توجیه علمی طلوع خور شید از مغرب

حجت‌الاسلام والمسلمین علی آل کاظمی از نویسندگان و پژوهشگران حوزه علمیه با ار سال مقاله ای به تحریریه خبرگزاری حوزه، با استناد به آیات و روایات و آخرین پژو هشهای ستاره شناسان در خصوص امکان طلوع خورشید از مغرب ، دلایل وقوع این پدیده در آینده را تشریح کر ده است

به گزارش خبرگزاری حوزه متن مقاله این مترجم و نویسنده حوزه به شرح ذیل است:

طبق روایات وارده در منابع اهل بیت علیهم السلام و كتب معتبر عامه یكی از علائم قیامت وظهور حضرت مهدی علیه السلام طلوع خورشید ازمغرب است ، كه تاقبل از كشفیات جدید درتوجیه این روایات می گفتند : منظور از آن طلوع اسلام از غرب ومسلمان شدن مسیحیان در كشورهای غربی است ، ویا اینكه اخیرا با هجرت امام خمینی به فرانسه وهدایت نهضت اسلامی خود از آنجا وسقوط شاه می گفتند این همان است كه درروایات آمده روزی خورشید از غرب طلوع می كند ، كه هم اكنون با نهضت امام خمینی از غرب ، اسلام ازغرب طلوع كرد.

اما دراثر كشفیات جدید دانشمندان وستاره شناسان كه سالیان متمادی روی سیاره ی مریخ تحقیق داشته اند ، اخیرا صحت وامكان عملی وعینی طلوع خورشید از مغرب به معنای واقعی خود ثابت شده است كه ما دراین نوشتار ابتداء به ذكر روایات مربوطه در زمینه طلوع خورشید از مغرب ، وروایات رد شمس برای امام علی علیه السلام از منابع فریقین می پردازیم ، وسپس این كشف علمی جدید را برای خوانندگان عزیز نقل می كنیم .

تفاسیر شیعه درباره طلوع خورشید ازمغرب :

1-عن زراره وحمران ومحمدبن مسلم عن ابی جعفر وابی عبدالله علیهما السلام فی قوله تعالی : ( ... یوم یاتی بعض آیات ربك لاینفع نفسا ایمانها ... – انعام : 158) قال : طلوع الشمس من مغربها وخروج الدجال والدخان ...) .

(تفسیر عیاشی ج 2ص128، المیزان ج7 ص404 ، البرهان فی تفسیر القرآن ج2ص502ح3741 ، كنز الدقایق ج 4 ص 491)

ترجمه: (زراره وحمران ومحمد بن مسلم ازامام باقر وامام صادق علیهما السلام روایت كرده اند كه درتفسیر قول خداوند (یوم یاتی بعض آیات ربك ...) فرمودند: منظور طلوع خورشید از مغرب وخروج دابه ودخان است ) .

2-عن حفص بن غیاث عن جعفربن محمد علیهماالسلام قال سال رجل ابی علیه السلام عن حروب امیر المومنین علیه السلام وكان السائل من محبینا ، قال: فقال : ابوجعفر علیه السلام ان الله بعث محمدا صلی الله علیه وآله بخمسه اسیاف ثلاثه منها شاهره لاتغمد الی ان تضع الحرب اوزارها حتی تطلع الشمس من مغربها ، فاذا طلعت الشمس من مغربها آمن الناس كلهم فی ذالك الیوم ، فیومئذ (لاینفع نفسا ایمانها لم تكن آمنت من قبل ، اوكسبت فی ایمانها خیرا – انعام :158) .

( تفسیرعیاشی ج1ص385ح129، البرهان فی تفسیر القرآن ج2ص502ح3742) .

ترجمه : (از حفص بن غیاث روایت شده كه امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند : مردی از پدرم درباره جنگهای امیر المومنین علیه السلام پرسید ؟ وسائل از دوستداران ما بود ، امام باقر علیه السلا فرمودند: خداوند محمد صلی الله علیه وآله را با پنج شمشیر فرستاد كه سه مورد آن ازغلاف خود بیرون آمده وبه غلاف نخواهد رفت تا آنگاه كه جنگ به نتیجه اش برسد ، وجنگ به نتیجه نمی رسد مگر آنگاه كه خورشید ازمغرب خود طلوع كند ، پس هرگاه خورشید از مغرب طلوع كرد، مردم همگی دراین روز ایمان می آورند ، اما آنروز ( برای هیچ كس ایمان آوردنش فایده ندارد ، درصورتی كه پیش از آن ایمان نیاورده باشد ، یا ازایمانش خیری ندیده باشد) .

