سه ماه از آغاز تلاش دوفوریتی جمعی از نمایندگان مجلس برای تصویب طرحی در حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر میگذرد. کلیات طرحی که در ابتدا امر به معروف و نهی از منکر را در قالب درگیریهای خیابانی میدید و هم اکنون به متنی مفصلتر تبدیل شده، با وجود مخالفت شدید دولت، رأی موافق حدود ۸۰ درصد نمایندگان را به دست آورد؛ هرچند جزئیات آن با مشکلاتی فراوان همراه است.
به گزارش «تابناک»، رأی موافق ۱۵۶ تن از مجموع ۲۰۲ نماینده حاضر در نشست چهارشنبه مجلس به کلیات این طرح با وجود مخالفت دولت، نشان داد که ظاهرا ارادهای قدرتمند در مجلس برای تصویب این طرح وجود دارد!
کلیاتی که در مجلس به تصویب رسید، نسبت به طرح اولیه یک جهش چشمگیر داشته و آن به رسمیت شناختن حق عموم مردم برای امر به معروف و نهی از منکر همه ارکان حاکمیت است؛ هرچند طرح فعلا ساز و کار این مسأله را روشن نکرده، به حوزههای مشخصی مانند مفاسد اقتصادی، تضییع حقوق بیتالمال و مانند آن اشاره کرده است.
مخالفین طرح در صحن مجلس و از جمله دولت، چند انتقاد قابل توجه برای این طرح برشمردهاند که مهمترین آنها به قرار زیر است؛ ـ نبود ضابطه مشخص برای اجرای امر به معروف و نهی از منکر
ـ در طرح ستادی به عنوان ستاد امر به معروف و نهی از منکر، مشخص شده که ۱۷ عضو دارد که از این ۱۷ عضو ۱۱ عضو وزیر نیستند و علما، رؤسای سازمانها و فرماندهان اعضای آن را تشکیل میدهند. این در حالی است که این ستاد مصوباتش در هر سه قوه و برای تمام دستگاهها لازم الاجراست که این خلاف قانون اساسی است. چطور مصوبات ستادی که ریاست آن را امام جمعه تهران بر عهده دارد، برای سه قوه لازم الاجرا باشد؟
ـ ستاد فوق مرجع صدور مجوز تجمعات در موضوع امر به معروف و نهی از منکر با مهلت زمانی سه روزه است و این با حق وزارت کشور برای صدور مجوز تجمعات متناقض است.
«تابناک» درباره مشکلات این طرح با احمد آریایینژاد، از جمله نمایندگانی که در حمایت از این طرح در صحن مجلس نطق کرد، گفتوگو نموده است.
آریایینژاد در پاسخ به پرسشی در باره مبهم بودن ساز و کار امر به معروف و نهی از منکر مسئولان کشور در چهارچوب این قانون گفت: از طریق شورای مرکزی، این کار احتمالاً قابل انجام خواهد بود. شورای مرکزی باید تشکیل شود و در مورد جزئیات تصمیم گیری کنند. ما میخواهیم، با این وسیله دست و پای آمرین و ناهیان منکر را باز کنیم. اکنون به گونهای شده که کسی نمیتواند و جرأت ندارد به کسی چیزی بگوید، قطعاً باید ما کاری کنیم تا بتوان انتقادات را به گوش مسئولان رساند.
وی گفت: ما اطمینان داریم که این کار نواقصی دارد و باید برطرف شود، و نمیشود به دلیل چند نقص کل محسنات این طرح را نادیده گرفت. اگر کسی بخواهد مثلا به رئیسجمهور امر به معروف کند، باید از یک طریقی انجام شود، این کار ممکن است، کتبی یا شفاهی و یا از طریق این شورا انجام شود؛ البته هنوز جزئیات مشخص نشده و باید جزئیات آن روشن شود.
