بازار سرمایه این روزها با موج فزاینده بی اعتمادی از سوی سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی روبرو است. تداوم این وضعیت باعث شده تا با وجود تکاپوی متولیان بازار سرمایه برای برطرف شدن برخی ابهام های بنیادی شرکت های پیشرو ، همچنان رکود فرسایشی بر بازار سهام کشور حکم فرما باشد.
تابناک اقتصادی: نچه که این روزها بازار سرمایه را رنج می دهد، پشتوانه سست نقدینگی در حجم معاملات سهام است. اغلب سرمایه گذاران ترجیح می دهند در فضای تورمی به وجود آمده در هفته های باقی مانده تا پایان سال ، پول خود را در سرمایه گذاری های کوتاه مدت و نوسانی متمرکز کنند.
چنین تفکری در بورس نیز باعث شده تا رشد قیمت سهام با کوچکترین نوسان و عرضه های ناگزیر سهامداران متوقف و در کانالی مشخص درجا زند. در عین حال، سرمایه گذاران نقد شدن دارایی های مالی در روزهای پایانی سال را به وفادارماندن مطلق در بورس ترجیح دهند.
بیم و امیدهای بورسی
شرایط فعلی بورس بیش از آنکه از متغییرهای بنیادین شرکتها تبعیت کند، به شدت وابسته به چشم انداز مذاکرات هسته ای بوده و با بیم و امید نسبت به دورنمای آن می نگرند.
در عین حال، عزم متولی بازار سرمایه برای بازگشایی نماد معاملاتی شرکت های پالایشی پس از تحمل یک دوره یکساله توقف ، باعث شده تا اغلب سرمایه گذاران با نگرانی از احتمال آغاز موج دیگری از ریزش قیمت ها، سراسیمه خواستار جای گیری در صفهای فروش سهام باشند؛ هر چند که کاهش حجم معاملات بازار سهام باعث شده است تا فروشنگان و خریداران سهام چنادن به چشم نیایند.
برخی کارشناسان معتقدند جاماندن گروه پالایشی از تاثیر فضای فرسایشی حاکم بر معاملات بازار سهام در 10 ماه گذشته با وجود حل برخی ابهامهای بنیادین در این گروه باعث خواهد شد تا اثر کاهش انتظاری برای قیمت سهام و اصلاح نسبت قیمت بر درآمدی این گروه به محض بازگشایی قریب الوقوع نماد معاملاتی شرکتهای پالایشی رخ دهد.
گروه پالایشی حدود 10 درصد از ارزش کل معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داده اما با توجه به جذب حجم قابل توجهی از نقدینگی موجود در بازار سهام همواره به عنوان پیشرو بر فضای کلی معاملات بورس تاثیر گذار بوده است.
در عین حال، کاهش شدید درآمدهای نفتی از بابت افت قیمت جهانی نفت که به دنبال خود ریزش قیمتها در بازار صادراتی فرآورده های نفتی و پتروشیمیایی را به دنبال دارد، باعث شده است تا گروه پالایشی و در عین حال، گروه پتروشیمی ها با اقبال خریداران مواجه نباشند.
بورس چگونه میتواند جذاب باقی بماند؟
حال با چنین وضعیتی ، بورس تهران چگونه می تواند برای سرمایه گذاران وسهامداران باقی مانده در این بازار همچنان جذاب باقی بماند؟
این پرسشی است که در گفتگو با نوید فتحی ؛ کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به چالش کشیده است. وی شرایط امروز بازار سهام را شرایطی مدیریت شده می داند و معتقد است: تردیدی نیست که رها کردن شاخص بورس از کنترلهای دستوری و نمایش واقعی این نماگر در یک ماه گذشته با برنامه ریزی عاقلانه ای صورت گرفته که آغازگر فصلی جدید در بازار سرمایه ایران است.
