پیش‌بینی فضای کسب و کار ایران در سال 94/ احساس کم‌پولی در اقتصاد حس خواهد شد

در سال 94 تورم دو رقمی اجتناب ناپذیر است و ارز در جامعه با کاهش عرضه مواجه خواهد شد و احتمال تک رقمی کردن تورم، محال است، البته احتمال تورم زیر 20 درصد نیز کم است. در نهایت ما سال آینده، احساس کم پولی در اقتصاد را به صراحت حس خواهیم کرد.

به گزارش خبرنگار تابناک اقتصادی، اگرچه اکنون در یک رکورد بی‌سابقه، نرخ بهره در آمریکا به صفر رسیده و در مقابل، هر روز بورس این کشور رکورد تاریخی می‌زند اما برای دومین بار طی 200 سال گذشته، حجم بدهی های دولت آمریکا نسبت به تولید، بیش از 100 درصد شده و دولت اولین قدرت اقتصادی دنیا، 17 تریلیون دلار، بدهکار است؛ رقمی نزدیک به تولید ناخالص داخلی این کشور.

اکنون 103 درصد تولید دولت آمریکا، بدهکار است که این بالاترین رقم، بعد از جنگ جهانی دوم است که آن زمان، 113 درصد به ثبت رسیده بود. اما شاید بپرسید که ارتباط این اعداد و ارقام، با صنعت و تولید ایران چیست و چه ربطی به اقتصاد ایران و دنیا دارد؟

پاسخ اینجا است که وقتی نرخ بهره در آمریکا صفر می‌شود، تقاضا برای اوراق قرضه در این کشور بالا رفته و چون اوراق قرضه باید از سوی امریکا به دلار پرداخت شود، تقاضا برای دلار بالا می‌رود و در نهایت، قیمت دلار در بازار نیز بالا خواهد رفت.

این تحلیل‌های مرتضی ایمانی‌راد، یکی از کارشناسان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران است.

او در تحقیقی که در رابطه با اقتصاد جهان در سال 2015 و تاثیر آن بر شاخص‌های اقتصادی ایران انجام داده است، اعلام می‌کند: علت افزایش قیمت دلار در بازارهای جهانی به خصوص طی 2 سال گذشته، رسیدن نرخ بهره در آمریکا به صفر است.

بررسی‌ها نشانگر این است که دلار طی 8 ماهه گذشته به نحو بی‌سابقه ای افزایش داشته و جالب این است که هیچ کس در تحلیل‌های کاهش قیمت نفت، این فاکتور را لحاظ نمی کند، در واقع کاهش قیمت نفت این است که دلار در اقتصاد جهانی قدرت گرفته و همین قدرت‌گیری موجب سقوط قیمت نفت شده است.

البته می توان کاهش قیمت طلا در بازارهای جهانی را نیز مرهون گرانی دلار دانست و منتظر بود تا زمانی که دلار در بازارهای جهانی قدرت می گیرد و با افزایش قیمت مواجه می شود، قیمت نفت هم کاهش یابد؛ البته بهای تمام شده بسیاری از تولیدات نیز بالا می رود و این امر البته شاخص خوبی است.

روی دیگر داستان، اجلاس فدرال رزرو آمریکا است که اگر با مصوبه خود، باعث تقویت دلار شود، باز هم باید منتظر سقوط بیشتر قیمت نفت بود. بنابراین دلار آمریکا، شاخص مهمی در اقتصاد ایران به شمار می رود. البته باید به علم اقتصاد نیز رجوع کرد.

بر اساس همین دلایل، اگر هر بشکه نفت در بودجه سال 94 کل کشور 70 دلار در نظر گرفته شود، دولت حتما دست بالا گرفته و باید منتظر کسری بودجه سنگینی باشد، چراکه به نظر نمی‌رسد قرار است که قدرت دلار در بازارهای جهانی تضعیف شود؛ بنابراین به نظر می رسد که پیشنهاد معقولی که می بایست برای قیمت نفت در بودجه سال آینده داد، بین 60 تا 62 دلار است.

اما اگر بر روی قیمت نفت 70 دلاری پافشاری کنیم، باید این انتظار را هم داشته باشیم که هیچگاه در سال 94، قیمت نفت به بالای 70 دلار نخواهد رسید و درآمدهای نفتی کشور در سال آینده، به مراتب از سالهای 92 و 93 کمتر خواهد بود.