3-عن ابن مسكان عن ابی جعفر علیه السلام فی قوله تعالی : ( یوم یاتی  بعض آیات ربك ...)  قال : اذا طلعت الشمس من مغربها ، فكل من آمن فی ذلك الیوم لا تنفعه ایمانه ).

( المیزان ج7ص203، تفسیر قمی: ج1ص222).

( ابن مسكان از امام باقر علیه السلام درتفسیر قول خداوند : ( یوم یاتی بعض آیات ربك ...) فرمودند : هنگامی كه خورشید از مغرب خود طلوع كند، هركس دراین روز ایمان بیاورد ایمانش برای او سودی ندارد ).

از تفاسیرعامه :

1-( عن ابوسعید الخدری عن النبی صلی الله علیه وآله فی قوله : (یوم یاتی بعض آیات ربك ...) قال طلوع الشمس من مغربها )

ترجمه: ابوسعید خدری از پیامبر خدا صلی الله علیه وآله روایت كرده است كه درتفسیر قول خداوند ( یوم یاتی ...) فرمودند: منظور طلوع خورشید است از مغربش ).

2-(عن ابوهریره قال قال رسول الله صلی الله علیه وآله : لاتقوم الساعه حتی تطلع الشمس من مغربها ، فاذا طلعت ورآها الناس آمنوا اجمعون ، فذلك حین ( لاینفع نفس ایمانها ...) ثم قرا الایه).

( تفسیرالدرالمنثور للسیوطی ج3ص57)

ترجمه : ( ازابوهریره روایت شده گفت: رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمودند: ساعت قیامت برپا نخواهد شد تا آنگاه كه خورشید از مغرب خود طلوع كند ، وچون خورشید ازمغرب طلوع كرد ومردم آن را دید ند همگی ایمان می آورند ، امااین هنگام (برای هیچ كس ایمان آورد نش فایده نخواهد داشت ... سپس حضرت آیه را خواندند ) .

3-( واخرج عبدبن حمید بن ابی هریره قال قال رسول الله صلی الله علیه وآله : العظائم سبع مضت واحده وهی الطوفان ، وبقیت فیكم ست طلوع الشمس من مغربها ، والدخان ، ودابه الارض ، و یاجوج وما جوج والصور) .

(الدرالمنثور للسیوطی ج3ص59)

ترجمه : عبد بن حمید بن ابی هریره روایت كرده گفت : رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: نشانه های بزرگ هفت چیز است : یكی از آنها طوفان نوح بود ، ودرمیان شما شش نشانه ی بزرگ دیگر باقی مانده است : طلوع خورشید ازمغربش ، ودود ، ودابه الارض ، ویاجوج وماجوج ، وصور اسرافیل ).

4- ( واخرج البخاری فی تاریخه ، وابوالشیخ فی العظمه ، وابن عساكر عن كعب قال اذا ارادالله ان تطلع الشمس من مغربها ادارها بالقطب فجعل مشرقها مغربها ومغربها مشرقها ) .

( الدرالمنثور ج3ص61)

ترجمه : ( بخاری درتاریخ خود وابوالشیخ درالعظمه وابن العساكر از كعب روایت كرده است كه گفت: هرگاه خداوند اراده فرماید كه خورشید ازمغربش طلوع كند ، آن را بر محور قطبش به گردش در آورده ، ومشرق آنرا مغرب ، ومغرب آنرا مشرق كند ) .

5-(واخرج ابن شعبه عن ابی اسامه قال ان صبح یوم القیامه یطول كطول ثلاث لیالی ، فیقوم اللذ ین یخشون ربهم فیصلون حتی اذا فرغوا من صلواتهم اصبحوا ینظرون الی الشمس من مطلعها ، فاذا هی قد طلعت من مغربها والله اعلم ).( الدرالمنثور ج3ص63).

ترجمه : ( ابن شعبه از ابی اسامه روایت كرده است كه گفت صبح قیامت طولانی شود به اندازه طول سه شب ، آنان كه از خدا می ترسند بپا می خیزند ونماز می خوانند ، چون ازنماز فارغ شدند به سوی محل طلوع خورشید نظاره می كنند ، ناگهان می بینند كه خورشید از مغربش طلوع كرد . خدا بهتر می داند ) .