در عین حال، تعدیل نرخ سود بانکی و افزایش سود سپرده های مدت دار 6 و 9 ماهه باعث شده نقدینگی گرایش چندانی به سمت بازار سهام نداشته باشد. وقتی بانکها شرط دریافت سود سپرده گذاری را پس از تحمل تنفس یک ماهه حساب سپرده گذار تعیین می کنند، طبیعی است که فرصت رشد قیمت سهام به همین نسبت به تعویق بیافتد، چرا که سپرده گذار برای انتقال پول خود از بانک به بورس یک بازه زمانی 30 روزه را تحمل خواهد کرد.
فتحی درباره دلیل اوج گیری افت شاخص بورس در هفته های اخیر و ریزش آن تا مرز 65 هزار واحدی، گفت: تعدیل نرخ سود سپرده های کوتاه مدت ماهانه اصلی ترین دلیل شتاب گرفتن افت بازار سهام در هفته های اخیر بوده است.این رویداد فرصت نوسان گیری را از بازیگران بازار سهام گرفت و به حسابهای کوتاه مدت بانکها برد. به این ترتیب سفته بازان نیز تصمیم گرفتند پس از فرصت یک ماهه دوباره به بورس بازگردند. در عین حال، دولت در شرایطی که تورم جهانی رو به افزایش گذاشته و از سویی دیگر با کاهش درآمدهای نفتی انتظاری مواجه شده، با تعدیل سود سپرده های کوتاه مدت ماهیانه اقدام به برنامه ریزی برای جذب پول در بانک ها و عدم گرایش مردم برای خرید سهام و ارز کرد.
بازی دومینو در تالار حافظ به راه افتاده
وی در ادامه ضمن بررسی روند حرکت شاخص بورس در گذشته و پیش بینی دورنمای آن، عنوان کرد: روند نماگر بورس تهران هم اکنون به دو سال قبل بازگشته و بررسی لحظه های(مومنت) هفتگی، ماهانه و سالانه حرکت شاخص بورس نشان نمیدهد که فاصله چندانی از 66 هزار واحد بگیرد. در حال حاضر خریدار چندانی در بازار سهام دیده نمی شود و اصلاح قیمتی سهام به شکل بازی دومینو به طور یکسان برای کل معاملات بازار سهام در جریان است. به عبارتی بهتر، اصلاح قیمت به طور طبقه بندی شده در کل بازار جریان دارد.
فتحی از تداوم کنترل دستوری معاملات سهام در برخی نمادهای معاملاتی تاثیرگذار بر بازار سهام سخن گفت و افزود: روند بازار گردانی به گونه ای است که در دقایقی پایانی بازار صف فروش سهام در نماد معاملاتی سهمهای شاخص ساز و یا برخوردار از سهامداران حقوقی بزرگ در پایین ترین دامنه نوسان قیمتی جمع آوری می شود، در این میان به نظر می رسد متولیان بازار سرمایه نیز از افت قیمتها چندان ناخشنود نیستند.
وی درباره اینکه چه دلایلی وجود دارد که متولیان بازار سرمایه در شرایطی کنونی از سیاست تداوم افت قیمت سهام به دنبال منافع دیگری باشند؟ گفت: قبل از هر چیز تداوم شرایط رکودی و افت قیمت سهام قفل شدن حجم مشخصی از سرمایه و نقدینگیهای موجود در بازار را در پی دارد، چراکه اغلب سرمایه گذاران با زیانهای سنگین در سبد دارایی ها به راحتی حاضر به خروج از بازار نمی شوند. از طرفی، برخی متولیان بازار سرمایه تصور می کنند که با قیمتهای فعلی سهام سرمایهگذاران جدید از جمله سرمایه گذار خارجی حاضر به ورود در بازار سهام ایران نبوده و هنوز برای آنها این بازار جذاب نیست؛ بنابراین باید صرفه لازم برای ورود سرمایه با کاهش قیمت سهام بوجود آید.
