پای صحبت معلمان فداكاري كه از آنها تجليل شد

علي بهاري، معلم اردبيلي است كه در شهريور سال ٩٢ براي نجات دانش‌آموزي بخشي از كبد خود را اهدا كرد. او معلم مدرسه روستاي كلان‌سوران در ۳۰ كيلومتري شرق گرمي مغان است. ٢٥ سال سابقه تدريس دارد و حقوقش يك ميليون و ٢٠٠ هزار تومان است، اما به‌خاطر درمان دانش‌آموزش حتي طلاهاي همسرش را هم فروخته.

 از كجا فهميديد دانش‌آموزتان مريض است؟

پنج سال دانش‌آموزم بود. در پنجمين سال تحصيلش متوجه شدم كه وضعيت بدني‌اش خوب نيست و دكترها گفته‌اند يك نوع بيماري كبدي دارد. از آنجايي كه خودم او را به دكتر مي‌بردم مي‌دانستم كه حالش اصلا خوب نيست.

 پس خانواده‌اش چه مي‌كردند؟ چرا شما مي‌برديد؟

دانش‌آموزم بود و دوستش داشتم.
مي‌خواستم كاري انسان‌دوستانه انجام دهم. خانواده‌اش از نظر مالي اصلا وضعيت خوبي ندارند. نمي‌توانستند براي او كاري كنند براي همين من همه اين‌كارها را انجام مي‌دادم.
 دو، سه بچه ديگر هم دارند براي همين نمي‌توانند خيلي خوب به بچه‌هايشان رسيدگي كنند.

 يعني نسبت فاميلي داريد؟

بله، يكي از اقوام دور ما هستند.

  اگر فاميل نبوديد باز اين كار را مي‌كرديد؟

بله حتما. من همه دانش‌آموزانم را دوست دارم.

 خودتان چند فرزند داريد؟

فقط يك پسر دارم.

 خانواده‌تان هم مي‌دانستند؟ چه مي‌گفتند؟

بله با همسرم مشورت مي‌كردم و او هم موافق بود.

 انگار همه زيورآلات او را هم فروخته‌ايد براي اين كار، درست است؟!

بله. اصلا پيشنهاد خودش بود. در كنارش كبدم را هم دادم.

  هزينه درمان چقدر شد؟

حدودا ٥٠ ميليون تومان.

  اين پول را بعدا به شما پس دادند؟

نه. حتي بيمه هم به من پولي نداد. خانواده‌اش بندگان خدا اصلا پولي نداشتند كه بخواهند چيزي به من پس بدهند!

  الان حالش چطور است؟

كلاس اول راهنمايي است و خيلي بهتر شده.
سالي يك بار هم او را مي‌برم شيراز تا چك‌آپ شود. هربار هم كه مي‌رويم نزديك يك ميليون تومان هزينه مي‌شود.

فرخنده جعفري‌پور، معلم قزويني كه هزينه تحصيل دو دانش‌آموز را از مقطع ديپلم تا ليسانس متقبل شد،  متولد ۱۳۴۷ است و ۳۳ سال سابقه كار دارد. به گفته خودش حتي قبل از آن هم به بچه‌هاي ديگركمك مي‌كرده و علت اصلي كمكش به آن دو نفر اين بوده كه مي‌خواسته دو جوان مستعد حتما درس بخوانند.

 اين دونفر را از كي و كجا مي‌شناختيد؟

در حقيقت من خانواده اين دونفر را مي‌شناختم. خانواده‌هايي بودند از نظر مالي تمكن نداشتند به نوعي هم قبلا به خانواده‌هاي‌شان كمك مي‌كردم. اين دو نفر دانشگاه قبول شده بودند ولي خانواده‌هاي‌شان مي‌گفتند نمي‌توانند شهريه دانشگاه را براي آنها تامين كنند و نمي‌خواستند اجازه دهند بچه‌هاي‌شان به دانشگاه بروند. من هم گفتم اجازه دهيد درس بخوانند و من تمام هزينه‌هاي‌شان را تقبل مي‌كنم.

   دانشگاه آزاد قبول شده بودند؟

يكي‌شان آزاد بودي و ديگري علمي كاربردي.

