ماجرای پرونده هستهای ایران از آغاز تاکنون، از آن دست پروندههایی است که وقتی جزییات مذاکرات موافقان و مخالفان ایران در آن منتشر شود، بناگاه افکار عمومی را با خود به سفرهایی در عمق این چند سال خواهد برد.
به گزارش «تابناک»، محمد البرادعی، مدیر کل پیشین آژانس با انتشار خاطرات خویش، بخشهایی از این جزییات را منتشر کرده است؛ جزییاتی از فشارهای همسایگان عرب ایران برای اعمال فشار بیشتر به این کشور تا درخواست سناتورهای آمریکا از او برای فراهم کردن زمینه برای سفر آنان به تهران و همچنین ارائه گزارشی از سوی آمریکاییها به جای گزارش آژانس به شورای حکام و سرانجام، پذیرش مذاکره مستقیم ایران و آمریکا توسط دبیر شورای عالی امنیت ملی وقت ایران.
در همین زمین، نشریه مهرنامه در بازخوانی خاطرات البرادعی نوشته است: فصل یازدهم کتاب خاطرات البرادعی درباره ایران است. وی در آغاز این فصل، به فشار کشورهای عربی منطقه اشاره کرده و نوشته است: این کشورها به همراه مصر چگونه فشار میآوردند که فشارها بر ایران افزایش یابد.
وی در ادامه مینویسد: برخی از رهبران عرب از «ژاک شیراک» خواسته بودند که وزیر خارجهاش را برای مذاکره به ایران نفرستد. من خیلی ناراحت میشدم، هنگامی که درمییافتم، کشورهای عربی با دیپلماسی درباره ایران مخالفت میکردند. آنها به جای اینکه خود میانجی شوند تا مسأله هستهای ایران با دیپلماسی حل شود، با دیپلماسی دیگران هم مخالفت میکردند.
البرادعی همچنین میافزاید: یک بار خاویر سولانا پیش من آمد و گفت، خیلی تحت فشار اعراب است. سولانا میگفت، اعراب میخواهند که وی در برابر ایران کوتاه نیاید و به ایران امتیاز ندهد.
مدیر کل پیشین آژانس، تحلیل خود از مخالفت اعراب با ایران را این گونه تحلیل میکند:
ب
ه نظر من، این رفتار اعراب از ناتوانیشان بود. ایرانیها به رغم رویدادها و فشارهایی که متوجه آنان بود، در هر زمینهای در حال کار بودند؛ نه تنها در زمینه فناوری هستهای بلکه در ابعاد دیگر هم کار میکردند. آنها در حال بالا بردن استانداردهای آموزشیشان و همچنین ثبیت رهبریشان در منطقه بودند؛ بنابراین، اعراب به این حرکت ایران حسادت میکردند و از آن میترسیدند. آنان به جای اینکه کار کنند و خودشان تواناییشان را بالا برند تا به ایران برسند و تعادل پدید آید، میکوشیدند، با دوستان غربی خود، ایران را به پایین بکشانند.البرادعی در بخش دیگری از کتاب خود، از پیشنهادش به دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی ایران برای گفتوگوی مستقیم و محرمانه با آمریکا سخن میگوید که این مقام ایرانی این پیشنهاد را میپذیرد و اما درخواست میکند که شخصی به غیر از زلمای خلیل زاد، طرف مذاکره ایران باشد، چرا که وی اختیارات لازم برای مذاکرات را ندارد.
وی مدعی است که وزیر خارجه آمریکا هم از این پیشنهاد استقبال کرده، ولی گویا با تصویب قطعنامه دیگری علیه ایران در شورای امنیت، زمینه این مذاکره از میان رفته است.
البرداعی جزییات بیشتر همچون علاقه سناتورهای آمریکایی همچون جو بایدن، معاون کنونی اوباما برای سفر به تهران سخن گفته که البته انجام نشده است.
گویا، تاریخ و جزییات مذاکرات هستهای ایران، مسأله ای است که همچنان باز است و در آینده بیشتر هم روایت خواهد شد.