برنامه سینمایی «هفت» در حالی روی آنتن رفت که این هفته بر روی سینمای انیمیشن و فقر انیمیشن باکیفیت در سینمای ایران تمرکز داشت.
به گزارش «تابناک»؛ برنامه سینمایی «هفت» ساعت 22:30 روز جمعه در حالی رو آنتن رفت که بهروز افخمی این برنامه را به سینمای انیمیشن اختصاص داده بود. در ابتدای این برنامه میزگردی با حضور بهرام عظیمی و امیرمحمد دهستانی برگزار شد. امیرمحمد دهستانی، کارگردان سینما و کارشناس انیمیشن در ابتدای این میزگرد بررسی سینمای انیمیشن ایران بیان داشت: به نظرم سینمای انیمیشن در ایران در حال پا گرفتن است؛ هرچند در ابتدای راه هستیم، واقعا در حال شکل گرفتن است.
بهرام عظیمی، کارگردان انیمیشن نیز بیان داشت: سال گذشته در جشنواره فیلم فجر، صرفا هدف بهادادن به انیمیشن ها بود و واقعا فیلم سینمایی نبودند و نمی توان آنها را آمار سینمای انیمیشن در نظر گرفت، بعضا نسخه نود دقیقه ای از یک انیمیشن سریالی تلویزیونی بودند. اما فکر می کنم در مجموع به تعداد انگشتان دو دست انیمیشن سینمایی تولید کرده ایم. سینمای انیمیشنی که بخواهیم کودک را در آن دخیل کنیم، به غیر از «شاهزاده روم» انیمیشن سینمایی نداشته ایم که کودکان را شامل شود.
دهستانی در ادامه گفت: به خاطر وسواس ها و حساسیت های کار ساخت یک انیمیشن سینمایی و شرایط تولیدی خاص آن تاکنون این فرصت دست نداده که خودم انیمیشن سینمایی بسازم. اما باید به آمار فروش، هزینه ها، وقت، مدیریت نیروی انسانی و ... در سینمای انیمیشن توجه کرد. اساسا شرایط تولید انیمیشن در ایران آنقدر سخت است که گاه تا سه سال زمان می برد و تهیه هزینه ها در این مدت برای تهیه کنندگان بسیار دشوار است. شکستن رکورد کمترین زمان تولید یک انیمیشن سینمایی در ایران امروز موضوعیت دارد؛ لذا انیمیشن به خاطر بودجه بر و زمان بر بودنش قطعا حمایت می خواهد. امروز حتی تلویزیون هم فیتیله را پایین کشیده و مثل گذشته وارد تولید انیمیشن نمی شود.
عظیمی نیز اظهار داشت: تولید یک انیمیشن منوط به کار تیمی است؛ چیزی که کمتر در میان ایرانیان معنا دارد. بر خلاف این ما در کشورهای روز دنیا در انیمیشن نظیر ژاپن می بینیم تولید یک انیمیشن توسط گروه های تیمی 300 نفره ای انجام می شود که در هنگام کار تمام تمرکزشان بر کار است و یاد گرفته اند در کار تیمی نقش آفرینی کنند
دهستانی تصریح نمود: تولید انیمیشن در ایران را نمی توان به کشورهایی مثل ژاپن مقایسه کرد. به هر حال، روحیات و خلقیات ما ایرانی ها گاهی با مردم دیگر کشورها متفاوت است. ما تمایلات به تک روی بیشتر داریم. به هر صورت، باید با همین خصوصیات شیوه های تولید را طراحی کنیم. تولید پروژه هایی نظیر «فیلشاه» یا «شاهزاده روم» در ایرن به همین صورت است که با حداقل امکانات و تیم های کوچک انجام می شود و موفق بوده است.
