رئیس سازمان سینمایی از تلاش برای باز نگه داشتن مسیر بازگشت سینماگرانی سخن به میان آورد که جذب برخی شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی‌زبان شده‌اند اما اکنون از راهی که رفته‌اند پشیمان اند و در پی بازگشت به ایران هستند.
به گزارش «تابناک»؛ سه سال و چند روز از دوران مدیریت حجت الله ایوبی بر سازمان سینمایی می‌گذرد؛ دورانی پرفراز و نشیب که متولی سینمای ایران اعتقاد دارد هرچه پیش رفته، بیش از پیش در مسیر آرامش قرار گرفته است. مدیران کنونی سازمان سینمایی امنیت حرفه‌ای سینمای ایران را در سایه همین آرامش و تنش‌زدایی قابل تحقق می‌دانند.
زمان کوتاهی از مراسم تودیع رضا میرکریمی سینماگر برجسته کشورمان از مدیرعاملی خانه سینما نگذشته بود، که ایوبی میزبان نگارنده شد و در گفت و گویی با «تابناک» درباره سینمای ایران و چالش‌هایی که مدیران بهارستان‌نشین وزارت فرهنگ و ارشاد با آن دست به گریبان اند، سخن به میان آورد.
سینما در اوایل انقلاب اسلامی نیز چنین وضعیتی را تجربه نکرده بود رئیس سازمان سینمایی درباره شرایط ابتدایی دوران مدیریتش بر سینما و بحران‌هایی که برای مدیریت سینما به ارث مانده بود، به «تابناک» گفت: وقتی سه سال پیش آمدم سینما در وضع بحرانی بود. سینما دچار همه نوع بحران های متصور بود. سینما گرفتار بحران هویت شده بود و خودش و راهش را گم کرده بود و نمی دانست کجا هست و کجا باید برود؟
مهمتر اینکه سینما دچار بحران مشروعیت شده بود و یواش یواش این اندیشه خطرناک در ذهن برخی تصمیم گیران و تصمیم سازان رسوخ کرده بود که سینمایی با این همه حاشیه، چه سودی برای کشور دارد؟ هر اقدام و موفقیتی در سینما مورد بدگمانی بود.
حتی برای دیجیتال کردن سالنه ای سینما هم بارها احضار شدیم و در مجلس توضیح دادیم، چون سینما را به ناحق بر صندلی اتهام نشانده بودند. بحران مخاطب، بی اعتمادی بین مدیران و سینماگران، اختلافهای داخلی و تنش های بی سابقه، درگیری های لفظی و... خلاصه اوضاع و احوال غریبی بود. گمان می کنم که سینما تاکنون حتی در اوایل انقلاب اسلامی هم چنین وضعیتی را تجربه نکرده بود. خلاصه سینما بر صندلی اتهام بود... .
...الان سینما یک مطالبه است. بسیاری از نماینده‌ها و مدیران شهرستان‌های مختلف از ما سینما می‌خواهند. من فکر می‌کنم امروز می‌توانیم با سربلندی اعلام کنیم که سینمای ما همه بحران‌ها را پشت سر گذاشته، راهش را پیدا کرده، مخاطبانش را پیدا کرده است. بزرگان و متخصصین سینمای ایران از روز اول به من می‌گفتند، سقف فروش سینمای ایران بالاتر از پنجاه میلیارد تومان نمی‌تواند باشد و تأکید داشتند ده میلیون نفر سقف مخاطبان سینمای ایران است.
من فکر می‌کنم مهمترین اتفاق در سه سال اخیر این باشد که اهالی سینما باور دارند، من و دوستانمان در غم و شادی‌هایشان شریکشان هستیم. کنارشان هستیم. من در تمام محافل خصوصی و غیرخصوصی، محرمانه و غیرمحرمانه، حامی همه اهالی سینما هستم. یک جاهایی نتوانسته‌ایم از یک سینماگر یا فیلمش حمایت کنیم، ولی هیچ وقت در مقابلش نبودیم. بلافاصله تلاش کردیم راه دیگری برایش باز کنیم، کار دیگری برایش انجام دهیم و کمک کنیم فیلم بعدی‌اش را بسازد. ما خودمان را در کنار سینماگران و سینما می‌دانیم.
