رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد:وقتی که مذاکرات شروع شدامریکائیها بحث ۲۵سال راپیش کشیده بودند ایران نیز بحث ۲سال رابالاخره در طول مذاکرات اینقدر این بحث ادامه یافت تادوطرف نهایتا بر۱۰سال توافق کردند.
"علی اکبر صالحی" روز یکشنبه در گفت و گو با برنامه "من طهران" شبکه خبری العالم تاکید کرد: هركسی مي خواهد روايت خودش را از مذاكرات هسته اي داشته باشد؛ ولی باید به این مسائل توجه داشت که اولا ما تا به امروز هيچ توافقي نكرده ايم، هرآنچه تا به امروز انجام گرفته، فهم مشترك روي موضوعات مختلف بوده، بين فهم مشترك و توافق فاصله قابل توجهی هست، از يك جهت، فهم مشترك براي رسيدن به توافق كمك مي كند.
وی افزود: اگر فهم مشتركي روي موضوعات مهم نمي داشتيم، يقيناً اگر مي خواستيم به يك توافقي برسيم، خيلي مشكل مي شد، پس الان مي توان گفت كه زمينه براي رسيدن به توافق هموار شده، البته جزئيات و مسائلي هست كه بعداً بايد به آن رسيدگي كرد و اين دو سه ماهي كه پيش رو داريم، براي همين كار است.
هیچکدام از تاسیسات هسته ای ایران تعطیل نخواهد شد
صالحی گفت : اما روايت ما اينكه چرا ما مي گوييم تا به امروز با توجه به فهم مشترك حاصل شده، خوشبختانه جمهوري اسلامي ايران به هر حال يك بردي داشته است، برد به اين صورت هست كه هيچكدام از تاسيسات جمهوري اسلامي ايران تعطيل نخواهد شد.
وی خاطرنشان کرد : اگر به گفتار و موضع گيري هاي سابق مسئولان آمريكايي واروپايي توجه كنيد، مثلا در سال هاي گذشته، متوجه خواهيد شد كه آن ها گفته بودند كه مثلا ًايران نبايد غني سازي داشته باشد، ايران حق داشتن راكتور آب سنگين را ندارد و غيره، يعني ايران را درمسيري مي خواستند ببينند، مانند همان سرانجامي كه براي ليبي انجام شد، خب مي بينيم كه اين اتفاق نيفتاد، ما غني سازي را داريم، آب سنگين را داريم كه مي شود گفت دو فعاليت مهم است.
معاون رئیس جمهوری تاکید کرد که اورانيوم غني شده وآب سنگين كالاهاي استراتژيك هستند و جمهوري اسلامي ايران به لطف الهي توانست حقوقي كه در ان. پي. تي و در اساسنامه آژانس دراین باره تصریح شده را به دست آورد.
وی یادآور شد : كشورهاي عضو ان. پي. تي و عضو آژانس بالقوه مي توانند از فعاليت هاي صلح آميز هسته اي در همه عرصه ها استفاده كنند، اما آيا اين اتفاق مي افتد، مثلا الان كشورهاي درحال توسعه كه مي خواهند نيروگاه هسته اي بسازند، ازآن ها خواسته مي شود كه نامه اي را امضا كنند كه از اين حقوق بالقوه خود صرف نظر كنند يعني اگر مي خواهند از نيروگاه هسته اي برخوردار باشند، نبايد به دنبال اين حقوق بروند.
صالحی گفت : من نمي خواهم نام كشورها را ببرم، كشورهايي كه در اطراف ما دارند نيروگاه مي سازند و اين حقوق را به نحوي از آنان سلب كردند. اما جمهوري اسلامي عليرغم همه فشارها و محدوديت هايي كه كشورهاي استكباري به ناحق به كشورهاي درحال توسعه وارد مي كنند، توانست اين حقوق خود را درباره حق غني سازي و حق توليد آب سنگين تثبیت کند واين به نوبه خود، امر مهمي است.
