سهم صادرات گل ایران در بازار جهان

ارزش صادرات جهانی گل و گیاهان زینتی درسال2010 بیش از 23 میلیارد دلار برآورد شده و كشور ایران تنها 0.6  درصد از این رقم یعنی 11/2 میلیون دلار در صادرات این محصول نقش داشته است.
    
به گزارش ایرنا، در ایران كه سرزمین بسیاری از انواع گل و گیاهان زینتی از جمله گلهای پیازی، پامچال ،میخك، گلایل، لاله و سیكلمن است و برخی گیاهان نظیر گل cyclamen persicum نام 'ایران' را هنوز به همراه خود دارند، گل این آفرینش زیبای خدا كه هر بیننده و شاعری به هر زبانی آن را وصف می كند، كمتر مورد توجه قرار می گیرد.

نقوش برجامانده از دوران گذشته نشان می دهد كه ایرانیان جزو نخستین مردمی بودند كه گل را به یكدیگر هدیه می دادند و در زمان مادها و هخامنشیان برای خوشامدگویی به مهمان و تولد فرزند و دادن هدیه به زنان، دادن گل بویژه گل 'لوتوس' (نیلوفر) كه سمبل دوستی و تشریفات بود، بسیار رواج داشت.

رواج گل و گیاه درایران بویژه در طراحی فضای سبز از سه هزار سال پیش اهمیت داشته و توسعه آن در این سرزمین به صورت یك حرفه عمر 85 ساله دارد و نخستین بار یك هلندی مقیم تهران به نام'پرتیوا'به اتفاق چند نفر از هموطنانش در باغ خود در تهران با وارد كردن بذر گل از هلند، اقدام به پرورش گل در ایران كرد.

قدیمی ترین گلخانه مدرن كه قدمت 75 ساله دارد توسط مرحوم' زعیم' از كشور هلند وارد و احداث شد كه اكنون نیز فعال است.

با این سابقه هم اینك كشورمان از نظر صادرات در بین 117 كشور در رتبه 107 قرار دارد و آلمان و هلند بیشترین سهم صادرات گل و گیاه را به خود اختصاص داده اند.

هلند علاوه بر بزرگترین تولیدكننده گل، بزرگترین واردكننده گل و گیاه نیز هست و از كشورهایی مثل كنیا، كلمبیا و اكوادور ازطریق هوایی گل وارد می‌كند و این واردات بمنظور پاسخ به بازارهایی است كه دردست اقدام دارد.

كشورهایی مانند نیوزیلند، تایوان، چین، تركیه و مصر نیز نسبت به سال گذشته رشد چشمگیری در زمینه تولید و صادرات گل و گیاهان زینتی داشته و توانسته‌اند خود را به رده‌ی بالاتری در جدول برترینهای صادرات برسانند.

حتی كشورهایی كه از لحاظ امكانات از كشور ما پایین ترند، در این صنعت خیلی پیشرفت كرده‌اند مثلاً زیمبابوه و موزامبیك كه همه، آنها را جزو كشورهای فقیر می‌شناسند، نیز سهم بالایی از بازار گل جهان را به خود اختصاص داده‌اند و هر روز گلهای تولیدی این كشورها با هواپیما به بازار اروپا انتقال داده می‌شود.

گل صادراتی ایران به كشورهای امارات متحده عربی، عربستان ،كویت ،بحرین ،تركمنستان و آذربایجان، عراق ،چین ،ژاپن ،ویتنام، تایوان و میزان بسیار كمی به كشورهای آلمان و فرانسه صادر می شود.

در زمان حاضر انواع نرگس ،رز ،مریم ،گلایل ،آنتوریوم و برگ زینتی از ایران صادر می شود.

یكی از تاجران گل و گیاه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا،به نمایشگاه های بین المللی گل و گیاه اشاره كرد و گفت: در نمایشگاه بین المللی گل در 'اوزاكا'ی ژاپن در سال 1991 گلایل ایران –مازندران درمیان 600 شركت خارجی مدال طلا گرفت و همچنین گل مریم ایران – خوزستان در نمایشگاه 'پلانتك' آلمان صاحب مدال شد.

