سودابه رخش ـ اسامه بن‌لادن الگوي پدر را پيشه خود قرار داد و پنج همسر به نامهاي نجوا غانم (دختر دايي و اهل سوريه)، ام علي، سهام صابر، اهل عربستان (أم خالد)، خيره صابر، اهل عربستان (ام حمزه) و أمل احمد عبدالفتاح الساده، معروف به امل احمد و اهل يمن، اختيار كرد. از اين پنج نفر نجوا غانم به سوريه رفت. امل علي هم از بن‌لادن جدا شد و سه زن ديگر همراه بن‌لادن در ابيت آباد دستگير شدند. در اين گزارش زندگي اين زنان و نحوه آشناييشان با بن لادن مورد بررسي قرار گرفته است.
به نظر مي‌رسد، چند همسري بودن در خانواده بن‌لادن‌ها موروثي بوده است. نگاهي به زندگي خانواده اين دشمن بزرگ آمريكا ،اين سخن را اثبات مي‌كند. مادر بن‌لادن آليا غانم دهمين همسر محمد عواد بن‌لادن پدر ميلياردر اسامه بوده و او تنها ثمره اين ازدواج است. اما اسامه فرصت زيادي براي شناخت پدرش پيدا نكرد، چراكه پدر و مادرش زماني كه او كودكي بيش نبود، از هم جدا شدند و اسامه بن‌لادن مجبور شد با همسر جديد مادرش (ناپدري) زندگي كند. او بيشتر دوران كودكي‌اش را با چهار خواهر و برادر ناتني‌اش گذراند.
پدر واقعي بن‌لادن پيش از مرگش دو بار ديگر نيز ازدواج كرد. بعد‌ها اسامه بن‌لادن الگوي پدر را پيشه خود قرار داد و پنج همسر به نامهاي نجوا غانم (دختر دايي و اهل سوريه)، ام علي، سهام صابر؛ اهل عربستان (أم خالد)، خيره صابر؛ اهل عربستان (ام حمزه) و أمل احمد عبدالفتاح الساده؛ معروف به امل احمد و اهل يمن، اختيار كرد. از اين پنج نفر نجوا غانم به سوريه رفت. امل علي هم از بن‌لادن جدا شد و سه زن ديگر همراه بن‌لادن در ابيت آباد دستگير شدند.
البته در برخي رسانه‌ها آمده است كه بن‌لادن، علاوه بر داشتن پنج زن، با يك شاعر سوداني و يك هنرمند غربي نيز ارتباط داشته است. اسامه نخستين بار در هجده سالگي با دختر دايي نشان كرده‌اش، نجوا غانم، كه چهارده سال بيشتر نداشت ازدواج كرد.
استيو كلد؛ نويسنده كتاب «بن‌لادن‌ها» در اين زمينه گفته است: بن‌لادن نخستين بار زماني كه خيلي جوان بود، با دختر دايي سوري‌اش و سپس با يك دختر تحصيل كرده سعود (ام حمزه) ازدواج كرد.
ناصر البحري، محافظ شخصي رهبر القاعده از سال 1997 تا 2000 در قندهار كه زمان زيادي در كنار خانواده بن‌لادن حضور داشته، مي‌گويد: ام حمزه، محبوب بن‌لادن بود، چون در علوم اسلامي تبحر داشت، او تحصيل كرده و آگاه‌ترين همسر بن‌لادن به مسائل روز دنيا بود. بن‌لادن با اين زن كه هشت سال از خودش بزرگتر بود و به خاندان الكندي در شهر مكه تعلق داشت، مرتبا مشورت مي‌كرد. وي تنها يك فرزند به نام حمزه از وي دارد.
البحري خاطرنشان مي‌كند: ام حمزه تقريبا مادر همه مبارزان القاعده بود. وي مشكلات زوج‌ها را رفع مي‌كرد و به زنان در وضع حمل كمك مي‌كرد. ام حمزه در واقع كسي است كه قرآن را به همه پسران بن‌لادن ياد داده است. ام خالد نيز كه متولد مدينه منوره است به نوبه خود زبان عربي را به فرزندان بن‌لادن درس مي‌داد. او ام علي را طلاق داده، زيرا حاضر به سفر با او و خروج از عربستان سعودي نشد.
جوان‌ترين همسر بن‌لادن أمل احمد عبدالفتاح الساده در عمارت بن‌لادن در پاكستان با او زندگي مي‌كرد. پاكستاني‌ها مي‌گويند پاسپورت او پس از حمله در اين خانه پيدا شده است. او 29 ساله است و وقتي نوجواني بيش نبود توسط خانواده‌اي يمني به عنوان هديه به بن‌لادن داده شد.
