پایگاه اینترنتی روزنامه الاخبار اعلام کرد سرتیپ علی المملوک رئیس دفتر امنیت ملی سوریه با میانجی گری روسیه اخیرا به طور محرمانه با محمد بن سلمان جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان سعودی در ریاض دیدار کرده است.
به گزارش مونیتورینگ خبرگزاری صدا و سیما، پایگاه اینترنتی روزنامه الاخبار لبنان در گزارشی به قلم وفیق قانصوه نوشت: در تاریخ 19 ژوئن گذشته ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با محمد بن سلمان وزیر دفاع و جانشین ولیعهد عربستان سعودی دیدار کرد. در دیدار «پادشاه بدون تاج» عربستان با رئیس جمهور روسیه مسائل متعددی مانند اوضاع یمن، فروش تسلیحات و رئاکتورهای هسته ای، قیمت نفت و از همه مهم تر، اوضاع سوریه و تروریسم بررسی شد. با توجه به نکات زیر، مشخص می شود که پوتین به خوبی خود را برای این دیدار آماده کرده بود:
- ارزیابی روسیه این بود که توافق هسته ای بین تهران و کشورهای غربی را باید تمام شده دانست که این مسئله خبر ناخوشایندی برای ریاض است.
- شواهد نشان می داد که داعش از کنترل حامیانش خارج و به خطری جهانی تبدیل شده است به ویژه برای عربستان به علت اهمیت دینی نمادین آن و برای روسیه به این علت که شمار زیادی از جنگجویان این سازمان تروریستی از ساکنان کشورهای آسیای میانه هستند.
- مشخص شد که تجاوز عربستان به یمن، تفریح نیست بلکه به جنگی طولانی تبدیل شده است. از رفتار ریاض به روشنی مشخص بود که از حمایت ناکافی آمریکا از عربستان در این جنگ ناخرسند است. عربستان همچنین متقاعد شده بود که هرگونه سازشی در یمن نیازمند مشارکت روسیه است به ویژه آن که مسکو در خصوص قطعنامه پیشنهادی کشورهای عربی در خصوص یمن که تحت بند هفتم منشور سازمان ملل صادر شد از حق وتو استفاده نکرد. در این قطعنامه کمک تسلیحاتی به حوثی ها ممنوع و تحریم هایی علیه سران آن در نظر گرفته شده است.
- سعود الفیصل وزیر امور خارجه سابق عربستان که در کنار بند بن سلطان یکی از تندروها در پرونده سوریه بود روز 29 آوریل از سمتش برکنار شده بود.
مسکو فرصت را غنیمت شمرد و پوتین دیدگاه خود درباره اوضاع سوریه را اینچنین برای محمد بن سلمان تشریح کرد: با گذشت چهار سال از کشمکش در سوریه، تغییرات ملموسی در فضای بین المللی ایجاد شده است. برگزاری نشست ژنو-3 یا مسکو-3 یا مسکو-4 دیگر مطرح نیست و تروریسم در حال نزدیک شدن به مرزهای شما است. وضع ارتش سوریه در جبهه های جنگ بهبود یافته است و دیگر هیچ کس در جهان بجز عربستان و ترکیه باور نمی کند که امکان سرنگون کردن رژیم سوریه وجود دارد. همکاری با رژیم سوریه برای مبارزه با تروریسم که همه را تهدید می کند گریز ناپذیر است.
به نظر می رسید که جانشین ولیعهد عربستان با کلیات سخنان پوتین موافق است از جمله این که نظام سوریه باقی است. این مسئله میزبان او را تشویق کرد که پیشنهاد دیدار با یک مسئول امنیتی بلندپایه سوری را به او بدهد و محمد بن سلمان نیز این پیشنهاد را پذیرفت.
ده روز بعد یعنی در تاریخ 29 ژوئن، ولید المعلم وزیر امور خارجه سوریه و معاونش فیصل المقداد به همراه بثینه شعبان مشاور رئیس جمهور سوریه برای دیدار با پوتین وارد مسکو شدند. پوتین در این دیدار بر تعهد خود در خصوص ملت و رهبران سوریه تاکید و پیشنهاد کرد ائتلافی چهارجانبه برضد تروریسم با حضور سوریه، عربستان، ترکیه و اردن تشکیل شود. روس ها ایران را از این ائتلاف مستثنی کردند تا سعودی ها را تحریک نکنند. هیئت سوری نتوانست تعجب خود را از این پیشنهاد پنهان کند و ولید المعلم در کنفرانسی خبری گفت تحقق چنین مسئله ای به معجزه نیاز دارد. اما پوتین پیشنهاد خود را به بشار اسد رئیس جمهور سوریه ارائه کرد و او پذیرفت. این مسئله به صورت محرمانه بین سه نفر یعنی اسد و المعلم و سرتیپ علی مملوک رئیس دفتر امنیت ملی سوریه باقی ماند.
