حمله سایبری مشهور «استاکس نت» به ایران از سوی بسیاری از تحلیلگران و متخصصان نظامی و امنیتی به عنوان یک جایگزین مطرح بود؛ جایگزینی برای رژیم اسرائیل به جای بمباران تأسیسات هسته‌ای ایران. این استفاده از جنگ افزار سایبری شروع یک دوره جدید در عرصه امنیت و جنگ بود؛ شروعی برای آنکه کشور‌ها عملا به شکل مداوم در حال جنگ، ولی در سطح پایین و نرم باشند.
به گزارش «تابناک» استراتژیست‌های نظامی هنوز با مفهوم جنگ سایبری به شکل کامل کنار نیامده‌اند که دلیل اصلی آن همپوشانی است که این مفهوم با برخی مفاهیم دیگر از جمله جاسوسی سایبری دارد؛ اما این مفهوم به تدریج در حال پیدا کردن مرزهای خود است و به یک حوزه جدید در مطالعات امنیتی تبدیل شده است.
«کنت گیرز» سفیر مکرز سایبری ناتو و مقام ارشد شورای آتلانتیک مثال جالبی در این باره می‌زند و می‌گوید: نیروی هوایی در یک شب می‌تواند تصمیم گرفته و یک هدف را بمباران کنند؛ اما همین اتفاق در مورد جنگ سایبری و هک درست نیست. شما باید تصمیم بگیرید تا یک سال آینده با چه کسی وارد منارعه خواهید شد، چه زمانی این اتفاق می‌افتد و تا چه حد می‌خواهید در عمق سیستم‌ها نفوذ کنید.
به گفته گیرز، از آنجا که تصمیم و اقدام به جنگ سایبری یک شبه نمی‌تواند صورت بگیرد، بهتر آن است که در زمان صلح اقدامات بیشتری برای هک کردن داشته باشید.
در واقع بعد از استاکس نت، دوره‌ای در عرصه روابط امنیتی آغاز شده که جنگ را به یک موضوع مداوم و همیشگی تبدیل کرده است؛ موضوعی که حتی در زمان صلح نیز در جریان است. استاکس نت بعد از خود، دکترین جدید را در حوزه امنیتی شکل داده که به همراه خود مفاهیم و پدیده‌های جدید را به قلمرو استراتژی نظامی آورده است.
به گفته گیرز، همین دکترین در مورد بدافزار دیگری به نام BlackEnergy نیز قابل پیاده سازی است؛ بدافزاری که حذف اصلی آن سیستم‌ها و زیر ساخت‌های توزیع برق است و جدید‌ترین و جدی‌ترین کاربرد آن را همین چند ماه قبل در کشور اوکراین دیدیم که منجر به قطعی چند ساعته برق در قسمت شرقی این کشور شد.
هرچند بسیاری بر این باورند که این بد افزار ساخت کشور روسیه است و مسئولیت ماجرای اوکراین نیز مستقیم بر گردن کرملین است،اثبات این موضوع بسیار دشوار است و این یکی دیگر از مسائل و چالش‌های جدید پدید آمده در عصر پسا استاکس نت است. به تعبیر جالب گیرز، «کد‌ها و بد افزار‌ها هرگز یونیفرم به تن نمی‌کنند».
شاید از همین روی است که متخصصان حوزه حقوق بین الملل به دنبال تدوین چارچوبی برای یک کنوانسیون ژنو در عرصه جنگ سایبری هستند. همین چندی پیش، ناتو رسما جنگ سایبری را وارد حوزه‌های تعریق شده جنگ کرد که معنی آن اقدام دسته جمعی همه اعضای ناتو علیه مهاجم سایبری است؛ اقدام و تصمیمی که تبعات آن البته بسیار فرا‌تر از این‌ها خواهد رفت.
استاکس نت بر اساس شواهد موجود ـ که تعداد آن‌ها کم هم نیست ـ محصول مشترکی از رژیم اسرائیل و ایالات متحده و نام کد آن نیز Olympic Games بود. رژیم اسرائیل هرگز مسئولیت حمله به ایران با این بد افزار را نپذیرفت؛ اما «بن اسرائیل» متخصص اسرائیلی، مشغول در IDF بر این باور است که بعد از استاکس نت، اسرائیل باید همواره و بیش از گذشته آماده باشد.
همین موضوع به خوبی نشان می‌دهد که استاکس نت شروع دوره جدیدی است که تمامی مفاهیم قبل از خود را به کلی دگرگون کرده و اکنون استراتژی‌ها و دکترین‌های عصر پسا استاکس نت کاملا متفاوت با همه آن چیزی است که پیش از این بوده است.