استيو كلد تشريح كرده كه بر پایه گفته‌هاي محافظاني كه أمل را براي ديدار بن‌لادن همراهي كرده بودند، او يك زن بسيار جوان بود كه خانواده قبيله‌ايش او را براي ازدواج به بن‌لادن تحويل داده بودند.
أمل، بن‌لادن و سه فرزندش كه يك دختر و دو پسر بودند در طبقه دوم و سوم اين عمارت با هم زندگي مي‌كردند.
روزي كه نيروي دريايي ايالات متحده به خانه بن‌لادن حمله كردند، أمل با خشم نسبت به نيروهاي امريكايي واكنش نشان داد. پيل ماد تحليلگر بالا رتبه سابق سازمان سيا در اين زمينه گفته است كه بن‌لادن در ميان القاعده و خانواده‌اش انسان بسيار محترمي بوده است و من مطمئنم كه همسرش مايل بود، خود را مقابل گلوله بن‌لادن قرار داده و پيش مرگ او شود.
دو همسر ديگر بن‌لادن نيز كه در سكونتگاه وي در ابيت آباد پيدا شدند و اكنون تحت بازجويي پاكستاني‌ها قرار دارند، ام حمزه وام خالد نام دارند كه اصالتا عربستاني بوده و مطمئنا چيزهاي زيادي را درباره القاعده مي‌دانند. از ميان اين دو، ام حمزه نقش ويژه‌تري داشته است. ام حمزه از ازدواج بن‌لادن 43 ساله با امل احمد كه زمان ازدواج فقط 17 سال داشت، خشمگين بود.
البحري مي‌گويد: ام حمزه خيلي مختصر در عروسي آنها حضور پيدا كرد و فضا بسيار سنگين بود. سعد، محمد و عثمان، بزرگ‌ترين پسران رهبر القاعده نيز به نوبه خود از دست پدرشان عصباني بودند. سعد بن‌لادن در اظهاراتي پرگلايه و در نقد سخنان ناصر البحري مي‌گويد: تو چگونه مي‌تواني با دختري ازدواج كني كه حتي از بعضي از بچه‌هاي تو كوچك‌تر است؟
اما ناصر البحري خاطرنشان مي‌كند كه اسامه بن‌لادن نمي‌دانسته كه اين دختر آنقدر جوان است. وي از قول اسامه بن‌لادن نقل مي‌كند كه گفته بود: به من گفته شده بود كه يك دختر 25 تا 30 ساله قرار است با من ازدواج كند. حالا كه وي اينجاست، نمي‌توانيم او را رها كنيم كه برود.
گزارش‌ها حاكي از آن است كه خانواده جوان‌ترين زن بن‌لادن بعد از ازدواج او با مهم‌ترين تروريست جهان از صحبت كردن با او وحشت داشته‌اند. أمل پيش از ازدواج با بن‌لادن نوجواني مودب و با اعتماد بنفس بود.
يكي از بستگان امل به نام احمد در مصاحبه‌اي با سي‌ان‌ان گفت كه عروس جوان از خانواده‌اي بزرگ و محافظه‌كار بوده است؛ اما امل پيش از ازدواج هيچ گاه افراط‌گرا نبوده است. پس از ازدواج أمل با بن‌لادن كه براي تقويت روابط سياسي بن‌لادن با يمن صورت گرفت، خانواده أمل از ترس هم صحبت شدن با او در ملأ عام وي را به حال خود رها كردند. احمد در ادامه گفت: حتي اگر كسي درباره أمل از خانواده‌اش سوال مي‌كرد، آنها از جواب دادن طفره مي‌رفتند.
همچنين خانواده او مثل بیشتر خانواده‌هاي يمني و محافظه‌كار بودند اما به نسبت ديگران زندگي مدرني داشتند. خانواده او بسيار محترم بودند و اگر چه پس زمينه‌هاي محافظه‌كاري داشتند، هيچگاه ديدگاه‌هاي افراطي نداشتند. احمد همچنين افزود: دولت تا پيش از صدور پاسپورت از ازدواج أمل با بن‌لادن مطلع نبود.
بنا به گزارش مجله تايم، أمل در سال 2002 با يك روزنامه عربستاني (المجالو) مصاحبه‌اي داشت كه در آن توضيح داده است كه پس از حملات يازده سپتامبر، وي به كمك مقامات پاكستاني راهي يمن شده بود. او همچنين به صورت اجمالي درباره زندگي‌اش در مقام زن رهبر يك گروه تروريستي توضيح داده بود.