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد: پس روايت ما از اينكه ما برنده اين مذاكرات هستيم، يكي تثبيت حقوق مان هست، آن ها با داشتن قدرت رسانه اي، به گونه اي در افكار عمومي جهان جا انداخته بودند كه گويي ما به دنبال سلاح مي رويم، اين را جا انداخته بودند حالا هر چقدر هم كه ما فرياد مي زديم كه با فتوايي كه مقام معظم رهبري دادند، و درجنگ تحميلي عراق عليه ايران هم نشان داده بوديم، ما هرگونه سلاح كشتار جمعي، اعم از هسته اي، شيميايي و بيولوژيكي را، چه توليد، چه انباشت و به كارگيري وذخيره آن را حرام مي دانيم، اما آن ها حرف خود را مي زنند، پس دردنيا اين گونه جا انداخته بودند كه ما به دنبال اغراض غيرصلح آميز هستيم.
ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت ناحق بود
صالحی ارجاع پرونده هسته ای ایران به شورای امنیت را اقدامی به ناحق توصیف کرد و افزود : آژانس، شوراي حكام نتوانست بر اساس بند دوازده خود ايران را به عنوان كشوري كه ملتزم به قواعد و تعهدات خود نبوده، معرفي كند، ولي عليرغم اين پرونده ما را به شوراي امنيت سازمان ملل فرستادند، زماني بايد پرونده به شوراي امنيت برود كه شوراي حكام آژانس تاييد كند و مصداق بدهد كه كشور خاطي خطا كرده است ولي ما خطايي نكرده بوديم.
وی تاکید کرد : تمام مسيري كه طي كرده اند، غيرقانوني و ظالمانه بوده است، ولي چون صاحب قدرت هستند، اين كار را كردند، براي همين است كه مي گوييم استكبار، استكبار يعني همين، آمريكا وارد عراق شد، بدون اينكه از مجراي سازمان ملل عبور كند، هر موقع هر كاري كه بخواهند انجام مي دهند، به خاطر آن منطق قدرت، به جاي اينكه قدرت منطق سركار باشد، پس روايت ما اين است كه حقوق ما تثبيت شد.
صالحی یادآور شد : اما آنها چگونه مي توانند روايت خود را بيان كنندكه بگويند ما برديم از ديد آن ها، آن ها اساس و فرض را براين گذاشته بودند كه جمهوري اسلامي ايران به دنبال اغراض غيرصلح آميز مي رود و نيت ساخت سلاح هسته اي را دارد، آن ها به افكار عمومي خود اين طوري اعلام كردند كه ما راه هايي را كه منتهي به ساخت سلاح هسته اي مي شد، به گونه اي ناهموار كرديم كه چنانچه ايران اگر خواست به سمت سلاح هسته اي برود، حداقل يك سال طول بكشد و اين هم روايت آنان از برد درمذاكرات هسته اي است.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در باره ابعاد مختلف مذاکرات هسته ای، تاکید کرد : اين مذاكرات سه لايه اساسي دارد، لايه اول و اصلي آن، فني است، اگر مسائل فني حل نشود، ساير مسائل قابل حل نخواهد بود، هرچندآن ها موضوع را سياسي كردند، اما يك موضوع فني را سياسي كردند و صبغه سياسي به آن دادند، پس لايه اول فني است كه به لطف الهي توانستيم تا حدود قابل توجهي نقاط مورد اختلاف را به فهم مشترك برسيم. در امور فني نقطه اي نيست كه تا به امروز ما فهم مشترك نداشته باشيم.
صالحی گفت : لايه بعدي حقوقي است مسائلي مانند نظارت ها و دسترسي و لايه سوم، سياسي است كه نهايتاً بايد اراده سياسي در هر دو طرف باشد، مبني براينكه حالا كه طرفين به توافق رسيدند درامور فني و حقوقي پس بايد يك اراده سياسي باشد كه اين تفاهم را به يك توافق الزام آور براي طرفين تبديل كند.
