سعید اوحدی رئیس سازمان حج و زیارت ـ که در رأس هیأتی از ایران برای مذاکره حج به عربستان رفته ـ پس از دومین نشست تخصصی با طرف سعودی ـ که با موضوع تعیین راهکار برای صدور ویزای زائران، پروازهای حج و تأمین امنیت زائران برگزار شد ـ گفت: سعودی‌ها قول دادند نظر شفاف خود را درباره پرواز‌ها و نحوه صدور ویزای حجاج ایرانی در جلسه یکشنبه اعلام کنند.
به گزارش «تابناک»، با وجود آنکه روابط دیپلماتیک ایران و عربستان همچنان قطع است، چندی قبل نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت تأکید کرده بود، همه تدابیر و پیش‌بینی‌های لازم برای حج سال ۹۵ انجام و با جدیت دنبال می‌شود تا در عمل دغدغه‌ها برطرف شود.
سعید اوحدی در اظهاراتی سه موضوع اصلی بین ایران و سعودی‌ها در موضوع حج تمتع را که طرف ایرانی در دو جلسه گذشته به بحث گذاشته و طرف سعودی تاکنون پاسخ شفافی برای آن‌ها نداشته، مطرح کرده است. رئیس سازمان و حج در این باره بیان کرد، نحوه صدور ویزای زائران ایرانی با توجه به تعطیلی سفارتخانه‌های دو کشور و قطع روابط دیپلماتیک، استفاده از ظرفیت شرکت‌های هواپیمایی ایران نظر به اعمال محدودیت تازه عربستان در این بخش و تأمین امنیت زائران ایرانی از مهم‌ترین موضوعات مطروحه بوده است.
بنا به این اظهارات مشخص است که عربستان چند شرط مهم را برای برگزاری حج رعایت کند.
۱- تضمین تامین امنیت زائرانبا توجه به رخ دادهای حج سال گذشته از حادثه سقوط دکل تا منا گرفته و همچنین تعرض به دو نوجوان ایرانی، مشخص است که دغدغه اصلی مسئولان سازمان حج و همچنین مردم ایران، حفظ امنیت و همچنین احترام به زوار است. در همین زمینه، برخی گزارش‌ها نیز حاکی بوده که مقامات سعودی به دنبال این هستند که ایران شیوه برگزاری حج را تغییر دهد؛ به عنوان مثال، مراسم و تجمعات در جریان موسم حج را لغو کند.
۲- پرداخت غرامت جان باختگان فاجعه مناهنوز سرنوشت دیه جان باختگان فاجعه منا مشخص نیست، حال آنکه در ابتدا ادعا شده عربستان آماده پرداخت غرامتی بیش از دیه به هر یک از جانباختگان و البته امتیاز دیگری نظیر سفر حج برای اعضای خانواده ایشان برای سال بعد است. مشخصاً انتظار می‌رود با توجه به آنکه حادثه رخ داده، طبیعی نبوده، علاوه بر دیه کامل جانباختگان ایرانی، غرامتی متناسب با آنچه رخ داده برای هر یک از جانباختگان مطالبه شود. گروهی از این عزیزان جانباخته سرپرست یک یا چند خانوار بوده‌اند که با فوتشان، شرایط دشواری برای این خانواده‌ها پیش آمده که انتظار می‌رود از این طریق جبران شود.
۳- ویزابا توجه به قطع روابط دیپلماتیک ایران و عربستان، بدون شک جریان اعطای ویزا به شهروندان ایرانی به مشکل خواهد خورد. این در حالی است که بنا بر اظهارات آقای اوحدی، احتمال دارد که سعودی‌ها بحث ویزای فرودگاهی در جده را در دستور کار قرار دهند که در صورت پذیرفتن این شیوه اعطای ویزا، شاهد صف‌های طولانی و قطعاً بی‌احترامی به زائران ایرانی خواهیم بود. همچنین احتمال انگشت نگاری نیز از زائرین خواهد بود که مشکلات را دوچندان خواهد کرد.
۴- استفاده از ظرفیت هواپیمایی ایرانیسعودیها به تبعیت از امریکایی‌ها! بعد از تشنجات با ایران هواپیمایی ماهان را تحریم کردند که نمی‌تواند هیچ پروازی به سمت عربستان داشته باشد. این موضوع نیز تبدیل به چالش جدید میان ایران و عربستان شده است.
به هر حال مجموع این موضوعات نشان می‌دهد که رعایت این سه موضوع توسط سعودی‌ها می‌تواند به عنوان عناصر اولیه تصمیم ایران به شرکت در این مراسم مورد توجه قرار گیرد؛ به عبارت دیگر، تأمین این شرایط، شرط لازم برقراری این سفر خواهد بود اما شروط کافی نیست.
بنابراین مشخص است، همانطور که بار‌ها مقامات ایرانی از تأمین شرایط ایران برای آغاز مراحل حج سخن گفته‌اند، عملکرد سعودی‌ها تا این لحظه نشان می‌دهد که آنان از حسن نیت ایرانی‌ها در این موضوع برخوردار نیستند و تاکنون همه سنگ‌های موجود برای محدودیت حج برای ایرانی‌ها را انداخته‌اند.
