اتهامزنیهای اخیر وزیر خارجه عربستان علیه ایران و ادعاهای وی درباره سیاستهای منطقهای جمهوری اسلامی، یکی از موضوعاتی بود که به شدت در عرصه بینالمللی بازتاب پیدا کرد؛ اما جدیدترین تحلیلها و همچنین موضعگیری مقامات سعودی از ترس سران این کشور، از افزایش نفوذ منطقهای ایران و محاصره عربستان از سوی ایران حکایت دارد.
به گزارش «تابناک»، سایت تحلیلی «المانیتور» در مطلبی به بیان نگرانی عربستان سعودی از افزایش نفوذ منطقهای ایران پرداخته و مینویسد، با پیروزیهایی که «حوثی»های یمن توانستهاند در هفتههای اخیر در این کشور به دست بیاورند، اکنون مقامات سعودی احساس میکنند از سوی ایران محاصره شدهاند.
در این مطلب آمده است: بدترین کابوس حکومت سعودی به حقیقت پیوست. موفقیت چشمگیر حوثیها در یمن، یک گروه شیعه مذهب نزدیک به ایران را در حلقه ضعیف زنجیره پیرامونی عربستان به روی کار آورده و سالها تلاش سعودیها برای برقراری ثبات مورد نظر خود در یمن و نگه داشتن این کشور در مدار خود را بر باد داده است.
جنبش حوثیها که با نام «انصارالله» شناخته میشوند، در ماه سپتامبر کنترل صنعا، پایتخت یمن را به دست گرفتند و اکنون کنترل شهر بندری مهم یمن در شمال این کشور با نام «حدیده» را نیز در اختیار دارند. اکنون، حوثیها از پایگاه سنتی خود در «سعده» در شمال یمن و نزدیک مرز عربستان بسیار فراتر رفته و کنترل بیشتر بخشهای شمال یمن را به دست گرفتهاند. آنها گزینه نخست رئیس جمهور یمن برای پست نخست وزیری را نپذیرفته و از پذیرش درخواست وی برای عقبنشینی از صنعا نیز خودداری کردند.
این گروه که نام خود را از حسین بدرالدین الحوثی، بنیانگذار جنبش مدرن زیدیه در یمن ـ که در نخستین جنگ از شش جنگ زیدیها با دولت یمن در فاصله سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۰ کشته شد ـ برگرفتهاند، اکنون نیروی نظامی غالب در یمن به شمار میروند. زیدیها شاخهای از معتقدان به اسلام شیعه به شمار میروند که از زمان انقلاب سال ۱۹۶۲ تاکنون کنترل شمال یمن را در اختیار دارند.
حکومت محلی تشکیل شده از سوی زیدیها، توسط یک جنبش ملیگرای تحت حمایت مصر سرنگون و همین سبب شد، اعضای جنبش حوثی ضمن عقب نشینی به سمت بیابانها و کوهستانها، یک دوره مبارزه شش ساله را علیه مصریها و متحدان جمهوری خواه یمنی آنها آغاز کنند. سعودیها نیز مهمترین منبع حمایت خارجی از شورشیان سلطنت طلب بودند و ملک فیصل، مهمترین حامی آنها به شمار میرفت.
بنابراین، اینکه اکنون سعودیها تا این حد از کنترل صنعا و حدیده توسط حوثیها نگرانند، جالب توجه است. پیش از وقوع انقلاب سال ۲۰۱۱ در یمن، سعودیها از رئیس جمهور وقت، یعنی علی عبدالله صالح و مبارزه نظامی او علیه حوثیها حمایت میکردند و خود نیز پس از سال ۲۰۰۹، چند بار علیه حوثیها عملیات نظامی انجام داده بودند.
اما آنچه بیش از هر چیز اسباب نگرانی سعودیها را فراهم میکند، ارتباط حوثیها با ایران است. صالح از سال ۲۰۰۴ ادعای کمک ایران به حوثی را مطرح میکرد و از سال ۲۰۱۲ به بعد، آمریکاییها نیز همین ادعا را مطرح کردند. این ادعاها حاکی از آن است که ایران و حزبالله لبنان، چندین سال برای حوثیها سلاح سبک و مهمات فرستادهاند و در زمینه حمایت مالی از آنها نیز فعال بودهاند.
اما حمایت ایران از حوثیها به هر میزان که باشد، عربستان بر این باور است که این حمایت برای موفقیت انصارالله مهم و حیاتی بوده است. یک شاهزاده ارشد سعودی، به تازگی گفته عربستان از سوی گروههای تحت حمایت ایران در محاصره است.
وی اشاره کرده که «عوامل ایران» اکنون کنترل چهار پایتخت عربی را به دست دارند: بغداد، دمشق، بیروت و صنعا. روزنامه سعودی الشرق الاوسط نیز به تازگی در مطلبی از محاصره عربستان سعودی توسط ایران سخن گفت.
از زمان وقوع انقلاب در یمن، عربستان سعودی در زمینه برقراری ثبات مدنظر خود در یمن و انجام اصلاحات کنترل شده در این کشور فعال بوده است. دیپلماتهای سعودی در کنارهگیری صالح از قدرت و جایگزینی عبدربه منصور هادی به جای وی نقش داشتند؛ افزون بر این، عربستان از سال ۲۰۱۱، سه میلیارد دلار اعتبار نفتی به یمن داده و یک میلیارد دلار نیز در قالب حمایت مالی در اختیار بانک مرکزی این کشور گذاشته است.
از سوی دیگر، دولت هادی در یمن مورد حمایت آمریکا نیز بوده و واشنگتن تلاش داشته این کشور را به نمونه موفقی برای مبارزه با تروریسم ـ به واسطه حضور نیروهای القاعده در بخشهایی از این کشور ـ تبدیل کند؛ اما همین حمایت آمریکا از دولت صنعا و همچنین ارتباط نزدیک آمریکا با عربستان، سبب شده جنبش حوثیها به طور جدی جهت گیری ضد آمریکایی نیز پیدا کند و شعارهای مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل به میان شعارهای اصلی این جنبش راه پیدا کند.
به هر حال، آن گونه که از مطلب المانیتور برمیآید، مجموعه این تحولات به شدت اسباب نگرانی عربستان سعودی را فراهم کرده و شاید همین ترس از افزایش چشمگیر نفوذ منطقهای ایران بوده که سبب شده، وزیر خارجه عربستان، به تازگی اقدام به اتهام زنی به ایران و طرح ادعاهایی علیه سیاستهای منطقهای ایران کند.