در حالی که امسال تعداد آتش سوزیها در عرصه جنگلی حفاظت شده لرستان نسبت به سال قبل کاهش داشت ولی همچنان حریق در صدر علل تخریب جنگلهای استان قرار دارد.
به گزارش خبرنگار مهر از خرم آباد، استان لرستان میزبان یکی از غنی ترین رویشگاه های اصلی گونه منحصر به فرد بلوط در غرب کشور است که از لحاظ وسعت جنگل بعد از استانهای فارس و خراسان جنوبی در رده سوم کشور قرار گرفته است.
همچنین جنگلهای استان لرستان در بین استانهای زاگرس نشین بعد از استان فارس در رده دوم قرار دارد ولی در سالهای اخیر جنگلهای این استان تهدیدات بسیاری را تجربه کرده و در این بین بخش عظیمی از وسعت این جنگلهای ارزشمند در پی آتش سوزی های متعدد از دست رفته اند.
70 هکتار از جنگلهای حفاظت شده استان دچار آتش سوزی شداین در حالی است که در سالجاری علاوه بر جنگلها و مراتع استان که تحت پوشش اداره کل منابع طبیعی هستند، مناطق حفاظت شده و تحت مدیریت محیط زیست لرستان نیز از گزند آتش سوزیها در امان نماندند.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان در این رابطه در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: از ابتدای سالجاری تاکنون بیش از 70 هکتار از مراتع و جنگلهای حفاظت شده این استان دچار آتش سوزی شده است.
محمد حسین بازگیر ادامه داد: میزان آتش سوزی مراتع و جنگلهای لرستان نسبت به سال گذشته کاهش چشمگیری داشته است.
آتش سوزی جنگلها در راس مشکلات زیست محیطی لرستانوی با تاکید بر ضرورت فراهم آوردن زمینه استمرار روند کاهش آتش سوزیها، بیان داشت: این آتش سوزی ها در مناطق حفاظت شده استان لرستان مانند اشترانکوه و سفید کوه بوده است.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان لرستان با اشاره به زمان آتش سوزیها در مناطق حفاظت شده لرستان بیان داشت: غالب آتش سوزی های رخ داده در این مناطق در ساعت پنج بعد از ظهر به بعد بوده است.
وی با اشاره به وضعیت تخریب جنگلهای استان، عمده ترین مشکلات زیست محیطی لرستان را آتش سوزی جنگلها، تخریب و تجاوز حریم جنگلها و مراتع و شکار و صید غیرمجاز عنوان کرد.
بازگیر با اشاره به میزان مناطق حفاظت شده استان لرستان بیان داشت: در حال حاضر میزان مناطق حفاظت شده 6.22 درصد از کل مساحت لرستان است.
این سخنان مدیرکل محیط زیست استان لرستان در حالی مطرح می شود که پیش از این نیز مدیرکل منابع طبیعی استان لرستان از وقوع 74 فقره آتش سوزی طی شش ماه نخست سال جاری در این استان خبر داده بود.
بیشتر آتش سوزیهای سطح لرستان از نوع انسانی استعلیرضا احمدوند با بیان اینکه آتش سوزی ها می تواند بین 20 تا 100 درصد به عرصه های استان آسیب برساند، عنوان کرد: بیشتر آتش سوزیهای سطح استان لرستان از نوع انسانی است.
وی همچنین با تقسیم عوامل آتش سوزی انسانی به عمد و غیرعمد، یادآور شد: از دلایل آتش سوزیهای عمدی می توان به دو عامل اصلی اختلافات قومی و طایفه ای و ایجاد آتش سوزی در جنگلها به منظور تصرف اراضی ملی برای زراعت اشاره کرد.
مدیرکل منابع طبیعی استان لرستان ادامه داد: همچنین در آتش سوزی غیرعمدی عدم آگاهی تفریح کنندگان یا طبیعت گردان سبب بروز آتش سوزی شده و خسارات فراوانی به دنبال دارد.
بیش از هزار بار جنگلهای زاگرس آتش گرفته استبا این تفاسیر یک فعال محیط زیست در خصوص آتش سوزیهای صورت گرفته در زاگرس آمار قابل تاملی دارد. محمد درویش می گوید که سال گذشته 35 هزار هکتار از جنگلهای زاگرس سوخت که این میزان نسبت به رقم نرمال که سالانه 5 هزار هکتار است بیش از 7 برابر افزایش داشته است.