'علی اكبر مبشری' اظهار داشت: با توجه به این شرایط و موفقیت های خوب، پرورش دهندگان گل و گیاه مشكلات بسیاری دارند كه مهمترین آن نبود انسجام و هماهنگی بین تولیدكننده و صادركننده است.

وی اظهار داشت:برخی واحدها درگیر تصمیمات آنی بازار می شوند كه بطور مثال رسانه ای اعلام می كند كه از گل مریم بسیار استفاده شده است و فردای آن روز تولیدكننده گل 'نرگس' هم می خواهد همین گل را بدون توجه به شرایط بازار تولید كند.

'ریحانه میرباقری'دیگر پرورش دهنده گل و گیاه نیز به خبرنگار ایرنا گفت:50 درصد ساختمان واحدهای گلخانه ها، قدیمی و سنتی و 95 درصد گلخانه های ایران دارای روكش نایلونی و چوبی است كه هزینه بر بودن احداث و نگهداری گلخانه مدرن و دسترسی نداشتن تولید كنندگان به این گلخانه ها از مشكلات است.

وی افزود: بروكراسی اداری تولیدكنندگان گل و گیاه را خسته كرده است برای همین ترجیح می دهیم كه وقت خود را بیش از این كه برای گرفتن وام صرف كنیم برای واحد تولیدی خود بگذاریم تا فرصت و نیاز بازار را از دست ندهیم .

میرباقری افزود: در تهیه برخی كود و سموم و بذرها وابسته به بازار خارج هستیم كه به موقع یا به مقدار كافی وارد نمی شود كه این نیز به پرورش گل و گیاه لطمه وارد كرده است.

وی بروز خشكسالی و سرمازدگی پی در پی را از دیگر مشكلات تولیدكنندگان گل و گیاه عنوان كرد.

وی به برگزاری دهمین نمایشگاه بین المللی ماشین آلات و صنایع كشاورزی اصفهان اشاره كرد و گفت:نمایشگاه این دوره نسبت به سال گذشته بسیار خوب و پربارتر برگزار شد.

وی اظهار داشت:تمام غرفه داران این نمایشگاه با دست پر در زمینه فناوری،مذاكره با شركتهای خارجی و نیز آموزش حاضر شده اند بطوریكه حتی از فضای پاركینگ برای تشكیل یك سالن بزرگ نیز استفاده شده بود.

'سیمین دره شوری'دیگر پرورش دهنده گل و گیاه حاضر در نمایشگاه اصفهان گفت:نبود فرهنگ استفاده از گل طبیعی، بالابودن قیمت آن نسبت به درآمد خانوار و ورود گل مصنوعی چینی و تایلندی باعث شده است تا مصرف گل در ایران پایین باشد.

وی افزود: در بسیاری از كشورها بهترین هدیه را گل می دانند ولی در ایران آن را كالایی لوكس تلقی می كنند.

وی اظهار داشت: در سالهای اخیر نیمی از خریداران گل به سمت دستفروشان كشیده شده اند و گلهایی را كه در گل فروشی ها با تزئینات زیبا به فروش می رسد با نصف قیمت بدون تزئین و بسته بندی از دستفروشها می خرند و این اقدام باعث شده است كه گل فروشها متضرر شوند.

این پرورش دهنده گل و گیاه، كمبود امكانات و بودجه در بخش تحقیقات گل و گیاه،پیچیدگی اداری،ضعف نظارت بخش دولتی، عدم همكاری بانكها با تولیدكنندگان، عدم همكاری مسئولین برق و گاز در اجرای مصوبات مجلس و محاسبه نكردن تعرفه ها طبق تعرفه كشاورزی و نبود بیمه محصولات كشاورزی را از مهمترین مشكلات این صنف عنوان كرد.

وی كه در بخش صادرات نیز فعال است و بیشترین بازار فروشش كشورهای حاشیه خلیج فارس،تركیه و روسیه است، افزود:نبود خدمات پس از برداشت ازجمله سردخانه، عدم توجه لازم به زمان مناسب برداشت، عدم دسترسی به مواد افزایش دهنده عمر گلهای شاخه بریده، بسته بندی نامناسب كه به هیچ عنوان قابل رقابت با اروپا نیست،از موانع تاخیر در صادرات گلهای تولیدی ایران است كه 50 درصد نیز تبدیل به ضایعات می شود.