عظیمی، کارگردان انیمیشن های سیا ساکتی درخصوص خلق شخصیت های انیمیشنی گفت: خلق شخصیت سیا ساکتی در انیمیشن ها اتفاقی بود و این طور نبود که بر اثر یک کار مطالعاتی و پژوهشی باشد، چون اساسا مشکل ما در خلق شخصیت ها در قصه ها برای کودکانمان است. دقیقا مسأله از کتاب کودک شروع می شود. امروز تعداد کسانی که در حوزه کتاب کودکان کار می کنند، چه تعداد است؟
بسیاری از نویسندگان ما گمان می کنند ساده ترین داستان نوشتن برای کودکان است. در حالی که تنها برتری کتاب کودکان ما نسبت به جهان، تصویرسازی خوب آن است و اساسا در قصه گویی برای کودکان ناتوانیم. ما در این قضیه مشکل داریم. لذا در فیلمنامه نویسی و خلق شخصیت برای کودکان دچار مشکل هستیم. شما چه تعداد فیلم خوب برای کودکان در سال می بینید که قصه خوب تعریف کند؟ حالا به سراغ انیمیشن بیاییم. انیمیشن کمی جلوتر و سخت تر از فیلم برای کودکان است. چون همه چیز را خلق می کنید. ما همواره به دنبال آمدن یک مدیر جدید هستیم. منتظریم بیاید ببینیم چه تفکر، تصمیم و سیاست جدیدی دارد. فارغ از اینکه اتفاق در خودمان رخ می دهد.
دهستانی اظهار داشت: ما باید «پله» هایی را در حوزه انیمیشن پیدا کنیم و توپ را در دست آنها بدهیم. نمی توان به سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های بلندمدت امید داشت.
عظیمی نیز گفت: فیلمنامه های زیادی در حوزه انیمیشن برای من می فرستند. حتما باید در نگارش فیلمنامه انیمیشن، آدم انیمیشنی در آن دخیل باشد تا به سادگی و بی مزگی قصه های کتاب های کودک امروز ما شبیه نشود. از نویسنده ای می توان خواست برای انیمیشن فیلم ساخت که اطلاعات بروزی داشته باشد و بداند امروز در سینمای انیمیشن جهان به اتفاقاتی رخ داده است. انیمیشن امروز نیاز به نوآوری دارد، اما متأسفانه در فیلمنامه هایی که امروز به دست ما می رسد، خالی از نوآوری در ادبیات و قصه کودک است.
دهستانی گفت: انیمیشن های بزرگ و جذاب دنیا امروز ذائقه سازی کرده اند و ذائقه کودکان ما را انیمیشن های آمریکایی شکل داده اند و لذا برای موفقیت باید روی همین مدار راه رفت. حتی «شاهزاده روم» از ساختاری مشابه انیمیشن های روز دنیا و آمریکایی پیروی می کند. ما برای خلق ذائقه و قهرمان خودمان نیاز به حمایت داریم. هنوز کسی سفارش چنین کاری را به ما نداده است. ما باید به فرد در حوزه انیمیشن ایران اعتماد کنیم. انیمیشن ایران برای رشد به «پله» هایی احتیاج دارد که این صنعت را دگرگون کنند.
عظیمی تأکید کرد: من یک داستان بکر پرفروش به نام «ابرقدرتی از نازی آباد برمی خیزد» بر اساس داستان 7 ابرقهرمان جدید در منطقه نازی آباد طراحی کردم و قصد تولید آن را داشتم. در میان این 7 چهره، حداقل 4 قهرمان جدید معرفی می کنم که تا به حال نمونه اش وجود نداشته است. با ارائه این طرح در کشورهای خارجی، توافقاتی نیز با کشور چین به میزان 15 میلیون دلار در خصوص تولید آن داشته ایم. اما چه اتفاقاتی رخ داد که من نساختم؟ نیروهای توانمند و متعهد تولید انیمینش در ایران محدود است و متاسفانه امروز این افراد با پول هنگفت نهادهای دولتی جذب شده اند و این نهادها چرخه طبیعی انیمیشن سازی در ایران را به هم ریخته اند. لذا یا من باید نامردی کنم و افراد را با پول بیشتر بخرم یا تولید نکنم.
عظیمی گفت: در حوزه بازار جهانی برای انیمیشن ایرانی، اولا انیمیشن خوب است که می تواند بازار جهانی داشته باشد. در سال 96 در چین فیلم خارجی تولید می شود که در این میان 6 فیلم انیمیشن خواهد بود. طرف چینی به ما گفت، اگر فیلم شما در میان این 6 فیلم راه یابد، حداقل 2 میلیون نفر آن را می بینند و این موفقیت بزرگی است.