ونیز درصحیح بخاری هم آمده است ابوهریره از پیامبر صلی الله علیه وآله نقل می كند كه فرمودند: قیامت برپا نمی شود تا این كه خورشید از مغرب طلوع كند ).

( صحیح بخاری ج5ص 238ح6141)        

اظهارات شیخ مفید درمورداین حادثه :

( شیخ مفید درباره چگونگی این اتفاق می نویسد: خورشید هنگام ظهور در آسمان راكد می شود وساعتی چند تا به هنگام عصر پیدا نباشد ، آنگاه از مغرب آشكار گردد).

(ارشاد شیخ مفید ج2ص368)  

 همانطور كه درنقل اظهارات دانشمندان ستاره شناس خواهد آمد می بینیم كه اظهارات شیخ مفید درزمینه ی ركود خورشید وطلوع دوباره ی آن ازمغرب با اظهارات آنان مطابقت دارد ‍!     

نظررشید رضا صا حب تفسیرالمنار :

( رشید رضا در رد حدیث ابوذر درباره سجود خورشید واین كه به خورشید گفته می شود این بار از مغرب طلوع كن می گوید متن این حدیث یكی از متن های پر از اشكال است ...) .

(منبع سایت مدرسه علوم دینی اهل سنت ...)

اما تحقیقات دانشمندان ستاره شناس :

كشفی كه جهانیان را ما ت ومبهوت ساخت !  

( بیش از یك قرن است كه سیاره مریخ مورد توجه دانشمندان وستاره شناسان قرار داشته است ، تا این كه نظریاتی مطرح شد كه احتمال می داد در مریخ حیات وجود داشته باشد زیرا كه این سیاره از لحاظ فاصله از خورشید در رده دوم بعد از زمین قرار می گیرد ، و این بدین معنا ست كه گرمائی كه از خورشید به آن می رسد به احتمال وجود نوعي حیات دراین سیاره كمك می كند ...

و در سه سال اخیر این توجه چند برابرهم شد، زیرا آنان براساس محاسبات نجومی دریافته بودند كه این سیاره در اواخر سال 2003 پس از هزاران سال در نزدیك ترین فاصله خود از زمین قرار می گیرد ، رصد خانه های سراسر دنیا تلسكوپهای خود را به سوی مریخ تنظیم كردند تا بتوانند حركات آنرا دنبال كنند ومنتظر نزدیك شدنش به زمین باشند ودراین فرصت بتوانند عكس های واضح تری از آن بگیرند ...

عجیب ترین چیزی كه دانشمندان در هنگام رصد این سیاره با آن برخورد كردند این بود كه سرعت مریخ پیرامون محورش درجهت مشرق درماه ‍ژولای سال گذشته به كندی گرائید ، ودرروز چهار شنبه برابر 30 ژولای گردش مریخ در جهت مشرق متوقف شد ، ودرماه های اوت وسپتامبرگردش مریخ بطور معكوس یعنی درجهت مغرب تغییر كرد و تا روز 29 سپتامبر گردش مریخ در جهت معكوس ادامه داشت ، واینك متن انگلیسی مطالب فوق كه درسایت (http://www.space.com  ) آمده است وسپس ترجمه آن از نظرتان می گذرد:

For the past few weeks, Mars has appeared to slow in its eastward trajectory, almost see For the past few weeks, Mars has appeared to slow in its eastward trajectory, Almost seeming to waver, as if it had become uncertain. On Wednesday, July 30, that steady eastward course will come to a stop. Then, for the next two months, the planet will move backward against the star background-toward the west. On Sept 29 it will pause again before resuming its normal eastward direction.  All the planets exhibit retrograde motion at one time or another.  Ancient astronomers were unable to come up with a satisfactory explanation for it.,

http://www.space.com  منبع :  

ترجمه متن فوق :

(درطول چند هفته گذشته چنین بنظر می رسد كه گردش سیاره مریخ درجهت مشرق به كندی می گراید ، تقریبا این طور بنظر می رسد كه مریخ متردداست آیا در جهت غرب یعنی درخلاف جهت خود گردش خواهد كرد، درروز 29سپتامبر حركتش یكبار دیگر متوقف خواهد شد تا بار دیگر حركت عادی خودرا به سمت شرق از سر گیرد ، همه سیارات دیگر روزی گردش قهقرائی را از خود نشان خواهند داد ، ستاره شناسان باستان ازارائه توضیح قابل قبولی برای این پدیده عاجزبودند) .

