«انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران» در شرایطی مسیر ثبت را با حضور یک طیف از روزنامه نگاران کشور پیش میبرد که شواهد نشان میدهد، این اتفاق بیش از دغدغهمندی صنفی گروهی از روزنامه نگاران، به دغدغههای سیاسی دولتمردان برای انتخابات دوره آینده ریاست جمهوری بازمیگردد و در واقع تلاشی برای نمایشِ تحقق یکی از وعدههای رئیس جمهور است؛ اما آیا جایگاه این انجمن نیز در حدود همین هدفگذاری تقلیل مییابد؟
به گزارش «تابناک»؛ «من نه تنها آن انجمن، بلکه هر انجمنی را که طبق قانون باید فعال باشد، حمایت خواهم کرد، زیرا معتقدم این انجمنها راهی برای اداره مسائل جامعه هستند و اداره جامعه باید به انجمنهای صنفی و حرفهای برگردد»؛ این عبارات بخشی از سخنان دکتر حسن روحانی در نخستین نشست خبری پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری بود و تصور میشد، جزو سهل الوصولترین وعدههای این دولت خواهد بود.
با این حال، نبود اراده سیاسی جدی در سطح دولت یازدهم و حتی مخالف برخی مسئولان با ازسرگیری فعالیت انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران، باعث شد که انجمن روزنامه نگاران ایران بازگشایی نشود و این مجموعه همچنان توقیف بماند. تلاشها برای اعضای مؤثر این انجمن که از ایران خارج نشدهاند، برای بازگشایی این انجمن حتی با مقاومتهایی نیز همراه شد که بخشی از این مقاومتهای «دولتی» در نامه این انجمن به رئیس جمهور انعکاس داشت.
در بخشی از این نامه تأکید شده بود: «...برخی مدیران میانی دولت «تدبیر و امید» از بدو تشکیل کابینه، تلاش های بی وقفه ای برای راه اندازی انجمن های «بدیل» و «موازی» دنبال می کنند...» و در واقع نه تنها نسبت به تلاش برخی دولتمردان برای جلوگیری از فعالیت مجدد انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران انتقاد شد، بلکه با ایجاد تشکل موازی با انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران نیز مخالفت شد.
اکنون در رویدادی شگفت انگیز در فاصله سی و اندی روز پس از انتشار آن نامه سرگشاده، انجمنی «موازی» و «بدیل» با نام «انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران» با حضور چهرههای موثر «انجمن روزنامه نگاران ایران» در حال راه اندازی است که دقیقاً برخلاف مشی در پیش گرفته شده در بیانیه مردادماه انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران است. در این یک ماه چه اتفاقی رخ داد که نامه اعتراضی سرگشاده به رئیس جمهور در اعتراض به ایجاد ساختار موازی، به مشارکت در ایجاد ساختار موازی منتهی شد؟!
همه چیز به تماسهای برخی دولتمردان با اعضای مؤثر انجمن روزنامه نگاران ایران بازمیگردد که صرفاً تماس یکی از این دولتمردان علنی شده است. در این تماسها از اعضای چهرههای مؤثر انجمن روزنامه نگاران خواسته شده، با راه اندازی انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران همراهی کنند و بدین ترتیب، زمینه تحقق وعده رئیس دولت یازدهم را فراهم سازند. در همین چارچوب قرار است در سایر شهرهای بزرگ نیز انجمن صنفی روزنامه نگاران راه اندازی و مجموعه این انجمنها، جایگزین مجموعه ی واحد انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران شود.
در این میان در فضای مجازی و در قالب چند گروه، بحثهای متعددی درباره کارکرد «انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران» مطرح شده که بخشی از این بحثهای انتقادی نیز راهگشا بوده است. از مهمترین این نقدها، نحوه چینش اعضای هیأت مؤسس و پنهان نگه داشتن این ترکیب تا پیش از اعلام موجودیت بود که در نهایت عنوان شد هیأت مؤسس تأثیر چندانی در دورنمای این انجمن نخواهد داشت، هرچند روح انجمن به شدت متأثر از هیأت مؤسس است، کما اینکه خانه سینما هنوز از گروه سیدمحمد بهشتی عضو اصلی هیأت مؤسس این مجموعه تأثیر میگیرد.
در روند تدوین پیش نویس اساسنامه و تشکیل سه کمیته روابط عمومی و اطلاع رسانی، برگزاری مجمع و عضوگیری و تعیین ترکیب این سه کمیته نیز یک جریان سیاسی تقریباً به صورت مطلق حضور داشته و در واقع این انجمن صنفی ویژه اصلاح طلبان است، کما اینکه چند انجمن صنفی روزنامه نگاران نیز در سالها اخیر توسط روزنامه نگاران اصولگرا با عناوین مختلف راه اندازی شده و هریک شماری عضو جذب کردهاند.
این رویکرد، پاشنه آشیل همه این انجمن های صنفی از جمله انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران بوده و شاید حتی یک از دلایل تعطیلی انجمن صنفی روزنامه نگاران ایران، عدم حضور مؤثر روزنامه نگاران طیفهای فکری و سیاسی مختلف در این ساختار صنفی و گرایش این ساختار صنفی به پایگاه صرفاً یک جریان سیاسی بود. نگاه به «صنف» روزنامه نگاران باید مشابه با سایر صنوف کشور باشد که گرایش سیاسی معنایی در ایجادش از مبدأ هیأت مؤسس تا مقصد هیأت مدیره ندارد.
با این تفاسیر، اگر بپذیریم «انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران» مصرف سیاسی برای انتخابات ریاست جمهوری آینده ندارد -که باورش دشوار است- باید به اعضای اصلی تأسیس این انجمن توصیه کرد تا به هر طریق ممکن از طیفهای مختلف سیاسی و فکری برای مشارکت در تمامی مراحل راه اندازی و عضوگیری این انجمن مشارکت بجویند و در گام نخست، شمار قابل توجهی از روزنامه نگاران شاخص سایر جریانهای سیاسی را برای عضویت در هیأت مؤسس دعوت کنند.
به عبارت سادهتر، انتظار میرود این مطالبه صنفی با تفکیک سلایق سیاسی پیگیری شود، در غیر این صورت، اگر انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران عمر طولانی نیز داشته باشد، فاقد جامعیت و اثرگذاری جدی، آن هم در عصری است که طیف وسیعی از رسانههای فعال به خصوص در فضای مجازی اصلاح طلب نیستند و رسانههای کاغذی نیز نسبت به یک دهه اخیر بسیار کمقدرت و کم نفوذ شدهاند.