دره شوری گفت: بحث صادرات و تولید گل مربوط به چندین سازمان از جمله جهاد كشاورزی، بازرگانی، گمرك، فرودگاه و سیستم حمل ونقل است با وجود این بین دستگاه های فوق هماهنگی وجود ندارد.

وی با بیان اینكه هر محصول صادراتی نیازمند پایانه صادراتی با امكانات خاص خود است، گفت: نبود گمرك گل و زمان ترخیص محموله ارسالی از گمركات، طولانی و وجود قرنطینه ها و یكسری مقررات حفظ نباتات باعث می شود مدت زمان انتظار، طولانی و احتمال از بین رفتن محصول وجود داشته باشد و از سویی هنگام بازرسی بسته های گل توسط مامورین گمرك، بسته بندی ظریف گلها دچار آسیب جدی می شود.

این صادركننده گل افزود:نبود هواپیمای تخصصی باری ویژه حمل گل و گیاه و گرانی كرایه حمل هوایی در ایران باعث شده است تا صادرات گل از طریق هواپیماهای مسافربری صورت گیرد.

وی با اشاره به تاخیر پرواز هواپیماها گفت:این تاخیرها موجب تمام شدن زمان كرایه انبار در كشور مقصد و یا هزینه اضافه برای تمدید آن می شود كه در نهایت گلی كه از ایران به بازار جهانی وارد می شود جزو گلهای درجه 2 و 3 جهان محسوب می گردد.

'شایان رستمی'از كارشناسان گل و گیاه نیز به خبرنگار ایرنا گفت:ایجاد مجتمع گلخانه ای با استفاده از سیستم های تولید نوین و مجهز به سردخانه در مناطق اصلی تولید گل، تولید انبوه و مستمر و باكیفیت ایجاد تنوع در گل، جلوگیری از ورود بی رویه گلهای مصنوعی، پرداخت یارانه های حمل و نقل، فرهنگ سازی برای افزایش تمایل مردم به خرید گل، ارائه تسهیلات صادراتی و حضور در نمایشگاه های خارجی و همكاری در دادن وام بدون بروكراسی اداری می تواند به این صنعت ارز آور و اشتغالزا رونق بسیاری دهد.

وی تجهیز ناوگان حمل و نقل زمینی و دریایی به كانتینر یخچال دار برای حمل و نقل گیاه، استفاده از كادر با تجربه در محصولات صادراتی دام و طیور، كشاورزی ، محصولات گلخانه ای و گل و گیاه را برای حضور در بازارهای جهانی بسیار ضروری دانست.

وی با مثبت ارزیابی كردن برگزاری این نمایشگاه ها گفت: نمایشگاه با دو هدف آرمانی در توسعه گردشگری و توسعه صنعت گل و گیاه برگزار می شود كه برغم اینكه تولیدكننده، سود و دستمزد بسیار پایینی برای تولیدش دریافت می كند محصول او در گل فروشی ها بسیار گرانتر فروخته می‌شود و تعداد كمی هم از مردم قدرت خرید آن را دارند.

وی افزود:ایجاد غرفه های فروش و حراج گل باعث ترغیب مردم به خرید گل می شود تا گل در جامعه از یك كالای لوكس و تفننی خارج شود.

بیش از 15 شركت خارجی از كشورهای ایتالیا، هند، عمان، لبنان، اسپانیا، فرانسه، آلمان، امارات متحده عربی و كره جنوبی در زمینه كود، سم، نهاده و آبیاری و كشور تركیه در زمینه ماشین آلات و ادوات كشاورزی به صورت مستقیم در دهمین نمایشگاه بین المللی ماشین آلات و صنایع كشاورزی اصفهان حضور داشتند.

در این نمایشگاه و در بخش كشاورزی، ماشین آلات و تجهیزات كشاورزی، زراعت، باغبانی، گل و گیاه، جنگل و مرتع، فضای سبز، تولید و اصلاح بذر، كود، سموم دفع آفات و آبیاری و آبرسانی به نمایش گذاشته شد.

این نمایشگاه بعد از چهار روز فعالیت شامگاه جمعه هشتم دی ماه به كار خود پایان داد.