روزنامههای امروز سراسر هسته ای است. به نحوی که می توان امروز را جنگ تیترها در روزنامهها برای توصیف توافق هسته ای نامگذاری کرد. ازمتن برجام گرفته تا پوشش سخنان رئیس جمهور کشورمان و همچنین اوباما کل نیم صفحه بالای صفحه اول روزنامهها را پوشش داده است. در این میان، حمایت رهبری در دیدار اعضای هیأت دولت از تیم مذاکره کننده هسته ای نیز بازتاب گستره ای داشته است.
در ادامه میتوانید روایت تابناک از مهمترین مطالب روزنامههای چهارشنبه 24 تیرماه را مرور کنید.
«روزنامه ایران » در گزارش مفصلی پیرامون مذاکرات هسته ای با تیتر «ایران بر قله توافق» به نقل از رئیس جمهور کشورمان می نویسد:« چهار هدفی که حاصل شده است: 1- توانمندی هستهای را بتوانیم در داخل کشور ادامه دهیم، 2- تحریمهای غلط، ظالمانه و ضد انسانی را لغو کنیم 3- تمامی قطعنامههای غیرقانونی شورای امنیت، لغو شود. 4- پرونده هستهای ایران از فصل هفتم منشور ملل متحد و شورای امنیت خارج شود طبق توافق وین تمامی تحریمها حتی تحریمهای تسلیحاتی، موشکی و اشاعهای لغو می شود امروز آغازی برای حرکتی نو، نشاط نو، امیدی نو و آیندهای بهتر برای ایران است».
«روزنامه آرمان » نیز در گزارشی با تیتر «دنیا به احترام ایران ایستاد» می نویسد: «تاریخ ورق خورد، دیپلماتها در مهد موسیقی جهان ساز دیپلماسی را گوشنواز کوک و رسانههای جهان مهمترین خبر قرن را مخابره کردند و یک نام بر بام سیاست جهان خوش درخشید. جمهوری اسلامی ایران از پیچیدهترین معضلی که بیش از ۱۲سال بر تنوره آن دمیده شده و پروندهای قطور را برافراشته بودند با عزت و اقتدار گذر کرد. ایران اکنون بهعنوان یگانه کشوری که توانسته از گردنه صعب و سخت فصل هفتم منشور ملل متحد با صحت و سلامت گذر کند، به عنوان یگانه کشوری که توانسته حق غنیسازی هستهای را در سندی رسمی و حقوقی و به امضای همه قدرتهای جهانی برساند، بهعنوان یگانه کشور درحال توسعهای که در برابر تمامی قدرتهای بلامنازع سیاسی و اقتصادی جهان از مذاکراتی بیسابقه و ماراتنگونه با دستان پر و با تحقق خواستههای حقه خود خارج شد، اکنون با اطمینانخاطر و سرافرازانهتر از همیشه با گذر از این پیچ خطیر در هارتلند جهان در حساسترین منطقه گیتی دورانی تازه را آغاز خواهد کرد.
ایران نه اکنون
که توافق هستهای را در مسیر اجرا قرار داده و خواستههای سهگانه راهبردی خود را
در قالب قطعنامه شورای امنیت بهعنوان سندی بینالمللی درآورده بلکه از همان هنگام
که مذاکرات را بر پایه سه عنصر عزت و حکمت و مصلحت، متوازن و با صلابت آغاز کرد برنده
این میدان بود، اکنون شاید بهتر باشد که بگوییم دنیا برنده شد، جهانیان برنده شدند
چون در میان منازعات بیپایان، جدلهای سخت و دهشتناک در زمانه و موعدی که در گوشهگوشه
جهان خشونتهای عریان و کشاکشهای خونین محمل حلوفصل اختلافات شده و دنیا در تیرگی
جهالت و عداوت دست و پنجه نرم میکند، دیپلماسی و مردانی که در وین ماراتنی سخت و طاقتفرسا
را فرجام بخشیدند، نشان دادند که میتوان از طرق معقولانه با سعهصدر با ابزار واژگان
و بهرهگیری از درایت در یک کلام با دیپلماسی ناممکنها را ممکن کرد، بر سختترین اختلافاتی
که پشتوانهای چند دههای از مخاصمات ایدئولوژیکی تا ژئوپلتیکی بر دوش آن سنگینی میکرد
را حلوفصل کرده و سختترین گرهها را به سرانگشت تدبیر گشود.
