اشاره کرد.
بانک مرکزی برای مقابله با این شگرد بانکها وارد عمل شد و اعلام کرد از این پس بانکها دیگر اجازه چاپ چک پول را ندارند و این کار را بانک مرکزی انحصاری انجام خواهد داد؛ بدین ترتیب انتشار چک پول توسط بانک مرکزی از آن زمان آغاز و تاکنون ادامه داشته است.
محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی به انتشار چک پول اعتقادی ندارد و انتشار اینگونه چک پولها را از وظایف بانک مرکزی نمی داند و دلیل آن را این طور اعلام می کند: " این کار تنها برای ساماندهی وضعیت انتشار چک پولهای بانکها که بدون پشتوانه اقدام به انتشار می کردند و به افزایش نقدینگی در جامعه دامن می زد، انجام شد."
چک پولهای منتشر شده توسط بانک مرکزی از آن زمان تاکنون با توجه به فقدان اسکناس درشت و اینکه پشت نویسی نمی شد، عملا نقش پول درشت را ایفا می کرد، هم اکنون نیز این دغدغه به وجود آمده که با خروج چک پولها از بازار مبادلات پولی مردم با مشکلاتی مواجه شود.
البته برخی از مسئولان بانک مرکزی بر فقدان اسکناس درشت در کشور صحه می گذارند و مطرح می کنند که هنوز مجوزی برای انتشار اسکناس درشت دریافت نکرده اند، این در حالی است که یکی از نیازهای فعلی جامعه در زمینه پولی را انتشار اسکناسهای درشت همچون 50 و 100 هزار تومانی می دانند ولی در عین حال عنوان می کنند که مجوزی برای انتشار این اسکناسها دریافت نکرده اند.
در این خصوص محمود احمدی دبیرکل بانک مرکزی به مهر گفته است: با توجه به اینکه هم اکنون چک پول 50 هزار تومانی در دستگاه‌های ATM قابل ارائه به مردم است، این دغدغه وجود دارد که پس از جمع آوری این چک پولها، مبادلات مردم از نظر نقدینگی دچار مشکل شود.
وی با بیان اینکه قصد داریم اسکناسهای 10 هزار تومانی را جایگزین چک پولهای 50 هزار تومانی کنیم، تصریح کرد: فعلا برای انتشار اسکناس بزرگتر از 10 هزار تومانی برنامه ای نداریم.
زمانی که برای اولین بار چک پول 50 هزار تومانی بانک مرکزی وارد بازار شد، با توجه به اینکه تنها یک صفر در مقابل عدد 5 قرار گرفته بود و چهار صفر ریالی آن حذف شده بود، این شائبه ایجاد شد که بانک مرکزی اسکناس 50 هزار تومانی منتشر کرده است.
این شائبه زمانی قوت گرفت که بانک مرکزی اعلام کرد چک پولها نیازی به پشت نویسی ندارد، همچنین کارت شناسایی نیز برای ارائه آن به بانک الزامی نمی باشد.
البته بانک مرکزی حدود دو سال پیش چک پولهای 200 هزار تومانی را نیز به چاپ رسانده که هیچگاه وارد جامعه نشده است و مشخص نیست این چک پولها که به گفته مسئولان بانک مرکزی با هزینه های بسیاری به چاپ می رسد با چه هدفی چاپ شده است؟
در قوانین و دستورالعملهای مربوطه در بانک مرکزی برای انتشار چک پول هیچگونه دستورالعملی مبنی بر انتشار ایران چک توسط این بانک وجود ندارد و تمام مقررات در این زمینه از جمله نحوه انتشار، خرید و فروش و سایر مقررات خطاب به بانکها است.
جمع آوری چک پولها از چرخفه پولی کشور آغاز شود؛