اما حدیث رد شمس از كرامات پیامبران واوصیاء آنان

این كشفیه مسئله رد شمس وامكان عملی وعلمی آن را هم حل كرد ، وپاسخی دندان شكن به مخالفان اهل بیت علیهم السلام داد ، كه ردشمس برای امام علی علیه السلام را از خرافات واختراعات شیعیان می شمردند ، زیرا همان طوركه برای سیاره ی مریخ دیده شد ، به صورت دوره ای برای هریك از سیارات منظومه ی شمسی از جمله زمین این اتفاق ممكن ،  بلكه اجتناب ناپذیراست ، وبرای یك دوره ی زمانی هم برای كره محل سكونت ما زمین این اتفاق می افتد ، وروزی زمین هم مانند مریخ از حركت باز ایستاده ، به صورت معكوس حركتی را آغاز خواهد كرد و درآ ن زمان است كه خورشید از مغرب زمین طلوع خواهد كرد . كه درحقیقت با گردش معكوس زمین است كه درتصور ما خورشید از مغرب طلوع می كند ، وگرنه خورشید درمدار خود ثابت است .

اعجاز انبیاء واوصیاء الهی

اما طلوع خورشید ازمغرب خارج ازاین اتفاق دوره ای ، وبا اراده خا لق آن وبا اعجاز پیامبر ویا وصی او كه خلیفه ونماینده خدا درزمینند اتفاق افتاده است ، همان طور كه برای حضرت یوشع وداود وسلیمان اتفاق افتاد ، وبرای امام علی علیه السلام درزمان پیامبر وپس از پیامبر صلي الله علیه وآله اتفاق افتاده است .

 كه محدثین خاصه وعامه روایت آن را به تواتر نقل كرده ، بلكه درمورد آن كتاب ها به نگارش درآورده اند ، وبرای متدینین ادیان الهی كه برای پیامبران واوصیا ئشان اعتقاد به معجزات وكرامات دارند این امرهیچ نوع استبعادی نداشته ، قا بل قبول است ، ومسلمانان كه دركتاب آسمانی شان قرآن داستان رد شمس برای حضرت سلیمان ، وشق القمر برای پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله ، وطلوع خورشید درتفاسیر معتبر ذكر شده است این امر هیچ جای تعجب نیست .

رد شمس برای حضرت سلیمان نبی

در تفاسیر وكتب حدیثی شیعه از امام صادق علیه السلام ذیل آیه شریفه 31 تا 33 از سوره ی (ص) روایت شده است :

(روی عن الصادق علیه السلام انه قال : ان سلیمان بن داود عرض علیه ذات یوم با لعشی الخیل فاشتغل بالنظر الیها حتی توارت الشمس بالحجاب ، فقال للملائكة : ردوا الشمس علی حتی اصلی فی وقتها ، فردوها ، فقام فمسح ساقیه وعنقه ، وامراصحابه الذین فاتتهم الصلواة معه بمثل ذالك ، وكان ذلك وضوئهم للصلواة ، ثم قام فصلی ، فلما فرغ غابت الشمس وطلعت النجوم).

(من لایحضره الفقیه ج1ص129ح607)

ترجمه : ( از امام صادق علیه السلام روایت شده كه روزی عصرگاهان اسبان جنگی را برایش نمایش دادند وسرگرم نظاره برآنان شد تا هنگامی كه خورشید درپس افق درحجاب شد ، به فرشتگان (موكل خورشید) فرمود خورشید را برای من برگردانید تا نمازم را دروقتش بخوانم ، فرشتگان خورشید را برایش باز گرداندند ، بپا خاست دوساق پا وگردنش را شستشوكرد ، وبه یارانش كه همراه او نمازشان قضا شده بود دستور داد كه مانند اوعمل كنند ، واین عمل وضوی آنان برای نماز بود ، سپس برخاست ونماز گذارد ، چون از نماز فراغت یافت خورشید غروب كرد وستارگان شب طلوع كردند ).

درسوره (ص) آیه 33 خداوند می فرما ید :

(اذعرض علیه بالعشی الصافنات الجیاد . فقال انی احببت حب الخیرعن ذكر ربی حتی توارت بالحجاب . ردوها علی فطفق مسحا بالسوق والاعناق ) .