معاون رئیس جمهوری خاطرنشان کرد: در امور فني به فهم مشترك روي موضوعات اصلي و اساسي مانند غني سازي، آب سنگين، ذخاير، تحقيق و توسعه رسيديم، اما درخصوص مسائل حقوقي و قانوني، بحث هايي صورت گرفته است كه اين مساله بيشتر برمي گردد به دوستان ما در وزارت امور خارجه و آن هم تقريباً تا حدودي مشخص شده است، ولي هنوز مختصري راجع دسترسي ها هنوز مسائلي هست كه روشن نيست ولي راجع به بازرسي ها همه چيز روشن است.
رئیس سازمان انرژی اتمی تاکید کرد : خطوط قرمزي كه تعيين شده، اين است كه ما بايد حق غني سازي اورانيوم را داشته باشيم، راكتور آب سنگين اراك ماهیتش را حفظ کند، تحقیق و توسعه باید بماند و نشاط آن برقرار باشد، ما کشوری استثنائی نباشیم در امر بازرسی ها ودسترسی ها و به صورت استثنائی با ما برخورد نکنند.
وی با اشاره به اینکه در صورتی که همه چیز درست پیش برود و مورد موافقت قرار بگیرد، یکی ازاقدام هایی که جمهوری اسلامی پذیرفته است انجام بدهد؛ عمل کردن به پروتوکل الحاقی است افزود : در پروتوکل الحاقی یک آرتیکل ۵ پاراگراف ۳۰ دارد که در آن آمده است اگر خواستند دسترسی پیدا کنند به یک سایتی سایت غیر هسته ای است چون تکلیف سایت غیر هسته ای مشخص است درآرتیکل ۵ پاراگراف ۳۰ اینجورمی گوید مثلا در صورت بازدید از یک سایت، جمهوری اسلامی ایران بنا به تشخیص خودش اجازه بازدید از ان سایت را نمی دهد اما می تواند اجازه دهد که از اطراف سایت بدون اینکه ورود پیدا کنند به سایت با نظارت جمهوری اسلامی ایران نمونه برداری کنند این در پروتوکل اضافی هست.
صالحی تصریح کرد : ممکن است آنها بخواهند پروتوکل اضافی را جور دیگری تفسیر کنند مثلا روایت خودشان را آنجا بیان کنند به گونه ای که این تصور در اذهان ایجاد شود که می توانند وارد سایت هایت های غیر هسته ای بشوند که از نظر جمهوری اسلامی ایران منع برای آن وجود دارد.
وی تاکید کرد : درمذاکرات آینده باید روشن بیان شود که اگر ما قراراست پروتکل الحاقی را امضا کنیم، مقید هستیم به اجرای کلیه بندهای آن پروتکل الحاقی که به اندازه کافی روشن و گویا هست و نیازی به تفسیر ندارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی با اشاره به بروز مخالفت هایی با مذاکرات، افزود: مخالفت های گوناگونی با این مذاکرات می شود به خصوص برخی کشورهای منطقه و رژیم صهیونیستی و دیگران لابی هایی که در امریکا کار می کنند درمجموع خیلی راغب نیستند که ایران این پرونده ساختگی را بتواند به گونه ای مدیریت کند که در جهت منافع ملی و حفظ حاکمیت ملی موضوع را حل و فصل کند.
وی گفت : عده ای به ویژه رژیم صهیونیستی نمی خواهند این مساله عملی شود و هیچ تمایلی ندارد زیرا این رژیم حیاتش درآشفتگی وضع منطقه است و می بینید چه بلایی سر منطقه آورده که بتواند ادامه حیات دهد البته این هم یکی از مواردی است که می گوید " ومکروا و مکر الله و الله خیر الماکرین " قطعا کیدشان به خودشان برمی گردد ولی در مجموع باید در گفت وگوهایی که در آینده انجام می گیرد، روشن شود.
