رضا کیانیان، بازیگر سینما در اقدامی قابل تأمل با
حضور در جمع گروهی از افسران جنگ نرم با آنها گفت و گو کرده است؛ گفتوگویی
که حکم یک سنتشکی را دارد و میتواند نمونهای از تلاش برای کاهش
شکافهای فرهنگی باشد که هیچ یک از دو گروه اصلی این شکاف عمیق
اراده جدی برای تقلیل یافتنش ندارد و همین نگرانیهای جدی در پی
داشته است.
به گزارش «تابناک»؛ به تازگی فیلمی در فضای مجازی با نام «صمیمانه ای با بچه های حزب اللهی» منتشر شده که حاوی نشست کاربران شبکه اجتماعی افسران با رضا کیانیان است. در این نشست که در واپسین روزهای شهریور 1395 به میزبانی مسجد جمکران برگزار شده، کیانیان به پرسشهای مطرح درباره فضای فرهنگی و نقدهایی که توسط این جریان در ارتباط با فضا و به خصوص درباره سینما مطرح میشود، پاسخ میدهد.
حرفهای رضا کیانیان اما در همین محدوده نمیماند و این بازیگر برجسته سینمای ایران از آرمانگرایی تا ریاکاری و از ضرورت گفتوگو برای رفع سوءتفاهمها میان قشرهای مختلف سخن میگوید؛ سوءتفاهمهایی که او اعتقاد دارد در صورت برطرف شدن در جریان این گفتوگوهای پیوسته و فراگیر، میتواند زمینهساز وحدت و رفع بسیاری از کشمکشهایی باشد که برآمده از عدم طرح مواضع طرفین است.
کیانیان در عین حال تأکید میکند، این گفتوگوها برای قانع شدن یکی از طرفین نیست و در دوران کنونی که اطلاعات در هر عرصه به شکل وسیعی در دسترس عمومی است، قانع کردن معنای سنتیاش را از دست داده و این گفتوگو برای درک مشترک از شرایط و تصمیمات منطقیتر نسبت به شرایط اهمیت دارد. سخنان این بازیگر در این جمع در نوع خود قابل توجه است و به نوعی یک سنتشکنی در میان فرهیختگان و به خصوص سینماگران محسوب میشود.
گرایش عمده سینماگران در عدم حضور در چنین فضاهایی است، چون شماری از ایشان تصور میکنند چنین گفتوگوهایی بیفایده است. البته چنین نگاهی در سمت مقابل نیز طرفدارانی دارد و در واقع هر در دو سو، گروههایی اعتقاد دارند، شکاف فرهنگی و اجتماعی که در میان قشرهای مختلف در کشور به وجود آمده، آنچنان ریشهدار است که نمیتوان با گفتوگو زمینهساز کاهش آن شد و بدین سان، مونولوگ بر دیالوگ ارجحیت یافته است.
البته تنشهای فصلی که در قبال برخی فعالیتهای سینماگران از سوی گروه مقابل به وقوع پیوسته، در شکلگیری چنین پیشداوریهایی نسبت به گفتوگو، مؤثر بوده و باعث شده اساساً امکان داوری درباره تأثیر این رویکرد فراهم نشود. با این حال، سخنان کیانیان که با صراحت لهجه منحصر به فردی بیان و مورد استقبال اشخاصی از هر دو سوی میدان شده، نشان میدهد میتوان روی «گفتوگو» بیش از اینها حساب باز کرد.
در عین حال باید توجه کرد که این گفتوگوها با همان نگاه مورد اشاره از سوی کیانیان با اهمیت میشود و آن نگاه نیز عدم تمرکز بر قانع کردن به عنوان نتیجه مطلوب طرفین گفت و گوست و بدون تردید، اگر هدف هر یک از طرفین قانع کردن طرف مقابل باشد، در نهایت سرخورده و دلزده از در پیش گرفتن «گفتوگو» به عنوان یک رویکرد، با این تعبیر که «اینها درست نمیشوند»، رفتار رادیکال تری از هر دو سر در دستور کار قرار میگیرد.
بدون شک، با توجه به عمق شکافی که وجود دارد و حتی در نامه استعفای علی جنتی به حسن روحانی نیز مورد اشاره قرار گرفته، قانع شدن یکی از طرفین ـ به خصوص بر سر مبانی و نه مصادیق ـ تقریباً غیرممکن است؛ بنابراین تنها چاره گفتوگو برای دستیابی «درک مشترک» و تعدیل رفتارهای گروههای مختلف برای رسیدن به یک نقطه مشترک است.