  وضع خانواده‌هاي‌شان خيلي بد بود؟

به هرحال طوري بود كه نمي‌توانستند هزينه تحصيل بچه‌هايشان را فراهم كنند. دانشگاه هم شهريه دارد و هم هزينه زندگي در شهر ديگر. آن موقع هم خود بچه‌ها كار نمي‌كردند كه بخواهند هزينه تحصيل‌شان را بدهند براي همين من تصميم گرفتم اين كار را براي آنها انجام دهم.

 اين دو نفر هم در خود قزوين زندگي مي‌كنند؟

نمي‌خواهم جاي دقيقش را بگويم ولي هردوي‌شان   قزويني   هستند.

 الان آنها هنوز درس مي‌خوانند يا درس‌شان تمام شده؟

درس‌شان تمام شد. يكي از آنها كه دختر بود، دو سال پيش درسش تمام شد و من حتي جهيزيه هم برايش تهيه كردم. ديگري هم همين‌طور، هردو درس‌شان تمام شده.

 مي‌دانستند كه شما كمك‌شان مي‌كنيد؟

راستش وقتي مادرشان براي ثبت نام مي‌رفت، من هزينه را به مادرها مي‌دادم و مي‌گفتم بچه‌ها نفهمند كه من كمك مي‌كنم چون خوشايند نيست كه بدانند كسي هزينه تحصيل‌شان را مي‌دهد.

 هزينه‌ها را ماهانه مي‌داديد يا ترمي؟

تمام هزينه‌ها را به صورت ترمي برايشان تامين مي‌كردم.

 همسرتان هم كمكي مي‌كرد يا فقط خودتان اين كارها را مي‌كرديد؟

نه، چون بالاخره يك نفر هم بايد خرج زندگي خودمان را مي‌داد!

 درحال حاضر باز هم كسي هست كه بخواهيد براي تحصيل دانشگاه حمايتش كنيد؟

نه الان ديگر اين كار را نمي‌كنم. الان مي‌خواهم پول را براي جاي ديگري استفاده كنم. مثلا كلاس درس يكي از مدرسه‌هاي استثنايي را هوشمند كردم.

  الان هنوز هم درس مي‌دهيد؟

بله. من از اول آموزگار دانش‌آموزان استثنايي بودم. ٢٨ سال به بچه‌هاي استثنايي درس مي‌دادم. سه سال هم به عنوان معاون آموزش ابتدايي در اداره كار كردم. امسال هم مدير يك مدرسه هستم و به عنوان مدرس در مدارس ديگر تدريس مي‌كنم.

 چند تا بچه داريد؟

يك پسر و يك دختر دارم.

 واكنش آنها به اين كار مادرشان چه بود؟

من چيزي از بچه‌هاي خودم كم نگذاشته بودم كه بخواهند حرفي بزنند يا واكنش منفي‌اي داشته باشند.

 يعني حتي بو هم نبرده بودند؟

تا زماني كه رسانه‌اي نشده بود، هيچ كسي نمي‌دانست الا همسرم.

 بعد از اينكه فهميدند چيزي نگفتند؟

پسرم ازدواج كرده و سر زندگي خودش است. دخترم هم دوم ابتدايي است هنوز آنقدر بزرگ نشده كه بخواهد در اين زمينه اظهارنظري كند. پسرم قبلا هم ديده بود كه به طرق مختلف به ديگران كمك مي‌كنم و نظر خاصي نداشت.

  واكنش همسرتان چه بود؟

نظرش اين بود كه هرطور خودم صلاح مي‌دانم تصميم بگيرم.

كاظم جعفري، معلم اهل استان آذربايجان غربي كه هزينه حج خود را براي درمان دانش‌آموز مبتلا به سرطان تقديم كرد ۵۳ سال سن دارد و ٣٠سال است كه مشغول به كارمعلمي است. مي‌گويد اگر بارها جايزه حج بگيرد بازهم به نيازمندان كمك مي‌كند.