اگر بازار گرم سینما ادامه پیدا کند... ایوبی درباره دورنمای سینمای ایران برای سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر و اکراتن 1396 پس از موفقیت سینمای ایران در سال 1395، گفت: امسال را هم جزو سال‌های درخشان و حتی بهتر نسبت به سال گذشته می‌دانم، برای اینکه در جریان فیلم‌ها هستم. امسال فیلمهای اولی بسیار خوب داریم. کسانی که فیلمهای اول خوبی ساختند، در حال ساخت فیلمهای دومشان هستند. خیلی از پیشکسوتان و بزرگان سینما با علاقه و انگیزه آمده‌اند و در حال ساخت فیلم هستند. بنابراین فکر می‌کنم نهضت تولید در سینمای ایران آغاز شده است.
وی ادامه داد: از آن طرف هم، این امنیت نسبی که در بازار کسب و کار سینما به وجود آمد، موج ورود بخش خصوصی به سینما، آن هم در بخش درستش که زیرساخت و سالن‌سازی است، آغاز شد. همین الان شاید بیش از صد سالن سینما داریم که توسط بخش خصوصی در تهران و شهرستان در حال ساخته شدن است و فکر می‌کنم حداکثر تا دو سال آینده همه اینها به بهره برداری می‌رسد.
رئیس سازمان سینمایی درباره شرایطی که با استمرار رشد فروش سینمای ایران قابل تصور است، گفت: امیدوارم اگر همین فضا و بازار گرم سینما ادامه پیدا کند، تا چهار، پنج سال آینده مشکل سالن های سینما دچار یک تحول اساسی مثبت شود. تصور کنید امروز با حدود چهارصد سالن سینما، فروش‌مان به دویست میلیارد می‌رسد. حال اگر این چهارصد سالن به هزار پانصد یا دو هزار سالن سینما برسد، یک گردش مالی فوق العاده پیدا خواهد شد و اگر خدا بخواهد، آن تحول عظیم در سینما اتفاق می‌افتد.
او درباره سهم سایر آثار سینمایی از ظرفیت اکران و افزایش تنوع در اکران نیز توضیح داد: وقتی بازار سینما راه می‌افتد، نگرانی که وجود دارد این است که تکلیف فیلمهای فرهنگی چه می‌شود؟ چون به هر حال بازار قواعد خودش را دارد. این دغدغه نیز با گروه‌هایی که راه انداختیم، از جمله گروه کودک و خانواده که به زودی پخشش نیز راه می‌افتد و هنر و تجربه که فیلمهای کم مخاطب اما ارزشمند و تجربه در آن حمایت می‌شود. این پازل و سبد را که نگاه می‌کنید، این نوید را به ما می‌دهد که سلامت سینمای ایران نیز در لابلای این بازار گم نخواهد شد.
تشکیل گروه معتمدین سینما با حضور طیف‌های مختلف رئیس سازمان سینمایی درباره گلایه‌ها و نگرانی‌هایی که پیرامون امنیت اکران، اعم از صدور پروانه نمایش برای فیلم‌هایی که پروانه ساخت دریافت کرده‌اند یا اکران سراسری به ویژه در سینماهای حوزه هنری مطرح می‌شود و در پاسخ به اینکه «سازمان سینمایی برای افزایش امنیت اکران چه اقدام موثری داشته؟»، گفت: اگر بگویم می‌توانیم تضمین صددرصد بدهیم همه فیلم‌هایی که ساخته می‌شوند، اکران خواهند شد و تضمین صددرصد بدهیم که هیچ فیلمی در اکران با هیچ مشکلی مواجه نخواهد شد، دیگران دخالت نخواهند کرد، طبیعتاً اگر من هم بگویم، شما باور نمی‌کنید، ولی از آن طرف هم می‌توانم بگویم، هر فیلمی مشکل پیدا می‌کند، برای حل مشکل آن فیلم نهایت تلاش‌مان را کرده‌ایم و می‌کنیم و مشکل خیلی از فیلم‌ها را حل کرده‌ایم.
ایوبی در عین حال شمار فیلم‌هایی که دچار چنین مشکلاتی می‌شوند، انگشت‌شمار خواند و در این زمینه تأکید کرد: تصورم این است که نباید بزرگ‌نمایی کرد. سالیانه حدود صد فیلم پروانه نمایش دریافت می‌کنند و از این صد فیلم لااقل در دو سه سال گذشته، ممکن است دو- سه تا فیلم در هر سال مشکل پیدا کند. در نتیجه این مباحث مربوط می شود به دو تا سه درصد تولید سالانه سینمای ایران؛ بنابراین با یک بازاری مواجه هستیم که دارای امنیت بیش از 95 درصدی است. آن سه درصد دلیل کافی نیست که بگوییم در این بازار هیچ امنیتی وجود ندارد. به نظرم امنیت است و امنیت 97 درصد نیز کم نیست. در عین حال باید سعی کنیم همان سه، چهار درصد هم نباشد.
