دکتر محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، نویسنده‌ی کتاب‌های فراوانی است که آخرین کتاب وی، "فدرالیسم اقتصادی" نام دارد.
گفتگوی تفصیلی خبرنگار " بسیج پرس" با دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام به شرح ذیل است:
*اقداماتی که مجمع تشخیص مصلحت نظام در خصوص تحقق شعار سال می‌تواند، انجام دهد؛ چیست؟- بر اساس دستور مقام معظم رهبری ما در حال تدوین سیاست‌های کلی تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه‌ی ایرانی هستیم، این سیاست‌ها اگر تدوین شود و توسط مقام معظم رهبری به تصویب برسد، چارچوبی را برای برنامه ریزی و تقویت تولید ملی در کشور فراهم می‌کند یعنی مجلس و دولت در چارچوب این سیاست‌ها برای خودشان برنامه ریزی و قانون گذاری می‌کنند.
این کاری مهم است. امیدواریم در پایان کار ما موفق به انجام چنین کاری شویم. استعدادهای فراوانی در کشور ما وجود دارد که دولت بجای اینکه خودش مستقیماً در کارهای اجرایی وارد شود به بستر سازی حمایت از تولیدکنندگان و کارآفرینان کشور بپردازد یعنی موانع را از سر راهشان بردارد و به هنگام زمین خوردنشان دست آن‌ها را بگیرد. با این حمایت‌های قانونی ما می‌توانیم به تولید ملی جهش دهیم.
*آمریکا پس از نشست استانبول هم پافشاری بر تحریم‌ها کرد، راهکارتان برای برون رفت از تحریم‌ها چیست؟ تجارت الکترونیک با وجود تحریم‌ها چگونه می‌تواند راهگشا باشد؟ما سال‌ها تحریم داشتیم اما تحریم‌های اخیر تحریم‌هایی ظالمانه است که علیه کشور ما استفاده شده است.1+5 راهی ندارد جز اینکه تحریم‌ها را بر دارد.
وی ادامه داد: قبل از اینکه ما وارد بحث تحریم‌ها شویم نکته ای مثل اعتمادسازی کافی بین ایران و 1+5 وجود دارد. الآن نوبت آن‌هاست که اعتماد سازی کنند.
ما اعتمادسازی کرده‌ایم، همه‌ی راه‌ها را رفته‌ایم، به حد کافی تمامی قوانین بین‌المللی را رعایت کرده‌ایم و همه‌ی نظارت‌ها را پذیرفتیم؛ حال نوبت آن‌هاست که راه جدیدی را در پیش گیرند، البته من به مذاکرات بغداد خوش بین هستم و فکر می‌کنم که یک گام جلوتر خواهیم رفت.
* نقش مردم جهت کاهش عوارض تحریم، چیست؟- مردم همان طور که در انقلاب و جنگ با هم بودند، اگر در بحث تحریم‌ها هم باهم باشند و همکاری کنند، مقداری از آثار تحریم‌ها را می‌توانند خنثی کنند، به صورت همکاری با یکدیگر و کار بیشتر انجام دادن و صرفه جویی کردن و جلوگیری از اتلاف منابع. جالب است بدانید که میزان حیف و میل‌ها بیشتر از فساد اقتصادی است و همه می‌توانند در این جهاد اقتصادی شرکت کنند و از هر نوع اسراف چه در ادارات و چه در سطح جامعه جلوگیری کنند. بنابراین همکاری مردم با یکدیگر و با دولت نقش مهمی در خنثی کردن آثار تحریم‌ها دارد.
* شما با طرح نظریه‌ی فدرالیسم اقتصادی معتقدید که به عنوان مثال در استان‌های اصفهان و یزد خصوصی سازی پاسخگو است اما در لرستان و چهارمحال بختیاری خیر، علت چیست؟- دلیل این است که هر استان و منطقه ای دارای اقلیم و فرهنگ کار خاصی است، مثلاً عشایر، روستایی‌ها و شهرنشینان دارای سه نوع فرهنگ کار مختلف هستند. از طرف دیگر مزیت‌های اقتصادی هم مختلفند پس برای هر منطقه باید نسخه‌ی خاصش نوشته شود تا آسیب‌های اقتصادی آنجا علاج شود؛ بنابراین فدرالیسم اقتصادی برای مردمی کردن و مشارکت اقتصادی است.
