وزارت رفاه در حالی توزیع سبد امنیت غذایی را در میان
اقشار و مناطق در خط سوءتغذیه در دستور کار خود قرار داده است که به گفته
یک عضو کمیسیون بهداشت مجلس، 30 درصد افراد از گرسنگی سلولی رنج می‌برند،
5درصد کودکان زیر پنج سال مبتلا به کم وزنی هستند و20درصد خانواده‌های
ایرانی ناامنی غذایی دارند.
رسول خضری عضو هیات رئیسه
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره تاکیداتی که نسبت به امنیت و سلامت
غذایی وجود دارد، با اشاره به اصول قانون اساسی، گفت:اصول 3، 5، 29 و 43
قانون اساسی و همچنین برنامه پنج ساله پنجم به ویژه ماده 32 این قانون
درباره حوزه سلامت و فعالیت شورای عالی سلامت و امنیت غذایی تاکیدات لازم
را داشته است.
نخستین الگونویسی برای سبد غذایی در سال 83 انجام شد
وی با بیان اینکه ماده 32 قانون برنامه پنجم مانور خوبی بر روی بحث سلامت
داده است، یادآور شد: البته اگر به سنوات قبل باز گردیم در سال 83 در مورد
سبد غذایی الگونویسی انجام شد و یکسری افراد به حوزه‌های مختلف تقسیم‌بندی
شدند که هر کدام از اینها سن مشخصی داشتند. به عنوان مثال کودک زیر یک سال
از شیر مادر تغذیه می‌کند اما بعد از آن سبد غذایی خاصی باید برایش وجود
داشته باشد.
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به گروه‌های مختلف سنی
اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال افراد در سنین بین 3 تا 6 سال در یک گروه، 8
تا 10 سال در یک گروه، 18 تا 60 سال در یک گروه و نهایتا افراد بالای 60
سال گروه سالمندان هستند که هریک سبد غذایی مخصوص به خود را دارند. نیازهای
غذایی افراد در سنین مختلف با یکدیگر تفاوت دارد چه در بحث ریزمغذی‌ها و
چه پروتئین‌ها، املاح و ویتامین‌ها. در واقع سن کودکی سن رشد کودک است و
نیاز او با نیاز یک فرد بالغ قطعا متفاوت است.
وزارتخانههای رفاه و بازرگانی وقت مسئول اجرای الگوی سبد غذایی بودند
وی خاطرنشان کرد: بنابراین در سال 83 الگونویسی نسبت به سبد غذایی انجام
شده و در سال 88 اجرای آن در دستور کار قرار گرفت و وزارت بازرگانی و رفاه
وقت متولی این قضیه شدند اما اینکه تا چه اندازه موفق بودند مشخص نیست.
نماینده مردم پیرانشهر در مجلس اظهار کرد: اگر بخواهیم یکسری شاخص اساسی و
اصولی را برای استاندارد مصرف مواد غذایی تعریف کنیم کاملا تفاوت خود را
نشان می‌دهد. به عنوان مثال 320 گرم نان، 100 گرم برنج، 26 گرم ماکارونی،
70 گرم سیب‌زمینی، 280 گرم سبزیجات، 260 گرم میوه، زیر 50 گرم گوشت قرمز یا
سفید، بین 35 تا 40 گرم روغن، 40 تا 50 گرم شکر و بین 220 تا 240 گرم در
روز شیر و لبنیات می‌تواند در سبد غذایی یک فرد قرار گیرد اما آیا این اصول
در کشور ما رعایت می‌شود؟ متاسفانه در بعضی شاخص‌ها میزان مصرف بالا است.
میزان مصرف قند و چربی درکشور آمار بالایی دارد
وی با بیان اینکه میزان مصرف مواد قندی و چربی در کشور بالا است، گفت: به
عنوان مثال مصرف شکر که باید بین 40 تا 50 گرم باشد بیش از حد مورد مصرف
قرار می‌گیرد و در عین حال آمار چیزی حدود 60 گرم مصرف را نشان می‌دهد که
همین مساله می‌تواند سوء تغذیه ایجاد کند یا بالعکس در مورد مصرف شیر و
لبنیات که باید بین 220 تا 240 گرم در روز استفاده کنیم به زور به 130 گرم
می‌رسد.