این گونه است که موگرینی این توافق را تاریخی میخواند و دبیرکل سازمان ملل متحد با خوشحالی محسوس این واقعه تاریخی را تبریک میگوید. نه ایران و شش قدرت جهانی که دنیا روزی تاریخی را تجربه میکند که تا دههها و شاید سدهها فراموش نشدنی خواهد بود و محل رجوع نسلهای حال و آینده. در واقع همانگونه که ظریف در آخرین توئیت خود نگاشته بود اکنون همه بردهاند از جوان ایرانی که تبعات این توافق را دیر یا زود در زندگی خود به عینه تجربه خواهد کرد تا پسرک سیاهپوستی در گوشه آفریقا که اکنون جز جنگ و خون نمیبیند و با دستان کوچکش اسلحه حمل میکند اما میتواند امیدوار باشد که در آینده نسیم خوشایند دیپلماسی و الگوی عقلانی گفتوگو به جای خشونت، او و مردمان کشورش را هم از این منازعات برهاند، اینجا البته نمیشود و نباید بزرگترین برنده و البته مهمترین عامل پیشبرنده مذاکرات را نادیده گرفت. ملتی که در ۲۴ خردادماه سال ۹۲ نهال امید خود را از ورای همه تلاطمها حفظ و به مردی از جنس اعتدال و تدبیر رای دادند تا نقشی نو بنگارد از عزت و اقتدار ایرانی در عرصه جهانی، آنان دو سال پیش کار را تمام کردند و تعامل سازنده با جهان را برگزیدند و کلید تدبیر را به شیخ دیپلمات سپردند و در سایهسار راهبرد کلان نرمش قهرمانانه رهبر معظم انقلاب، ظریف با ظرافت آنچه را که باید محقق کرده و برگی تازه در سرنوشت تاریخی یک ملت رقم زد».
«روزنامه کیهان» در ادامه روند ساز مخالفت با روند مذاکرات هسته ای در گزارشی با تیتر «۱۸۰ درجه اختلاف دو روایت از یک توافق» به روایت های مختلف از این توافق توسط ایران و امریکا می پردازد. در این گزارش می خوانیم«ظهر دیروز رسانه های داخلی متنی را از قول وزارت امور خارجه کشورمان منتشر کردند که به نوعی می توان آن را فکت شیت ایرانی توافق دانست. محتوای این متن چنان بود که گویا تمام خطوط قرمز هسته ای کشورمان رعایت شده و توافقی برد ـ باخت به نفع ایران شکل گرفته است! اما انتشار متن اصلی نشان داد واقعیت های موجود چیز دیگری است که از جمله میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- رفع تحریم ها یکباره نبوده و تدریجی است.
- تحریم ها لغو نشده بلکه تعلیق می شوند و لغو تحریم ها 8 سال بعد اتفاق خواهد افتاد.
- رفع تحریم ها به نظر آژانس و حل موضوع ابعاد نظامی احتمالی منوط شده است.
- برخلاف برخی ادعاها، پرونده هسته ای ایران حداقل تا 10 سال دیگر در شورای امنیت باقی خواهد ماند و پس از آن با شروطی خارج می شود. این در حالی است که در فکت شیت وزارت خارجه آمده است؛ «با صدور قطعنامه جدید ذیل ماده 25 منشور ملل متحد، ضمن اشاره به ماده 41 منشور صرفاً در بندهای مربوط به لغو تحریمهای گذشته، تحول ماهوی در نحوه برخورد شورای امنیت با ایران ایجاد خواهد شد.»