رایزنی با مجلس جهت اجرای پروتکل الحاقی
رئیس سازمان انرژی اتمی خاطرنشان کرد : دولت پروتوکل الحاقی را امضا کرده و آن زمان که بنده نماینده ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی بودم امضا کردم وقتی دولت امضا می کند می تواند داوطلبانه برای مدت محدودی عملیاتی و اجرایی شود کما اینکه ان زمان برای شش ماه بلکه شاید هم بیشتر اجرا می شد اما وقتی انها به تعهدات خود عمل نکردند ما نیزمتوقف کردیم زیرا اقدام داوطلبانه بود.
وی افزود : هنوز امضای جمهوری اسلامی ایران اعتبار دارد از این جهت ممانعتی نیست اما بعد از اینکه سه کشور اروپایی بعد از حدود دو سال که ایران تقریبا همه فعالیتهای هسته ایش را به شکل قابل توجهی متوقف کرده بود ولی انها به قولشان عمل نکردند و وفای به عهد نداشتند که مقام معظم رهبری خیلی تاکید دارند که حواستان باشد آنان عهد شکن و پیمان شکن هستند درهمین قضیه نشان دادند، آن موقع نیز ما شش ماه که شد یک سال بعد یک سال و نیم و دو سال حتی بیش از دو سال که اواخر دولت خاتمی و دوره ایشان فعالیتها مجددا آغاز شد بنابراین آن موقع مجلس فکر می کنم مصوبه ای گذراند که مانع دولت شود تا داوطلبانه اجرا نکند الان باید این موضوع مدیریت شود باید با مجلس صحبت شود احتمال دارد مجلس موقتا اجازه دهد تا اینکه در زمان مقرر خودش پروتوکل الحاقی در زمان خودش تایید بشود که منوط به مذاکرات دولت و مجلس است.
در بعد فنی به فهم مشترک رسیدیم
صالحی گفت : در بعد فنی به فهم مشترک رسیدیم، مسائل فنی از مسائل حقوقی و سیاسی روشنتر است مسائل فنی مسائلی است که علی الارض است واقعتیهایی است که روی زمین و کاملا روشن است و اقدام های لازم را انجام داده ایم و امادگی لازم هست چنانچه ورود پیدا کنیم به جزئیات، می توانیم پیشنهاد خود را عرضه کنیم البته دوستان در حال کارکردن بر روی جزئیات بیشتر هستنداز آن جهت مشکلی نیست.
در مسائل حقوقی و قانونی موضوعات محل بحث است
وی یادآور شد : در مسائل حقوقی و سیاسی جای تفسیر مسائل بیشتر است زیرا مسائل بیشتر مقرراتی، قانونی و حقوقی است خیلی باید دقت لازم شود و عزیزان ما در وزارت خارجه به شدت در حال کار کردن روی موضوع هستندو قرار است ازمجموعه ای از حقوقدانان که در این زمینه ها ورود دارند بهره لازم برده شود و بهر حال باید دقت کافی و لازم داشته باشیم که هیچ جایی برای تفسیرهای نادرست نگذاریم که پس از توافق، آنها با تفسیرهای نادرست پیمان شکنی کنند.
دوره اعتماد سازی ۱۰ ساله است
معاون رئیس جمهوری تاکید کرد : وقتی که مذاکرات شروع شد امریکائیها بحث ۲۵ سال را پیش کشیده بودند ایران نیز بحث دو سال را بالاخره در طول مذاکرات اینقدر این بحث ادامه یافت تا دو طرف نهایتا بر ده توافق کردند پس دوره اعتماد سازی همان ده سال است اما تفاهم شد که برخی امور موردی نه اساس و کلیت کار مواردی که خیلی برای ما محدودیت ایجاد نمی کند مثلا بازفراوری پلوتونیوم، درافق ۱۵ ساله ضرورتی برای بازفراوری نمی بینیم گفتیم اشکال ندارد اگرآنها گفتند باز فراوری پلوتونیوم وجود نداشته باشد زیرا برای ما اهمیتی ندارد یا معدنها که بر اساس پروتوکل عمل خواهد شد و خارج ازپروتوکل اقدامی نخواهیم داشت.