خضری تصریح کرد: همین طور در مصرف سبزیجات. میزان مصرف باید 208 گرم باشد
که فکر نمی‌کنم از 200 تا 210 گرم بالاتر باشد همین‌طور در مصرف میوه که در
طول روز باید 260 گرم استفاده شود که نهایتا به 200 گرم می‌رسد در حالیکه
میوه یکی از مواد اصلی آنتی اکسیدان برای مبارزه با سرطان است.
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در ادامه اظهار کرد: حتی
در مورد مصرف برنج که باید حداکثر 100 گرم استفاده شود بالای 110 تا 120
گرم مصرف در کشور وجود دارد و همه این آمارها نشان می‌دهد که منابع غذایی
ما به درستی استفاده نمی‌شود در حالیکه محتوای غذایی به لحاظ ریزمغذی‌ها در
حوزه سلامت بسیار تاثیرگذار است.
30 درصد افراد از گرسنگی سلولی رنج می‌برند
وی با تاکید بر اینکه کمبود رژیم غذایی ایجاد گرسنگی سلولی می‌کند و
تاثیرات آن بر جسم و روح افراد خود را نشان می‌دهد، گفت: در کشور 20 درصد
افراد پروتئین و انرژی کافی دریافت نمی‌کنند. شاید بتوان گفت 50 درصد دچار
کمبود رژیم غذایی هستند و 30 درصد از گرسنگی سلولی رنج می‌برند.
خضری همچنین به توزیع غذاهایی که کیفیت نداشته و بالعکس کالری بالا دارند
در بوفه مدارس نیز اشاره کرد و افزود: بوفه مدارس، فست‌فود، شکلات، چیپس و
پفک را عرضه می‌کنند که در داخل روغن با دمای 200 درجه سانتیگراد پخت
می‌شود و این مساله ایجاد روغن ترانس می‌کند که با توجه به رنگ صنعتی که در
پفک استفاده می‌شود می‌تواند ایجاد آلرژی کند.
15درصد افراد جامعه چاقی دارند
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو با بیان اینکه 15 درصد افراد جامعه چاقی
دارند، گفت: اگر بحث اضافه وزن را مطرح کنیم، تعداد این افراد بیشتر
می‌شود. همچنین این چاقی زمینه را برای ایجاد دیابت فراهم می‌کند چون که 10
درصد کشورمان قند بالای حد نرمال دارد یعنی 32 تا 33 درصد افراد جامعه
کلسترول‌شان بالای حد نرمال است و این مساله زمینه‌سازی برای بیماری‌های
قلبی و عروقی را فراهم می‌کند.
یک ریال پیشگیری در حوزه سلامت، به معنای 9 برابر صرفه‌جویی در هزینه‌های درمان است
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس افزود: این در حالی است
که با کنترل مصرف قند و چربی می‌توان بالای 90 درصد ایجاد بیماری دیابت را
پیشگیری کرد بنابراین معتقدم اگر در حوزه سلامت، بهداشت و پیشگیری یک ریال
سرمایه‌گذاری شود در هزینه‌های درمان چیزی حدود 7 تا 9 برابر صرفه‌جویی شده
است.
20درصد خانواده‌ها ناامنی غذایی دارند
خضری با بیان اینکه اگر رژیم غذایی را اصلاح کنیم بار بیماری‌ها را در
کشور کاهش داده‌ایم، اظهار کرد: آماری که در این زمینه می‌توان ارائه کرد
چنین است در مورد خانواده‌هایی که دچار ناامنی غذایی هستند،در واقع متوسط
به بالا 20 درصد خانواده‌ها ناامنی غذایی دارند البته نمی‌توان گفت که
گرسنه هستند بلکه بعضی‌ها از پرخوری سوء تغذیه دارند.
وی یادآور شد: همچنین مصرف میوه و سبزیجات در 80 درصد خانواده‌های کشور به درستی استفاده نمی‌شود و این رقم بالایی است.