- محدودیت غنی سازی بیش از 5/3 درصد 15 ساله خواهد بود.
- برخلاف فکت شیت وزارت خارجه مبنی بر اینکه «همه تأسیسات و مراکز هستهای ایران به کار خود ادامه خواهند داد. بر خلاف خواستههای اولیه طرف مقابل، هیچ کدام نه برچیده میشوند نه تعطیل»، برای 15 سال در فردو هیچ گونه غنیسازی انجام نخواهد گرفت.
- راه برای بازرسی از مراکز نظامی کشور به نوعی باز گذاشته شده است.
موارد فوق تنها چند مورد از نتایج توافق دیروز است که بدون شک گذر زمان و بررسی دقیق تر متن اصلی، تصویری روشن تر از آن ارائه خواهد کرد.
اختلاف روایت و برداشت ها از توافق وین در همان اولین ساعات اعلام آن آغاز شد. روسای جمهور ایران و آمریکا در نطق های تلویزیونی خود هر کدام به مواردی خاص و قابل تامل اشاره کردند که در برخی موارد متناقض به نظر می رسید. نحوه و زمان رفع تحریم ها علیه کشورمان، مهم ترین محور این اختلاف بود.
البته آنچه گفته شد نافی زحمات صادقانه و تلاش شبانهروزی تیم مومن و شجاع مذاکره کننده کشورمان نیست و باید به دور از فضاهای احساسی و هیجانی، با معیارهای منطقی و کارشناسی به قضاوت درباره داده ها و ستانده های توافق وین پرداخت».
روزنامه دیگر مخالف روند اخیر مذاکرات هسته ای یعنی «وطن امروز» نیز در گزارشی با تیتر «در انتظار اجرا»به قلم مهدی محمدی با تغییر لحن از مخالف به حامی برجام می نویسد: «به اجمال این نکته را میتوان گفت که استراتژی ویژه مذاکراتی رهبر معظم انقلاب اسلامی به تولید یک متن متوازن منجر شده است. به این سبب، بیگمان بر ما فرض است که کوشش تیم مذاکرهکننده را ارج بنهیم و به آنها خداقوت بگوییم.
دوم- همچنانکه سابقه چنین معاهداتی نشان میدهد – البته نمونههای مشابه برای برجام بسیار اندک است- چالش بزرگ اینگونه متون حین اجرا نمایان میشود. به طور کلاسیک این تلقی وجود دارد که اجرای این قبیل توافقات بسیار دشوارتر از تنظیم و امضای آنهاست، بویژه اگر با طرفی چون آمریکا مواجه باشیم که تقریبا حتی یک نمونه قابل ذکر از آنچه بتوان آن را عمل به تعهدات بینالمللی نامید در کارنامه آن وجود ندارد. مهمتر از این، خوب یا بد بودن چنین متونی نیز نه روی کاغذ بلکه در عمل مشخص میشود. بنابراین تا زمانی که نوبت به اجرا برسد باید خویشتندار بود.
سوم- گذار از توافقات ژنو و لوزان –که بیگمان مصداق توافق بد بودند- به برجام -که در نگاه اول توافقی متوازن است- به سادگی رخ نداده است. این گذار محصول یک طراحی بسیار پیچیده در اموری چون چانهزنی، راهبردگذاری مذاکراتی، مدیریت بده بستان، ترسیم خطوط قرمز، مدیریت فضای نقد، لابیهای چند لایه و دیپلماسی عمومی بوده که جملگی توسط رهبر بصیر انقلاب اسلامی اعمال شده است. این مدیریت، لااقل در یک هفته گذشته از جنس «ورود به جزئیات» بوده است. واقعیت این است که اگر مسیر توافقهای ژنو و لوزان به حال خود رها میشد، این مدیریت اعمال نمیشد و انتقاد مصلحانه در دستور کار نخبگان قرار نمیگرفت، برجام شانس چندانی برای تبدیل شدن به یک توافق متوازن نداشت. در فرصتی دیگر جزئیات این موضوع را که چگونه این اصلاحات راهبردی و مداخلات تکنیکال، سرنوشت برجام را تغییر داد، خواهیم گفت».