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران افزود: ما سنگ اورانیوم را استخراج می کنیم و بعدا تغلیظ می کنیم و آنها می خواهند تفاهمی صورت گیرد که حجم مقدار کیک زرد که ما تولید کرده ایم، در مبدا مشخص شود که چقدر است. مثلا ما می گوییم ۵۰ تن است در مقصد هم که باید به اصفهان حمل شود نیز مشخص شود. ما از مبدا که همان معادنمان است و هر جا سنگ اورانیوم استخراج کنیم و بعد تغلیظ کنیم و به کیک زرد تبدیل کنیم، اینها را باید به اصفهان ببریم و به یو اف ۶ تبدیل کنیم و جای دیگری این کار را انجام نمی دهیم. مثلا ما برای مدت ۱۵ یا ۲۰ سال ما پذیرفته ایم که این اطلاع اضافی را به آنها بدهیم؛ یعنی آنجایی که تبدیل به کیک زرد می شود با آژانس تفاهم می کنیم که چند تن است و در اصفهان نیز که تحویل می گیرند پلمپ شده است.
وی گفت : قرار شد ما ۱۰ سال محدودیت بپذیریم و بعد از ۱۰ سال آزاد هستیم که با یک آهنگی (پیش بریم.) درباره اینکه آزادیم تصور نشود که فرض کنیم که ده سال پایان یافته و امشب شب آخر ده سال است و فردا صبح ما تغییر ناگهانی خواهیم داشت. این غیر ممکن است بلکه ما بعد از ده سال با یک شیبی سیر صعودی خود را ادامه خواهیم داد.
فکت شیت ایرانی با صلاح دید ظریف ممکن است منتشر شود
وی درباره اینکه آیا ایران ممکن است «برگه شرح ماجرا» (فکت شیت) درباره تفاهم نامه لوزان منتشر کند گفت: همین سخنانی که بنده و آقای ظریف و عراقچی ایراد کرده ایم همه اینها فکت شیت(شرح ماجرا) است. اکنون نه اینکه ما فکت شیتی نداشته باشیم، داریم، اما مسؤولیت این امر برعهده مذاکره کننده ارشد جمهوری اسلامی ایران است که دکتر ظریف است و می تواند با دکتر روحانی اگر صلاح دانستند منتشر کنند.
صالحی یاد آور شد: آمریکایی ها هم فکت شیتشان همین صحبت هایی است که ما کردیم، ولی مواردی را نادرست، مبهم و سوال برانگیز بیان می کنند. اما اساسش همان هایی بوده که بحث شده و درباره نطنز، فردو، اراک، تحریم ها و دسترسی ها و بازرسی ها بوده است. اساسش همین است. به عنوان مثال- که من همین جوری می گویم و نمی دانم که در فکت شیتشان هست یا نه - آنها بگویند که می توانند از تاسیسات نظامی ما هم بازدید کنند، در حالی که چنین چیزی وجود نداشته است بلکه ما پروتکل الحاقی را عمل خواهیم کرد. اگر آنها بخواهند فکت به معنای واقعیت باشد، باید آن را می نوشتند. اما آنها از پروتکل الحاقی به نفع خود استنباط و استخراج می کنند که ما با آن موافق نیستیم.
اجازه بازدید از تأسیسات هسته ای نظامی را نمی دهیم
صالحی درباره اینکه آیا آنها درباره تاسیسات نظامی ایران شک و تردید کنند آیا به آنها اجازه بازدید از این تاسیسات داده می شود یا خیر گفت: خیر. درباره تاسیسات نظامی تکلیف کاملا مشخص است. جمهوری اسلامی ایران اجازه نمی دهد که از تاسیسات نظامی و تاسیسات غیر هسته ای بازدید شود و در این خصوص تکلیف روشن است. اما طبق پروتکل الحاقی ما عمل خواهیم کرد. در آنجا پیش بینی هایی کرده است و ما می آییم می گوییم که بروند اطراف آن منطقه را نمونه برداری کنند.