وی با بیان اینکه در سال گذشته بیش از هزار بار جنگلهای زاگرس آتش گرفته است، افزود: به طور تقریبی جنگلهای زاگرس در مدت زمان یاد شده در هر روز شاهد سه بار آتش سوزی بوده اند.
عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور ادامه داد: تعداد آتش سوزی ها در زاگرس نشان دهنده این است که ما از نظر پشتیبانی و تدارکات نتوانستیم خوب عمل کنیم و پشتیبانی فنی خوب و یگانهای مجهز اطفاء حریق برای مقابله با این معضل نداشتیم.
مشکل کار کجاست؟!به هر روی معضل آتش سوزیها در زاگرس و استان لرستان نیازمند تدابیر و چاره اندیشی جدی برای حفظ این سرمایه بی بدیل است چرا که هر گونه غفلت در این زمینه موجب از دست رفتن منابع خدادی این سرزمین خواهد شد.
وضعیت آتش سوزیها در استان لرستان و عمق خسارات در این زمینه متاثر از عوامل مختلفی است که هر کدام باید برای رفع مشکل مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
آسیب شناسی در رابطه با آتش سوزیها رخ داده نشان می دهد که زنجیره حفاظت از جنگلها و مراتع در این استان در مقابل آتش سوزی دارای حلقه های مفقوده زیادی است که باید از سوی مسئولان مختلف مورد توجه قرار گیرد.
آموزش و اطلاع رسانی در راستای پیشگیری از آتش سوزیها در سطح مراتع از طرق مختلف اولین حلقه مفقوده این زنجیره است که بارها از سوی مسئولان مختلف مورد تاکید قرار گرفته که به نظر می رسد این امر نیازمند گامهای عملی در این زمینه است.
بسیاری از آتش سوزیهای رخ داده در لرستان به دلیل سهل انگاری و عدم آگاهی مردم بومی منطقه، طبیعت گردان و کشاورزان رخ می دهد به طوریکه آتش زدن کاه و کلش اراضی کشاورزی از جمله مشکلاتی است که جنگلها و مراتع استان را تهدید می کند.
نقش جوامع محلی در مقابله با آتش سوزی هاعضو هیئت علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور در این رابطه معتقد است که در صورت ارائه آموزشها، جوامع محلی می توانند به خوبی در زمینه مقابله با آتش سوزیها کمک کنند.
محمد درویش تصریح کرد: جوامع محلی می توانند با گزارش به موقع حوادث، نقش مهمی در کاهش خسارات و خاموش شدن آتش در نطفه داشته باشند.
وی افزود: در صورتی که این همکاری اتفاق بیفتد بسیاری از مشکلات در زمینه آتش سوزی جنگلهای زاگرس می تواند حل شود.
از طرف دیگر تجهیز استان به امکانات اطفا حریق مسئله دیگری است که باید مورد توجه متولیان امر قرار گیرد. با این حال هنوز مشاهده می شود که با وجود پیگیری رسانه ها هنوز لرستان به عنوان بام طبیعت ایران از وجود بالگرد اطفاء حریق بی بهره است.
مقایسه ارزش یک بالگرد و ارزش جنگلهای لرستانمحروم بودن لرستان از تجهیزات امداد و نجات به خصوص بالگرد برای مهار آتش سوزی در مناطق صعب العبور موجب شد که در سالجاری مناطق حفاظت شده اشترانکوه، سفیدکوه و جنگلهای بلوط پلدختر، مراتع و جنگلهای بلوط ویسیان و ... طعمه حریق شود.
یک کارشناس محیط زیست در این رابطه می گوید که هر درخت بلوط 50 ساله را تا 200 هزار دلار ارزش گذاری کرده اند که اگر تعداد اصله های درخت بلوطی که در استان لرستان وجود دارد سه میلیون اصله باشد و ارزش این درختان را با ارزش چند بالگرد که باید در این استان قرار بگیرد و قرار نمی گیرد مقایسه کنیم متوجه خواهیم شد که چه سرمایه ای را به خاطر دلایلی مانند کمبود اعتبار و یا عدم داشتن اولویت از دست می دهیم.
به هر روی استان لرستان امسال را هم با آتش سوزی های پی در پی پشت سر گذاشت، باید منتظر ماند و دید که آیا سال آینده مشکلات موجود در این زمینه چه در بخش پیشگیری و چه در زمینه مقابله و اطفا حریق رفع خواهد شد و یا باید بازهم شاهد از دست رفتن بخش دیگری از عرصه های جنگلی و مرتعی استان بود.
............................................گزارش: فاطمه حسینی 