 چطور با آن دانش‌آموزي كه سفر حج‌تان را به او هديه كرديد، ‌آشنا شديد؟

سهيل زماني كه كلاس دوم ابتدايي بود دانش‌آموزم بود. در مناطق ما مدارس چند پايه هستند، مثلا براي دوپايه يك معلم است و براي دو پايه ديگر معلمي ديگر. سهيل دانش‌آموز من در كلاس دوم بود. متوجه شدم كه موهايش به مرور زمان مي‌ريزد. مدرسه كنار روستا قرار داشت من هم از سهيل خواستم كه مادرش را خبر كند تا بتوانم درباره اين اتفاق از او سوال كنم. او هم به خانه رفت و مادرش را خبر كرد. از مادرش پرسيدم مشكل سهيل چيست؟ گفت نمي‌دانم. ما هم پول نداريم كه او را براي درمان به تهران ببريم. پدرش هم كارگر فصلي است و وضع مالي بسياري بدي دارند. من هم گفتم حتما كمك مي‌كنم تا سهيل درمان شود.

  از كي مشغول به كار هستيد؟

از ۱۳۶۴ وارد تربيت معلم شدم و همان زمان به عنوان معلم ابتدايي در روستايي از توابع ماكو مشغول به كار شدم. بعد از يك سال به عنوان سرپرست دانشسرا در دانشسراي شهيد دستغيب ماكو مشغول به كار شدم و مدت ۱۱ سال در اين سمت ماندم. به مدت سه سال مامور به خدمت به عنوان مربي تربيت‌بدني بخش «شت» بودم و تا الان در همان مدرسه هستم.

 چه سالي سهيل دانش‌آموز شما بود؟

سال ٩٠-٨٩ او در كلاس من بود. همان سال من به عنوان معلم نمونه منطقه انتخاب شدم. وقتي به عنوان معلم نمونه انتخاب شدم، كمك هزينه‌اي كه داده بودند ۳۵۰ هزار تومان بود، يكي ديگر از معلمان هم ۳۵۰ هزار تومان خودش را به من داد و حدود ۷۰۰ هزار تومان به خانواده سهيل داديم تا براي درمان به تهران برود. سال بعد كه براي تدريس به مدرسه رفته بودم ديدم همه موهاي سهيل ريخته. مادرش هم مي‌گفت تمام پولي كه شما داديد براي درمانش صرف كرديم ولي چيزي حاصل نشد. من گفتم توسط خيرين پول جمع مي‌كنم چون معتقد بودم سهيل حتما بايد درمان شود.

  بيماري‌اش چيست؟

هنوز معلوم نيست. بعضي از دكترها مي‌گويند سرطان خون دارد و بعضي ديگر مي‌گويند بيماري ديگري است. همان سال (سال ۹١-۹٠) دوباره به عنوان معلم نمونه كشوري انتخاب شدم كه يك فيش حج عمره به من دادند. من آن فيش را فروختم كه حدود دو ميليون تومان شد و آن را پول را به خانواده سهيل دادم تا براي درمان او اقدام كنند. خانواده‌اش هم او را به تبريز، اروميه و تهران بردند.

 بعد از اين كار، كسي از شما تقدير هم كرد؟

سال ۹۱ در استان آذربايجان غربي از من تقدير كردند و استاندار وقت گفت من را به حج مي‌برند كه گفتم اگر بازهم حج براي من دربيايد، مي‌فروشم و دوباره به خانواده سهيل مي‌دهم. همچنين به خاطر اينكه معلم نمونه شده بودم، در مدرسه ما شوفاژ گازي نصب كردند، تا قبل از آن ما از بخاري چكه‌اي استفاده مي‌كرديم. در حال حاضر من خودم به عنوان مديرعامل مجمع خيرين كار مي‌كنم. خودم از سال ۸۳ سنگ كليه دارم و هر دوماه يك بار بايد به دكتر مراجعه كنم.

  يعني درمان قطعي نكرديد؟

دكترها گفته‌اند هر دوماه يك بار بايد براي چكاب بروم.

  چند فرزند داريد؟

دو پسر و يك دختر دارم.

 خانواده اعتراضي به رفتار شما در برابر سهيل نمي‌كردند؟

نه اصلا، حتي خيلي هم خوشحال مي‌شدند. همسرم هميشه خيلي تشويقم مي‌كرد براي اينكه اين كار را انجام دهم.