او در عین حال از تشکیل یک گروه از معتمدین سینما خبر داد و در این زمینه گفت: یک گروه نانوشته هفت، هشت نفره از معتمدین سینما که از هیأت مدیره خانه سینما در این گروه هستند و از خارج از هیأت مدیره خانه سینما نیز در این گروه حضور دارند، با دستگاهها و بخش‌های مختلف گفت‌وگو می‌کنیم. با دو معاونت قوه قضایی جلسه‌ای داشته‌ایم، با دستگاه‌های نظارتی جلسات گذاشته‌ایم و ادامه هم خواهیم داد. با همین گروه می‌خواهیم خدمت علما و مراجع نیز برسیم.
بخشی از مشکلاتی که سینما پیدا می‌کند، ناشی از سوءتفاهم‌هایی است که با گفت و گو قابل حل است و این گفت‌وگوها نیز بسیار مؤثر بوده است. خود سینماگران و ما معتقدیم باید با همدیگر این گفت‌وگوها را ادامه بدهیم و این واقعیت را برای مردم، مسئولان و تصمیم‌گران توضیح دهیم که این سینما به فرهنگ اسلامی و ایرانی و نظام جمهوری اسلامی ایران خدمت می‌کند. اگر اهالی سینما حوصله کنند، آرام آرام انشاءالله به یک جزیره امن تر و باثبات‌تر در عرصه فرهنگ و هنر و سینما خواهیم رسید.
درباره «رستاخیز» الان فقط مسأله مالی و حقوقی فیلم مطرح است
ایوبی درباره چالشی که مانع از اکران فیلم پس از رفع مشکل نمایش چهره حضرت عباس شده، گفت: مسأله اکران رستاخیز یک معادله چندمجهولی است. در یک مقطعی اکران فیلم را بسیار نزدیک می دیدم، ولی اکنون چنین برداشتی ندارم. مناسبات سرمایه گذاران داخلی و خارجی و انتظارات سرمایه گذار داخلی موضوع را بسیار پیچیده کرده است.
مدیر سینمای ایران در پاسخ به این پرسش «تابناک» که «اینکه شنیده می‌شود درخواست سازندگان رستاخیز برای تضمین مالی فیلم «رستاخیز»، از بودجه یک ساله بنیاد سینمایی فارابی بیشتر است، صحت دارد؟»، از اشاره به رقم درخواستی سازندگان رستاخیز برای اکران این فیلم پرهیز کرد و تنها توضیح داد: من نمی‌خواهم وارد این جزئیات شوم. به هر حال سازندگان این فیلم نیز معتقدند آسیب دیده‌اند و سال‌های سال تلاش کردند ولی حداقلش این است که از توان سازمان سینمایی خارج است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز نمی‌تواند این کار را انجام دهد.
او ادامه داد: بنابراین الان دیگر مسأله ما، مسأله محتوای فیلم نیست و الان مسأله ما، مسائل حقوقی فیلم است که تا امروز به نتیجه نرسیده‌ایم. هنگامی که اعلام کردم امید فراوانی دارم این فیلم نمایش داده شود، زمانی بود که حوزه هنری ورود کرده و توافق شده بود که با کمک حوزه طلسم اکران شکسته شود. اما ظاهرا مالکان داخلی فیلم هنوز به توافق نهایی با حوزه هم نرسیدند. به بیان دیگر الان اصلا مسأله اصلی ما چگونگی نمایش نیست. مسئله مالی و حقوقی فیلم مطرح است... .
خیلی از بدگمان‌ها به خانه سینما در مراسم تودیع میرکریمی حضور داشتند ایوبی در پاسخ به پرسش «تابناک» درباره ارزیابی‌اش از عملکرد رضا میرکریمی در دوران مدیریت بر خانه سینما و تعامل سازمان سینمایی با نهاد صنفی سینماگران در این دوران گفت: دوران مدیریت آقای میرکریمی بر خانه سینما، یک دوران گذار و سخت بود. بعد از بسته شدن خانه سینما و آن همه ماجرا، ایشان مدیرعاملی خانه سینما را پذیرفت. با بدهی های زیاد و مطالبات انباشه شده، آقای میرکریمی خیلی با حلم، صبوری و بردباری و البته مدیریت شایسته امور را پیش برد.