5درصد کودکان زیر پنج سال مبتلا به کم وزنی هستند
نماینده مردم پیرانشهر در مجلس همچنین به نوع تغذیه کودکان زیر پنج سال
نیز اشاره کرد و گفت: سلامت غذایی کودکان زیر پنج سال بسیار حائز اهمیت است
این در حالی است که در کشور ما بالای پنج درصد مبتلا به کم‌وزنی هستند و
در آینده فرد قوی و سالمی نخواهند بود و حتی چیزی حدود هفت درصد کودکان زیر
پنج سال کوتاهی قد دارند که این مساله ژنتیکی نیست بلکه مربوط به تغذیه
است.
خضری با بیان اینکه در این سن فنداسیون سلامت غذایی برای افراد ریخته
می‌شود، گفت: کودکان زیر پنج سال اگر تغذیه سالمی نداشته باشند مبتلا به
لاغری می‌شوند که در حال حاضر حدود چهار درصد را در بر می‌گیرد.
وی با بیان اینکه آماری که ارائه شده تنها تا سال 2010 است، گفت: باید
یادآور شد در حال حاضر 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری است و یا حتی بالای
70 درصد بیماری‌هایی که در کشور شاهد هستیم غیرواگیردار است در واقع بیماری
کم‌تحرکی به خاطر سوء تغذیه است که افزایش اضافه وزن، چاقی، کوتاهی قد،
کم‌وزنی و عدم مصرف میوه و سبزیجات و ریزمغذی‌ها به آن دامن زده است.
حدود 70درصد بیماری ها با مصرف صحیح مواد غذایی قابل پیشگیری است
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس با تاکید بر اینکه 60 تا
70 درصد بیماری‌ها در کشور با مصرف صحیح مواد غذایی قابل پیشگیری است،
افزود: 90 درصد سکته‌های مغزی و قلبی و دیابت قابل پیشگیری است و حتی سرطان
با تمام رعب و وحشتی که در جامعه دارد 40 درصد آن قابل پیشگیری است.
خضری به آمار وزارت بهداشت در مورد افراد مبتلا به سرطان اشاره کرد و گفت: از هر 100 هزار نفر، 160 نفر مبتلا به سرطان هستند.
شورای عالی سلامت و امنیت غذایی، سیاست‌گذار در حوزه سلامت است
وی یادآور شد: شورای عالی سلامت و امنیت غذایی که ریاست آن با رییس‌جمهور و
دبیری آن بر عهده وزیر بهداشت است، در حوزه سلامت می‌تواند
سیاست‌گذاری‌های لازم را انجام دهد و همین‌طور مواردی بوده که در برنامه
پنج ساله چهارم و پنجم به این موضوعات تاکید شده است.
نماینده مردم پیرانشهر در مجلس افزود: ما حتی در نحوه پخت و پز نان در
کشور و مصرف آن با مشکلاتی مواجه هستیم زیرا نانوایی‌ها به جای خمیر مایه
از جوش شیرین استفاده می‌کنند به خاطر اینکه زود عمل می‌آید و شخصی که چنین
نانی را مصرف می‌کند باید میزان ترشح اسید معده خود را بالا ببرد که همین
مساله سوء تغذیه و مشکلات گوارشی را ایجاد می‌کند.
وزارتخانههای آموزش و پرورش، بهداشت و نیز رسانه ملی می‌توانند در حوزه سلامت اطلاع رسانی کنند
خضری به نحوه اطلاع‌رسانی و آموزش صحیح در حوزه سلامت غذایی اشاره کرد و
افزود: اطلاع‌رسانی در این حوزه بسیار موثر است که می‌تواند از طریق آموزش و
پرورش، وزارت بهداشت و رسانه ملی نیز صورت گیرد. در واقع باید الگوسازی
درستی انجام دهیم و الگوی غذایی درستی را تعریف کنیم.
وی گفت: اصولا از لحاظ علم پزشکی و تحقیقاتی که اخیرا در مراکز معتبر دنیا
انجام شده اگر از چهار سالگی مراقب غذا به لحاظ چربی و قند نباشیم رسوب
چربی در داخل قند انجام می‌شود بنابراین خانواده‌ها و به ویژه در سطح مدارس
نیاز است که الگوسازی و اطلاع‌رسانی درستی انجام شود.