مشروعیت بخشیدن به فعالیتهای خودسرانه در حوزه امر به معروف و نهی از منکر به ویژه در قالب تجمعات ابهام دیگری است که آریایینژاد در این باره میگوید: قضیه این طرح، مال زمان قبل از اقدامات این گروه بوده و به شهادت خلیلی برمیگردد. ما به دنبال این بودیم که فضا برای معروفها باز شود، الآن طوری شده که من نمیتوانم به کسی که در خیابان کار زشتی انجام میدهد، تذکر بدهم، میگویند شما که داروغه نیستید.
وی در پاسخ به اینکه شاید یک نهاد موازی با نیروی انتظامی تشکیل شود، گفت: ما نمیخواهیم در این فاز برویم و میخواهیم یک کار زبانی انجام دهیم. در واقع میخواهیم کاری کنیم که کسی که میخواهد امر به معروف کند، جرأت انجام آن را داشته باشد.
وی گفت: این ستاد سه وزیر در آن است و این افراد میتوانند، برای کسانی که میخواهند تجمع برگزار کنند، مجوز صادر کند. زمانی که در کشور بحرانی به وجود آمد، کسی منتظر ساعت و زمان نمیماند و باید سریع ستاد تشکیل شود. گاهی اتفاقاتی پیش میآید که مجبوریم سریعتر اقدام کنیم، اتفاقاً این مجموعه باید دنبال راهکاری باشد که زود به نتیجه برسد، تا بخواهیم اینها را محاکمه کنیم، چند جوان باید این طرف و آن طرف کشته شوند؟
از سوی دیگر، این طرح ظاهرا فقط برای شهر تهران نوشته شده است، به ویژه که مرجع صدور مجوز برای تجمعها، ستادی متشکل از مقامات ارشد کشور است که در تهران مستقرند. نماینده ملایر در پاسخ به اینکه اگر در شهرستانی مردم بخواهد برای امر به معروف مقامات محلی تجمعی تشکیل دهند، باید از کجا مجوز بگیرند، گفت: وزیر کشور جزو این ستاد هستند، هنوز در برخی از جاها، جای قانون خالی است و باید جزئیات مشخص شود و به احتمال زیاد کارهای اجرایی را به خود دولت میدهند.
وی در خصوص مخالفت با این طرح در مجلس نیز گفت: نمایندگان مخالف، به دلیل بار مالی میگفتند و میگفتند اگر تشکیلاتی برای این کار تشکیل شود، نیاز به بودجه دارد، در حالی که ما کلی تشکیلات داوطلب داریم که نه تنها بودجه نمیخواهند بلکه حاضر به هزینه کردن نیز هستند. اگر حتی نیاز به بودجه هم داشته باشد، باید از مردم کمک خواست، باید از دولت هم کمک بگیریم، این مشکلات آن قدر زیاد نیست که زیباییهای این طرح دیده نشود.
وی درباره نقش دخالتی این نهاد نیز گفت: این یک دخالت مثبت است، من روزی به یکی از استانداران تذکری داشتم. به من گفتند شما چه کاره هستید؟ من گفتم یک رأی شما هستم و باید پاسخ دهید، نظام مردمی کارش با سایر نظامها فرق دارد و هدف ما در اینجا گروکشی نیست. میخواهیم بگویم به هوش باشید که فلان کار در فلان جا در حال انجام است. باید به دید مثبت نگاه کرد.
وی در پاسخ به اینکه مردم در کجای این طرح هستند و چگونه میشود جلو سوءاستفاده از این طرح را گرفت، پاسخ داد: شما نباید مردم را جدا ببینید، مگر دولت از کی است؟ دولت هم مال مردم است. نیروی انتظامی هم از مردم است، اما این نیرو کارهای فیزیکی انجام میدهد اما گستره آن، به قدری زیاد نیست که شامل همه شود، این ستاد ترکیب بین مردم و نظام است، اگر نفرات را نگاه کنید، این گونه است.
حامی طرح سرانجام پذیرفت که هنوز چیزی مشخص نیست و این یک هندوانه سربسته است، هم اکنون کلیات تصویب شده و من هیچ دفاعی از جزئیات ندارم و باید جزئیات تک تک بررسی شود.