 اگر بازهم پولي دست‌تان بيايد، همين كار را انجام مي‌دهيد؟

بله. من خيلي دوست دارم بتوانم كاري براي كسي كه نيازمند است انجام دهم.

 گفتيد ٣٠ سال است كه مشغول به كاريد يعني الان بازنشسته شده‌ايد؟

چهارم بهمن ماه به سن بازنشستگي رسيدم اما چون آموزشي هستم تا ۳۱ شهريور ماه شاغل محسوب مي‌شوم.

احسان موسوي، معلم كرماني است كه با هزينه شخصي خود دانش‌آموزي را كه از ناحيه پا دچار شكستگي شده بود به عرصه تعليم و تربيت بازگرداند. ٢٥ سال دارد و نزديك به پنج سال است كه وارد عرصه تعليم و تربيت شده. از اينكه به يعقوب كمك كرده خوشحال است و معتقد است اين كار حسن شروع فعاليتش در زمينه معلمي است! بيش از ١٥ بار يعقوب را به تهران آورده تا اينكه الان حالش بهتر است.

 داستان كمك شما به آن كودكي كه درباره‌اش نوشته‌اند چيست؟

من استخدام جديد آموزش و پرورش هستم، از سال ۸۹ كه وزارت آموزش و پرورش استخدام داشت من در آن گروه استخدام شدم. از همان سال در مناطق محروم كار مي‌كردم. ما خودمان ساكن شهر هستيم. من هم در مناطق محروم ١٠٠ كيلومتري بم به تدريس مشغول شدم. مدارسي كه اكثر دانش‌آموزانش فقير هستند. به خاطر نبود امكانات پزشكي يكي از دانش‌آموزان پاي شكسته‌اش را تنها با روش شكسته‌بند محلي بسته بود. به نظر مي‌رسيد پايش فلج است چون مي‌دانستم خانواده بسيار فقيري دارد خودم او را براي درمان پيش دكتري در بم آوردم.

 يك‌دفعه تصميم گرفتيد او را پيش دكتر ببريد؟

دانش‌آموزم گوشه‌گير بود و من كنجكاو شدم بدانم چرا اين طور است. به مدير مدرسه گفتم كه مي‌خواهم به ديدن خانواده‌اش بروم تا بدانم چه زندگي‌اي دارند. مدير مدرسه هم با من آمد.
وقتي پيش خانواده‌اش رفتيم ديديم خانواده‌اي هفت، هشت نفره در كپر زندگي مي‌كنند و پدر هم ندارند. در شرايط خيلي سختي زندگي مي‌كردند. مادرش ناراحتي معده دارد، يكي از برادرانش ناراحتي كبد داشت كه اتفاقا نان‌آور خانه هم بود ولي همين تابستان فوت كرد. فهميدم كه حتي پول ويزيت دكتر را هم ندارند براي همين تصميم گرفتم خودم براي درمانش اقدام كنم.

 كدام منطقه زندگي مي‌كردند؟

در ريگان كه تازه شهرستان شده، ١٠٠كيلومتري بم قرار دارد. وقتي با خودش صحبت مي‌كردم مي‌گفت آرزو دارم پاهايم خوب شود تا راحت راه بروم ولي كسي نمي‌تواند من را به دكتر ببرد. ديگر نمي‌توانستم وضعيتش را ببينم. تصميم گرفتم هركاري مي‌توانم براي خوب شدنش انجام دهم. كمك خدا بود كه اين كار را شروع كردم. دو، سه سال هم طول كشيد. البته من تنها نبودم، دوستان خيلي كمك كردند. اقوام، خانواده و مدرسه خيلي كمكم كردند.

 چرا پايش شكسته بود؟

در عشاير كه بودند در منطقه‌اي كوهستاني و دور از روستا، يخبندان بوده و كولاك. يعقوب هم كه كودك سه، چهار ساله‌اي بوده، پايش سر مي‌خورد و مي‌شكند. همان موقع پايش را يك شكسته بند محلي خيلي محكم مي‌بندند. به مرور كه بزرگ‌تر مي‌شود پايش به همان شكل فرم مي‌گيرد تا اينكه يعقوب به سن مدرسه مي‌رسد. وقتي راه مي‌رفت فقط روي پنجه پايش بود و پاشنه جمع شده به سمت بالا.

