چرا رسانه‌های اصلاح‌طلب از تحولات اوکراین به شوق آمدند؟

تحولات روزهای اخیر کشور اوکراین تا اندازه‌ای شبیه آن چیزی است که ده سال پیش از این در این کشور رخ داد. مخالفین مورد حمایت غرب با فشار تظاهرات و اعتراض خیابانی که این بار ده‌ها کشته نیز بر جای گذاشت، حکومت نزدیک به مسکو را از اریکه قدرت پایین کشیدند.

به گزارش «تابناک»، در حالی که تحلیلگران روابط بین‌الملل، تحولات اخیر این کشور شرق اروپا را تا حدی بازتابی از بازی قدرت‌های بزرگ می‌دانند، تحلیل این حوادث در ‌ایران نیز تا اندازه بسیاری برگرفته از خاستگاه‌های سیاسی رسانه‌ها‌‌ باشد!

اگر مخاطبی صفحه نخست روزنامه‌های صبح یکشنبه تهران را مرور کند، به روشنی شکاف بزرگ بین خط خبری روزنامه‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب را ‌می‌‌بیند. در حالی که روزنامه‌های نزدیک به اصولگرایان و سایر رسانه‌های نزدیک به حاکمیت و از جمله صدا و سیما بر نقش پررنگ غرب در حمایت از مخالفان دولت سرنگون شده اوکراین تأکید می‌کنند، هستند رسانه‌هایی که به جریان اصلاح‌طلبی منتسب‌اند و از تحولات اوکراین به شوق آمده‌اند.

این شکاف بین رسانه‌های اصلاح‌طلب و سایر رسانه‌های کشور نه به این مورد خاص محدود است و نه به زمان حال. مرور رویکرد این رسانه‌ها، نشان می‌دهد که به طور سنتی، آن‌ها آنچه ‌‌مثلا صدا و سیما می‌پسندد، نمی‌پسندند و آنچه‌ دیگر رسانه‌ها، به عنوان پیروزی‌های سیاست خارجی ایران و یا شکست و عقب‌نشینی غرب در صحنه جهانی نمایش می‌دهند، چندان مورد توجه قرار نمی‌دهند.

رسانه‌های مقابل اصلاح‌طلبان نیز در بسیاری موارد، مخالفت با غرب را معیار دفاع از برخی گروه‌ها ‌یا تحولات بین‌المللی می‌دانند. در مواردی حتی رفتار گروه‌های نژادپرست و یا تبهکار به وسیله این رسانه‌ها توجیه می‌شود؛ تنها به این دلیل که آن‌ها با دولت‌های غربی به مشکل خورده‌اند.

هرچند شاید برخی بروز این شکاف را ‌با تکیه بر تمایزات و وابستگی‌های فکری و ایدئولوژیک تحلیل کنند، دست‌کم دو دلیل احتمالی دیگر برای این اختلاف قابل بیان است:

نخست اینکه اصلاح‌طلبان به طور سنتی و به ویژه در دهه اخیر از مدیریت و اختیار در سیاست خارجی و دیپلماسی خارجی دور بوده‌اند و به همین دلیل، به تدریج به اپوزیسیون داخلی و البته قانونی سیاست خارجی تبدیل شده‌اند.

به همین دلیل است که اگر ‌در کشوری مانند تایلند تحولات داخلی به تغییر دولت منجر شود، چندان مورد توجه روزنامه‌های اصلاح‌طلب قرار نمی‌گیرد، ولی در موردی مانند ونزوئلا که نگاه سیاست خارجی دولت نسبت به آن مشخص است و اعلام نیز می‌شود و از سوی رسانه‌های نزدیک به دولت تبلیغ می‌شود، رسانه‌های اصلاح‌طلب به تدریج به سوی گرفتن موضع مخالف سوق پیدا می‌کنند.

دلیل دوم به بازتاب‌های دعواهای سیاست داخلی ایران بر‌می‌گردد. غرب‌ستیزی به بخشی از هویت سیاسی بخشی از فعالان سیاسی ایران تبدیل شده است. آن‌ها بر پایه موقعیت و موضع ایالات متحده در تحولات بین‌المللی ‌موضع‌گیری ‌کرده و معمولا از کسانی حمایت می‌کنند که در برابر آمریکا و متحدان و یا گروه‌های وابسته به آن قرار دارند. سلسله واکنش‌های متقابل بین دو جناح و رسانه‌های آن‌ها، سرانجام به وضعیتی منجر شده ‌که دو طرف‌ خود را ملزم به این می‌دانند که در هر تحول جهانی، بنا بر‌ موضع ایالات متحده و رقبای آن و نیز موضع جناح مقابل در صحنه سیاست داخلی، اعلام موضع کنند.