
در هفتههای اخیر، اخبار فراوانی از تلاش حماس برای بهبود روابط با ایران و جلب دوباره کمکهای جمهوری اسلامی ایران منتشر میشود. در همین راستا، منابع اسرائیلی مدعی شدهاند، نمایندگان جنبش حماس، به تازگی مذاکراتی با ایران داشتهاند و ایران نیز شروطی برای ازسرگیری کمکهای خود به آنها مطرح کرده است.
به گزارش «تابناک»، سایت اسرائیلی «دبکا فایل»، وابسته به محافل اطلاعاتی این رژیم مدعی شده که در روزهای اخیر، هیأتی از حماس پنهانی به ایران سفر کرده و درباره بهبود روابط با ایران مذاکراتی انجام داده است.
به نوشته این سایت، ریاست این هیأت با «محمد نصر» بوده و شماری از فرماندهان نظامی این جنبش و برخی از زندانیان فلسطینی ـ که به تازگی از سوی رژیم اسرائیل آزاد شدهاند ـ نیز وی را همراهی میکردهاند.
بنا بر ادعای دبکا فایل، در این دیدار، مقامات ایرانی به نمایندگان حماس گفتهاند که روابط ایران با این جنبش قطع نخواهد شد؛ اما در صورتی که آنها میخواهند بار دیگر کمکهای مالی و تسلیحاتی ایران از سر گرفته شود، باید بار دیگر از دولت بشار اسد در سوریه حمایت کرده و به انتقاد از حضور حزب الله در این کشور نیز پایان دهند.
با این حال به نوشته این سایت، هماکنون جنبش حماس در وضعیتی نیست که در ازای خواستههای ایران، موضعی واحد در پیش گرفته و به این درخواستها پاسخ دهد، زیرا این جنبش اکنون عملاً به سه شاخه کاملاً جداگانه با دستورکارها و برنامههای متفاوت تبدیل شده است.
این سه شاخه عبارتند از:
۱ ـ گروه نخست، شامل خالد مشعل، رئیس دفتر سیاسی حماس و هوادارن وی است. این گروه پس از سقوط دولت اخوان المسلمین به ریاست مرسی در مصر، اظهار میدارند که حماس اکنون باید از «رهبری جهان اخوان» پیروی کند. این موضع سبب شده ارتش مصر، سختگیریها علیه حماس را تشدید کرده و اجازه انتقال کالاهای مورد نیاز را به غزه از طریق تونلهای غیررسمی ندهد. این امر، دردسرهای زیادی برای حماس در غزه درست کرده است.
۲ ـ رهبری گروه دوم را اسماعیل هنیه، نخستوزیر دولت فلسطینی در غزه بر عهده دارد. هنیه بر این باور است که حماس نباید نگران مسائل خارجی و نیز روابط نامساعد خود با دولت جدید مصر، ایران، سوریه و حزب الله باشد، بلکه باید تمرکز خود را بر نگه داشتن اقتدارش در غزه و تحکیم موضع خود در امور داخلی این منطقه قرار دهد.
۳ ـ گروه سوم تحت هدایت محمود الزهار است که چهرهای طرفدار ایران و حزب الله به شمار میرود. محمد ضیف و مروان عیسی، فرماندهان شاخه نظامی حماس و نیز صالح العروری، نماینده حماس در ترکیه که مسئولیت عملیات حماس در نوار غزه را نیز بر عهده دارد، در این گروه قرار میگیرند.
این گروه استدلال میکنند که حماس توان و منابع کافی برای رویارویی با مصر و حامیان عرب این کشور، به ویژه عربستان سعودی ندارد و بنابراین، باید به سرعت به محور ایران ـ سوریه ـ حزبالله بازگردد.
به نظر میرسد، ابتکارات اخیر در دیدار با مقامات ایرانی و تلاش برای ازسرگیری روابط با ایران نیز بیشتر از سمت این گروه سوم بوده باشد. به هر حال، آن گونه که از این مطلب برمیآید تا هنگامی که این سه گروه موازی به فعالیت ادامه میدهند، حماس از در پیش گرفتن موضعی واحد در قبال ایران ناتوان خواهد بود.