 بعد كه رفتيد بيمارستان چه شد؟

دكتر كه وضعيت پايش را ديد گفت بايد عمل شود. ما هم ديديم هزينه‌اش خيلي بالا مي‌شود و نمي‌شود در بم عملش كنيم. تصميم گرفتيم باپوشش بهزيستي براي عملش اقدام كنيم ولي چون خانواده زير پوشش كميته امداد بود، قبول نكردند چون فقط يكي از اين نهادها مي‌توانند كمك‌شان كنند. كميته امداد هم نمي‌توانست كمكي كند و تنها كمكش اين بود كه چند ماه يك بار نهايتش ۵۰ هزار تومان به خانواده پول مي‌داد. بعد ما را معرفي كردند به يك موسسه خيريه به نام زنجيره اميد. ما هم بچه را به تهران برديم و موسسه هم گفت مقداري از هزينه‌ها را مي‌دهد. ما هم براي جراحي‌اش اقدام كرديم.

 انگار ۱۵ بار خودتان براي معالجه‌اش او را به تهران برديد. درست است؟

بله همين حدودها بود. البته شايد هم بيشتر. در اين دو، سه سال گاهي اوقات هر شش روز هفته را براي پيگيري درمان به بيمارستان مي‌رفتيم.

 شنيده‌ام شما براي تامين مخارج معالجه يعقوب، طلاي مادر و همسرتان را هم فروخته‌ايد!

بعضي‌ها مي‌خواهند خيلي خبرها را داغ كنند براي همين اين طور مطلب مي‌نويسند وگرنه اصلا آن طور كه نوشته شده نيست.

 پس خودتان چقدر هزينه كرديد؟

من هيچ‌وقت نمي‌گويم چقدر هزينه كردم. ضمن اينكه من تنها نبودم، خيلي‌ها كمكم كردند ولي هر سري كه يعقوب را به تهران مي‌بردم نزديك به ٤٠٠، ٥٠٠ هزار تومان هزينه مي‌شد. در اين سه سال نزديك به شش ميليون تومان هزينه شد.

  بچه هم داريد؟

بله، تازه چند روز است كه پدر شده‌ام!

 همسرتان هم در آن دوران كنارتان بود؟

من وقتي وارد آموزش و پرورش شدم هنوز مجرد بودم. يك سال بعد از آن ازدواج كردم. اما وقتي ماجرا را فهميد حتي به همراهم تا تهران هم آمد تا بالاي سر يعقوب باشد. خيلي به من كمك مي‌كرد.

  مادر و پدرتان چيزي نمي‌گفتند؟

خانواده‌ام حتي به من مي‌گفتند اگر ما هم بتوانيم كمكي به اين خانواده بكنيم حتما اين كار را انجام مي‌دهيم. وضعيت خانواده يعقوب را ديده بودند و حتي من مادر يعقوب را چندين بار به خانه خودمان آورده بودم. چون گاهي اوقات مجبور مي‌شدم او را به تهران ببرم كه در كنار يعقوب به عنوان همراه بماند.

 وضع خانوادگي‌تان چطور بود؟

پدرم معلم است و مادرم خانه‌دار. در آن حدي نبود كه بتوانيم كمكي هم داشته باشيم.

 الان حال يعقوب چطور است؟

الان خوب است و مي‌تواند راه برود ولي چون چند سال پايش بدون توجه مانده بود ضعيف است و لنگان راه مي‌رود ولي دكتر گفته به مرور زمان بهتر مي‌شود.
شايد تا آخر عمرش مقداري لنگ بزند ولي حداقل از فلج شدن نجات پيدا كرد.

 هنوز هم ازش خبر داريد؟

گاهي تلفني با هم حرف مي‌زنيم گاهي هم به خانه‌اش مي‌روم. به مدرسه‌اش مي‌روم و حتي مشكلات درسي‌اش را از معلمش مي‌پرسم. الان مثل يك خانواده مي‌مانيم و با هم
در ارتباطيم.