دستگاه اطلاعاتی روسیه مامور ارتباط با مملوک برای رایزنی در این باره شد. در تماس دوم، روس ها این شرط عربستان را مطرح کردند که دیدار باید در ریاض صورت گیرد و دمشق هیچ مخالفتی نکرد. ظرف چند هفته، یک هواپیمای اختصاصی روسی که حامل معاون رئیس دستگاه اطلاعات روسیه بود در فرودگاه بین المللی دمشق فرود آمد و مملوک را به دفتر محمد بن سلمان در ریاض برد. در آنجا دیداری با حضور صالح الحمیدان رئیس دستگاه اطلاعات سعودی برگزار شد.
به گزارش روزنامه الاخبار، پس از تشریفات معمول، مسئول روس درباره اوضاع منطقه و خطر تروریسم برای کشورهای منطقه و ضرورت همکاری برای مقابله با آن سخن گفت. پس از او نیز مملوک ضمن تشکر از روس ها به علت ترتیب دادن این ملاقات از این مسئله ابراز تاسف کرد که برقراری ارتباط بین سوریه و عربستان به میانجی نیاز پیدا کرده است. وی گفت سوریه و عربستان و مصر همواره وزنه ای در میان کشورهای عربی بوده اند و روابط ما همواره خوب بوده است.
این مسئول سوری عربستان را مسئول کامل ویرانی ها و تخریب ها در سوریه و کمک به تروریسم و خریدن دوستی برخی عشایر از مدتها پیش و تشویق نظامیان سوری به جدا شدن از ارتش دانست. او گفت، سیاست عربستان همواره خردمندانه و عاقلانه بوده است پس چرا به دنبال شیخ نشین قطر به راه افتاده اید که نقشی مخرب از تونس تا لیبی و مصر و دیگر کشورها داشته است و قطر کیست که بتواند سیاست عربستان و سیاست عربی را مدیریت کند؟ مملوک به همکاری سوریه با عربستان در بسیاری از پرونده ها به ویژه در لبنان اشاره کرد و گفت «این همکاری حتی بعد از بروز اختلاف بین دوکشور پس از ترور رفیق حریری نیز ادامه یافت به طوری که ملک عبدالله به دمشق سفر کرد و بشار اسد را با خود به بیروت برد و سعد الحریری به دمشق آمد و ما همه تسهیلات را برای آن که نخست وزیر شود فراهم کردیم.
اوضاع به خوبی پیش می رفت و عربستان در سوریه سرمایه گذاری می کرد ولی ناگهان همه چیز تغییر کرد و شما سیاست خود را در لبنان تغییر دادید». او افزود: «به رغم آن که شما مسئول همه حوادث در سوریه هستید ما در موضع گیری های سیاسی و رسانه ای خود علیه عربستان به عنوان یک کشور موضع گیری نکردیم». مملوک در پایان گفت اوضاع میدانی ما در سوریه مستحکم است و طبعا شما گزارش ها درباره پیشروی ارتش سوریه در بسیاری از مناطق را دریافت کرده اید. او ابراز امیدواری کرد عربستان دیدگاه خود و موضع خود در خصوص سوریه را تغییر دهد.
بعد از او محمد بن سلمان شروع به سخن گفتن کرد و گفت: «در موارد زیادی شما فرصت اصلاح امور را داشته اید ولی به صدای مردم خود گوش نکرده اید». وی افزود: «مشکل اصلی ما با شما از مدتها پیش این است که شما پشت سر ایران حرکت کردید که ما درگیر کشمکش گسترده با آن در سطح منطقه هستیم . شما حاضر شدید بخشی از ائتلاف ایران باشید که به نظر ما جاه طلبی هایش در منطقه، موجودیت ما را تهدید می کند... همچنین در لبنان شما پشت سر حزب الله قرار گرفتید که تابع ایران است و می خواهد بر لبنان سیطره پیدا کند تا این کشور به تحت الحمایه ایران تبدیل شود».
او به نقش سعود الفیصل و بندر بن سلطان که مسئول تغییر سیاست عربستان در خصوص سوریه بودند اشاره نکرد و افزود این دیدار نقطه آغازی است تا ما حرف های یکدیگر را بشنویم. در ادامه توافق شد که تماس ها ادامه پیدا کند بدون آن که هیچ زمانی برای آن مشخص شود و نمایندگان دوطرف معرفی شوند.
الاخبار در پایان نوشت، «دیدار معجزه آسا» در ریاض هنوز هیچ نتیجه ای نداشته است و تنها ویژگی آن این بود که «پنجره ای را گشود هرچند در شرایط کنونی به نتیجه ای منجر نشده است». همچنین الاخبار اطلاع یافت سرتیپ دیب زیتونه مدیر روابط عمومی دستگاه اطلاعات سوریه مدتی است برای پیگیری جزئیاتی که با این مسئله ارتباط دارد در مسکو به سر می برد.