* آیا این طرح اقتصادی، ممکن است سبب کمرنگ شدن وحدت ملی شود؟ چرا که هر قوم با تلاش برای پویایی منطقه‌اش مدعی برتری خود می‌شود؟ کما اینکه در برخی از اقوام گاهاً دیده شده است! راه حلتان برای این معضل چیست؟- فدرالیسم اقتصادی تقویت کننده‌ی عدالت و رقابت است، مثل انقلاب و دوران جنگ که مردم برای مبارزه با رژیم شاه با هم رقابت داشتند و یا در جنگ از هم سبقت می گرفتند ما برای هر استانی لشکری درست کرده بودیم؛ مثلاً لشکر خراسان با لشکر جنوب رقابت می‌کرد.
درباره‌ی عدالت باید گفت: بسیاری از منابع ممکن است به برخی از استان‌ها برود که دلیلش شاید بی توجهی است، اگر فدرالیسم اقتصادی باشد کلیه‌ی منابعی که در هر منطقه تولید می‌شود، در همان استان به چرخش در می‌آید و بسیاری از سرمایه‌ها در همان استان دوباره و چند باره استفاده شده و به تهران باز می‌گردد.
از طرف دیگر با تشکیل مناطق، منابع ملی مثل نفت و گاز که در اختیار دولت مرکزی هستند را بهتر می‌شود تقسیم کرد، ولی اینکه از امکانات هر استان در خود استان استفاده می‌شود و خارج از استان نخواهد رفت البته منابع ملی مثل آب، نفت و گاز و سایر معادن بزرگ به دلیل انفال عمومی بودن در اختیار دولت مرکزی‌اند که به دلیل توزیعشان در بین استان‌ها به نسبت جمعیت بین فدرال‌ها تقسیم می‌شود و خود دولت دیگر وارد نمی‌شود و دخالتی در این که این انفال در هر استان چگونه تقسیم می‌شود، ندارد.
*نقطه مرکزی و بستر ساز وحدت چیست؟- دولت مرکزی است و در امر سیاست، دفاع، سیاست خارجی، سیاست فرهنگ ملی و اسلامی که امثالش زبان و پرچم هست، مسئولیت‌های حاکمیتی بر عهده‌ی دولت مرکزی باقی می‌ماند.
*به نظر شما برنامه‌ی بودجه‌ی کشور برای هر استان چگونه تنظیم شود، بهتر است؟ ممکن است مجلسی‌ها، بودجه زیادی به استانی اختصاص داده باشند که گمان می‌کنند مستعد است اما در حقیقت نسبت به استان دیگر دارای استعداد کمتر است!- اگر همه‌ی استان‌ها بر اساس مزیت‌هایشان برنامه ریزی شود، هیچ بودجه ای در جای غیر مولد خرج نخواهد، شد؛ یعنی هر پولی که در فدرالیسم اقتصادی است چون متناسب با برنامه ریزی‌های تولیدی است به هدف خواهد خورد، لذا دو معیار در تأمین بودجه‌ها موثر است:
1. جمعیت
2. پروژه ها و فعالیت هایی که دارای مزیت اقتصادی هستند.
پول به جایی نمی‌رود که برنامه ای برای بودجه وجود نداشته باشد و لذا پول ها هم دوباره دوباره به تهران بر نمی گردد.
*ارتقای توان تولید ملی، با استفاده از ظرفیت دانشگاهی چگونه میسر می‌شود؟ با توجه به تفکر غرب‌گرای برخی از اساتید دانشگاه که غرب را مدینه فاضله می‌دانند!- دانشگاه‌ها مهم‌ترین سرمایه جهش اقتصادی در ایران هستند، ما هیچ شهری نداریم که دانشگاهی در آن نباشد. وجود دانشگاه‌ها در کشور و اساتید بهترین امکان را برای جهش اقتصادی فراهم می‌کنند. مهم این است که جهاد اقتصادی را بر اساس تولیدات دانش محور انجام دهیم که هم قدرت رقابت داشته باشیم و هم از سرمایه‌ی دانشی که در استان‌ها و شهرستان‌ها داریم، حداکثر استفاده را داشته باشیم.
