سرویس بینالملل ـ سیاستهای دولت «باراک اوباما»، گفتوگو با طالبان و تلاش برای سهیم کردن آنان در افغانستان است. به همین دلیل، در این روزها، مقامات نظامی این کشور، از خطر افراطگرایی طالبان، کمتر سخن به میان میآورند و به جای طالبان، تمرکز خود را بر گروهی به نام گروه «حقانی» متمرکز کردهاند؛ گروهی که هرچند گروه جدیدی نیست، گویا قرار است، بدیلی باشد برای افراطگرایی طالبان، تا آمریکاییان مبارزه خود را بر این گروه متمرکز کنند و گفتوگوهای خود را با طالبان ادامه دهند.
اما گروه چگونه و چرا پدید آمده است؟ به گزارش «تابناک»، شبکه حقانی، گروهی متشکل از شورشیهای مستقل افغان است که با طالبان ارتباط نزدیکی دارد و به نوعی، متحد آنان به شمار میآیند.
در اواسط دهه 90 میلادی، «مولوی جلالالدین حقانی»، شبکه حقانی را در مناطق مرزی افغانستان و پاکستان تشکیل داد و به همراه پسرش، سراجالدین حقانی به اداره آن پرداخت.
«سراج الدین حقانی» رهبر شبکه حقانی بنابر این گزارش، فعالیتهای همسو و همسان شبکه حقانی و طالبان، مرز مشخص میان آنان را دستکم در افکار عمومی از میان برده است، ولی در این باره باید گفت که اهداف، استراتژی، تاکتیکها و نبردهای هر یک از آنان در افغانستان یکسان بوده و تفاوتهای مشخصی در فعالیتهای این گروه به چشم نمیخورد؛ اما از نظر تاریخی و مبانی شکلگیری، هر یک از این گروهها با هم تفاوت دارند و هر کدام محورهای رهبری جداگانهای دارند، ولی با ده سال جنگ و گریز در افغانستان، همه این نیروها کاملا درهم آمیخته شده و هیچ گونه تمایزی در فعالیتها، استراتژیها، تاکتیک و نبردهای آنان دیده نمیشود.
شبكه حقاني در دوره جهاد عليه ارتش سرخ اتحاد شوروي سابق، بخشي از حزب اسلامي به نام شاخه «يونس خالصي» و از حزب اسلامي «گلبدين حكمتيار» برگرفته شده بود.
در سالهاي بعد، جلالالدين حقاني با سازمان القاعده ارتباطاتي برقرار كرد و از اين راه به برخي از كشورهاي عرب نزديك شد و از كمكهاي مالي آنها بهره گرفت. به همين دليل، جزو نخستين افرادي بود كه از عرب ـ افغانها در تحولات بعدي حمايت كرد و مناطق تحت نفوذ خود در «وزیرستان شمالي» و «ولايات پكتيا»، «پكتيا» و «خوست» را ـ كه مناطق استراتژيك كوهستاني در مناطق قبایلي دو سوي مرز «ديولاند» پاكستان و افغانستان به شمار ميآيند ـ در اختيار عرب، افغانها گذارد.
این گزارش میافزاید، بیگمان، دخالت نظامي آمريكا در افغانستان و فرار رهبران طالبان و القاعده به مناطق قبايلي پاكستان، از جمله وزيرستان شمالي، موقعيت شبكه حقاني را تقويت كرد؛ اما قدرت اين گروه به دلیل تداوم حضور عرب ـ افغانها در وزيرستان شمالي، به تنهايي نیست، بلکه در واقع در پيوند با «آي.اس.آي» پاكستان تعريف ميشود.
گروهی از نیروهای تحت امر شبکه حقانی البته مقامات پاكستاني هر گونه ارتباط با شبكه حقاني را انكار ميكنند، ولي منابع اطلاعاتي هندوستان و افغانستان بر اين باورند كه شبكه حقاني، نزديكترين گروه از ميان مخالفان دولت حامد كرزاي به ارتش پاكستان است.
آمريكاييها نيز به تازگی به چنين باوري رسيدهاند و پس از آنكه ژنرال پترائوس، شبكه حقاني را در در رديف گروههاي تروريستي قرار داد، اين شبكه در نگاه آمريكاييها، اهميت بيشتري پيدا كرده و فشار بر پاكستان براي حمله ارتش پاكستان به گروه حقاني افزايش يافته است.
پس از ترور ربانی، رئیس شورای عالی صلح افغانستان، احتمال دست داشتن شبکه حقانی در این عملیات مطرح شده است؛ با وجود این، این گروه مسئولیت این ترور را بر عهده نگرفته است.