دهستانی تأکید کرد: در حوزه بازار جهانی این بحث ظرفیت بزرگ این بازار را نشان می دهد، اما مسأله این است که بسیاری از انیمیشن ما کف کیفیت برای عرضه خارجی را ندارند. وقتی ما برای همزبانان خود نمی توانیم داستان خوب و قصه جذابی را در انیمیشن روایت کنیم، چطور می توانیم برای مخاطب جهانی فیلم جذاب بسازیم؟ مسأله این است که اگر بتوانیم برای مخاطب خود فیلم خوب بسازیم و او را جذب کنیم قطعا در حوزه جهانی نیز موفق خواهیم بود. 3 انیمیشن بزرگ در دست تولید و اکران داریم که با نمایش آنها انشاءالله زمینه اکران جهانی و روند رو به رشد سینمای انیمیشن ایران پدید خواهد آمد. یکی انیمیشن «پشت دروازه بهشت» به کارگردانی علی اسکویی است که به بخش مسابقه جشنواره فجر نیز راه یافته، بعدی انیمیشن «فیلشاه» به کارگردانی هادی محمدیان است و نهایتا انیمیشن «آخرین داستان» به کارکردان اشکان رهگذر است.
در ادامه این برنامه، نقد فیلم سینمایی «لاک قرمز» با حضور حضور مسعود فراستی و شاهرخ دولکو، منتقد سینما برگزار شد. به نظر می رسد، با توجه به هتاکی فراستی، حضور او روی آنتن زنده تلویزیون منتفی شده باشد؛ اما ظاهراً تعابیر عجیب و جنسی فراستی نمی تواند مانع از حضورش در تلویزیون شود. فراستی در جریان این نقد، بخش عمده داستان فیلم را لو داد که پیش از این برای برخی دیگر از آثار نیز رخ داده است و اگر صاحب اثر شکایت قضایی نماید، می تواند پیگیر دریافت خسارت از فراستی و افخمی به عنوان تهیه کننده «هفت» به جهت ضربه به فروش این فیلم از طریق لو دادن داستانش شود.
در بخشی از این میز نقد، شاهرخ دولکو گفت: درباره این فیلم صحبت کردن برای من سخت است. چون فیلم اول این فیلمساز است و من خیلی دوست ندارم، یک فیلمساز جوانی را که فیلم بدی هم نساخته، نقد کنم. از طرفی فیلم نه آنقدر بد است که از آن صحبت نکرد، و نه آنقدر خوب است که از بدی هایش نگفت. به نظرم شاید بتوان گفت استراتژی فیلم غلط است؛ یعنی نگاهی که فیلمساز به فیلمش داشته که حرف چیست و از طرفی آنکه آن را چگونه بیان کند، غلط است و در ادامه در فیلمنامه و کارگردانی ست. والا بازی خوبی در بازیگران می بینیم. فیلمبرداری خوبی داشته است و تدوین می توانست کمک بیشتری به فیلم کند.
دولکو در بخش دیگری از اظهاراتش تأکید کرد: از نکات مثبت فیلم است که خیلی آگاهانه از سانتیمانتالیزم و اشک مخاطب را درآوردن، دور شده است... من معتقدم در اکثر فیلم های ایرانی مشکل فرم داریم، به گونه ای که فیلمساز اسیر محتوا می شود و برای بیان حرفش، از فرم خارج می شود... استراتژی فیلم «لاک قرمز» غلط است؛ یعنی نگاهی که فیلمساز به فیلمش داشته که حرف چیست و از طرفی آن را چگونه بیان کند. والا بازی ها خوب است.
نتایج نظرسنجی برنامه «هفت» که شمار شرکت کنندگان در آن همچنان مشخص نیست و به واسطه محدود بودن شرکت کنندگان اعلام نمی شود، بدین شرح بود: «مهمترین عامل برای تولید آثار انیمیشن کدام است؟
۱. شخصیت سازی و پیدا کردن داستان های جذاب 39درصد
۲. حمایت از تشکیل شرکت های تولید تخصصی انیمیشن 47درصد
۳. بازاریابی و تلاش برای نفوذ در بازارهای جهانی 14درصد»