او در بخشی تي از اين مصاحبه گفته است: زماني كه بمب‌گذاري آمريكا در افغانستان آغاز شد، ما با تعدادي از بچه‌ها به يك منطقه كوهستاني نقل مكان كرديم و براي مدت دو ماه در يكي از غارهاي منطقه زندگي كرديم تا اينكه يكي از بچه‌هاي بن‌لادن با يك گروه ازقبيله اي‌ها آمد و ما را برد. من نمي‌دانستم كه قرار است به پاكستان برويم تا اينكه ما را به دولت پاكستان تحويل دادند.
به گزارش مجله تايم، سخنان أمل توسط يك زن كه شخصا بن‌لادن را در افغانستان مي‌شناخته، تأييد شده است. همچنين اعضاي خانواده اين زن بخشي از حلقه داخلي القاعده هستند.
در طول مصاحبه أمل در پاسخ اين پرسش كه آيا در آينده دوباره به شوهرش ملحق خواهد شد يا نه، گفته است: بياييد ببينيم چه پيش مي‌آيد. دوستان آنها درباره أمل پنجمين زن بن‌لادن گفته‌اند: او تازه وارد بود و جايي نداشت همسران ديگر شيخ بسيار بزرگتر از او بودند. او همسن تعدادي از پسر‌هاي بن‌لادن بود.
به گزارش مجله تايم، خانواده أمل ازدواج دختر نوجوانشان با اسامه بن‌لادن را كه در ليست فهرست افراد تحت تعقيب آمريكا بود، افتخاري مي‌دانسته‌اند.
بنا به اين گزارش، پیش از آمدن أمل به افغانستان، بن‌لادن نزدیک پنج هزار دلار براي خريد جواهرات و لباس او خرج كرده است. اين در واقع يك ازدواج هماهنگ شده بود كه بن‌لادن آن را با قبيله اين دختر ترتيب داده بود تا با آنها وصلت كند و زماني كه وي بخواهد با اعضاي گروهش به يمن، كه اجداد وي اصالتا به اين كشور تعلق داشتند، برگردد، روي پيوند خود با آنها حساب كند.
بن‌لادن براي پيدا كردن اين عروس جديد محافظ يمني مطمئن خود «ابوالفداء» را راهي كشور يمن كرد. عروسي كه از ديد بن‌لادن بايد مذهبي، بخشنده، ساكت، آرام و به اندازه كافي كم سن و سال باشد تا نتواند به بقيه همسرانش حسودي كند.
رشاد محمد سعيد، معروف به «أبو الفداء»، يكي از نزديك‌ترين اعضاي سابق شبكه القاعده بوده كه برخي‌ها او را محافظ شخصي و گروهي ديگر او را راننده شخصي بن‌لادن مي‌دانستند؛ او كه يك يمني تبار است، چند سال پيش به دست نيروهاي آمريكايي بازداشت و به زندان گوانتانامو انتقال داده شد.
وي پس از مدتي حبس در آنجا توبه كرد و در چندين گفت‌وگو به بيان برخي اسرار و اطلاعات محرمانه از زندگي شخصي أسامه بن‌لادن پرداخت.
او در اعترافات خود گفته است: همه زنان بن‌لادن جز همسر سوريه‌اي او، در پاكستان و افغانستان زندگي مي‌كنند و تا جايي كه من مي‌دانم، در زمان جهاد و حكومت طالبان زنان او به افغانستان آمده و هر كدام در منطقه‌اي زندگي مي‌كردند.
دو تن در قندهار، يكي در كابل و چهارمي ساكن كوه‌هاي تورا بورا بود. او هر هفته به يكي از آنان سر مي‌زد و مدتي مي‌ماند. شايد دو هفته يا سه هفته يك بار و گاهي هم ماهي يك بار مي‌رفت.
اكنون كه امل به همراه دو زن ديگر بن‌لادن توسط وزارت اطلاعات پاكستان دستگير شده‌اند، آمريكايي‌ها به دنبال بازجويي آنها هستند.
روزنامه انگليسي «گاردين» مي‌نويسد: مقامات آمريكايي اكنون به دنبال زنان اسامه بن‌لادن هستند و مي‌خواهند كه همسران او براي بازجويي‌هاي بيشتر به آمريكا منتقل شوند.
مقامات امريكايي به «آسوشيتدپرس» گفته‌اند: امريكايي‌ها از مقامات پاكستان قويا خواسته‌اند تا در اسرع وقت، همسران بن‌لادن را در اختيار نيروهاي اين كشور براي بازجويي گذارند.