دولت به دنبال کور کردن تورم در تمام بازارها
از سویی دیگر، تفکر حاکم بر اقتصاد کشور می پندارد که با قفل شدن حجم عظیمی از نقدینگی، تورم فعلی جامعه کاهش می یابد؛ جالب آنکه چیزی در حدود 85 درصد مالکیت داراییهای موجود در بازار سهام از سوی حقوقیهای وابسته دولت و شبه دولتی مدیریت میشود و این در حالی است که به محض کاهش قیمت جهانی نفت و انتظار برای افت درآمدهای ارزی کشور ، دولت و نهادهای حقوقی وابسته به آنها، فروشنده سهام در بورس می شوند.
به گفته این کارشناس بازار سرمایه، در مقطعی که شاخص بورس از محدوده 71 هزار و 200 واحد به سمت نقطه 77 هزار واحد در حال صعود بود، با وجود اعتماد حقیقیها برای خرید سهام اما حقوقی های وابسته به دولت در حال واگذاری سهام در روندی آرام و بی سروصدا بودند.
فتحی با اعتقاد به اینکه برگشت نماگرهای بورسی در مقطع فعلی وابستگی بسیاری به موضوع گفتگوهای هسته ای و امکان توافق بر سر کاهش تحریمها دارد، از عدم نوسان فزآینده شاخص همزمان با نزدیک شدن به موعد گفتگوهای هسته ای ایران با غرب سخن گفت و افزود: با این وجود، چارتهای تکنیکال روند حرکتی بازار سهام (اندیکاتور) خارج از محدوده های واقعی قرار گرفته اند و از لحاظ تکنیکال، آینده بازار سهام قابل بررسی نیست. از منظر رفتاری نیز اغلب سهامداران تالار شیشه ای در انتظار کوچکترین نوسان مثبت قیمتها نشسته اند تا بلافاصله دارایی مالی خود را واگذار و از بازار خارج شوند.
هنوز در موج سوم هستیم
وی در بخش دیگری از سخنان خود با بررسی روندهای موجود با بیان اینکه هنوز سیگنال قوی و قابل اطمینانی برای برگشت بازار از روند نزولی و فرسایشی دیده نمی شود، اظهار کرد: در حال حاضر روندهای تکنیکال از موج سوم این روند در بازار حکایت دارند که با توجه به رفتار فعلی سرمایه گذاران انتظار برای وقوع برخی رفتارهای ناقص در موجهای نزولی وجود دارد.
با این همه، این احتمال وجود دارد که با آغاز موجهای تکنیکالی 4 و 5 افت چندانی در بازار سهام شاهد نباشیم. در مجموع باید گفت هم اکنون روند قابل اطمینانی برای بازار سرمایه وجود ندارد و با وجود آنکه اغلب سرمایه گذاران تصور میکنند که کاهش درآمدهای نفتی مسبب این شرایط است اما واقعیت این است که همه بیم و امیدهای بازار سهام در مذاکرات هسته ای کشور با غرب و آینده تحریمها نهفته است.
تا زمانی که پول علاقه مند به جذب شدن از طریق سپرده های بانکی باشد، کمتر سرمایه گذاری حاضر به نوسان گیری در بازار سرمایه برای شناسایی سود می شود. بازار سرمایه ای که به دلیل ریسکهای سیستماتیک و غیر سیستماتیک حاکم بر خود فرصت سودآوری اندکی را فراهم می کند. در حال حاضر بازار پول به نوعی شبهه ربوی پیدا کرده و و شیرینی بهره پول از لحاظ زمانی امکان انتقال پول به دیگر بازارهای بلند مدت را براحتی نمی دهد.
به باور فتحی، اگرچه امکان سود در بازار سهام برای همه سهامداران فراهم نیست اما آن دسته از داراییهای مالی بنیادی که براساس دیدگاه بلندمدت خریداری شدهاند، از گزند افت بازار به دور خواهند بود و با پایان دومینوی ریزش قیمتها خودنمایی خواهند کرد.
وی افزود: با توجه به اقتصد تورم خیز کشور در حال توسعه ایران و مواجه با اقتصادهای مختلف ، چشم انداز بازار سرمایه رو به صعود خواهد بود.
سایت تابناک از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.