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به مقایسه آماری مصرف نان
در کشور خودمان با سایر کشورها پرداخت و گفت: میزان مصرف نان در ایران در
سال 140 تا 164 کیلو برای هر فرد است در حالیکه در ترکیه 100، فرانسه 56 و
هند 98 می‌باشد و ما با این آمار خیلی فاصله داریم. در واقع باید به این
نکته هم توجه داشته باشیم که سالم‌ترین نان در کشور ما نان سنگک است.
متاسفانه امپراتور مصرف نوشابه در دنیا هستیم
خضری همچنین به میزان مصرف نوشابه در کشور اشاره کرد و افزود: مصرف
نوشابه‌های گازدار خیلی خطرناک است و دو خاصیت بد دارد نخست اینکه قندی که
در آن به کار رفته زمینه را برای ایجاد دیابت فراهم می‌کند و مشکلات دستگاه
گوارشی را افزایش می‌دهد و دیگر اینکه به دلیل فسفر بالا جلوی جذب کلسیم
را می‌گیرد و به دلیل ماده‌ای که در آن وجود دارد باعث پوکی استخوان و سنگ
کلیه می‌شود اما ما متاسفانه امپراتور مصرف نوشابه در دنیا هستیم.
16 درصد افراد جامعه فشار خون بالا دارند
وی همچنین با اشاره به ذائقه ایرانی‌ها که به سمت نمک گرایش دارند، گفت:
متاسفانه در مورد فشار خون آمار خوبی نداریم و 16 درصد افراد جامعه فشار
خون بالایی دارند البته این آمار را تا 24 درصد را هم گفته‌اند اما آماری
که کف افراد مبتلا به فشار خون را اعلام می‌کند همان 16 درصد است.
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس خاطرنشان کرد: بنابراین
امنیت غذایی به معنای تامین غذای مورد نیاز جامعه است اما به همان اندازه
که امنیت غذایی مهم است سلامت غذایی نیز دارای اهمیت می‌باشد.
میزان مصرف سموم نباتی و کودهای شیمیایی باید توسط وزارت بهداشت تعیین و به وزارت جهادکشاورزی ابلاغ شود
وی افزود: مشکلی که در کشور ما وجود دارد دو مقوله کودهای شیمیایی و سموم
نباتی است و متاسفانه آمار ابتلا به سرطان، بیماری پارکینسون، کوتاهی قد و
... به سموم نباتی و کودهای شیمیایی بر می‌گردد بنابراین طبق قانون میزان
مصرف سموم نباتی و کودهای شیمیایی باید توسط وزارت بهداشت تعیین شده و به
وزارت جهاد کشاورزی ابلاغ شود.
خضری در ادامه اظهار کرد: همچنین روغن‌هایی که در کشور مورد استفاده قرار
می‌گیرند متاسفانه 80 درصد آنها در خارج از کشور روغن‌کشی می‌شود که توسط
حلال‌هایی به اسم هگزان آماده می‌شود، در واقع 20 درصد روغن مورد نیاز کشور
در داخل روغن‌کشی می‌شود بنابراین کشورهای خارجی که این کار را می‌کنند و
متاسفانه موسسه ملی استاندارد که ما چندین بار تذکر داده‌ایم نظارت چندانی
در مورد وجود هگزان در داخل روغن ندارد. همچنین روغن ترانس به شدت سرطان‌زا
بوده و مشکلات قلبی و عروقی ایجاد می‌کند که باید میزان آن را به شدت کاهش
دهیم.
ضرورت اقدام عملیاتی وزارتخانههای بهداشت، صنعت،تعاون و کمیسیون بهداشت مجلس در مورد سلامت غذایی
این عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس خاطرنشان کرد: بنابراین
می‌طلبد که وزارتخانههای بهداشت و درمان، صنعت، معدن و تجارت، تعاون، کار و
رفاه اجتماعی و کمیسیون بهداشت و درمان مجلس همه پای کار باشند و گام‌های
بزرگی که در مورد سبد غذایی و سلامت غذایی جامعه باقی مانده است بردارند.
وی تصریح کرد: وزارت رفاه مسئول تامین اعتبار این قضیه می‌باشد و
سیاستگذاری بر عهده وزارت بهداشت و شورای عالی سلامت و امنیت غذایی است.
همچنین مجری وزارت رفاه و صنعت خواهند بود.