ترجمه :(هنگامی كه عصرگاهان برای سلیمان اسب های جنگی به نمایش گذاشته شد ند . گفت : من به خاطر دوست داشتن این اسبان خوب از یاد پروردگارم غافل شدم تا خورشید غروب كرد . آن را برایم برگردانید ، پس (وضوء گرفت ) وبرساق پاها وگردن خود مسح كشید) .

 دراین آیه از قرآن باصراحت به بازگشت خورشید برای حضرت سلیمان تصریح شده است ، ومفسرین خاصه وعامه ذیل این آیه از پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله وائمه معصومین علیهم السلام روایات بسیاری نقل كرده ، به باز گشت خورشید برای حضرت یوشع بن نون ودیگران اشاره دارند .

ضمنا درتفاسیراهل بیت علیهم السلام همانطور كه دربیان امام صادق علیه السلام دیدیم (مسحا با لسوق) وضوء برای نماز تفسیر شده ، اما درتفاسیرعامه ( مانند الدرالمنثورسیوطی ) آن را بمعنی زدن ساق پا وگردن اسبان با شمشیر دانسته اند ، كه این عمل از پیامبر خدا درمورد اسبان بی گنا ه ستمی نارواست ، بخصوص كه این اسبان ازسپاه پیامبر بوده برای جهاد بادشمن تربیت ونگهداری می شده اند .

رد شمس برای امام علی علیه السلام

حدیث رد شمس برای امام علی علیه السلام از طرق خاصه وعامه بتواتر نقل شده ، كه جزء حوادث سال هفتم وبدنبال جنگ خیبر اتفاق افتاده است ، وبجز چند عالم  متعصب از عامه مانند ابن حزم وابن جوزی وابن تیمیه وابن كثیر كه به تعبیر علامه امینی اینان حاملان روح خبیث اموی هستند ، بقیه دراین باره تردیدی نداشته ، تاجائی كه دراین زمینه كتاب نوشته وآن را از اتفاقات مسلم واز كرامات حضرت رسول وعلی علیهما الصلوات والسلام بر شمرده اند ، كه به ذكر یك نمونه ازآن پرداخته ، خوانندگان عزیز را بمنظور اطلاعات بیشتر به كتاب شریف الغدیر ج3ص 126 به بعد ارجاع می دهیم .

( عن اسماء بنت عمیس ان رسول الله صلي الله علیه وآله صلی الظهر بالصهباء من ارض خیبر ثم ارسل علیا فی حاجة فجاء وقد صلی رسول الله العصر فوضع راسه فی حجر علی ولم یحركه حتی غابت الشمس ، فقال رسول الله صلی الله علیه وآله الهم ان عبدك علیا احتبس نفسه علی نبیه فرد علیه شرقها ، قالت اسماء فطلعت الشمس حتی رفعت علی الجبال فقام علی فتوضا وصلی العصر ثم غابت الشمس ) .

( الغدیرج 3 ص 140 ، احقاق الحق ج 5 ص 522 ، واز منابع عامه مشكل الاثار طحاوی ج 2ص8ط حیدر آباد دكن)

ترجمه : ( ازاسماء بنت عمیس روایت شده كه رسول خدا صلی الله علیه وآله نماز ظهر را درصهباء از اراضی خیبر خواند ، سپس علی را به دنبال كاری فرستاد ، وقتی علی برگشت كه حضرت نماز عصر را خوانده بودند ، حضرت سرش را در دامان علی گذاشت وسر خودرا تكان نداد تا این كه خورشید غروب كرد ، رسول خدا صلی الله علیه وآله  فرمود : خداوندا علی برای پیامرش خویشتن داری كرد  خورشید را برایش بطرف مشرقش باز گردان ، اسماء می گوید : خورشید طلوع كرد تا از كوه ها بالا رفت ، علی ع  برخاسته وضوء گرفت و نماز عصر را خواند سپس خورشید غروب كرد ) .

كه درروایات دیگر آمده است پیامبر درحال تلقی وحی بوده ، وعلی علیه السلام هم با اشاره نمازش را خوانده است ،اما برای این كه حضرت علی نمازش را كامل بخواند از خدا خواست كه خورشید را  برای او برگرداند .

علامه امینی 43 مورد از روات ومولفین حدیث رد شمس برای امام علی علیه السلام را ذكرمیكنند.