«روزنامه ابتکار» با
تیتر «آغاز عصر ایرانی» با مقایسه ظریف با مصدق می نویسد: «شاید 23 تیرماه در تقویم ایرانیان جایگاهی همتراز با 29 اسفند پیدا کند.
اگر در آن روز دولت منتخب و مردمی به رهبری دکتر مصدق توانست حق مردم ایران در حاکمیت
ملی بر سر جریان ملی شدن نفت را محقق کند. امروز تیم هسته ای ایران به رهبری دکتر محمد
جواد ظریف با حمایت قاطع رهبر معظم انقلاب، رئیس جمهور روحانی و پشتوانه ی میلیونی
مردم ایران توانست ضمن پاسداشت حق هسته ای مردم ایران دیگر حقوق مردم ایران را محقق
کند. تیم مذاکره کننده ی هسته ای ایران با رهبری دکتر ظریف با درایت و مدیریتی که داشت
در شرایط سخت مذاکرات را پیش برد.ظریف نام خود را در تاریخ ثبت کرد. نام ظریف از
23 تیر ماه 1394 در کنار نام بزرگانی همچون دکتر مصدق جاودانه شده است. با این تفاوت
که اگر در آن سال ها آمریکایی ها با کودتا ی خود امید مردم ایران را ناامید کردند.
الان دیگر آن موقعیت را ندارند. به شکلی که حتی رئیس جمهور آمریکا نیز به حق مردم ایران اذعان می کند و رویکرد خود را در قبال مردم ایران تغییر داده است. این همه دست آورد ایستادگی مردم ایران و البته تلاش های دیپلماتیک تیم هسته ای و ظریف است. این دست آورد موجب موجی از شادی و امید در میان مردم ایران شد. مردمی که در حافظه تاریخی شان یکی از دست آورد های بزرگ شان ملی شدن نفت بود. از این روز به بعد می توانند افتخار دیگری را نیز در کارنامه خود داشته باشند. به رسمیت شناخته شدن حق هسته ای مردم ایران در کنار آشتی و صلح با دیگر کشور های جهان. نکته مهم دیگری که در مورد این دست آورد باید به آن شاره کرد این است که ظریف توانست با ظرافت خاص خود این دست آورد را به وسیله دیپلماسی و با لبخند از دولت های غربی بگیرد. به آنان نشان دهد که با ایران و ایرانی نباید با صدای بلند و با زور صحبت کرد بلکه باید به مردم ایران و حقوق آنان احترام گذاشت. از طرف دیگر مردم ایران نشان داده اند که خواهان یک زندگی شرافتمندانه و عادلانه در کنار دیگر کشور های جهان هستند. این یک گام بزرگ در راستای تحکیم آشتی و صلح در جهان است. از این رو شاید به جرات بتوان گفت که دکتر محمد جواد ظریف بهترین کاندیدا برای دریافت جایزه صلح نوبل خواهد بود».