اين درخواست‌ها در حالي است كه مقامات پاكستان مدعي‌اند، آمريكاييان بدون اجازه مقامات اين كشور در خاك پاكستان، عمليات نظامي انجام داده‌اند و از اين بابت، نوعي تنش ميان پاكستان و آمريكا پديد آمده و اين در حالي است كه آمريكايي‌ها، انجام عمليات در خاك پاكستان بدون اجازه مقامات اين كشور را به توافقنامه موجود بين دولت آمريكا و پاكستان در زمان جورج بوش و پرويز مشرف مستند كرده‌اند كه بنا بر آن، نيروهاي آمريكايي، در صورتي كه قصد عمليات عليه اسامه بن‌لادن در خاك پاكستان را داشته باشند، مي‌توانند بدون اجازه از اين كشور، عمليات خود را انجام دهند.
در همين حال، «شيخ راشد محمد اسماعيل»، يكي از دستياران ارشد بن‌لادن ـ كه ميانجي به عقد درآمدن يك دختر جوان يمني با بن‌لادن است ـ اكنون در مصاحبه با «گاردين» از نگراني‌هاي خود درباره درخواست آمريكاييان براي در اختيار گرفتن اين همسر يمني بن‌لادن سخن گفته است.
اين پزشك افغاني بر اين باور است كه اگر اين زن يمني به يمن برگردد، علي عبدالله صالح وي را براي بازجويي در اختيار مقامات آمريكايي خواهد گذاشت.
شيخ راشد محمد اسماعيل به «گاردين» گفته است كه بر پايه يك سنت اسلامي به عنوان ارث، وقتي يك زن مسلمان بيوه مي‌شود، همه مسلمانان وظيفه دارند، از وي مراقبت كرده و امنيت و سلامت وي را تضمين كنند، اكنون هم همه يمني‌ها به دنبال حفاظت از همسر يمني بن‌لادن هستند. اين در حالي است كه همسر يمني بن‌لادن، در عمليات كشتن بن‌لادن از ناحيه پا مورد اصابت قرار گرفته است.
وي در گفت‌وگو به مقامات پاكستاني گفته است كه از پنج سال پيش به همراه بن‌لادن در ساختماني در ابوت آباد مستقر بوده‌اند.
همچنين شيخ راشد گفته است كه اكنون علاوه بر يمني‌ها، خود سران القاعده هم بيش از مرگ بن‌لادن، نگران سرنوشت همسران وي هستند و آنان به دنبال در اختيار گرفتن همسران بن‌لادن براي محافظت از آنان هستند.
وي افزوده است كه خبر مرگ بن‌لادن براي ما خوشايند بوده است، چرا كه وي سرانجام جان خود را براي مبارزه با آمريكايي‌ها از دست داد، ولي ما همچنان نگران همسران بن‌لادن هستيم.
اسد منير، يكي از فرماندهان پيشين سرويس اطلاعاتي پاكستان در گفت‌وگو با اي بي‌سي نيوز با غير خشونت‌آميز خواندن نحوه بازجويي زنان بن‌لادن گفت: ما پرسش نامهاي با بيست پرسش به آنها مي دهيم و هر سه تا چهار روز يك بار ترتيب اين پرسش‌ها را تغيير مي‌دهيم. آنها بايد حافظه قوي داشته باشند تا آنها را به ذهن بسپارند. اعترافات زنان بن‌لادن مشخص خواهد كرد كه بن‌لادن چگونه وقت خود را مي‌گذرانده و چگونه توانسته است با وجود زندگي در نزديكي آكادمي نظامي پاكستان دستگير نشود.
بن‌لادن در سال‌هاي آخر عمر خود با ام خالد، ام حمزه و امل احمد عبدالفتاح زندگي كرد. هجده فرزند از بن‌لادن به جا مانده است؛ هرچند به نظر نمي‌رسد كه هيچ كدام از پسرانش بخواهند خط پدر را دنبال كنند.
ريچارد كلارك، مشاور ضدتروريسم سابق كاخ سفيد معتقد است كه بر عكس بسياري از دولت‌هاي عربي كه سلسله‌وار هستند، پسران بن‌لادن هيچ گاه و در هيچ عملياتي نقش واقعي بازي نكرده‌اند.
اگر چه فرزندان بن‌لادن هيچگاه در حد رهبري القاعده ظاهر نشده‌اند اما شايد بتوانند با اختيار چند همسر، دنباله رو راه پدر باشند.
منبع:
روزنامه ملت ما 