این مدیر ارشد سینمای ایران تأکید کرد: در جلسه تودیع ایشان همه همکارانشان نیز می‌گفتند آقای میرکریمی جزو هنرمندانی است که مدیر توانایی هم هست و خیلی خوب خانه سینما را در این مدت مدیریت کرد. در دوران ایشان عده ای واقعا تلاش کردند خانه سینما را به کوچه پس کوچه های پرحاشیه بکشانند. اما اعضای صبور و خوب هیأت مدیره و آقای میرکریمی با صبوری و سکوت اجازه نداند. همین شیوه‌ای که در سازمان سینمایی وجود دارد، آن موقع در آنجا هم وجود داشت و عملاً صبر و حوصله نیز نتیجه داد.
وی ادامه داد: بازسازی خانه سینما در این مدت کوتاه به بهترین صورت انجام شد. تمام خانه سینما بازسازی شد و این کار خیلی با سلیقه و خوب هم انجام شد؛ یعنی با معماری ایرانی و اسلامی ساخته شد و یک پاتوق خیلی خوب شد. در این دو سال برای بیمه هنرمندان تلاش موثری شد و رسیدگی به امور سینماگرانی که مشکلات فراوانی داشتند، صورت پذیرفت.
ایوبی افزود: عملاً نتیجه مدیریت این دو سال و تعاملی که بین سازمان سینمایی و خانه سینما وجود داشت، این بود که خیلی از بدگمان‌ها به خانه سینما، در مراسم تودیع رضا میرکریمی حضور داشتند. یعنی اتفاقی که باید می‌افتاد، افتاده است. چتر خانه سینما فراگیر شده و خانه سینما، خانه همه سینماگران می‌شود؛ البته می‌دانم هنوز هم عده‌ای هستند که نسبت به خانه سینما نظر مثبتی ندارند.
بودجه 150 میلیاردی برای ایستادن در مقابل هالیوود ایوبی درباره اعتبارات سازمان سینمایی همزمان با کشیدن آه گفت: ما و سینماگران به بی‌پولی عادت کرده‌ایم و با همین بی‌پولی نیز کارهایمان را انجام می‌دهیم و پیش می‌بریم ولی اگر لااقل سال آینده یک پول خوبی گیر سازمان سینمایی بیاید، نهضت تولید و سالن‌سازی را شتاب خوبی می‌بخشیم و انشاءالله این سینما –که اعتقاد دارم هر سینما یک مدرسه است- مثل نهضت مدرسه سازی در کل کشور فراگیر می‌کنیم و بیش از هزار شهر بی‌سینما را از محرومیت در می‌آوریم. امسال بودجه مان همان 150 میلیارد تومان بوده و تخصیص‌هایمان نیز مثل همه دستگاهها بین 80 تا 85 درصد بوده است.
وی ابراز امیدواری کرد سال ثمردهی سیاست‌های دولت باشد و مشکلات و موانعی که وجود دارد نیز حل شده باشد، بودجه خوبی به سازمان سینمایی تزریق شود و در این زمینه گفت: امیدواریم لااقل بتوانیم مشکل زیرساخت‌مان را با یک حرکت جهادی حل کنیم. اینکه سالی دو، سه یا چهار سالن بسازیم، به جایی نمی‌رسد. ما می‌خواهیم در مقابل هالیوود بایستیم؟ ما مگر مدعی مبارزه با آمریکا نیستیم؟ چطور می‌خواهیم با آمریکا مقابله کنیم؟ آمریکایی‌ها به ازای هر هفت هزار نفرشان یک سالن سینما دارند، اروپایی‌ها هر ده هزار نفر یک سالن سینما دارند. ما اگر بخواهیم طبق نرم کشورهای سینمادار عمل کنیم، یعنی باید در ایران هشت هزار سالن سینما داشته باشیم.
ایوبی در عین حال پذیرفت که سینمای ایران به لحاظ زیرساخت ضعف‌های دیگری نیز دارد: سینماگران با همه بی‌پولی‌ها و فیلمهای کم‌خرجی که ساخته‌اند، باعث شده‌اند تا سینمای ایران را در دنیا، سری در سرها باشد. ما نه هالیوود داریم، نه بالیوود داریم، نه CGI داریم، نه صنعت به روز داریم. اینها کارهایی است که ما باید به عنوان دولت می‌کردیم. یک پلاتوی خوب هم نداریم. ما باید درست می‌کردیم. اینها را که سینماگر نمی‌تواند درست کند. با همه این اوضاع و کمبودها، باز هم سینماگران آمدند و فیلم ساختند و این همه جایزه جهانی بردند و مخاطبان داخلی را جذب کردند و این همه در دنیا برایمان اعتبار آوردند.