«روزنامه اعتماد» نیز درگزارش مفصلی با تیتر «جهان تغییرکرد» می نویسد: «برخاستن دود سفيد از دودكشهاي هتل كوبرگ. شايد اين رساترين تعابير در وصف نتيجه مذاكرات هستهاي ايران و گروه ١+٥ در وين اتريش باشد كه پس از مدتها گفتوگوها و چانهزنيهاي نفسگير، فشرده و طولاني، آخرين تصميمگيريها سرانجام در آخرين روزهاي مذاكرات پيچدرپيچ هستهاي به نتيجه رسيد و پس از مدتها به يك توافق براي خط بطلان كشيدن بر بحراني ساختگي وغيرضرور به پايان رسيد. در طول نزديك به سه هفته حساستر شدن مذاكرات هستهاي و حضور خبرنگاران در وين، صداي تيكتاك ساعتها به خوبي شنيده ميشد و چشمها به پنجرههاي هتل كوبرگ خيره مانده بود تا مگر دودي سفيد از دودكشهاي هتل كوبرگ بيرون آيد و مذاكرهكنندهاي در بالكنهاي اين هتل ظاهر شود و خبري از مذاكرات بدهد. گرماي شديد ٣٧ درجهاي وين نيز كه با بارش توام با باد در طول روزهاي گذشته همراه بود، بيترديد تفاوتي با فضاي حاكم بر مذاكرات نداشت. يك روز همهچيز خوب بود كه موجب ميشد مذاكرهكنندگان پالسهاي مثبت بفرستند و روز ديگر چهرهها عبوس و مهر سكوت بر لب. اما با اين حال، با صاف شدن هواي وين، بالاخره هواي مذاكرات هستهاي نيز پس از ١٣ سال صاف و آفتابي و منجر به برخاستن دود سفيد از هتل كوبرگ شد.
همچنین این رونامه در مصاحبه ای اختصاصی با محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه کشورمان به نقل از وی می نویسد: «تحريمهاي تسليحاتي در ٥ سال برداشتهميشوند».
«روزنامه شرق» نیز در گزارش پایانی با
تیتر «پیروزی بدون جنگ» می نویسد: «صدای پای توافق از
نیمهشب دوشنبه وین شنیده شد؛ در شهری که باران به خیابانهایش میخورد و خنکی پاییزی
بهجای تابستان نشسته بود. از حوالی ساعت
١٠ شب در خیمه خبرنگاران پیام آمادهباش میچرخد، اولویت با عکاسان و تصویربرداران
بود که باید تصویر اعلام توافق و مراسمی که برگزار میشد را ثبت کنند. خبرنگاران اما
برای دریافت جزئیات توافق باید به مرکز خبری اتریش بروند. دو، سه ساعت پیشتر اما امیدی
به اعلام توافق نمیرفت و همه، کار را به صبح موکولشده میدانستند. عصر ظریف گفته
بود امشب نه، اما آنچه داخل اتاقهای مذاکره میگذشت چیز دیگری بود. با بالاگرفتن موج
امید در دیدارهای عصر، وقفهای کوتاه پیدا شد. شب از مرز دوشنبه گذشته و به روز بعد
وارد شد، حالا همه، چه در تهران و چه در وین
منتظر خبرهای آخر بودند.
گویا جلسهای که قرار بود تا نیمهشب ادامه پیدا کند و مسائل باقیمانده را حل کند به شب آخر موکول شده بود. ساعت دو نیمهشب را رد کرده بود که منابع خبری ایرانی آخرین تیر ترکش را راهی خیمه سفید خبرنگاران کردند، «امشب احتمال انجام برنامه در مقر سازمان ملل منتفی است»، قرار بود که راهی مقر سازمان ملل شویم. اطراف کوبورگ جیرجیرکهای شبانه میخواندند و چراغ اتاقهای قصر همچنان روشن بود. یکی از اعضای تیم مذاکره میگفت اعضای همه هیأتها در راهروها در حال خواندن و بررسی متون هستند. صد صفحه متن تهیه شده، پرانتزها و جاخالیها پر شده و همه مواردی که یکسالونیم گفته میشد، موضوع اختلاف است به موضوع تفاهم تبدیل شده است. اما هنوز همهچیز برای اعلام توافق آماده نبود. خبرنگاران و عکاسان منتظر در خیمه، حالا بهجای مقر سازمان ملل راهی هتلهایشان میشدند. برخی هتلهایشان را تحویل داده بودند و به چرتی در همان خیمه قناعت کردند. قرار برنامه به صبح موکول شد؛ آمادهباش از ساعت هشت صبح سهشنبه».