امید رهبران حماس به دریافت دوباره کمک‌های ایران

هنوز از زمانی که رهبران حماس در سایه حمایت های امیر قطر و به امید شکوفا شدن «بهار عربی» مدنظر خود، اقدام به تشدید مواضع مخالف ایران خود نمودند، نمی‌گذرد که تحولات اخیر در منطقه آنقدر برای این جنبش غیرمنتظره بوده که دوباره و پس از ناامیدی از حامیان چند روزه، خواستار بهبود روابط با ایران شده است.

به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» با انتشار مطلبی به بررسی رابطه ایران و جنبش فلسطینی حماس پرداخته و می‌نویسد، از زمان انتخاب روحانی به عنوان رئیس جمهور جدید ایران، گمانه‌زنی‌های متعددی درباره آینده روابط تهران و حماس صورت می‌پذیرد.

المانیتور اشاره می‌کند که تا همین اواخر، ایران منبع اصلی کمک مالی و نظامی به حماس و دولت تحت رهبری این جنبش بود. با این حال، مواضع متفاوت دو طرف درباره بحران سوریه، ضربه شدیدی به این روابط وارد کرد و از آن زمان، ایران میزان کمک‌های خود به حماس را به حد چشمگیری کاهش داده است.

جنبش حماس از درگیری خود با ایران، متحمل ضررهای مالی فراوانی شده است؛ افزون بر این، تحولات اخیر در سطح منطقه، به ویژه در قطر و ایران و همچنین بسته شدن اخیر تونل‌های انتقال کالا به غزه از سوی مصر، اوضاع حماس را وخیم‌تر کرد. با این حال، این جنبش به جست‌و‌جو برای منابع مالی جایگزین ادامه داد.

با به قدرت رسیدن روحانی در ایران و سقوط اخوان المسلمین در مصر و در میانه گمانه زنی‌ها درباره آینده روابط ایران و حماس، تحلیلگران بر این نکته توافق دارند که روابط این جنبش با ایران کامل قطع نخواهد شد. در حقیقت، بسیاری از آن‌ها بر این باورند که حماس روابط خود با جمهوری اسلامی را ‌بازسازی خواهد کرد.

افزون بر این، گزارش‌ها حاکی از آن است که مسأله چگونگی بازسازی روابط با ایران، سبب ایجاد شکاف فزاینده‌ای در میان رده‌های رهبری خود این جنبش شده و دو جبهه «عدم پذیرش» و «میانه روی» را پدید آورده است.

برای نمونه، در پی انتخاب حسن روحانی، خبرگزاری‌های محلی گزارش دادند که «محمود الزهار»، از مقامات ارشد حماس، به روحانی بابت پیروزی در انتخاباتی آزاد و منصفانه و جلب اعتماد ایرانیان تبریک گفته است. وی همچنین در مقاطع گوناگون درباره ضرورت احیای روابط تهران و حماس سخن گفته است.

در همین زمینه، در گزارشی که به تازگی منتشر شد، آمده بود، الزهار می‌خواهد با حمایت ایران به رأس رهبری حماس بازگردد. گفته می‌شود، همین موضوع باعث شده نفوذ زهار در میان رهبران تندروی حماس افزایش چشمگیری پیدا کند.

بر پایه این گزارش، زهار توانسته حجم چشمگیری از کمک مالی را از ایران دریافت کرده و به این ترتیب، از دچار شدن حماس به بحران مالی در پی تیره شدن روابط این جنبش با تهران جلوگیری کند.

البته این نفوذ و اقدامات زهار، با واکنش منفی رهبران حماس روبه‌رو شده است. در این زمینه، وی که می‌خواست به همراه یک هیأت ۲۲ نفره به منظور تبریک گفتن به روحانی راهی تهران شود، با مانع تراشی رهبران حماس روبه‌رو شده است. در پی این واقعه، زهار از دیدار با دو مقام ارشد حماس خودداری کرده است.

اما به هر حال، این تلاش برای نزدیکی به ایران، تنها به زهار محدود نمانده و در پی تحولات اخیر در منطقه، بقیه اعضای ارشد این جنبش نیز به این سمت متمایل شده‌اند. یکی از این اعضا به المانیتور گفته: «ما امیدواریم روابط نزدیکی با تهران داشته باشیم، زیرا از دست دادن حمایت ایران به نفع ما نیست... ما همچنین امیدواریم حمایت مالی و نظامی ایران ادامه پیدا کند، زیرا اسرائیل به تهدیدات خود علیه ایران ادامه می‌دهد و حماس و جهاد اسلامی، فاکتورهای مهمی برای تقویت نقش ایران در منطقه هستند».

‌«منیر سعید»، عضو دفتر سیاسی حماس نیز به تازگی در مصاحبه‌ای ضمن تأکید بر اهمیت روابط با ایران، خواستار ادامه کمک‌های ایران به حماس شده است.

با این حال، تحلیلگران فلسطینی خود اشاره می‌کنند که بعید است با روی کار آمدن روحانی، روابط حماس با ایران بهبود پیدا کند، به ویژه با توجه به این که حماس همواره اقدام به ‌مواضع مخالف ایران در قبال سوریه کرده است.

به هر حال، آن گونه که از مطلب المانیتور برمی آید، تیره شدن روابط با ایران و از دست دادن کمک‌های ایران، چنان برای رهبران حماس گران تمام شده و ناکامی‌های دیگر آن‌ها در سطح منطقه چنان بر آن‌ها فشار وارد کرده که این بار، امیدوارانه منتظر تغییر رویکرد ایران در قبال خود هستند.