در سال 92، مجموع درآمدهای ارزی ناشی از صادرات نفت 61 میلیارد دلار بوده است، در حالی که این رقم در سال آینده به 24 میلیارد دلار خواهد رسید. البته در سالهای آخر دوره دوم ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد، در یکسال کشور 131 میلیارد دلار درآمد ارزی داشت.

این عددها در کنار هم و در کنار اقتصاد آمریکا و افزایش قدرت دلار در بازارهای جهانی، کشور را به این نسخه می رساند که باید در سال 94، یک بودجه کاملا انقباضی در نظر گرفت. فضای کسب و کار در سال 94 بسیار محدود خواهد بود و شرکت‌ها مجبور هستند که با پول و منابع داخلی خود، اداره امور را به دست بگیرند.

حتی اگر میزان صادرات غیرنفتی را نیز به درآمدهای ارزی نفت اضافه کنیم، مجموع درآمد ارزی کشور بیش از 45 میلیارد دلار نخواهد بود که طی سالهای اخیر، بی سابقه است؛ بنابراین باید منتظر انقباض بیشتری در اقتصاد ایران بود.

وقتی بودجه کل سال 94 بسته می شود و درآمد ارزی آن بسیار کمتر از رقم در نظر گرفته شده است، بودجه در عمل با کسری مواجه می شود و تجربه نشان داده است که به طور عملی، دولت کسری بودجه را از طریق استقراض از بانک مرکزی جبران کرده، پول به جامعه تزریق می کند و البته به دلیل اینکه دولت یازدهم، کنترل تورم را در دستور کار قرار داده، پول کمتری به نسبت سایر دولت‌ها، به جامعه تزریق خواهد کرد.

بنابراین سال 94 تورم دو رقمی اجتناب ناپذیر است و ارز در جامعه با کاهش عرضه مواجه خواهد شد و احتمال تک رقمی کردن تورم، محال است، البته احتمال تورم زیر 20 درصد نیز کم است؛ در نهایت ما سال آینده، احساس کم پولی در اقتصاد را به صراحت حس خواهیم کرد.

در عین حال، دغدغه اصلی مدیران تولید و صنعت کشور در سال 94، مدیریت نقدینگی و نه مدیریت تولید خواهد بود. بنابراین بسیاری از تولیدکنندگان، تولید را براساس نقدینگی خواهیم چید.

برهمین اساس، اگر می خواهیم از شرایط سال 94، بهترین بهره را ببریم، با توجه به اینکه قیمت کالا و شاخص تورم با سیاست‌های معقولانه تاکنون در حال کاهش بوده، تحلیل ما این است که این کاهش به کف رسیده و نرخ تورم آهسته آهسته شروع به افزایش می کند. قیمت ارز رو به کاهش بوده و مدتی بعد افزایش را شاهد خواهیم بود.

به عبارت دیگر، در سال 94 حجم واریزی پول به اقتصاد ایران محدود خواهد شد و دولت برای جلوگیری از تورم اجازه نمی دهد کسری بودجه از استقراض بانکی کم شود و هزینه عمرانی نیز کاهش خواهد یافت.

وقتی این شرایط حاکم شود، بازار اقتصاد ایران کوچک می شود و عامل تعیین کننده که حجم اقتصاد ایران را تعیین می کند، حجم درآمدهای نفتی است، ضمن اینکه در حوزه هایی که رقابت وجود دارد، این رقابت تشدید خواهد شد؛ البته حوزه هایی که بازار آنها مونوپلی(تک انحصار) دواپلی( دو انحصار) و الیگاپلی (چند انحصار) است، مصون تر هستند.

با تنگ تر شدن رقابت، حاشیه سود نیز کاهش بیشتری خواهد یافت و عملا بنگاههای اقتصادی با کاهش درآمد مواجه شده و در عمل، برای تولید با کمبود نقدینگی مواجه می شوند.

در نهایت، تقاضا در بازار کوچکتر شده و از سوی دیگر به دلیل اینکه نقدینگی کمتر خواهد شد و کاهش آن منجر به کوچکتر شدن سایز اقتصاد ایران می شود، تمام محصولاتی که نیاز به نقدینگی برای تولید دارند، روانه دوران رکود خواهند شد.