لابی صهیونیستی درآمریکا مذاکرات هسته ای را تهدید می کند
صالحی درباره اینکه اینکه آیا احتمال رسیدن به توافق نزدیک است و عوامل تهدید کننده این توافق چیست گفت: عناصری که ممکن است برای رسیدن به توافق تهدیدکننده باشند، لابی صهیونیستی در آمریکاست که به شدت در حال کار است. برخی کشورهای منطقه که علاقه مند نیستند این توافق حاصل شود به شدت کار می کنند و هم از نفوذ سیاسی و قدرت مالی خود استفاده می کنند که جای تاسف دارد.
وی افزود : کنگره بر اساس لابی صهیونیست تلاش می کند. در مجموع، باید گفت که وزن آنهایی که مایل به حل اند هنوز بیشتر از وزن آنهایی است که مایل به حل نیستند. از این رو، من درباره حل و فصل خوشبین هستم، اما ممکن است در فرایند گفتگوها و مذاکرت در طی سه ماه آینده یک مقداری فراز و نشیب داشته باشیم به ویژه درباره جزئیات تحریم ها و لغو آنها و مسائل حقوقی که باید گفتگوهای سختی داشته باشیم.
رئیس سازمان ا نرژی اتمی درباره لغو تحریم ها و اختلاف ها در خصوص اینکه آیا تحریم ها یکجا برداشته خواهد شد یا به تدریج تاکید کرد : این مسئله روشن است. زمانی که توافق حاصل شد- و این را اعلام کرده اند- اولا قطعنامه های شورای امنیت لغو می شود - و این اصلا در گفتگوهاست- بعد وارد مرحله اجرایی می شویم.
همان روز توافق، قطعنامه ها لغو می شود
وی افزود: پس ابتدا توافقی حاصل خواهد شد و توافقنامه ای از طرف دو طرف که الزام آور است امضا می شود و همان روز قطعنامه ها لغو می شود و بعد وارد مرحله اجرایی می شود که در آن یک سری اقداماتی وجود دارد که ما باید انجام دهیم و اقداماتی نیز هست که آنها باید انجام دهیم.
معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان انرژی اتمی یادآور شد : اشکالی که پیش می آید اقدامات ما واقعی و عینی است به این معنا که برخی لوله و ماشین آلات را باید برداریم و اقدامات آنها روی ورقه و یکی سری قوانین و مقررات است. ما باید جانب احتیاط را به گونه ای حفظ کنیم که همزمانی و توازن بین این دو برقرار شود زیرا با یک قلم می توان یک جمله را حذف و اضافه کرد، اما وقتی که یک لوله بریده شود، نمی توان آن را به راحتی در همان لحظه به حال اول برگرداند.
وی بیان کرد : چگونگی رفع تحریم به لحاظ همزمانی یک مطلب است و مطلب دیگر این است که آنها گفته اند که برخی تحریم ها ممکن است به گونه ای دیگر بماند، نه تحریم های اقتصادی بلکه مثلا تحریم های تسلیحاتی. آنها گفته اند که ممکن است نه در چارچوب قطعنامه بلکه در چارچوب دیگری مثل یک پیوستی بنویسند که برای مدتی تحریم تسلیحاتی پابرجاست که اکنون در خصوص این مسائل همچنان گفتگوادامه دارد تا تمامی ابعاد آنها مشخص شود.
رفع تحریم ها و اجرای تعهدات دو طرف ممکن است ظرف یک ماه انجام شود
رئیس سازمان انرژی اتمی ایران درباره اینکه چه مقدار زمان می برد که طرف ایرانی به تعهداتش عمل کند و طرف دیگر نیز تحریم ها را رفع کند گفت: ما تلاش می کنیم به ماه نرسد، اما ممکن است برخی به ماه برسد. مدتی طول می کشد و ما تلاش می کنیم این مدت را کاهش دهیم.