*آیا شیوه‌ی انقلاب اقتصادی که مردم عنصر اصلی انقلابند، نوعی برداشت از نظام سرمایه داری نیست؟ به این صورت که بدون دخالت دولت، بازار تعیین کننده بازار است!- نه از کلمه‌اش هم پیداست، انقلاب اقتصادی می‌خواهد اقتصاد را از لیبرالیسم و سوسیالیست به سمت اقتصاد مردمی پیش ببرد. اقتصاد مردمی هم آزادی اقتصادی و هم عدالت اقتصادی را مورد توجه قرار می دهد.
*صحیح می‌فرمایید، اما این عنصر اصلی که مردم است به چه صورت می‌تواند، انقلاب اقتصادی انجام دهد؟- یکی از راه کارها فدرالیسم اقتصادی است چرا که فدرال اقتصادی مبنایش تولید است اما سیستم بروکراسی فعلی ایران بر اساس مصرف طراحی شده است و در فدرال اقتصادی فرصت های برابر در استان‌ها بین همه‌ی مردم پخش می‌شود.
مسئله‌ی دوم این است که برنامه ریزی اقتصادی را باید از خانوار به سمت بنگاه‌ها طراحی کرد، اگر ما برنامه ریزی اقتصادی را بر اساس اقتصادهای خانوار، بنگاه، بخش خصوصی، عمومی و تعاونی داشته باشیم، این اقتصاد مردمی می‌شود.
*تورم با این طرح کنترل می‌شود؟- قاعدتاً کنترل می‌شود چون هرچه تولید افزایش پیدا کند، قیمت‌ها به همان نسبت پایین می‌آید.
*منظور از پرش بلند اقتصادی، چیست؟ آیا منظور شما توسعه است یا افزایش سطح رفاه مردمی و یا افزایش تولید ناخالص ملی؟ با توجه به اینکه مثال‌های شما چین، ترکیه و کره بودند که در آن‌ها توسعه هست اما افزایش سطح رفاه مردمی چشم گیر نیست؟- در تمام کشورهایی که توسعه‌ی شتابان دارند هم ثروت در حال افزایش است و هم رفاه، در کشورهای دیگر ممکن است این طور نباشد مثلاً اخیرا در آمریکا درصد افرادی که در آمریکا کوپن غذا دریافت می‌کردند قبلاً 15 درصد بود اما اکنون به 40 درصد رسیده است پس ما به دنبال توسعه‌ی شتابان هستیم به جای تدریجی، ایران طی 100 سال اخیر توسعه‌ی تدریجی داشته که می‌خواهیم این توسعه، شتابان شود که همان جهش بلندی است.
چشم انداز 20 ساله است. این نمی‌شود که ما شعارش را بدهیم اما عمل به آن نکنیم. لازمه‌ی این کار این است که توسعه‌ی شتابان به وجود آید که یکی از راه کارهایش فدرالیسم اقتصادی است و دیگری دولت ائتلافی است که بتوانیم از همه‌ی توان‌های ملی استفاده کنیم و تشکیل مجلس‌های با اکثریت آراء است که مجلس‌ها با 40 درصد به 70 درصد آرا برسد.
*افزایش سطح رفاه مردمی دقیقاً چگونه است مثلاً در چین کارتون خواب زیاد است؟- نه، چین ده سال پیش را باید دید چقدر فقیر داشته که قابل مقایسه با الآن نیست چرا که با سرعت زیادی چین کشورش را تولیدی می‌کند و ما باید با بالا بردن درآمد مردم رفاه درست کنیم.
* شاخص اندازه گیری این رفاه چیست؟- درآمد سرانه که در سال 1404 باید به سرانه بالای 40 هزار دلار برسد که در این صورت به رفاه مدنظرمان می رسیم. البته توزیع عادلانه فرصت ها باید در کنار تولید و اشتغال و تامین اجتماعی مورد توجه قرار گیرد .
* به عنوان آخرین سوال، آیا طرح دولت وحدت ملی را قبول دارید؟من این طرح را شکست خورده می دانم و هر کس تا به حال به من مراجعه کرده و آن را مطرح ساخته، آن را نپذیرفتم .
