ايران حاكميت ٥٠درصدي يكي از مهمترين تنگههاي بينالمللي يعني تنگه هرمز را داراست كه نبض خليج فارس را در دست دارد. جزاير سهگانه تنب بزرگ ، كوچك و ابوموسي سه جزيره از شش جزيره ايراني هستند كه به جزاير قوسي مشهور هستند. اهميت اين جزاير به خاطر موقعيت نظاميشان است كه به عنوان دژ دفاعي تنگه هرمز قلمداد ميشوند.حاكميت شمالي تنگه هرمز از آن ايران و حاكميت جنوبي از آن كشور عمان است.
به گزارش دیدبان، جزاير سه گانه اهميت خاصي در دفاع از ايران دارند و به لحاظ نظامي فوق العاده مهم و داراي موقعيت ويژه تدافعي هستند، البته نبايد اين اصل را ناديده گرفت كه با دقت و تامل در جغرافياي طبيعي خليج فارس درمي يابيم كه قدر و ارزش نظامي جزاير سه گانه فقط براي ايران مهم است، نه براي ساير كشورها، از جمله دول حاشيه جنوبي خليج فارس، چرا كه «ايران به تعدادي جزاير برخوردار از موقعيت ممتاز در تنگه هرمز در دهانه خليج فارس حاكميت دارد. از آن ميان شش جزيره كه زنجيره قوسي دفاعي ايران را تشكيل مي دهند اهميت بيشتري دارند. اين جزاير عبارتنداز؛ هرمز، لارك، قشم، هنگام، تنب بزرگ و ابوموسي كه در فاصله هايي نسبتا كوتاه از يكديگر قرار دارند. يك منحني فرضي كه اين جزاير را به يكديگر وصل نمايد، به درك برتري استراتژيك ايران در كنترل امنيت تنگه [هرمز] كمك بيشتري مي كند.
از نظر جغرافيايي اصولاخليج فارس، يك درياي عميق نيست و جالب آن كه عميق ترين قسمت آن نيز كه جهت كشتيراني و به ويژه حمل ونقل كشتي هاي بزرگ مناسب مي باشد، تقريبا در محدوده متعلق به ايران واقع شده است. «درخصوص كشتيراني در خليج فارس و اهميت جزاير ابوموسي و تنب بزرگ و كوچك در اين ميان بايد اشاره كرد كه به علت عمق كم آب در تمام نقاط تنگه هرمز كه از راس مسندم تا بندرعباس امتداد دارد، كشتي هاي بزرگ قادر به عبور نبوده و مجبور هستند از ناحيه محدودي كه معادل پانزده كيلومتر است و عمق آب جهت عبور آنها كافي است، حركت نمايند.
در قسمت شمال اين معبر، جزاير ايراني قشم، هرمز و لارك قرار دارند. علاوه براين، در ابتداي اين راه عبور، كشتي هاي بزرگ جنگي و نفت كش ها مجبور هستند از كنار جزاير ايراني تنب بزرگ و كوچك و ابوموسي و... عبور كنند.
با اين وجود بايد مهمترين دليل اهميت جزاير سه گانه را در مباحث نظامي جست وجو كرد. اين دو جزيره (تنب بزرگ و كوچك) به همراه ابوموسي بخشي از سيستم دفاعي و حفاظتي تنگه هرمز و كرانه هاي جنوبي كشور را تشكيل مي دهند و به علاوه موقعيت جغرافيايي آنها در عمق آب هاي خليج فارس و همچنين در داخل دو كريدور رفت و برگشت طرح تفكيك تردد بين المللي كشتي ها، آنها را از اهميت استراتژيك خاصي برخوردار نموده است.
تنب بزرگاين جزيره با وسعت حدود ١١ كيلومتر مربع در جنوب جزيره قشم واقع شده كه از جنوب به جزيره ابوموسي از شرق به عمان و از غرب به تنب كوچك ختم ميشود. فاصله اين جزيره تا قشم ٣١ تا تنب كوچك ١٢ تا ابوموسي ٥٠ و تا جزيره الحمرائدر راس الخيمه ٨٢ كيلومتر است.
تنب كوچكاين جزيره با مساحت ٢ تا ٢\٥ كيلومتر در جنوب بندر لنگه و در غرب تنب بزرگ واقع شده است. فاصله اين جزيره تا بندر لنگه ٥٠ كيلومتر تا راس الخيمه ٩٢ كيلومتر و تا تنب بزرگ حدود ١٣ كيلومتر است.
تنگه هرمزطول اين تنگه در امتداد خط عمود منصف ١٨٧ و براساس تعريف كنوني ٣١٠ كيلومتر بوده و عمق آن در مجاورت ساحل ايران ٣٦ متر و در مجاورت ساحل عمان ١٤٤ متر است. هلالي شكل بوده ،قسمت برجسته آن به طرف ايران و قسمت فرو رفته آن به سوي عمان است،بنابراين در تنگه بيشترين ساحل را به خود اختصاص داده است.
كنترل اين تنگه براقتصاد و انرژي ، رفت و آمد و حمل ونقل نيروي نظامي در خليج فارس آن را به صورت يك نقطه فشار و كنترل درآورده است.