از آغاز شکلگیری قیام مردم مصر علیه حکومت حسنی مبارک در بیش از دو سال پیش، ایران ضمن حمایت از این جنبش، پشتیبانی خود را از استقرار دولتی اسلامی در سرزمین مصر اعلام کرد؛ اما اکنون که محمد مرسی در پی مجموعهای از تحولات سقوط کرده، اخوانالمسلمین در تلاش برای فرافکنی و گریز از پذیرش اشتباهات، ایران را یکی از عوامل سقوط رئیسجمهور مصر معرفی نموده است.
به گزارش «تابناک»، با گذشت یک ماه از مجموعه تحولاتی که به سقوط دولت محمد مرسی در مصر منجر شد، هواداران این جنبش و تحلیلگران سیاسی وابسته به آن، هنوز از شوک به در نیامده و به جای تلاش برای ارزیابی نقاط ضعف و قوت خود و دلایل روگردان شدن اقبال مردمی از آنها، تلاش دارند مجموعه عوامل دیگری را در ناکامی خود دخیل جلوه دهند.
در این رابطه، سایت «المانیتور» مینویسد، در نخستین نسخه از «اسناد تحلیلی داخلی» که اخوان المسلمین طی روزهای اخیر به انتشار آن مبادرت ورزیده، از ایران در کنار رژیم اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس به عنوان عوامل زمینه ساز سقوط مرسی یاد شده است.
به نوشته المانیتور، این متن به دست «محمد احمد راشد»، از چهرههای سرشناس اخوان نگاشته شده است. راشد ۷۵ ساله، یک شهروند کشور عراق است که مهمترین برنامهریز و تئوریسین اخوان شناخته میشود. هرچند وی هیچ پست رسمی در این سازمان ندارد، اخوانیها وی را همراستا با «شیخ یوسف قرضاوی»، رهبر معنوی خود قرار میدهند. گفته میشود جایگاه وی با «محمد بدیع»، مرشد اعظم اخوان نیز برابر است.
این متن ۳۷ صفحهای که راشد نام «بازگشت از آزادی» را برای آن برگزیده، سه بخش است: شناسایی طرفهای دخیل در «کودتا»، نقش اخوان المسلمین در غلبه بر این «امتحان تاریخی»، و فهرستی از مهمترین منفعتهایی که با وجود تمامی مشکلات، اخوان میتواند از این وضعیت به دست آورد.
در این سند همچنین از تحولات مصر به «زشتترین کودتای نظای در تاریخ مدرن» یاد شده و در عین حال، این وقایع سرآغاز اتحاد ملت اسلامی تحت لوای یک رهبری خردمند قلمداد شده است.
در ادامه به بررسی آنچه نقش کشورهای خارجی در تحولات اخیر مصر خوانده شده، پرداخته شده است.
در این مطلب، راشد آمریکا را متهم میکند که برای جلوگیری از توسعه گرایشهای اسلامی، ارتش مصر را به مواجهه با اسلام گرایان واداشته است. رژیم اسرائیل نیز در این تحولات دارای نقشی مشابه دانسته شده و نیز کشورهای حاشیه خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و امارات به حمایت مالی از مخالفان مرسی متهم شدهاند.
اما جالبتر از همه، بخشی از این گزارش است که در آن ادعا شده، ایران نیز یکی از «دستهای پشت پرده» در تحولات بوده است. راشد ایران را متهم میکند که به دلیل حمایت مرسی از مخالفان دولت سوریه و نیز جلوگیری از نفوذ ایران در مصر، اعراب شیعه را علیه دولت وی تحریک کرده است.
در ادامه این ادعاها آمده است: «ایران پیشنهاد کرد سی میلیارد دلار برای حمایت از برنامههای توسعهای مرسی در اختیار مصر گذارد و در ازای آن، کنترل اماکن مذهبی شیعیان در مصر را به دست بگیرد تا بتواند از آن برای گسترش شیعهگری استفاده کند. آنها همچنین پیشنهاد کردند که ورود پنج میلیون زائر و گردشگر ایرانی و عرب را تضمین میکنند تا حجم گردشگران مصر را به دو برابر افزایش دهند؛ اما مرسی این پیشنهاد را نپذیرفت و در نتیجه، ایران هر تلاشی را برای حمایت از کودتا انجام داد».
به هر حال، آن گونه که مشخص است، اخوانیها در تلاش برای فرافکنی و نپذیرفتن ناکامیهای خود در تأمین نیازهای سیاسی، اقتصادی و اجتماعی مردم مصر که به شورشهای دوباره منجر شد، سعی دارند طیف وسیع و ناهمگونی از همه بازیگران (از آمریکا و رژیم اسرائیل گرفته تا ایران) را مسئول سقوط دولت خود معرفی کنند.
این در حالی است که ایران در دوره ریاست جمهوری مرسی، همواره از وی حمایت کرده و از توسعه روابط دو کشور استقبال مینمود. جالب اینجاست که اتهاماتی که راشد درباره تلاش ایران برای گسترش تشیع و نفوذ در مصر مطرح میکند، دقیقاً مشابه اتهاماتی است که در دوره مرسی، سلفیها متوجه ایران میکردند و اتفاقاً دولت مصر همه این اتهامات را رد میکرد!
در مورد بحث گردشگری نیز اشاره به این نکته ضروری است که هشام زعزوع، وزیر گردشگری مصر، خود بیشترین تلاش را برای برقراری پیوندهای گردشگری میان ایران و مصر انجام میداد و آشکارا اظهار میداشت که ورود گردشگران ایرانی، میتواند به صنعت گردشگری مصر کمک شایانی بکند.
به این ترتیب، به نظر میرسد گزارش راشد چیزی بیش از مجموعه اتهامزنیهایی برای فرار از مسئولیت شکست نباشد.