همین الان بچه‌های با استعداد این کشور در اینجا نشسته‌اند و برای خارج از کشور انیمیشن می‌سازند و برایشان می‌فرستند. خب چرا اینها را جذب نکنیم؟ با قدرتی که در ایران وجود دارد، اگر زیرساخت‌ها را تقویت و یک بودجه خوب برای این کار تزریق کنیم، حتماً در دنیا می‌توانیم بیشتر بدرخشیم و انشاءالله بتوانیم از لحاظ فرهنگی مدعی باشیم که پایگاه کشورهای اسلامی و حتی شرق هستیم.
سینمای ایران در نهضت تولید و استفاده از کالای داخلی پرچمدار استایوبی در حال درباره ظرفیت اقتصادی سینمای ایران گفت: من به اندیشه اقتصاد مقاومتی را که رهبر معظم انقلاب اسلامی مطرح کرده اند، مانند دیگر اندیشه ها و طرحهای ایشان باور و اعتقاد قلبی دارم. به نظرم در تاریخ ایران بی سابقه است که رهبری خردمند این همه بر خود اتکایی، مصرف کالاهای داخلی و خودباوری ملی تأکید داشته باشد. امام راحل البته چنین بودند ولی فرصتی نشد تا برنامه های عملی و واقعی ارائه شود. این اندیشه و اساسا این نگاه رهبری یک فرصت تاریخی است در همه عرصه ها از جمله در عرصه فرهنگ و هنر.
او ادامه داد: یعنی وقتی نظام جمهوری اسلامی ایران نگران مصرف کالاهای مصرفی غربی و خارجی است حتما مصرف کالاهای فرهنگی خارجی را برنمی تابد. خوب پس برای تحقق اقتصاد مقاومتی علاوه بر وظیفه گفتمان سازی و فرهنگ سازی که رسما بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفته مهمترین کار ما «نهضت تولید» و بالا بردن سرانه مصرف تولیدات خارجی و کاهش میزان مصرف کالاهای وارداتی است.
رئیس سازمان سینمایی درباره موقعیت کنونی سینما در این عرصه یادآور شد: من با افتخار می گویم که در این عرصه سینما پرچمدار است. سینما در مسیر نگاه رهبری و دغدغه های معظم له گام های بسیار مهم و بلندی برداشته. تماشاگر فیلم های ایرانی چندین برابر شد. شبکه نمایش خانگی که در تسخیر فیلمهای آمریکایی بود، بوسیله سینماگران ایرانی فتح شد. تیراژ فیلم های خارجی تقریبا نصف و فیلمهای ایرانی سه برابر شد. این یعنی مقابله با تهاجم فرهنگی، یعنی مقابله با نفوذ و ولنگاری.
ناامید کردن کسانی که به هر دلیلی رفته اند کمک به مخالفان نظام است ایوبی در پاسخ به این پرسش «تابناک» درباره تلاش برای حفظ امکان بازگشت بازیگرانی که به شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان پیوسته‌اند، گفت: با اینکه مناسبات خیلی از این هنرمندان با سینما چندان جدی نبود و به زحمت می توان آنها را سینمایی دانست. اما چون بر صندلی پدری نشسته ایم تلاش کردیم راه بازگشت به خانه پدری را باز نگه داریم. معتقدم ناامید کردن کسانی که به هر دلیلی رفته اند کمک به مخالفان نظام است.
رئیس سازمان سینمایی تأکید کرد: نظام اسلامی در اوج اقتدار باید حتی فرزندان خطاکار خود را نیز مورد ملاطفت قرار دهد. تماس هایی گرفته شد سازمان سینمایی با هماهنگی دستگاه های نظارتی و با برخورد خوب حراست سازمان کمک کرد به بازگشت این هنرمندان به خانه پدریشان و شاید به همین دلیل موج بازگشتی به ظاهر در حال شکل گرفتن است که خبر خوبی است برای همه.
ویدیوی بخش‌هایی از این گفت وگو را تماشا می‌کنید که در ابتدایش درباره حرف و حدیث‌ها پیرامون دکور اتاق رئیس سازمان سینمایی نیز سخن به میان می‌آید:
